6 dấu hiệu cho thấy tình trạng suy giảm trí nhớ của bạn trở nên nghiêm trọng

Khi có tuổi, suy giảm trí nhớ có thể xem là bình thường. Tuy nhiên, có những dạng suy giảm trí nhớ được xem là bất thường và có thể là dấu hiệu của vấn đề nghiêm trọng hơn.

Có những dạng suy giảm trí nhớ được xem là bất thường và có thể là dấu hiệu của vấn đề nghiêm trọng hơn. (Nguồn: Getty Images)

Việc lớn tuổi đi kèm với tăng dần sự đãng trí như không nhớ tên một nhà hàng mới mở hay thường xuyên để quên kính là điều hoàn toàn bình thường.

Dù đôi khi gây khó chịu nhưng chắc chắn đây không phải là lý do khiến bạn phải lo lắng nhiều.

“Ở một mức độ nhất định, suy giảm trí nhớ có thể xem là bình thường, đặc biệt khi tuổi tác tăng lên,” Carmen Carrión , chuyên gia thần kinh học và giảng viên Trường Y Yale (Mỹ), chia sẻ.

Theo bà, khi già đi, mọi người có thể gặp phải những dấu hiệu quên nhẹ, như để quên chìa khóa hay khó nhớ tên người quen. Đây là những thay đổi liên quan đến tuổi tác và thường không đáng lo.

Nói cách khác, bạn không cần hoảng sợ nếu nhận thấy trí nhớ không còn sắc bén như trước. Đó là một phần tự nhiên của quá trình lão hóa. Thực tế, sự suy giảm trí nhớ không chỉ xảy ra ở người lớn tuổi.

“Có một sự thật khá buồn: chúng ta bắt đầu mất neuron thần kinh từ tuổi 30,” bác sỹ Michael Rosenbloom, chuyên gia thần kinh tại Trung tâm Trí nhớ và Sức khỏe Não bộ thuộc UW Medicine (Mỹ), cho biết.

Theo thời gian, khả năng học tập và ghi nhớ giảm dần. “Khi còn trẻ và đi học, bạn cần tiếp nhận rất nhiều thông tin, hệ thống trí nhớ phải hoạt động hết công suất. Nhưng khi lớn tuổi, nhu cầu đó không còn cấp thiết nữa,” ông nói.

Tuy nhiên, có những dạng suy giảm trí nhớ được xem là bất thường và có thể là dấu hiệu của vấn đề nghiêm trọng hơn.

Dưới đây, các chuyên gia thần kinh học đã chỉ ra những dấu hiệu cảnh báo và cách xử trí khi bạn thấy lo lắng:

1. Không thể học được những điều mới

Theo thời gian, điện thoại, máy tính, thậm chí cả ôtô đều trở nên hiện đại hơn và đòi hỏi người dùng phải học cách sử dụng.

Nếu bạn cảm thấy việc tiếp thu bất kỳ điều mới nào trở nên khó khăn bất thường, đó có thể là dấu hiệu đáng lo.

“Điều thường thấy là có người mua một thiết bị mới nhưng hoàn toàn không thể sử dụng được,” bác sỹ Charles Bernick, chuyên gia thần kinh tại Cleveland Clinic, cho biết.

Mất thời gian để làm quen với thiết bị mới là bình thường. Nhưng nếu việc đó gần như bất khả thi, bạn nên cân nhắc trao đổi với bác sỹ.

2. Khó hiểu hoặc khó thực hiện những việc từng làm rất dễ dàng

Những việc quen thuộc hàng ngày bỗng trở nên khó khăn hơn có thể là dấu hiệu của suy giảm trí nhớ bất thường.

Ví dụ rõ rệt là nấu ăn: “Đối với người thường xuyên nấu nướng, việc quên một công thức đã làm thành thạo suốt nhiều năm là điều đáng chú ý,” Bernick nói.

Một lĩnh vực dễ nhận thấy nhất là tài chính cá nhân: quên trả hóa đơn, trả trùng hai lần, không hiểu các khoản chi tiêu hoặc không biết cách trả tiền thừa.

“Nếu một người bắt đầu thấy khó khăn trong những hoạt động thường ngày, đó là dấu hiệu đỏ cho thấy có vấn đề,” Bernick nói.

Các hoạt động như vệ sinh cá nhân, lịch hẹn, việc vặt, thường xuyên bỏ lỡ lịch khám hoặc làm cháy thức ăn cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo.

3. Quên nhanh các cuộc trò chuyện

Bạn không thể nhớ tất cả các cuộc trò chuyện trong đời. Thỉnh thoảng quên là chuyện bình thường. Nhưng nếu bạn quên ngay sau khi nói chuyện thì đó lại là vấn đề.

