7 dấu hiệu cho thấy thận “kêu cứu” vào ban đêm

Nhiều người chỉ phát hiện thận có vấn đề khi bệnh đã tiến triển nặng. Một số dấu hiệu thường xuất hiện hoặc rõ rệt hơn vào ban đêm có thể là lời cảnh báo sớm mà bạn không nên bỏ qua.

Thận là cơ quan đảm nhận nhiều chức năng sống còn như lọc máu , điều hòa huyết áp , kiểm soát nước và điện giải trong cơ thể. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hơn 10% dân số trưởng thành toàn cầu bị bệnh thận mạn tính, nhưng phần lớn không được chẩn đoán sớm do triệu chứng kín đáo.

Nhiều nghiên cứu gần đây, trong đó có báo cáo của Viện Thận học Mỹ cho thấy các dấu hiệu cảnh báo sớm của bệnh thận thường xuất hiện vào ban đêm. Đây là thời điểm cơ thể nghỉ ngơi nhưng cũng lộ rõ những rối loạn chuyển hóa và bài tiết.

Việc nhận biết và xử trí sớm các biểu hiện ban đêm không chỉ giúp bảo vệ thận mà còn phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm như tăng huyết áp, bệnh tim mạch và suy đa cơ quan.

Tiểu đêm nhiều lần là dấu hiệu dễ thấy nhất cho thấy thận đang có vấn đề (Ảnh minh họa: Getty).

Đi tiểu nhiều lần trong đêm

Một người khỏe mạnh thường chỉ đi tiểu 1 lần hoặc không cần thức dậy giữa đêm. Nhưng nếu phải dậy 2-3 lần hoặc nhiều hơn, thận của bạn đang gặp trục trặc.

Theo Cleveland Clinic , hiện tượng tiểu đêm nhiều lần thường xảy ra khi thận không còn khả năng cô đặc nước tiểu tốt như bình thường. Thay vì giữ lại nước vào ban đêm, thận tiếp tục bài tiết bàng quang nhanh đầy, làm gián đoạn giấc ngủ.

Một nghiên cứu trên tạp chí Nature Scientific Reports cho thấy, người có chức năng thận giảm nhẹ đã có nguy cơ tiểu đêm cao gấp 2,2 lần so với nhóm bình thường. Đây có thể là một trong những dấu hiệu sớm của bệnh thận mạn tính (CKD). Căn bệnh này hiện ảnh hưởng tới hơn 800 triệu người trên toàn cầu.

Sưng phù nhẹ vào buổi tối

Khi thận yếu, quá trình loại bỏ muối và nước ra khỏi máu bị gián đoạn. Dịch thừa bắt đầu tích tụ trong mô, gây phù nhẹ ở mắt cá, bàn chân, mí mắt hoặc quanh mắt.

Điều đáng chú ý là phù do thận thường rõ hơn vào buổi tối. Đây là biểu hiện của rối loạn cân bằng natri trong cơ thể.

Cụ thể, người bệnh có thể cảm thấy giày dép chật hơn, nhẫn khó tháo, hoặc khuôn mặt hơi sưng khi soi gương buổi tối. Ngoài ra, triệu chứng tăng cân nhẹ không rõ nguyên nhân (0,5-1kg/ngày) cũng là dấu hiệu cho thấy thận đang giữ nước.

Mệt mỏi, khó ngủ hoặc bị chuột rút về đêm

Thận giúp duy trì sự ổn định của các khoáng chất như natri, kali, canxi và phốt pho. Khi cơ quan này suy yếu, sự mất cân bằng điện giải có thể dẫn đến chuột rút, đau cơ hoặc cảm giác tê rần về đêm.

Theo nghiên cứu đăng trên Sleep Medicine Journal năm 2020, có tới một nửa bệnh nhân suy thận mạn gặp rối loạn giấc ngủ, đặc biệt là hội chứng chân không yên. Lúc này, người bệnh có cảm giác bồn chồn, khó chịu ở chân, phải liên tục cử động để dễ ngủ.

Ngoài ra, việc tích tụ ure trong máu khiến nhiều người cảm thấy mệt mỏi, đầu óc uể oải ngay cả sau khi ngủ đủ giấc. Đây là tình trạng được gọi là uremia, cảnh báo thận đang bị tổn thương chức năng lọc.

Đau lưng hoặc vùng hông khi nằm nghỉ

Hai quả thận nằm đối xứng hai bên cột sống, phía trên thắt lưng. Khi bị viêm, nhiễm khuẩn hoặc tắc nghẽn do sỏi, người bệnh có thể cảm thấy đau âm ỉ hoặc đau nhói vùng mạn sườn, đặc biệt khi nằm nghỉ vào ban đêm.

