3 phim điện ảnh thất bại doanh thu đầu năm 2021: Vì đâu nên nỗi?
Dù chất lượng phim không tệ, nhưng “Người cần quên phải nhớ”, “ Võ sinh đại chiến” và cả “Cậu Vàng” được đánh giá là phim Việt thất bại đầu năm 2021.
Nhìn vào con số doanh thu “bé mọn” của các phim, mới thấy rằng: Xu hướng của điện ảnh thay đổi nhanh quá, mà nếu không nắm đúng xu hướng, đạo diễn danh tiếng, nhà sản xuất danh tiếng và nguyên tác danh tiếng, cũng có thể thất bại như thường.
“Người cần quên phải nhớ”… thua vì xu hướng cũ
Khởi chiếu từ ngày 24-12-2020, “Người cần quên phải nhớ” hiện chỉ đạt doanh thu gần 2 tỷ đồng. Cùng “Võ sinh đại chiến” bộ phim của đạo diễn Đức Thịnh và nhà sản xuất Charlie Nguyễn bị thất bại doanh thu phòng vé nặng nề. Và cả hai phim đều chính thức… rút rạp.
Trong buổi tọa đàm chiều 10-1 do Xinê House tổ chức, Charlie Nguyễn tiết lộ phim của anh lỗ 1 triệu USD và chỉ ra nguyên nhân vì sao lần này. Phim anh sản xuất và Đức Thịnh đạo diễn lại… “thua”.
Charlie Nguyễn khẳng định có nhiều yếu tố dẫn tới việc một bộ phim không thành công. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất vẫn là chất lượng tác phẩm.
“Người cần quên phải nhớ” chưa chạm đến cảm xúc sâu xa của khán giả (Ảnh; ĐPCC)
“Sau mỗi bộ phim, tôi thường cùng cộng sự ngồi lại, mổ xẻ, lý giải những điểm chưa được. Ở Người cần quên phải nhớ, phim chưa kể được câu chuyện chạm đến trái tim khán giả. Sau buổi ra mắt ở Hà Nội, tôi đã tìm thấy câu trả lời vì sao phim chưa hấp dẫn”.
Nhà sản xuất cũng cho rằng: “Tôi không nghĩ “Người cần quên phải nhớ” là bộ phim tồi tệ. Nhưng tôi chắc chắn nó không phù hợp với nhu cầu thị trường này, không đáp ứng nhu cầu của khán giả bây giờ. Nhu cầu ấy thay đổi hàng ngày chứ không phải hàng năm. Khi làm phim, mình theo “trend” (xu hướng) này thì đến khi phim ra, “trend” đã thay đổi rồi. Nếu Người cần quên phải nhớ ra rạp vào mấy năm trước, sẽ có nhiều bạn trẻ hưởng ứng”.
Đúng là “Người cần quên phải nhớ” không tệ, câu chuyện ý nghĩa, diễn viên tròn vai, nhưng đúng là “Người cần quên phải nhớ” tập trung vào những người trẻ nhiều hơn nhưng lại thiếu gương mặt nổi bật, thiếu cảm xúc bùng nổ, và có thể là câu chuyện khá rối.
“Võ sinh đại chiến” không thể đến với khán giả vì bị chèn ép suất chiếu ?
Tương tự “Võ sinh đại chiến” chỉn chu và không tệ. Nhưng phim thiếu những diễn viên tên tuổi, ít được quảng bá và suất chiếu khi ra rạp gặp nhiều bất lợi.
Phim “Võ sinh đại chiến” kinh phí 22 tỉ, thu 1 tỉ đồng vì lịch chiếu quá ít và rơi vào các khung giờ thấp điểm. Đạo diễn Bá Cường cảm thấy không thỏa mãn khi phim quá ít suất chiếu. “Có những rạp một ngày chỉ có 4 suất thì làm sao khán giả coi được? Tôi chưa hiểu vấn đề nằm ở đâu. Cả khán giả và những người trong nghề đều đánh giá tốt về phim của tôi” – Đạo diễn nói.
