Ai Cập, Ethiopia và Sudan bất đồng về hoàn tất đàm phán đập Đại Phục Hưng
Ba nước Ai Câp, Sudan va Ethiopia đa không đạt được đông thuân vê phương thưc đê hoan tât đam phan trong giai đoan tiêp theo liên quan tơi đâp thuy điên Đai Phuc Hưng (GERD) ma Ethiopia đang xây dưng.
Toàn cảnh công trình xây dựng đập thủy điện Đại Phục Hưng ở Guba, Ethiopia. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo phóng viên TTXVN tại Cairo, cac bô trương nguôn nươc cua 3 nươc này đa tô chưc cuôc hop trưc tuyên dươi sư bao trơ cua Liên minh châu Phi (AU) từ ngày 1- 4/11 nhăm thao luân khuôn khô tôi ưu đê quan ly cac cuôc đam phan vê GERD. Bô Nguôn nươc va Thuy lơi Ai Câp cho hay, trong khuôn khô thao luân, ba nươc đa bât đông vê phương thưc đê hoan tât đam phan trong giai đoan tơi, vòng đàm phán cuối cùng đã kết thúc và các bên đã không đạt được tiến bộ nào.
Mặc dù vậy, Cairo, Khartoum va Addis Ababa nhât tri răng môi bên se gưi bao cao riêng tơi Nam Phi, nươc hiên đang giư cương vi chu tich luân phiên AU, vê nhưng chi tiêt va luân điêm cua ho trong cuôc hop. Bên canh đo, cac bao cao cung se bao gôm tâm nhin cua Ai Câp, Sudan va Ethiopia về cách thức thực hiện kết quả của hai cuộc họp trước đây của Văn phòng AU vào tháng 6 và tháng 7, trong đó tuyên bố rằng ba nước sẽ ký kết một thỏa thuận ràng buộc pháp lý về các quy tắc vân hanh va trư nươc GERD.
Ethiopia, quốc gia thượng nguồn sông Nile, khởi công xây dựng GERD từ năm 2011 và coi đây là dự án cần thiết cho ngành điện lực và phát triển đất nước. Dự án khiến các nước hạ lưu như Ai Cập và Sudan lo ngại sẽ ảnh hưởng đến việc chia sẻ 55,5 tỷ m3 nước hằng năm từ sông Nile. Ai Cập, quốc gia sử dụng nguồn nước sông Nile cho 92% nhu cầu tưới tiêu và sinh hoạt, coi việc xây dựng GERD là mối đe dọa sự sống đối với quốc gia này.
Trong nhiều năm qua, Ai Cập và Sudan luôn kêu gọi một giải pháp chính trị cho siêu dự án trên và phản đối bất cứ hành động đơn phương nào từ phía Ethiopia. Tuy nhiên, cac cuôc đam phan giữa ba nước vê quy tăc vân hanh GERD liên tuc thât bai, trong đo co ca nhưng vong đam phan do My va AU bao trơ.
Ai Cập, Sudan và Ethiopia khởi động vòng đàm phán mới về đập thủy điện Đại Phục Hưng
Bô Nguôn nươc va Thuy lơi Ai Câp ngay 27/10 thông bao tiên trinh đam phan giưa nước này, Sudan va Ethiopia liên quan tơi viêc vân hanh đâp thuy điên Đai Phuc Hưng ma Ethiopia đang xây dưng se đươc khơi đông lai dươi sư trung gian bao trơ cua Liên minh châu Phi (AU) va keo dai trong môt tuân.
Toàn cảnh công trình xây dựng đập thủy điện Đại Phục Hưng trên sông Nile ở Tây Bắc Ethiopia ngày 11/7/2020. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo phong viên TTXVN tai Cairo, trong khuôn khô cuôc hop trưc tuyên diên ra cung ngay giưa Ai Câp, Sudan va Ethiopia nhăm thao luân vê kha năng "hôi sinh" cac cuôc đam phan ba bên, Sudan, với tư cách chủ trì vòng đàm phán mới, sẽ tổ chức thao luân kéo dài một tuần nhăm đanh gia lai nhưng đê xuât ma ba nươc đa chuân bi trong cac phiên đam phan trươc. Trên cơ sơ đo, Cairo, Khartoum va Addis Ababa se thông nhât đưa ra phương an kha thi hơn nhăm nâng cao hiêu qua cua cac cuôc đam phan trong thơi gian tơi.
Bô Nguôn nươc va Thuy lơi Ai Câp cho biết cuôc hop trưc tuyên ngay 27/10 co sư tham dư cua Bô trương Nguôn nươc va Bô trương Ngoai giao cua ba nươc, cùng với Ngoai trương Nam Phi va cac quan sat viên cua AU, Liên minh châu Âu (EU) va My. Tại cuộc họp, Ai Cập đã tái khẳng định vê tầm quan trọng của việc thực thi các quy định của văn phòng ủy ban AU nhăm đạt một thỏa thuận ràng buộc phap ly về việc trư nươc và vận hành đâp thuy điên Đai Phuc Hưng, đap ưng lợi ích chung va bao vê nhu câu nguôn nươc cua môi bên.
Trong khi đo, Sudan nhân manh việc tuân thu tiên trinh đam phan la cach duy nhât đê đat đươc môt thoa thuân công băng liên quan tơi đâp Đai Phuc Hưng. Quan điêm cua Khartoum la các quan sát viên cân có vai trò lớn hơn và hiệu quả hơn trong việc thúc đẩy các cuộc đàm phán và giúp cân băng quan điểm giữa ba nước.
Dự kiến Ai Câp, Sudan va Ethiopia se thao luân vê môt lô trinh va khung thơi gian chi tiêt cho tiên trinh đam phan, bên canh nhưng kêt luân cân phai đat đươc dươi sư hô trơ cua cac quan sat viên. Tiên trinh đam phan 3 bên dươi sư bao trơ cua AU đa bi đinh trê hôi thang 8 vưa qua, sau khi Ai Câp, Sudan va Ethiopia không thê giai quyêt đươc cac bât đông phap ly va ky thuât liên quan tơi đâp Đai Phuc Hưng.
Là dự án thủy điện lớn nhất châu Phi, đập Đại Phục Hưng được khởi công xây dựng từ năm 2011 tại Ethiopia trên dòng sông Nile Xanh. Bất đồng về việc vận hành đập thủy điện này là nguyên nhân chính gây căng thẳng giữa Ethiopia và Ai Cập. Cairo lo ngại công trình này đe dọa nguồn nước sông Nile trong khi hơn 90% dân số Ai Cập phụ thuộc vào nguồn nước này. Tuy nhiên, Addis Ababa phủ nhận con đập sẽ làm giảm khả năng tiếp cận nguồn nước sông Nile của Ai Cập, đồng thời khẳng định dự án mà họ đang theo đuổi là rất quan trọng cho sự phát triển kinh tế. Đập thủy điện Đại Phục Hưng dự kiến sẽ sản xuất hơn 6.000 MW điện, đưa Ethiopia tiến tới mục tiêu trở thành nhà xuất khẩu điện năng lớn nhất châu Phi.
Trump đề xuất Ai Cập cho nổ đập khổng lồ của Ethiopia Tổng thống Mỹ bày tỏ tức giận về việc Ethiopia xây đập khổng lồ trên sông Nile và gợi ý rằng Ai Cập có thể phá hủy công trình này. "Đó là tình huống rất nguy hiểm vì Ai Cập sẽ không thể sống theo cách đó", Tổng thống Donald Trump nói với các phóng viên tại Phòng Bầu dục hôm 23/10 trong...