4,2 tỉ năm trước, Trái Đất ‘biến hình’: Thêm hy vọng tìm sinh vật ngoài hành tinh

Anh Thư16:50 22/05/2023

Bằng chứng về lần biến hình đầu tiên của Trái Đất vừa được tiết lộ, có thể dẫn đến những khám phá quan trọng về cách sự sống bắt đầu trên địa cầu cũng như các hành tinh khác.

Trong nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí khoa học Nature Communications, các nhà nghiên cứu từ Đại học Rochester (Mỹ) đã sử dụng các tinh thể zircon nhỏ bé để “mở khóa” thông tin về magma và hoạt động kiến tạo mảng ở Trái Đất sơ khai.

Trái Đất thuở sơ khai đã sớm có hoạt động kiến tạo – Ảnh đồ họa từ SCITECH DAILY

Kiến tạo mảng – hoạt động địa chất quy mô lớn mà trong đó các mảnh vỏ của Trái Đất không ngừng chìm xuống, trồi lên, trượt lên nhau – cung cấp các nguyên tố quan trong tự bên trong sâu thẳm lên bề mặt Trái Đất, kiểm soát chu trình nước và carbon của hành tinh, giúp sự sống được ra đời và bảo tồn.

Nó khiến bề mặt hành tinh liên tục thay đổi, với các lục địa được gom thành một rồi lại phân tách, các đại dương cũng vậy.

Nó cũng để lại dấu vết thông qua cách các loại đá nóng chảy thành magma, trộn lẫn vào nhau. Thành phần hóa học của magma có thể kể ra lịch sử chi tiết của hoạt động kiến tạo. Chúng biến thành đá theo thời gian, và bên trong đó có các tinh thể nhỏ bé gọi là zircon.

Các zircon lâu đời nhất mà họ phân tích cho thấy tuổi đời đáng kinh ngạc, từ 3,8 đến 4,2 tỉ năm.

Video đang HOT

Điều này cho thấy Trái Đất bắt đầu có hoạt động kiến tjao lâu hơn nhiều so với suy nghĩ trước đây. Vậy giả thuyết sự sống có thể ra đời từ hơn 4 tỉ năm trước từng được một số nhà khoa học Úc chỉ ra khi nghiên cứu các phiến đá cổ chứa vật liệu sinh học, là hoàn toàn có cơ sở.

Cách mà Trái Đất bắt đầu kiến tạo mảng và phương pháp mà các nhà khoa học đang dùng để nắm bắt các sự kiện kiến tạo cổ xưa đó cũng là nền tảng để nhân loại có thể tìm kiếm điều tương tự ở một hành tinh khác: Nếu có bằng chứng về kiến tạo, có thể nó có sự sống.

Ngoài ra, điều này cũng cho thấy một hành tinh hoàn toàn có thể sinh ra sự sống khi còn là một khối cầu non trẻ nóng rực.

Nghiên cứu được thực hiện dưới sự tài trợ của Quỹ khoa học quốc gia Mỹ và NASA.

Phát hiện ra hành tinh ngoài hệ Mặt trời có hoạt động núi lửa giống Trái đất

Nhiệt độ bề mặt của hành tinh ấy dường như ấm hơn một chút so với Trái đất và nó nằm trong vùng có thể ở được, còn được gọi là vùng Goldilocks.

Nơi ấy các điều kiện có thể phù hợp với nước ở dạng lỏng và có khả năng tồn tại sự sống.

Mô phỏng về hành tinh LP 791-18 D vừa được quan sát

LP 791-18 D - một ngoại hành tinh (hành tinh bên ngoài hệ Mặt trời), có kích thước gần bằng Trái đất, cùng tồn tại trong thiên hà của chúng ta và quay quanh một ngôi sao mờ, đang đưa ra bằng chứng thuyết phục về hoạt động núi lửa bên ngoài hệ Mặt trời.

Việc phát hiện ra hành tinh này được thực hiện bằng cách sử dụng vệ tinh khảo sát ngoại hành tinh chuyển tiếp (TESS) của NASA, kính viễn vọng không gian Spitzer (hiện đã ngừng hoạt động) và các đài quan sát trên mặt đất.