“Võ sinh đại chiến” sớm rút khỏi rạp (Ảnh: ĐPCC)
Trước câu hỏi liên quan đến mối quan hệ giữa nhà sản xuất và rạp chiếu phim, nhà phát hành ồn ào trong thời gian qua, liệu có chuyện nhà phát hành xếp ít suất chiếu, bản thân Charlie Nguyễn cũng cho hay: “Đó là sự thật. Trong công ty tôi, có mấy bạn rủ nhau đi xem phim nhưng khi đến rạp không có suất. Thời gian chiếu nếu có lại rơi vào lúc sáng sớm hoặc tối muộn. Nhưng đây không phải là yếu tố quyết định phim thất bại”.
Thực tế là sự thất bại của phim còn có rất nhiều yếu tố khác liên quan. Nhiều ý kiến cho rằng thất bại của cả “Võ sinh đại chiến” lẫn “Người cần quên phải nhớ” còn yếu ở các khâu như truyền thông, tiếp thị; không có gương mặt diễn viên hút khán giả (dù dàn diễn viên trẻ đẹp); phim mới dừng ở mức chỉn chu, sạch sẽ, chưa quá xuất sắc.
“Cậu Vàng” lại tranh cãi vì… biến chuyển kịch bản
Nhìn vào tình hình của “Cậu Vàng”, phim cũng khó có khả năng thắng được doanh thu nhất là khi tranh cãi chưa bao giờ chấm dứt.
Chú chó vào vai “Cậu Vàng” gây tranh cãi vì là một giống chó Nhật, nhưng đến lúc lên phim lại thể hiện tốt hơn mong đợi. Cái bị chê của “Cậu Vàng” lại ở sự biến chuyển kịch bản từ kịch bản gốc không hợp lý.
“Cậu Vàng” có những thay đổi so với kịch bản nhưng chưa phù hợp (Ảnh: ĐPCC)
Trailer Cậu vàng
Phim vẫn giữ được tinh thần và giá trị nhân văn của nguyên tác, dù đạo diễn – biên kịch không chỉ phối hợp lại những nhân vật điển hình trong các truyện ngắn của nhà văn Nam Cao như “Lão Hạc, Chí Phèo, Tắt đèn, Sống mòn, Đời thừa”…, mà còn sáng tạo, khai thác thêm nhiều câu chuyện của những nhân vật mới tại làng Vũ Đại. Những ai yêu thích văn chương Nam Cao sẽ thấy được sự sáng tạo của tác giả kịch bản cũng như đạo diễn khi kết hợp những lão Hạc, Binh Tư, Chí Phèo, Bá Kiến… xuyên suốt trong một bộ phim.
Nhưng những sáng tạo của “Cậu Vàng” có vẻ không phù hợp. “Cậu Vàng” không có bối cảnh xã hội – lịch sử cụ thể, do đó câu chuyện về lão Hạc diễn ra hết sức hời hợt. Người xem khó mà hiểu tại sao lão Hạc lại khổ như vậy và cái khổ của lão bắt nguồn từ đâu. Trường hợp Binh Tư cũng tương tự, nếu không biết trước bối cảnh xã hội diễn ra câu chuyện thì bi kịch tha hóa của hắn chẳng còn sức nặng.
“Cậu Vàng” cũng xây dựng lại một số nhân vật, nhưng không hợp lý. Và từ đó làm nổ ra tranh cãi về việc có nhất thiết phải chuyển thể tác phẩm kinh điển theo hướng khác hay không?
Tuy nhiên, suy cho cùng, vẫn là chất lượng của phim chưa thật xuất sắc, vì thế, thất bại về doanh thu, tranh cãi là đương nhiên.
Với điện ảnh, bài toán thắng doanh thu giờ đây đã rất khác, chất lượng, cảm xúc phải bùng nổ, đúng xu hướng, truyền thông tốt, diễn viên bảo chứng…, còn lại, nếu chỉ khoác cái áo danh tiếng của nhà sản xuất hay đạo diễn, hay nguyên tác hay, chưa chắc đã không thất bại, ba phim đầu năm 2021 là ví dụ.
Cái chết của phim điện ảnh Việt đầu năm 2021
Điện ảnh Việt đầu năm 2021 không ghi nhận tác phẩm nào có dấu hiệu khởi sắc về doanh thu, ngay cả với phim được đánh giá ở mức chỉn chu như "Võ sinh đại chiến".
