4 quốc gia có tiềm năng giải quyết khủng hoảng nhiên liệu toàn cầu
Trung Đông tăng công suất lọc dầu sẽ đủ để bù đắp lượng dầu Nga thiếu hụt khi lệnh cấm vận của Liên minh châu Âu bắt đầu có hiệu lực.
Nhà máy lọc dầu của Tập đoàn Dầu mỏ quốc gia Saudi Aramco, Saudi Arabia. Ảnh: AFP/TTXVN
Công suất lọc dầu toàn cầu bị thu hẹp trong đại dịch COVID-19, làm bộc lộ các điểm yếu ở một số nước tiêu thụ nhiên liệu lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, không phải nước nào cũng sụt giảm công suất lọc dầu, ví dụ như tại Trung Quốc và Trung Đông, công suất lọc dầu lại đang tăng lên.
Theo Bloomberg, Saudi Arabia, Kuwait, Oman và Iraq đang tăng cường năng lực lọc dầu, với tổng lượng bổ sung hơn 1 triệu thùng mỗi ngày. Nhờ lượng dầu bổ sung này, các nhà máy lọc dầu Trung Đông có thể xử lý khoảng 8,8 triệu thùng dầu thô/ngày trong năm tới.
Mức tăng này gần bằng với lượng nhiên liệu Nga bị Liên minh châu Âu cấm vận bắt đầu từ cuối năm nay. Theo một số người, việc Trung Đông tăng công suất lọc dầu sẽ đủ để bù đắp lượng dầu Nga thiếu hụt khi lệnh cấm vận bắt đầu có hiệu lực. Về mặt lý thuyết, điều đó là có thể xảy ra. Trên thực tế, các nhà sản xuất dầu ở Trung Đông sẽ tìm kiếm những người mua sẵn sàng trả giá cao nhất.
Nếu người mua này là Liên minh châu Âu (EU), thì Mỹ cũng giảm bớt một mối lo lớn. Mỹ đang xuất khẩu rất nhiều nhiên liệu sang EU cũng như các thị trường khác và có lo ngại rằng chính vì xuất khẩu nhiều mà giá nhiên liệu bán lẻ trong nước của Mỹ cao kỷ lục. Mỹ đã giảm công suất lọc dầu khoảng 1 triệu thùng/ngày trong hai năm qua và dự kiến giảm nhiều hơn trong những năm tới.
Trong khi đó, Saudi Arabia đang mở rộng nhà máy lọc dầu Jazan, có kế hoạch tăng cơ sở sản xuất dầu diesel lên hơn 200.000 thùng/ngày, bắt đầu từ quý 1/2023.
Video đang HOT
Còn Kuwait đang xây dựng một nhà máy lọc dầu mới là Al-Zour, dự kiến sẽ đi vào hoạt động vào đầu năm 2022 nhưng đang bị chậm tiến độ. Cơ sở lọc dầu trị giá 16 tỷ USD này sẽ là một trong những cơ sở lớn nhất ở Trung Đông khi đi vào hoạt động với công suất 615.000 thùng/ngày.
Oman cũng đang xây dựng một nhà máy lọc dầu mới. Cơ sở tên là Duqm, trị giá 8 tỷ USD, sẽ có công suất 230.000 thùng/ngày khi hoàn thành, dự kiến sẽ hoạt động vào cuối tháng 3/2023.
Iraq đang thực hiện ba dự án nhà máy lọc dầu, bao gồm dự án nâng cấp trị giá 4 tỷ USD cho một cơ sở hiện có ở Basrah, một nhà máy lọc dầu mới 140.000 thùng/ngày ở Karbala, dự kiến đi vào hoạt động trong năm nay và một cơ sở mới trị giá 7 tỷ USD ở Faw với công suất 300.000 thùng/ngày do.
Bahrain cũng đang tham gia tăng công suất lọc dầu ở Trung Đông khi nâng cấp nhà máy lọc dầu Sitra, dự kiến hoàn thành vào năm tới, nâng công suất của nhà máy lên 400.000 thùng/ngày.
Các diễn biến trên cho thấy có vẻ như khả năng lọc dầu bổ sung khá ổn định khi các nhà máy lọc dầu ở những nơi khác ngừng hoạt động. Tuy nhiên, nguồn cung nhiên liệu thấp hơn so với mức cầu không chỉ diễn ra ở phương Tây. Giá nhiên liệu ở châu Á cũng đang tăng.
Khi Trung Quốc tăng công suất lọc dầu trong hai năm qua, có thời điểm, các nhà phân tích đã cảnh báo công suất lọc dầu bổ sung đó là quá nhiều. Nhưng hiện tại, công suất bổ sung này dường như là cần thiết nhưng không được sử dụng.
Với mục tiêu giảm phát thải, Trung Quốc đã hạn chế hạn ngạch xuất khẩu nhiên liệu cho các nhà máy lọc dầu khi cũng phải tìm cách giải quyết lượng nhiên liệu tồn đọng quá nhiều trong dịch COVID-19. Vì vậy, Trung Quốc có năng lực lọc dầu nhưng chủ ý không sử dụng. Tất nhiên, điều này có thể thay đổi khi lượng dầu tồn kho ở Trung Quốc trở về bình thường và đây sẽ là thay đổi mà các nước châu Á hoan nghênh.
