8 lý do khiến giày YEEZY, tượng đài streetwear một thời bị “thất sủng”

Trong vòng 2 năm gần đây cái tên YEEZY gần như chỉ còn là chút kỉ niệm.

Phối màu “Mauve” đánh dấu sự thất bại nặng nề nhất trong lịch sử các mẫu giày của Kanye West. Khiến cho nhiều người phải hoài nghi, liệu cái tên YEEZY có còn thực sự là chính nó?

Một số phối màu của YEEZY

Với adidas, Kanye West vẫn là cái tên bảo chứng cho doanh số bán hàng hàng năm. Với người tiêu dùng, YEEZY vẫn là cái tên đảm bảo cho outfit của họ hàng ngày. Nhưng nếu như trước đây, người ta vẫn còn hoài nghi khi đặt câu hỏi cho việc liệu YEEZY có làm mất đi giá trị vốn có của nó hay không? Thì chắc hẳn trong bối cảnh hiện tại, ít nhiều chúng ta đều có cho mình một lời giải đáp.

Kanye West là một tượng đài sống của thời đại này, vì nhắc đến anh chính là nhắc đến sự thay đổi. Anh chính là nhân tố thay đổi cuộc chơi, thổi vào nền văn hóa này sự sôi động và phấn khích, gửi gắm tiếng nói thông qua thời trang, và nâng cao giá trị bản thân của một cá nhân bình thường. Trong hơn một thập kỉ vừa qua, đôi bàn tay của Kanye chạm đến đâu, mọi thứ đều hóa thành vàng – và chẳng sai khi nói rằng anh là hiện thân của ông vua Midas. Nhưng Midas cũng có riêng cho mình một nỗi thống khổ, cũng như chính anh, khi mãi chẳng thấy một lối ra trong khu rừng “loay hoay” này.

Kanye West trên chân YEEZY 750 “OG” – Thiết kế từng một thời làm rúng động cộng đồng thời trang thế giới

Quay ngược về nhiều năm trước đây, khi người ta còn xem việc tìm kiếm YEEZY quan trọng còn hơn có bạn gái. Thử nghĩ mà xem, mỗi một đợt phát hành – chẳng phải chính chúng ta là con người đi loay hoay tìm tất cả mọi phương án có thể thử được; từ mượn CMT của gia đình; đến nhờ vả bạn thân; nâng cấp đường truyền, rồi xấu xa hơn là tìm hẳn chip bot – và may mắn hơn nếu như có điều kiện ở nước ngoài thì sẽ thuê hẳn một đôi quân trong khả năng cho phép rồi cùng nhau chờ “mốc mỏ” tại cửa hàng mấy ngày trời.

Còn giờ đây thì sao, mua được YEEZY còn dễ hơn matching trên Tinder. Đó không còn là vấn đề về tiền bạc, cũng không phải vấn đề về thời gian, và cũng không phải vấn đề về công sức – vấn đề duy nhất ở đây đó chính là, “Phối màu nào sẽ có nhiều người nhận ra đó là YEEZY ngay đây?”. Và một minh chứng cho sự suy giảm này, từ giá bán 40 triệu/đôi, phối màu “Zebra” chính thức bước vào ngôi đền của sự thất vọng với mức giá bán lại chỉ lời đâu đó vài đĩa sashimi cá hồi. Rồi với YEEZY 700 “Mauve” thì sao, “Thà chết còn hơn đi đôi này” lại là lời nói vang lên văng vẳng.

YEEZY 700 “Mauve” – Thiết kế có doanh số bán “lẹt đẹt” nhất

Quay trở lại câu chuyện cùng với lời hứa của Kanye, ta chắc chắn đã nghe vô số lần bởi đây là chuyện phiếm mà ai cũng nói và trang tin tức nào cũng phát thanh: “Yeezy cho tất cả mọi người” – và điều đó đã trở thành sự thật. Mà nó còn hơn cả sự thật ấy chứ, vì anh thừa mứa đến độ còn mang cả “Cream White” đến tặng cho các em bé nghèo đói ở một ngôi làng xa xăm của lục địa Đen. Trong một bài chia sẻ của tạp chí Complex (11/2018), tác giả nhấn mạnh 5 lý do chính về việc sụt giá nghiêm trọng của YEEZY mà theo tôi nghĩ bạn sẽ vô cùng đồng tình.