Trailer phim
Tại sao một bộ phim được làm chỉn chu, có nội dung tươi trẻ và dàn cast mới mẻ, nhận được phản hồi tích cực của truyền thông và khán giả, nhưng lại chết tức tưởi tại phòng vé đầu năm 2021? Phải chăng, điện ảnh Việt Nam đang phân cực trong thời đại dịch?
"Võ sinh đại chiến" chỉn chu nhưng doanh thu thê thảm
Võ sinh đại chiến là bộ phim mở màn cho năm 2021. Phim được phát hành đúng ngày 1/1 - thời điểm được xem là thuận lợi vì đúng đợt nghỉ lễ và khán giả ít nhiều cũng ở trong tâm trạng tích cực, muốn đón nhận những điều mới mẻ đầu năm.
Nhưng "người tính không bằng trời tính", sau dịp cuối tuần "vàng" ra mắt, bộ phim võ thuật lấy bối cảnh học đường được đầu tư kinh phí tới 21 tỷ đồng và thời gian sản xuất kéo dài ba năm chỉ thu về chưa tới 1 tỷ đồng doanh thu bán vé. Đây là cú "ngã ngựa" khá đau đớn cho phim Việt đầu năm 2021, và một lần nữa cho thấy thị trường điện ảnh Việt vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro khó lường. Phim dở thất bại đã đành, phim chất lượng khá vẫn thê thảm như thường.
Võ sinh đại chiến ra rạp đúng thời điểm vàng - Tết Dương lịch - nhưng thất bại về doanh thu.
Võ sinh đại chiến là bộ phim của ê-kíp trẻ, mang đến tinh thần trẻ trung. Kịch bản phim có thể vẫn bám theo công thức khuôn mẫu ba hồi của Hollywood, dàn cast không có yếu tố ngôi sao để bán vé, nhưng lại mang đến không khí mới mẻ nhờ khai thác tinh thần võ thuật đậm chất Việt được lồng trong bối cảnh học đường.
Những yếu tố này cũng từng giúp Em chưa 18 thắng lớn tại phòng vé năm 2017 và giữ kỷ lục phim có doanh thu cao nhất mọi thời đại tại Việt Nam trong hai năm, trước khi bị Cua lại vợ bầu lật đổ vào dịp Tết năm 2019.
Võ sinh đại chiến không có nhiều yếu tố ăn khách khi khai thác một kịch bản phim rom-com kiểu gài bẫy "cat and mouse" và hai diễn viên chính tạo được hiệu ứng chemistry như Kaity Nguyễn và Kiều Minh Tuấn, nhưng đây vẫn là tác phẩm có yếu tố giải trí. Dàn cast trong phim với những gương mặt gần như mới mẻ hoàn toàn, nhưng tạo được sức hút nhờ ngoại hình đẹp, nổi bật trong số đó là Tiến Hoàng, Katleen Phan Võ và đặc biệt là Gi A Nguyễn.
Gi A Nguyễn là nam diễn viên trẻ có tố chất để trở thành ngôi sao của điện ảnh Việt, trong bối cảnh điện ảnh trong nước âm thịnh dương suy và hoàn toàn thiếu một ngôi sao nam chính của lứa tuổi học đường. Diễn xuất của dàn diễn viên trẻ chưa hoàn toàn nổi bật và đôi lúc còn khá non nớt về kỹ năng, nhưng có thể bù lại bằng vẻ tươi sáng và chân thành.
Các màn võ thuật trong phim, đặc biệt là những trận đánh tay đôi được khai thác hiệu quả về thế đòn, góc máy và dựng phim linh hoạt, nhịp nhàng, kích thích được adrenaline của khán giả. Phim cũng tôn vinh tinh thần thượng võ của võ thuật cổ truyền Việt Nam.
Điểm hạn chế và có thể khiến bộ phim khó trở thành một chú "ngựa ô" tại phòng vé là cách làm phim vẫn khá an toàn, ôm đồm nhiều yếu tố giải trí như tình cảm học đường, võ thuật và hài hước, nhưng chưa yếu tố nào được khai thác một cách vượt trội. Thêm vào đó, kịch bản vẫn bám theo công thức có sẵn và không có yếu tố đột phá hoặc phá vỡ khuôn mẫu, gây bất ngờ cho khán giả.