Tuy nhiên, có vẻ như công suất lọc dầu mới tập trung chủ yếu ở châu Á và Trung Đông. Điều này có nghĩa là châu Âu và ở một mức độ nhỏ hơn là Mỹ, sẽ vẫn phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch của nước ngoài cho dù nỗ lực giảm bớt phụ thuộc.
Bulgaria cảnh báo phủ quyết lệnh cấm dầu Nga của EU
Việc Bulgaria đột ngột ngừng nhập khẩu dầu của Nga có thể gây ra các vấn đề xã hội nghiêm trọng, đồng thời đẩy giá nhiên liệu tăng cao ở quốc gia nghèo nhất EU.
Ảnh minh họa: Reuters
Trang tin Euractiv.bg (Bulgaria) ngày 9/5 dẫn lời Phó Thủ tướng nước này Assen Vassilev cho biết, Bulgaria sẽ không ủng hộ loạt biện pháp trừng phạt mới của EU đối với Nga nếu nước này không nhận được sự nhượng bộ từ đề xuất cấm mua dầu Nga.
Các nước thành viên EU đang tiến gần hơn tới quan điểm thống nhất về các biện pháp trừng phạt cứng rắn đối với Nga liên quan đến cuộc xung đột ở Ukraine, nhưng dự kiến sẽ có thêm các cuộc đàm phán để tìm ra cách đảm bảo các quốc gia phụ thuộc nhiều nhất vào năng lượng Nga có thể đối phó.
"Lập trường của chúng tôi rất rõ ràng. Nếu có nhượng bộ nào đó đối với một số quốc gia, chúng tôi cũng muốn có điều đó. Nếu không, chúng tôi sẽ không ủng hộ các biện pháp trừng phạt", ông Vassilev nói.
Hungary, Slovakia và Séc, những nước không giáp biển, tất cả đều phụ thuộc nhiều vào dầu thô Nga được vận chuyển qua các đường ống từ thời Liên Xô. Các nước này cũng đang phải đối mặt với thách thức đảm bảo các nguồn thay thế và đã yêu cầu hủy bỏ lệnh cấm.
Các nguồn tin trong EU cho biết, Ủy ban châu Âu đã đề xuất những thay đổi đối với lệnh cấm vận dự kiến ban đầu đối với dầu Nga để ba nước trên có thêm thời gian chuyển nguồn cung năng lượng, trong khi Bulgaria không nằm trong danh sách.
Trước đó, Radoslav Ribarski, Chủ tịch Ủy ban năng lượng của Quốc hội Bulgaria nêu rõ nước này muốn có thời gian trì hoãn 2 năm trước khi tham gia lệnh cấm nhập khẩu dầu của EU với Nga.
Các nhà chức trách Bulgaria lưu ý, mặc dù đã yêu cầu miễn tham gia cấm vận dầu mỏ chung, nhưng nước này đã không nhận được bất kỳ nhượng bộ nào và cũng không có phản hồi chính thức nào từ Ủy ban châu Âu.
"Chính phủ Bulgaria đã quyết định làm mọi thứ có thể để tránh lệnh cấm vận. Các điều kiện tương tự cũng nên áp dụng cho Bulgaria cũng như cho Hungary và Slovakia, vì nhà máy lọc dầu ở Burgas của Bulgaria không thể hoạt động hoàn toàn nếu không có dầu Nga. Hiện tại, chúng tôi kiên quyết sẽ chiến đấu đến cùng", ông Ribarski tuyên bố.
Đáp lại, Ủy ban châu Âu dự kiến sẽ đưa ra câu trả lời cho Bulgaria vào cuối tuần tới.
Nhà máy lọc dầu của Bulgaria ở thành phố Burgas thuộc Biển Đen, nhà máy lọc dầu lớn nhất ở Balkan, thuộc sở hữu của tập đoàn dầu khí Nga Lukoil. Công ty là nhà tuyển dụng lớn nhất trong khu vực và việc đóng cửa các nhà máy lọc dầu sẽ gây ra các vấn đề xã hội nghiêm trọng ở thành phố lớn thứ tư của Bulgaria, đồng thời đẩy giá nhiên liệu tăng cao ở quốc gia nghèo nhất EU.
Đại diện của nhà máy lọc dầu cho biết cơ sở này có thể bị đóng cửa nếu đề xuất của Ủy ban châu Âu được chấp nhận. Nếu lệnh cấm vận được thực hiện một phần và ít nhất 10% nhiên liệu của Nga được bảo đảm vẫn cung cấp, nhà máy lọc dầu sẽ có thể tiếp tục hoạt động.
Nhà máy lọc dầu đang hoạt động với 50% dầu của Nga và 50% nhập khẩu từ Trung Đông. Việc đóng cửa nhà máy lọc dầu có nghĩa là Bulgaria sẽ cần nhập khẩu nhiên liệu chế biến sẵn. Theo Giám đốc điều hành của Hiệp hội Dầu khí Bulgaria, Andrey Delchev, điều này là có thể nhưng sẽ làm tăng chi phí nhiên liệu.
Châu Âu tăng lượng mua dầu thô của Nga Các nhà máy lọc dầu của châu Âu đang tăng cường mua dầu thô của Nga. Bất chấp các lệnh trừng phạt, dầu của Nga vẫn chảy mạnh vào châu Âu. Ảnh: RT Trang tin Oilprice.com ngày 20/6 dẫn dữ liệu theo dõi các tàu chở dầu cho thấy các nhà máy lọc dầu của châu Âu đã tiếp nhận một lượng dầu...