Đau thắt lưng cũng là dấu hiệu cho thấy thận đang kêu cứu (Ảnh minh họa: Getty).

Theo Hiệp hội Thận học Mỹ, cơn đau do bệnh thận có đặc điểm âm ỉ, sâu bên trong, không thay đổi theo tư thế. Cơn đau này khác với đau cơ hoặc đau cột sống. Nếu kèm theo sốt, ớn lạnh hoặc nước tiểu đục, bệnh nhân có thể bị viêm thận – bể thận cấp, cần đi khám ngay.

Một số bệnh nhân còn cho biết đau tăng về đêm do tư thế nằm khiến áp lực trong ổ bụng thay đổi, làm dòng máu qua thận bị cản trở tạm thời.

Nước tiểu có bọt hoặc đổi màu

Nước tiểu là “tấm gương” phản chiếu hoạt động của thận. Nếu bạn nhận thấy nước tiểu có nhiều bọt, sậm màu hoặc lẫn máu, đặc biệt vào buổi tối, rất có thể thận đang bị rò rỉ protein.

Theo Mayo Clinic, hiện tượng này cho thấy hàng rào lọc của cầu thận bị tổn thương, khiến protein trong máu bị thất thoát ra ngoài. Bệnh tiến triển âm thầm nhưng lâu dài sẽ dẫn đến suy thận mạn.

Ngoài ra, nước tiểu có mùi amoniac nặng, lợn cợn hoặc sánh đặc cũng có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng tiết niệu hoặc mất nước kéo dài. Cả hai đều ảnh hưởng xấu đến thận nếu không được xử lý sớm.

Khó thở hoặc hồi hộp khi nằm xuống

Thận yếu khiến cơ thể giữ lại dịch, gây phù phổi hoặc tràn dịch màng phổi nhẹ. Tình trạng này gây ra biểu hiện khó thở, tức ngực, cảm giác hụt hơi khi nằm.

Hiệp hội Tim mạch Mỹ cảnh báo, tình trạng này có thể do tăng kali máu. Đây là một biến chứng nguy hiểm khi thận không đào thải được kali dư thừa. Người bệnh có thể cảm thấy tim đập nhanh, hồi hộp, thậm chí ngất xỉu nếu nồng độ kali tăng quá cao.

Vì vậy, nếu xuất hiện khó thở về đêm kèm phù, mệt hoặc tim đập nhanh, bạn cần đến bệnh viện kiểm tra để làm siêu âm tim – phổi và xét nghiệm máu nhằm xác định nguyên nhân chính xác.

Khô da, ngứa về đêm

Da khô và ngứa kéo dài, đặc biệt tăng lên vào ban đêm, là một dấu hiệu khá đặc trưng của bệnh thận mạn. Khi chức năng lọc giảm, các độc chất nitơ và ure tích tụ trong máu, gây cảm giác ngứa lan tỏa toàn thân, đặc biệt ở lưng và chi.

Theo Viện Quốc gia về bệnh tiểu đường và thận Mỹ, hơn 40% người bệnh suy thận gặp tình trạng ngứa dai dẳng. Triệu chứng này thường không giảm dù đã bôi kem dưỡng ẩm.

Hơn 40% người bệnh suy thận gặp tình trạng ngứa dai dẳng (Ảnh: Getty).

Vì sao triệu chứng thận yếu dễ xuất hiện vào ban đêm?

Theo các chuyên gia, ban đêm là thời điểm cơ thể ở trạng thái nghỉ, máu lưu thông chậm hơn và áp lực thẩm thấu thay đổi, khiến các biểu hiện ứ dịch, mệt mỏi hoặc đau rát dễ nhận thấy hơn.

Ngoài ra, hormone chống bài niệu giảm theo tuổi cũng khiến người lớn tuổi tiểu nhiều hơn về đêm, góp phần làm rõ các dấu hiệu bệnh thận tiềm ẩn.

Do đó, các bác sĩ khuyến cáo, mọi người nếu xuất hiện từ 2 triệu chứng trở lên lặp lại trong nhiều ngày, cần đến bệnh viện để kiểm tra chức năng thận cũng như phát hiện bệnh sớm nếu không may mắc phải.

Điều này có thể giúp điều trị kịp thời, làm chậm tiến triển và ngăn biến chứng như suy thận mạn, tăng huyết áp, bệnh tim hoặc thiếu máu.