Tác phẩm quy tụ dàn diễn viên ít tên tuổi nhưng trẻ đẹp, luôn toát lên vẻ tươi sáng.
Điều này dẫn đến một cái kết dĩ hòa vi quý, khiến nhân vật của Gi A Nguyễn - nam diễn viên trẻ đóng vai "bad guy" - đánh mất sự hấp dẫn khi trở thành một kẻ phục thiện ở đoạn kết. Chi tiết trên hoàn toàn không cần thiết và đôi khi khiến khán giả cảm thấy khó thỏa mãn về cách phát triển tâm lý của nhân vật.
Sự an toàn và đôi khi thiếu cực đoan là những điểm hạn chế của phim Việt, khó khiến phim ảnh phá vỡ ranh giới để đi xa hơn về mặt thưởng thức, điều mà điện ảnh Hàn rất thành công và vươn tầm ra thế giới.
Nhưng những điểm hạn chế nói trên vẫn không phá vỡ tổng thể của tác phẩm. Và so với hai phim Việt chiếu cùng thời điểm là Chị Mười Ba: Ba ngày sinh tử và Người cần quên phải nhớ , Võ sinh đại chiến vẫn là bộ phim chỉn chu hơn về nhiều mặt.
Lý do thất bại
Lý giải về sự thất bại tại phòng vé của Võ sinh đại chiến , nhà sản xuất Thái Bá Dũng - người từng thành công với việc đồng sản xuất phim Hai Phượng với Ngô Thanh Vân - thừa nhận trong cay đắng:
"Có 4 lý do khiến Võ sinh đại chiến thất thu tại phòng vé dù phim được đánh giá tốt về mặt truyền thông và khán giả:
1 - Phim của một đạo diễn mới và diễn viên mới, không có gương mặt quen thuộc ăn khách.
2 - Các suất chiếu bị ép với số lượng suất chiếu thưa thớt, giờ chiếu không thuận lợi.
3 - Phim hoàn toàn không có sự tham gia đầu tư của bất kỳ nhà phát hành nào.
4 - Những lý do khách quan khiến công tác truyền thông bị ảnh hưởng.
Ông tiếp tục chia sẻ quan điểm: "Phía đơn vị phát hành, trong cùng thời điểm, cũng có phim họ tự bỏ tiền đầu tư sản xuất, nên Võ sinh đại chiến bị rơi vào hoàn cảnh 'con ruột - con ghẻ'. Và dĩ nhiên, nhà phát hành phải tập trung đẩy phim 'con ruột' mà họ đầu tư.
Một lý do rất nghịch lý khác là do suất chiếu ít, giờ chiếu bất lợi, khiến doanh thu của Võ sinh đại chiến bị ảnh hưởng. Các nhà phát hành lại lấy đúng lý do doanh thu đó để tiếp tục ép suất chiếu và giờ chiếu của phim khiến cho tình trạng của phim càng thê thảm hơn".
Trước câu hỏi sự thất bại tại phòng vé của Võ sinh đại chiến có phải là do "thiếu kinh nghiệm thị trường hay không lường trước được thị trường", Thái Bá Dũng nói tiếp:
"Sau thành công của Hai Phượng , tôi từng cho rằng là nếu mình làm phim tử tế, chỉn chu, và đặt hết tâm huyết, phim sẽ được khán giả ghi nhận và những nỗ lực của ê-kíp sẽ được bù đắp.
Nhưng thực tế đây là cuộc chơi không công bằng, bởi chất lượng của bộ phim không liên quan đến việc phim có đến được với khán giả hay không, vì quyền lực đó nằm trong tay của những nhà phát hành và các chủ rạp".
Ê-kíp sản xuất từng hy vọng Võ sinh đại chiến giành được sự chú ý như Hai Phượng.
Theo ông Thái Bá Dũng, các nhà đầu tư, sản xuất phim, đặc biệt là những nhà sản xuất phim độc lập và những đạo diễn ê kíp trẻ gặp khó khăn lớn vì "cuộc chơi không công bằng" trên. Nếu các rạp chỉ tập trung đẩy những phim do những đạo diễn quen thuộc và những phim do chính họ đầu tư sản xuất, sẽ không có "cửa" cho những đạo diễn mới và các nhà sản xuất phim độc lập khác chen chân.