Một ngoại hành tinh giống mặt trăng Io của sao Mộc

Các nhà khoa học đã suy luận rằng hành tinh đá này có khả năng được bao phủ bởi núi lửa, giống như mặt trăng Io của sao Mộc, được biết đến với hoạt động núi lửa mạnh nhất hệ Mặt trời. Mặc dù chưa thể quan sát trực tiếp hoạt động núi lửa của hành tinh mới được phát hiện, nhưng các nhà nghiên cứu tin rằng tương tác hấp dẫn với một hành tinh lân cận lớn hơn khiến nó trải qua hoạt động núi lửa bề mặt do nhiệt thủy triều.

Quỹ đạo của hành tinh được xác định ở giữa quỹ đạo hai hành tinh khác trong hệ thống. Hành tinh phía trong lớn hơn Trái đất khoảng 0,2 lần, trong khi hành tinh phía ngoài (LP 791-18 C) lớn hơn khoảng 2,5 lần.

Nhóm nghiên cứu giải thích rằng trong mỗi quỹ đạo, các hành tinh D và C đi qua rất gần nhau. Mỗi lần đi ngang qua hành tinh khối lượng lớn hơn, C tạo ra một lực hấp dẫn lên hành tinh D, làm cho quỹ đạo của nó có dạng hình elip. Trên đường elip này, hành tinh D bị biến dạng một chút khi quay quanh ngôi sao. Những biến dạng có thể tạo ra ma sát bên trong hành tinh D đủ để làm nóng đáng kể bên trong nó và tạo ra hoạt động núi lửa trên bề mặt. Điều này tương tự như cách sao Mộc và một số mặt trăng khác ảnh hưởng đến vệ tinh Io (xem thêm bài Con người chuẩn bị ngắm rõ dung nhan mặt trăng nhiều núi lửa nhất hệ Mặt trời tại đây).

Giáo sư thiên văn học Ian Crossfield của Đại học Kansas, một trong những tác giả của nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature, giải thích: "Vẫn chưa có bất kỳ bằng chứng quan sát trực tiếp nào về núi lửa ngoại hành tinh, nhưng hành tinh này là một ứng cử viên đặc biệt có khả năng".

Nếu hành tinh này có hoạt động địa chất như suy đoán của nhóm nghiên cứu, thì nó có thể duy trì một bầu khí quyển. Với bầu khí quyển, nhiệt độ ở phía nửa đêm của hành tinh có thể cho phép nước ngưng tụ trên bề mặt.

Đáng chú ý nơi biên giới ngày đêm

Hành tinh độc đáo này không quay, hay chính xác là bị khóa thủy triều với sao mẹ, với một mặt vĩnh viễn là ánh sáng ban ngày và mặt kia chìm trong bóng tối. Đồng tác giả nghiên cứu Bjorn Benneke, người đứng đầu nhóm thiên văn học tại Đại học Montreal cho biết: "Ở phía ban ngày, trời quá nóng đối với nước ở dạng lỏng, vì vậy có khả năng rất khô và nóng - có thể là sa mạc. Về phía ban đêm, có thể có một sông băng lớn".

Tuy nhiên, khu vực đáng chú ý nhất là gần điểm ranh giới, nơi ngày và đêm gặp nhau. Ở đây, sông băng ban đêm tan chảy có khả năng tạo thành bề mặt nước lỏng. Benneke cho biết thêm có khả năng tình trạng núi lửa sẽ xảy ra trên khắp hành tinh, ngay cả dưới lớp băng vào ban đêm.

Nằm cách hệ Mặt trời khoảng 86 năm ánh sáng, hành tinh này lớn hơn Trái đất một chút và quay quanh một ngôi sao lùn đỏ. Ngôi sao lùn này nhỏ hơn và mát hơn đáng kể so với mặt trời của chúng ta và hành tinh này hoàn thành quỹ đạo hình elip quanh sao mẹ chỉ trong 2,8 ngày. Nhiệt độ bề mặt của hành tinh dường như ấm hơn một chút so với Trái đất và nó nằm trong vùng có thể ở được, còn được gọi là vùng Goldilocks, nơi các điều kiện có thể phù hợp với nước ở dạng lỏng và có khả năng tồn tại sự sống.

