5 cách đối phó với bệnh do thời tiết
Thời tiết mưa ẩm xen nắng ấm kéo dài không chỉ khiến nhà cửa, áo quần hôi hám mà còn tạo điều kiện cho muỗi, nấm, côn trùng phát triển gây nhiễm khuẩn đường hô hấp, tiêu hóa, cảm cúm…Làm cách nào để đối phó?
1. Không đi về khuya
Theo BS Duy Anh (Bệnh viện E), thời tiết thay đổi, mưa phùn ẩm ướt rất dễ gây các bệnh đường hô hấp (sổ mũi, nghẹt mũi, ho, có đàm, thở khó, viêm mũi, họng, viêm VA, viêm amidan, viêm xoang…) do các siêu vi và vi khuẩn xâm nhập mũi, họng.
Người lớn có thể bị cảm, ho nhẹ, nhưng người già, t.rẻ e.m (đặc biệt trẻ dưới 2 t.uổi) dễ trở nặng nhanh thành viêm phế quản, viêm phổi. Do vậy, không nên đi dưới trời mưa, đi chơi khuya, hạn chế gần người ho khạc kẻo nhiễm bệnh.
Mưa ẩm xen nắng ấm các bà mẹ có thể phòng bệnh hô hấp, cảm… cho con bằng cách sáng ra cho con đi học mặc một áo cotton mỏng và thêm áo khoác. Tới trưa nóng thì cởi áo khoác để tránh bị đổ mồ hôi, thấm ngược làm trẻ cảm lạnh. Chiều lạnh sẽ choàng áo khoác trước khi ra đường. Ban đêm trẻ thường đạp tung chăn, bố mẹ nên lưu ý đắp chăn cho trẻ để tránh bị cảm lạnh.
Nếu đã bị ho, sổ mũi tuy nhẹ cũng nên đi khám chữa ngay (nhất là t.rẻ e.m khi thấy sốt cao, thở gấp, bỏ bú…). Mắc các bệnh về miệng, xoang, mũi… cần điều trị dứt điểm, tránh để tồn tại và biến chứng, uống thuốc đúng toa, đủ liều để không bị kháng thuốc.
2. Làm khô nhà cửa
Nhà cửa ẩm mốc là nơi chứa nhiều vì khuẩn. Vì vậy, để ngừa bệnh trước hết hãy vệ sinh nhà cửa được thoáng mát, khô ráo, sạch sẽ. Quần áo không treo nhiều trên tường, ngủ phải treo màn.
Để tránh nấm mốc, vi nấm cần giảm độ ẩm trong nhà, dọn sạch đồ vật bị nấm mốc để tránh bị dị ứng, n.hiễm t.rùng đường hô hấp… Phòng ngủ (nhất là phòng của trẻ) năng hút ẩm. Không phơi quần áo trong nhà bếp, nhà tắm vì vừa hôi, vừa lâu khô. Trước khi mặc nên là kỹ để quần áo phẳng, đẹp và loại bỏ vi khuẩn sót lại quần áo.
Video đang HOT
Nhà cửa ẩm mốc là nơi chứa nhiều vì khuẩn
Mưa ẩm làm áo mưa cũng hay bị hôi, mốc trắng, hoặc thâm đen. Khi đi mưa về vẩy ráo nước, treo khô rồi gấp cất. Nếu áo mưa bị bẩn hãy dùng xà phòng và bàn chải mềm chà sạch, phơi chỗ râm mát.
Nếu là áo mưa kiểu quần áo thì dùng giẻ nhúng nước xà phòng lau thì áo vừa sạch, vừa không bị sờn. Lỡ áo mưa bị mốc trắng cần dùng khăn vải mềm thấm dấm thanh, lau sạch sẽ hết mốc. Để xử lý những vết thâm kim, mốc nên thấm vải vào nước cốt chanh rồi phơi ngoài nắng vài giờ, rồi thu về giặt lại bằng xà phòng.