1. Giá thành tăng cao

YEEZY 350.v2 “Zebra” từng cán mốc 40 triệu VNĐ/đôi

Trước đây, ai ai cũng chỉ mong ước rằng một ngày nào đó sẽ mua được YEEZY với mức giá retail, đó có thể là raffle; hay may mắn hơn là kịp thời mua được lúc phát hành online. Nhưng giờ đây khi mọi việc dễ dàng hơn, mọi người lại nhận ra rằng họ cũng không thể sở hữu được chúng khi nghe tới mức giá retail gần 8 triệu đồng của YEEZY 700. Một ví dụ khác cách đây cũng không quá xa vào năm 2015, khi Jordan đang tái thiết lại kế hoạch phát hành. Các phát hành của Jordan lúc ấy cũng tăng vọt từ $150 – $170 đến $190 – $220, những con số phát hoảng khiến ai cũng lắc đầu, và điều tất yếu xảy ra là sản phẩm chỉ thực sự hết hàng khi mùa SALE kéo tới.

Nhưng câu chuyện cũng có biến chuyển, bởi với YEEZY 350.v2 – mức giá dù cao so với mặt bằng chung nhưng ta vẫn có thể cắn răng chịu được. Vậy thì trường hợp ở đây có vẻ như chính là do “người Đức” đang tỏ ra quá tham lam với con số mà Kanye West kiếm được cho họ; bất chấp luôn cả việc chính họ đang dần giết chết đi dòng sản phẩm này. Và rồi đến một lúc, ai cũng đều được thỏa mãn – thì ai sẽ là người cần giải khát?

2. Chính trị

Kanye West trong một buổi vận động tranh cử

Chính trị, một câu chuyện lạc lõng đối với chúng ta nhưng lại rất phổ biến ở nước Mỹ. “Khôn ba năm, dại một giờ” hoàn toàn có thật đối với Kanye, khi chuyện vạ mồm vạ miệng không còn là điều quá xa lạ đối với anh. Nhưng vạ mồm trong bối cảnh rối ren của nước Mỹ hiện giờ, thì nó lại là một câu chuyện hoàn toàn khác. Tạm gác qua nó, bởi vì nó không quan trọng với chúng ta.

3. Vibe

adidas POD S3.1 không được các tín đồ thời trang mặn mà lắm vì quá “lệch pha”

Vibe, hay có thể tạm hiểu là gu – chính là câu chuyện ngoài lề đối với YEEZY nhưng lại ảnh hưởng vô cùng tới adidas. Hãy nhớ lại thử xem cách đây 3 năm, adidas ZX Flux ra mắt phối màu nào là phối màu đó bốc hơi. Gần hơn là NMD cũng gặt hái được thành công tương tự với số lượng bán chạy đến kinh hoàng. Ultra Boost tạo ra một cuộc cách mạng không hề kém cạnh, trở thành dòng sản phẩm Sportstyle thành công nhất – khiến người ta mua nó vì nó thời trang chứ không bởi vì nó là một đôi giày thể thao có hiệu năng tuyệt vời (trừ bộ đế 1.0 ra).

Còn giờ đây, hãy xem vòng đời của một sản phẩm từ adidas: EQT Support ADV; EQT Cushion ADV; EQT Basket ADV; EQT Racing ADV,… còn ai nhớ được tên rõ ràng của một sản phẩm hay không. Hay gần đây là POD S3.1 với những lời miêu tả mỹ miều như “Phá vỡ giới hạn sáng tạo”, “Đột phá về công nghệ” – Đột đâu không thấy, Sáng đâu không tỏ; chỉ rõ ràng một màu Đen mù mịt với giá sale thảm hại.

