Afghanistan đối mặt với nguy cơ tụt hậu về giáo dục

Ngày 10/9, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc ( UNESCO) đã cảnh báo Afghanistan đang đối mặt với nguy cơ tụt hậu đến gần 2 thập kỷ trong việc giáo dục trẻ em, đặc biệt là trẻ em gái, khi viễn cảnh bạo lực xuất hiện với sự trở lại của chính quyền Taliban.

Người dân mất nhà cửa do chiến tranh dựng lều tạm tại một công viên ở thủ đô Kabul ngày 11/8/2021. Ảnh: THX/TTXVN

Phóng viên TTXVN tại Pháp dẫn báo cáo mới nhất của UNESCO, tổ chức có trụ sở tại Paris, cho biết số lượng người dân Afghanistan phải rời bỏ nhà cửa trong nước được dự báo sẽ tăng lên, kéo theo sự gia tăng nguy cơ thất học ở trẻ em, biến điều này thành “thảm họa mang tính thế hệ” và ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển bền vững của đất nước trong nhiều năm tới.

Theo báo cáo, kể từ năm 2001, khi lực lượng Mỹ lật đổ chế độ Taliban cầm quyền ở Afghanistan sau vụ khủng bố ngày 11/9, số lượng trẻ em gái học tiểu học ở nước này đã tăng từ “gần như không” lên 2,5 triệu vào năm 2018. Tỷ lệ biết đọc, biết viết của nữ giới tăng 30% và hiện có 4/10 học sinh ở các lớp tiểu học là trẻ em gái. Nhìn chung, khoảng 10 triệu trẻ em và thanh thiếu niên Afghanistan đang đi học, tăng so với gần 1 triệu vào năm 2001.

Tuy nhiên, chính quyền mới của Taliban đã ra lệnh phụ nữ theo học các trường đại học tư thục, vốn đã phát triển mạnh mẽ trong những năm gần đây sẽ không được học cùng nam giới. Học sinh nữ cũng phải dùng áo choàng dài abaya và mạng che mặt niqab.

Các quy tắc cứng rắn hơn cũng sẽ được áp dụng trong các cơ sở giáo dục công lập như cấm nam giới dạy phụ nữ. Đây là một vấn đề lớn ở một quốc gia vốn đang đối mặt với tình trạng thiếu giáo viên nữ. Báo cáo của UNESCO cho rằng điều này sẽ giáng một đòn mạnh vào cơ hội tham gia của phụ nữ Afghanistan vào giáo dục đại học và giáo dục của trẻ em gái, tác động tiêu cực đến cuộc sống, công việc và quyền công dân của họ.

Việc rút viện trợ quốc tế cũng gây ra một mối đe dọa khác, vì một nửa số đó là đầu tư cho giáo dục của Afghanistan. Và ngay cả với những khoản tiền đó, lương giáo viên cũng thường xuyên bị trả muộn, khiến nhiều người chán nản, không muốn theo nghề.

Cũng theo báo cáo, trước khi Taliban trở lại nắm quyền, những thách thức về giáo dục ở Afghanistan đã rất lớn, “một nửa số trẻ em ở độ tuổi tiểu học không có cơ hội đến trường, trong khi 93% trẻ em ở độ tuổi cuối tiểu học không đọc thông, viết thạo”.

Nhân dịp này, tổ chức của LHQ kêu gọi những nỗ lực nhằm “xóa bỏ rào cản” trong việc đưa trẻ em gái đến trường học, bằng cách thuê thêm giáo viên nữ, đặc biệt là ở các vùng nông thôn. Theo Tổng giám đốc UNESCO, Audrey Azoulay, việc duy trì những thành quả đạt được trong giáo dục, đặc biệt là đối với trẻ em gái và phụ nữ, là “cực kỳ cần thiết” ở quốc gia Tây Nam Á này.