3. Bổ sung dinh dưỡng
Thời khắc chuyển mùa là lúc mà sức đề kháng của bạn phải chịu sự thay đổi lớn từ môi trường bên ngoài chính vì vậy để tăng cường sức khoẻ chống lại bệnh tật thì cần tăng cường sức đề kháng cho cơ thể bằng những thực phẩm nhiều vitamin C như: Cam, bưởi, chanh.
Bạn nên ăn thêm một số loại rau quả tốt cho đường hô hấp như: Ớt ngọt có tác dụng làm hệ hô hấp thông thoáng; các loại rau họ cải giúp tăng cường hệ miễn dịch, chống lại các siêu vi nhờ các hoạt chất có khả năng kháng khuẩn như glucosinolate và chất chống ôxy hóa trong rau cải; Hành cũng có khả năng chống viêm đồng thời cũng rất giàu các vi chất có khả năng kháng khuẩn, đặc biệt là các vi khuẩn tấn công hệ hô hấp, các loại siêu vi.
Nên bổ sung thêm những thực phẩm giàu chất xơ để đảm bảo sức khỏe
Ngoài ra, bạn cũng nên bổ sung thêm những thực phẩm giàu chất xơ như: Bắp cải, bông cải xanh, cà rốt, bí ngô và khoai lang… giúp làm giảm sự hấp thu cholesterol xấu trong m.áu.
Nếu bạn bị đau, nhức mỏi cơ thể thì không nên ăn măng tre, cà tím, rau muống, rau nhút, đậu bắp mà bổ sung ăn thịt (chim sẻ, thịt dê, thịt thỏ, thịt nai… ướp bột quế, gia vị vừa đủ) nấu cháo để cơ thể chóng phục hồi.
4. Nhỏ mắt hàng ngày bằng nước muối sinh lý
Theo BS Đặng Văn Quế (BV mắt Quốc tế, Hà Nội), thời điểm này dễ bị đau mắt do dị ứng, với các triệu chứng viêm mi mắt, mắt ngứa, chảy nước, mắt bị sung huyết… Hằng ngày nên nhỏ mắt vài lần bằng nước muối sinh lý natriclorua 0,9%, nếu mắt bị ngứa nhiều thì nhỏ cloroxit 0,4%, không thấy đỡ thì cần đi khám bác sĩ chuyên khoa mắt. Không dùng khăn chung, chậu chung để rửa mặt.
5. Để chân được “thở”
Mưa ẩm kéo dài hay mắc nhiễm nấm do đi giày – tất lâu (do không khí khó lưu thông ở chân). Vì vậy, khi ở trong nhà, văn phòng mọi người nên đi dép thoáng khí để chân không bị ẩm ướt dẫn đến n.hiễm t.rùng nấm. Hàng ngày rửa chân sạch để khô hoàn toàn mới lại đi giày tất.
Theo Mai Hương (Gia đình & Xã hội)
Phòng nhiễm khuẩn đường hô hấp mùa lạnh
Thời tiết lạnh, nhất là khi nhiệt độ chênh lệch trong ngày khá lớn, sáng sớm và chiều tối rét sâu, những người có bệnh mạn tính, nhất là người già và trẻ nhỏ, sức đề kháng kém hơn thì mọi loại bệnh tật có thể tấn công dễ dàng, nhất là các bệnh gây ra bởi vi sinh vật (virut, vi khuẩn, vi nấm). Khi cơ thể bị nhiễm lạnh sẽ rất dễ gây nên viêm mũi, họng, xoang... từ đó, nhiễm khuẩn có thể lan xuống đường hô hấp.
Những dấu hiện cần biết
Tùy nhiễm khuẩn đường hô hấp (NKĐHH) trên hay dưới mà có các dấu hiệu lâm sàng khác nhau.