Stephen Kane, nhà vật lý thiên văn hành tinh của Đại học California, Riverside cho biết: "Tôi tưởng tượng ra một bề mặt gồ ghề, non trẻ của hành tinh sau hàng triệu năm hoạt động liên tục của núi lửa. Vì hiệu ứng hấp dẫn không quan tâm đến ngày và đêm, nên tôi cũng ngờ rằng hoạt động núi lửa trải đều trên bề mặt hành tinh".

Kane nói thêm rằng hành tinh vẫn đang giải phóng khí từ bên trong nó, cho thấy sự hiện diện của bầu khí quyển. Tuy nhiên, do môi trường khắc nghiệt của nó, hành tinh này khó có thể ở được, mặc dù không thể loại trừ khả năng có dạng sống thích nghi với những điều kiện như vậy.

Một câu hỏi lớn trong sinh vật học vũ trụ, lĩnh vực nghiên cứu rộng rãi về nguồn gốc sự sống trên Trái đất và cả vũ trụ, là liệu hoạt động kiến tạo hoặc núi lửa có cần thiết cho sự sống hay không. Đồng tác giả Jessie Christiansen, nhà khoa học nghiên cứu tại Viện Khoa học ngoại hành tinh của NASA cho biết: "Ngoài khả năng cung cấp bầu không khí, các quá trình này có thể khuấy động các vật liệu mà nếu không có gì tác động thì chúng sẽ chìm xuống và bị mắc kẹt trong lớp vỏ, gồm cả những thứ mà chúng ta cho là quan trọng đối với sự sống, ví dụ như carbon".

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều điều cần tìm hiểu về hoạt động núi lửa và thời gian của các quá trình thoát khí trên hành tinh. Kane nhấn mạnh rằng sao Kim, hành tinh chị em của Trái đất, chỉ mới được xác nhận là có hoạt động núi lửa gần đây nhờ việc thăm dò và khám phá các thiên thể lân cận của chúng ta được tăng cường.

Tìm hành tinh có kích thước bằng Trái Đất có thể đang có sự sống trong không gian Một hành tinh đang bị bao phủ bởi núi lửa, có kích thước bằng Trái Đất đã được phát hiện ngoài vũ trụ, chứa đầy dấu hiệu hỗ trợ cho sự phát triển của sự sống. Nếu không có thảm họa, điều gì sẽ xảy ra trong 500 năm nữa? Các nhà thiên văn học của NASA đã phát hiện ra một ngoại...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Ông chú 40 trêu ghẹo cô gái 17 tuổi, bị phản ứng liền đập vỡ kính quán ăn00:57

Thành viên đẹp nhất BLACKPINK đạo nhạc Quang Hùng MasterD?04:25

Kinh hoàng khoảnh khắc ô tô lao vào nhà dân khi 2 ông cháu đang ngồi xem TV: Đoạn clip khiến nhiều người sợ hãi00:26

Lễ đưa tang Kim Sae Ron: Mẹ ruột đi không vững trong giờ phút cuối cùng, dàn sao nghẹn ngào tiễn biệt01:06

Quốc Anh: "Tôi thích Tiểu Vy, còn chuyện tình yêu thì để tùy duyên"02:45

Công an xác minh clip người đàn ông khuyết tật bị hai thanh niên đi xe máy không mũ bảo hiểm tát vào đầu01:20

Rapper Việt có ca khúc gây sốt toàn cầu, hút 1 tỷ view trên TikTok04:51

Thông tin mới về phiên xử vụ Đàm Vĩnh Hưng kiện chồng ca sĩ Bích Tuyền00:57

Khởi tố kẻ 'bắt cá hai tay', đánh gục bạn gái ở quán cà phê khi bị phát hiện21:01

Pha sang đường vỏn vẹn 16 giây của chiếc xe máy khiến hàng loạt phương tiện chao đảo00:16

Cindy Lư đáp trả khi bị nói ngoại tình, là nguyên nhân khiến Hoài Lâm tụt dốc không phanh00:18

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Khách 'không nói lên lời' nhìn tuyết làm từ bông gòn tại Trung Quốc

12:15:58 19/02/2025

Sau khi xin lỗi du khách, khu du lịch ở Thành Đô tuyên bố đóng cửa. Đơn vị cho rằng khí hậu ấm lên, thiếu tuyết nên mới phải làm tuyết giả từ bông và xà phòng.