“Thông thường, sau một cuộc trò chuyện, người ta phải nhớ được rằng mình đã nói chuyện. Nhưng nếu chỉ một giờ sau mà họ quên hoàn toàn. Đó là dấu hiệu đáng lo,” Rosenbloom nói.

Theo ông, đến cuối ngày, bạn vẫn phải nhớ đã có cuộc trò chuyện đó. Nếu không, đây là cảnh báo quan trọng.

Ảnh minh họa. (Nguồn: Getty Images)

4. Lạc đường ở những nơi quen thuộc

Đi lạc ở nơi xa lạ là chuyện dễ hiểu. Nhưng lạc ngay tại khu vực quen thuộc lại là điều không bình thường.

“Dấu hiệu rõ ràng là lạc ngay tại chính khu vực gần nhà của mình,” Ulrich Mayr, giáo sư khoa học thần kinh tại Đại học Oregon, cho biết.

Nếu bạn hoặc người thân lạc khi đi đến siêu thị quen thuộc, hoặc không tìm được đường về nhà sau lịch hẹn, cần đặc biệt lưu ý.

5. Lặp đi lặp lại một câu chuyện

Ai cũng có lúc kể lại câu chuyện cũ. Nhưng nếu bạn lặp đi lặp lại trong cùng một ngày, thậm chí vài phút một lần. Đó là dấu hiệu bất thường.

Carmen Carrión cho biết việc lặp lại câu hỏi hoặc câu chuyện trong thời gian ngắn thường liên quan đến suy giảm trí nhớ.

6. Người thân nhận thấy sự thay đổi

Nếu ai đó nói rằng họ lo cho trí nhớ của bạn, hãy lắng nghe. Quan sát từ người xung quanh đôi khi chính xác hơn cảm nhận của bản thân.

Giáo sư Mayr giải thích: “Cảm giác chủ quan về trí nhớ không đáng tin cậy. Nó phụ thuộc nhiều vào mức độ lo lắng của mỗi người.”

Người thân thường dễ nhận ra những vấn đề như kể lặp chuyện hoặc quên việc hàng ngày hơn chính bạn.

Ngược lại, nếu bạn nhận thấy sự thay đổi ở người thân, cũng đừng ngần ngại lên tiếng.

Ngoại lệ: Suy giảm trí nhớ do mang thai

Nhiều người gặp khó khăn trong tập trung và ghi nhớ trong thời kỳ mang thai và sau sinh.

Điều này được cho là do sự thay đổi hormone , thiếu ngủ khi chăm con và áp lực thể chất, tinh thần của giai đoạn này. Trầm cảm hoặc lo âu sau sinh cũng có thể góp phần làm trầm trọng hơn tình trạng trên.

Tình trạng này là bình thường và thường chỉ tạm thời. Tuy nhiên, nếu các vấn đề nhận thức kéo dài hoặc nghiêm trọng, đặc biệt khi liên quan đến trầm cảm sau sinh, bạn nên gặp bác sỹ để được hỗ trợ.

Suy giảm trí nhớ không phải lúc nào cũng là Alzheimer hoặc sa sút trí tuệ

Ảnh minh họa. (Nguồn: Getty Images)

Bác sỹ Bernick cho biết một trong những điều đầu tiên cần kiểm tra khi ai đó phàn nàn về trí nhớ chính là thuốc đang sử dụng. Nhiều loại thuốc, kể cả thuốc ngủ không kê đơn, có thể ảnh hưởng đến trí nhớ.

Mất thính lực cũng là yếu tố thường bị bỏ qua. “Người bị giảm thính lực thường không nắm bắt đủ thông tin trong giao tiếp và dễ bị cho là suy giảm trí nhớ,” Mayr nói. Việc dùng máy trợ thính càng sớm càng tốt là rất quan trọng.

“Dù một phần suy giảm trí nhớ là bình thường, nhưng những dấu hiệu bất thường không nên bị bỏ qua,” Carrión nhấn mạnh.

Phát hiện sớm Alzheimer hoặc các dạng sa sút trí tuệ giúp kiểm soát bệnh tốt hơn và có hướng điều trị phù hợp.

Còn Rosenbloom cho biết nhiều người thường đến khám quá muộn, khiến việc can thiệp khó khăn hơn.

Theo bác sỹ Bernick, việc kiểm soát tốt các bệnh lý như tiểu đường và huyết áp cao có thể cải thiện sức khỏe não bộ.

Tập thể dục thường xuyên và chế độ ăn uống lành mạnh cũng góp phần duy trì trí nhớ và ngăn ngừa các vấn đề nặng nề hơn./.