- NKĐHH trên (viêm mũi, xoang, họng, viêm thanh quản cấp) biểu hiện hay gặp là: sốt, sổ mũi, hắt hơi, ho, khạc đờm, ngứa họng hoặc đau họng khi nuốt, nói khàn. Kèm theo ho có thể khạc đờm: đờm có thể trong, hoặc ban đầu trong sau đó chuyển sang vàng, xanh... Ở t.rẻ e.m có thể xuất hiện khó thở, nặng hơn có thể xuất hiện dấu hiệu tím môi, đầu chi vật vã kích thích, vã mồ hôi. Khám thực thể thường thấy niêm mạc mũi, họng sung huyết, viêm đỏ, nề, tăng tiết nhầy, amidan sưng to, hoặc có các hốc mủ... Xét nghiệm công thức m.áu có thể thấy thay đổi số lượng và công thức bạch cầu. NKĐHH trên nếu không được phát hiện, điều trị sớm và đúng có thể dẫn đến NKĐHH dưới và đe dọa đến tính mạng bệnh nhân.
Đeo khẩu trang khi đi ra đường là biện pháp hiệu quả phòng tránh các bệnh NKĐHH.
- Các bệnh NKĐHH dưới rất đa dạng (viêm phổi, viêm phế quản cấp, đợt cấp của viêm phế quản mạn, giãn phế quản và bệnh phổi tắc nghẽn) với triệu chứng phổ biến gồm sốt, ho, khạc đờm, khó thở và đau ngực. Đặc điểm đờm tùy theo bệnh và căn nguyên vi sinh gây bệnh: viêm phế quản cấp thường gặp khạc đờm ở giai đoạn viêm long viêm phế quản mạn, bệnh phổi tắc nghẽn và giãn phế quản đợt cấp thường gặp số lượng đờm tăng và thay đổi màu sắc đờm căn nguyên NKĐHH dưới do virut thường khạc đờm trong căn nguyên do vi khuẩn thường khạc đờm đục và có các màu sắc khác nhau.
Khám thực thể tùy theo các bệnh mà có thể thấy các ran rít, ran ngáy, ran ẩm (trong viêm phế quản cấp, đợt cấp của viêm phế quản mạn, bệnh phổi tắc nghẽn, giãn phế quản), ran nổ (trong viêm phổi cấp). Các biến chứng của NKĐHH dưới có thể gặp như suy hô hấp, tràn dịch, tràn khí màng phổi, trụy tim mạch... Dựa vào đặc điểm thay đổi công thức m.áu và tổn thương trên Xquang có thể gợi ý căn nguyên vi sinh gây bệnh để định hướng điều trị. Xét nghiệm đờm (nuôi cấy hoặc xác định gen...) nhằm xác định căn nguyên vi sinh gây bệnh.
Làm gì khi bị NKĐHH?
Khi bị NKĐHH, người bệnh tuyệt đối không được tự ý sử dụng kháng sinh khi chưa có chỉ định của thầy thuốc. Cần chú ý điều trị các triệu chứng như hạ sốt, điều trị nghẹt mũi, bổ sung nước điện giải, có chế độ dinh dưỡng tốt... Nếu bệnh nhẹ có thể điều trị tại nhà theo hướng dẫn của thầy thuốc. Cần theo dõi sát những diễn biến của bệnh, nếu bệnh nặng lên phải đưa ngay đến các cơ sở y tế để có các biện pháp điều trị và xử trí kịp thời. Nguyên tắc điều trị chung của NTĐHH là điều trị nguyên nhân, điều trị các triệu chứng và các biến chứng nếu có. Đối với NTĐHH trên: nếu do nhiễm khuẩn thì dùng kháng sinh. Nếu định hướng đến căn nguyên do virut thường chỉ điều trị các triệu chứng. Đối với NKĐHH dưới: dựa vào đặc điểm lâm sàng, thay đổi công thức m.áu, tổn thương trên Xquang phổi để định hướng căn nguyên vi khuẩn và lựa chọn kháng sinh thích hợp (còn gọi là điều trị kháng sinh ban đầu theo "kinh nghiệm").