Độc đáo loài chim biết tỏa ra mùi thơm quyến rũ

11:57:29 19/02/2025

Loài chim Aukets (Aethia cristatella) biết sử dụng chiêu tỏa ra mùi thơm quyến rũ để gây ấn tượng với những con chim mái.

Đặc điểm độc đáo về những loài cây nở hoa một lần rồi chết

11:17:11 19/02/2025

Măng tây (Asparagus officinalis) cao 2m, có nguồn gốc từ châu Âu. Được trồng để lấy đọt làm thực phẩm, loài cây này sẽ mọc thành cây cao có lông tơ nếu để sinh trưởng bình thường.

Loài chim bé nhỏ nhưng chuyên lừa động vật khác để cướp thức ăn

11:00:52 19/02/2025

Khảo sátcho thấy một số loài động vật có khả năng nghe hiểu, trong đó loài chèo bẻo có thể bắt chước tiếng kêu báo động hoặc của loài khác để kiếm ăn.

Phát hiện điều đáng sợ khi đặt camera xuống hệ thống cống rãnh

11:00:45 19/02/2025

Một khảo sátmới đây cho thấy cá sấu, cùng với hàng chục loài động vật khác, đang sử dụng hệ thống cống rãnh của Florida, Mỹ để di chuyển khắp thành phố.

Những động vật hoang dã có khả năng tỏa mùi hương thơm quyến rũ

11:00:12 18/02/2025

Trên thế giới có những loài động vật hoang dã với khả năng đặc biệt tỏa ra mùi thơm quyến rũ. Các loài này có thể sử dụng mùi hương của cơ thể để thu hút đối phương, đánh dấu lãnh thổ hay truyền thông tin.

Dịch vụ cho thuê trang phục từ 6 đến 8 triệu đồng để hóa thân thành chó

22:34:24 17/02/2025

Anh chọn trang phục hóa thân thành giống chó yêu thích là chó chăn cừu, nặng 4kg, đuôi và bàn chân có thể cử động. Bộ đồ được mô phỏng hình dáng, cử động của chó theo kích thước thật.

Chi 17 tỷ đồng 'cứu' cột đá hình phụ nữ ôm con từng bị sét đánh

09:36:06 17/02/2025

Di tích Hòn Vọng Phu là một cột đá cao khoảng 20m, hình một người phụ nữ ôm con, bị hư hại, xuống cấp sau nhiều lần bị sét đánh.

Dọn thùng gạo phát hiện kho báu gia truyền trị giá tương đương 1 căn nhà

09:31:14 17/02/2025

Trong nhà của một ngư dân họ Xu trên quần đảo Zhou Shan (Trung Quốc) có một báu vật gia truyền. Tuy nhiên phải đến năm 2022, ông Xu mới phát hiện ra báu vật này ở trong thùng gạo.

Công trường dừng thi công khẩn cấp vì máy xúc đào trúng giếng cổ, kho báu 200.000 vật thể "xâu thành chuỗi" màu xanh lục được đào lên

13:39:15 16/02/2025

Sáng ngày 1/6/2016, khi công nhân đang làm việc tại một công trường ở thành phố Tô Châu, Giang Tô, Trung Quốc thì phát hiện một sự việc lạ. Lúc đó, máy xúc đang đào đất tại khu vực cần thi công thì đào trúng một hố sâu khoảng 4-5m so vớ...

Đang ăn cơm, người phụ nữ sợ hãi bỏ chạy khi thấy rắn hổ mang chúa dài 4 mét

13:13:57 16/02/2025

Một phụ nữ 55 tuổi ở tỉnh Chumphon, Thái Lan đã giật mình khi một con rắn hổ mang chúa dài 4 mét, nặng hơn 8 kg trườn vào bếp. Người này đã lập tức bỏ dở bữa ăn và gọi dịch vụ khẩn cấp để được hỗ trợ.

Bí ẩn của thung lũng Hoa hồng

11:06:08 16/02/2025

Nhắc đến Bulgaria là nhắc đến thung lũng Hoa hồng rộng hàng nghìn km2 nhưng, kể từ đầu thế kỷ này, nơi đây còn nổi tiếng với tên gọi kép khác: Thung lũng của các vị vua Thracia.