4. Quá nhiều YEEZY

Quá nhiều phối màu, quá nhiều thiết kế mà chúng ta chẳng thể nào nhớ nổi

Trong buổi trò chuyện trên kênh radio On Air cùng Ryan Seacrestvào cuối 2015, thay cho việc phải nghĩ ra một cách nào đó debut thật ấn tượng, YEEZY đã ra một lời tuyên ngôn với các bạn nghe đài rằng “Ai cũng mua được Yeezy”. Dù tốt hay xấu, nhưng ta phải công nhận adidas và YEEZY đã thực hiện đúng lời hứa của họ. Nhưng cách thức thực hiện thì quả thật là một sai lầm, từ bao giờ chúng ta được biết về số lượng sản phẩm ra mắt của YEEZY, và từ bao giờ mà YEEZY lại được đặt trước như cách mua một cuốn sách mua trên Tiki thế này. 100,000 đôi là con số được @py_rates nhắc đến cho đợt phát hành của “Mauve”, và với cụm từ “limited” từ lâu đã được đặt kế cái tên YEEZY – thì adidas lại khiến cho việc mua một đôi giày Stan Smith phiên bản đặc biệt có khi còn khó khăn hơn.

5. Xu hướng

YEEZY 500 liên tục được truyền thông gắn mác “Siêu Phẩm” nhưng lại chưa từng một lần là đối thủ xứng tầm của Balenciaga Triple S

Nhìn cái cách mà Virgil thành công cùng Nike, buộc ta phải nhìn nhận lại một lần nữa cuộc chơi này ai mới là kẻ có bản lĩnh. Với 2 phiên bản 500 và 700, rõ ràng ta nhìn thấy cả Adidas và Kanye cùng cuốn mình vào dòng chảy của “chunky sneakers” – trong khi đó với xu hướng này, adidas từ lâu đã là gã khổng lồ san phẳng cả Thế giới với các thiết kế chất lượng của mình như Climacool; Bounce; Falcon; Yung; EQT Key; T-MAC; Wish,…và hằng hà sa số không thể đếm nổi. Ấy vậy mà so với một kẻ tay ngang như Balenciaga Triple S, YEEZY còn không thể hó hé được nửa lời.Còn Virgil thì sao, đó lại là khuôn mặt của sự ung dung tự tại.

Bộ sản phẩm “THE TEN” như chính tên gọi của nó, 10 mẫu sản phẩm – ra gấp 3 lần mẫu giày phát hành của Yeezy trong cùng một thời điểm – nhưng giá trị bán lại thì đã vượt nóc “THE THOUSAND”. Không có một mẫu sản phẩm nào trong “THE TEN” bị đánh giá thấp, và kể cả được restock 2 lần như Off White x Air Jordan 1 UNC – thứ hạng rớt xuống cũng không quá vài bậc. Kể ra như vậy, để thấy rằng “loay hoay” thực sự cũng có hình dáng của riêng nó – hình dáng của 3 dấu sọc.

Và đó, chính là 5 nguyên nhân chính mà Complex nhận định được từ sự sụt giảm này. Còn với các thành viên trên Reddit thì sao, vấn đề được họ tranh luận thoải mái hơn rất nhiều mà không bị giới hạn. Từ đó, một số góc nhìn mới rất lạ mà vô cùng đúng nếu như bạn thử chiêm nghiệm thêm từ phía dưới đây.

6. Thiết kế không bắt mắt

Những thiết kế mới đã dần đánh mất đi bản sắc vốn có của YEEZY

YEEZY bị nhận xét rằng ngày càng đi xa hơn khỏi lối thiết kế ban đầu, và sản phẩm ngày càng mang nhiều đường nét thô kệch khó có thể ứng dụng hơn. Nếu như có thể đưa một ý kiến cá nhân vào vấn đề này, nhiều người chắc chắn sẽ nói tới việc Kanye đã bỏ qua đặc trưng trong thiết kế của anh – quai dán (strap) trong hầu hết các sản phẩm đã (trừ YEEZY 750) và sắp ra mắt vào năm sau. Còn lại với các thiết kế YEEZY, mỗi sản phẩm đều mang một đặc điểm riêng phù hợp với từng người mà ta khó lòng nào có thể nhận xét rõ ràng được.

7. Lịch phát hành dày

Liên tục và liên tục ra mắt không ngừng nghỉ

Ý kiến này thì lại một phần nào đó trùng lắp với việc adidasđã cho ra mắt quá nhiều YEEZY. Nhưng ở vấn đề này sẽ có đôi chút thay đổi, đó là việc YEEZY đang phủ sóng ngày một dày đặc hơn và khiến người tiêu dùng đang bị ngộp thở.