Theo dõi đáp ứng lâm sàng, Xquang để thay đổi kháng sinh thích hợp. Điều trị triệu chứng và dự phòng các biến chứng cũng rất quan trọng: dùng thuốc hạ sốt, long đờm, giãn cơ trơn phế quản, bổ sung nước, điện giải... Đối với bệnh nhân viêm phổi, thầy thuốc cần đ.ánh giá mức độ nặng nhẹ của bệnh để đưa ra tiên lượng và quyết định bệnh nhân điều trị ngoại trú, nội trú hay ở Khoa Hồi sức tích cực. Các yếu tố để đ.ánh giá mức độ nặng nhẹ của bệnh nhân viêm phổi gồm: t.uổi, t.iền sử mắc các bệnh phối hợp hay các dấu hiệu lâm sàng nặng, tổn thương trên Xquang rộng, tràn mủ màng phổi...
Mô hình cấu trúc Rhinovirus - Thủ phạm gây NKĐHH.
Cách phòng bệnh
Một trong những biện pháp chủ yếu để dự phòng NKĐHH là thay đổi những thói quen và cải thiện môi trường sống, làm việc: bệnh nhân cần ngừng hút t.huốc l.á, hoặc cai thuốc nhờ tư vấn và trợ giúp của các thầy thuốc. Hạn chế uống rượu, bia. Khi ra đường nên đeo khẩu trang. Tránh hoặc hạn chế tiếp xúc với các loại khói, bụi. Vệ sinh thường xuyên nhà ở và môi trường xung quanh nhà. Thường xuyên vệ sinh răng, miệng sạch sẽ. Thực hiện chế độ ăn uống đầy đủ các chất đạm, vitamin, chất khoáng. Có chế độ lao động, nghỉ ngơi, rèn luyện thể dục hợp lí, tránh lạnh đột ngột (không tắm lạnh, ăn đồ ăn, uống nước quá lạnh...).
Tiêm vaccin là một trong những biện pháp dự phòng NKĐHH có hiệu quả nhất: tiêm vaccin phòng phế cầu 5 năm một lần ở người trên 65 t.uổi và ở những người dưới 50 t.uổi nhưng mắc bệnh mạn tính như tiểu đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, giãn phế quản... Tiêm vaccin phòng cúm cho những người từ 50 t.uổi những người có các bệnh mạn tính như tiểu đường, suy thận, hen phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính nhân viên y tế tiếp xúc trực tiếp với các bệnh nhân có nguy cơ NKĐHH. Khi có các triệu chứng gợi ý NKĐHH người bệnh cần đến các cơ sở y tế gần nhất để được khám xét, chẩn đoán và điều trị bệnh kịp thời.
Ai dễ nhiễm khuẩn đường hô hấp?
Những người có các yếu tố sau dễ mắc NKĐHH: trẻ đẻ non, nhẹ cân hay trẻ không được bú sữa mẹ t.rẻ e.m suy dinh dưỡng, còi xương trẻ mắc bệnh tim, phổi bẩm sinh những người có suy giảm miễn dịch: mắc các bệnh mạn tính (hen phế quản, giãn phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, tiểu đường, bệnh ác tính dùng corticoid kéo dài...). Những người nghiện hút t.huốc l.á, thuốc lào hoặc sống trong môi trường luôn tiếp xúc với khói t.huốc l.á, thuốc lào (hút thuốc thụ động). Những người nghiện rượu, môi trường sống ô nhiễm khói, bụi (khói than tổ ong, khói bếp, sống gần nhà máy khói bụi hay sản xuất các hóa chất độc hại) hay nơi ở chật chội, ẩm thấp... Người có chế độ dinh dưỡng kém, lao động nặng, nhọc cũng rất dễ mắc NKĐHH.
Theo PGS.TS.BS. Tạ Bá Thắng/SK&ĐS
Phòng tránh cảm lạnh Vệ sinh nhà cửa (ch trọng bếp, nhà tắm) sạch sẽ. Khinh nên tránh cho ngi xung quanh và những ngi khác trong giainh. Dùng cc ca riêng mình và loại cc chỉ dùng 1 ln khi bạn hoặc ngi khác m. Tránh nhữồ ung cồn, chất kích thích. Sc miệng bằng nc mui ấm, dùng thuc mũi thở. Cn chếộ nghỉ ngơi...