Với lịch phát hành liên tục trong cùng một tháng từ YEEZY 350.v2 “Cream White” – YEEZY 350.v2 “Zebra” – YEEZY 700 “Mauve” – YEEZY 350.v2 “Sesame”, YEEZY 500 “Salt”, adidas đang dần biến thiết kế này trở thành phiên bản copy cao cấp của bộ sản phẩm Supercolor. Bên cạnh đó, các phối màu ra mắt cũng đều tựa nhau với tông màu trung tính an toàn dễ sử dụng, vậy còn đâu là điểm nhấn quan trọng của một sản phẩm đến từ Kanye West.

8. Chiêu trò

YEEZY 350.v2 “Cream White” – Phối màu “limited” mà nhà nào cũng có

Ở đây ý kiến có một phần chủ quan, nhưng cũng là một góc nhìn mà chúng ta cũng nên thử xem qua. Việc restock quá nhiều của adidas cũng là một chiêu trò mà thương hiệu này tung hỏa mù cho người dùng. Các phiên bản restock của YEEZY như 350.v2 “Cream White” hay 350.v2 “Zebra” thực chất được sản xuất ra rất rất nhiều, nhiều hơn cả con số mà các trang tin tức như Yeezy Mafia hay @py_rates đăng tin – và adidas đã từng hô biến nó trở thành limited với việc cung cấp nhỏ giọt ở đợt phát hành đầu tiên. Và sau này, số lượng còn lại cứ từ từ được đưa ra thành các đợt restock lớn trên toàn thế giới. Và nếu các bạn chưa biết, thì “Cream White” vừa được đăng tải trên Ebay với mức giá rẻ hơn cả giá retail.

9. Tâm lý thay đổi của các “thượng đế”

Quá chú tâm vào YEEZY, Adidas đã vô tình giết chết nhiều mẫu thiết kế tiềm năng khác

Bộ sản phẩm “Holi Hu” với 3 gam màu tuyệt đẹp Coral; Pink và Black đã restock trở lại để adidas có thể đẩy đi toàn bộ số lượng NMD Hu Solar Pack “ế chảy nước”, và đương nhiên cũng với số lượng kinh khủng đủ cung cấp toàn Thế giới trong khi trước đó vài tuần thôi, lượng NMD Holi pack này còn không có hàng để mà bán.

Từ đó, một vấn đề nữa cũng lại được rút ra – nếu như xem người tiêu dùng như một con dế để quay với việc thông báo “limited” – rồi “restock” trở lại. Thì đó có còn là sản phẩm giới hạn nữa hay không?

Phóng tầm mắt ra xa hơn một chút, adidas vẫn có rất nhiều sản phẩm giới hạn đáng giá cho việc sưu tập, nhưng quan trọng rằng tất cả các sản phẩm này đều không có được sự quan tâm đúng mực như cách mà thương hiệu này đối xử với YEEZY. Có thể kể ra đơn giản trong sự kiện Complex Con(sự kiện dành Sneakers lớn nhất tại Mỹ), 3 sản phẩm phát hành riêng là Pusha T x adidas EQT Cushion 2; N*E*R*D x NMD Human Race 2.0 và PW HU POD dù mang mác số lượng cực giới hạn nhưng cũng không có tương lai sáng sủa hơn bao nhiêu. Ở bên kia chiến tuyến, cũng tương tự số lượng phát hành với 2 phiên bản Union x Air Jordan 1 và 1 phiên bản Off-White x Air Force 1 – Nikethực sự khiến cho adidas muối mặt vì giá trị bán lại còn hơn gấp nhiều lần. Điều đáng nói rằng dù khi đó Complex Con đã cận kề nhưng tất cả các mẫu giày này vẫn không hề được giới thiệu hay nhắc đến, còn adidas thì vẫn mãi quan tâm việc chạy bài phủ sóng cho YEEZY trên tất cả các kênh truyền thông.

Vậy khi những sản phẩm giá trị nhất của adidas cũng ngày càng trở nên bình thường hơn, câu hỏi đặt ra không phải là sự hoài nghi nữa. Mà nó dần trở nên cụ thể và thiết thực: “ Ta sẽ mua adidas YEEZY vì điều gì?“.