"Là một nhà đầu tư, trước khi quyết định đầu tư vào một bộ phim, mình đã tìm hiểu thị hiếu và thị trường rất kỹ. Theo nghiên cứu về hành vi xem phim của người Việt Nam, khoảng 65-70% thích xem phim hành động, 55-60% thích hài, và 44-50% thích tình cảm. Đó là lý do Võ sinh đại chiến đáp ứng đúng và đủ 3 thị hiếu lớn nhất của người xem phim tại Việt Nam", ông Dũng cho biết.
Ông bày tỏ quan điểm: "Một nghiên cứu khác về hành vi của người tiêu dùng cho thấy khi khán giả ra rạp, nếu họ không mua vé được bộ phim muốn xem hoặc suất chiếu của bộ phim họ muốn lại rơi vào những giờ họ không rảnh, chắc chắn khán giả sẽ mua vé một bộ phim khác để xem.
Sản xuất ra một bộ phim hay nằm trong khả năng của nhà sản xuất, đạo diễn, ê-kíp... nhưng bộ phim có ra được đến với khán giả hay không, chuyện đó lại phụ thuộc hoàn toàn vào các nhà phát hành và chủ rạp".
Nỗi lo điện ảnh Việt năm 2021
Kể từ khi Việt Nam kiểm soát được đại dịch Covid-19 và phòng vé hoạt động trở lại, sự phân cực trong thị trường điện ảnh Việt càng được thể hiện rõ nét.
Khán giả có xu hướng chỉ lựa chọn một số bộ phim tạo được hiệu ứng truyền thông và truyền miệng. Những phim không tạo được xu hướng này, hoàn toàn yếu thế và bị đánh bật khỏi phòng vé nhanh chóng.
Đây là lý do Ròm - bộ phim độc lập ít yếu tố giải trí, nhưng luôn nằm trên "headline" và "spotlight" của truyền thông và mạng xã hội sau khi bị Cục Điện ảnh kiểm duyệt dù đoạt giải thưởng quan trọng tại LHP Busan 2020 - trở thành chú ngựa ô tại phòng vé khi tung ra sau khi Việt Nam kiểm soát được dịch bệnh.
Đồng thời, sự phân cực trên cũng là lý do Tiệc trăng máu trở thành bộ phim ăn khách nhất năm với doanh thu lên tới 180 tỷ đồng. Bên cạnh chất lượng của phim và dàn cast tên tuổi, yếu tố truyền miệng giúp bộ phim trụ vững tại rạp trong thời gian dài và đạt doanh thu ấn tượng.
Điều này càng được thể hiện rõ nét trong mùa phim Giáng sinh vừa qua. Trong dịp Giáng sinh 2019, cuộc đua gay cấn giữa Mắt biếc và Chị chị em em không chênh lệnh quá nhiều về doanh thu, với doanh thu 180 tỷ đồng và 70 tỷ đồng, tỷ lệ gấp khoảng 2,5 lần.
Người cần quên phải nhớ chỉ thu được 2 tỷ đồng tiền vé sau mùa phim Giáng sinh.
Tuy nhiên, với cuộc đua phim phát hành dịp Giáng sinh năm nay, Chị Mười Ba: Ba ngày sinh tử có doanh thu cao hơn 30 lần so với Người cần quên phải nhớ . Đây là điều mà khó ai có thể lường được, bởi cả hai bộ phim đều do hai ê-kíp ngang tài ngang sức thực hiện.
Cả hai bộ phim đều... tệ về chất lượng và ngôn ngữ điện ảnh, nhưng Chị Mười Ba: Ba ngày sinh tử lại vươn lên dẫn đầu thị trường điện ảnh Việt cuối năm nhờ yếu tố giải trí với doanh thu đến nay khoảng 70 tỷ đồng. Trong khi đó, Người cần quên phải nhớ chỉ đạt doanh thu ngoài 2 tỷ đồng, một thất bại chưa từng có đối với nhà sản xuất Charlie Nguyễn cũng như đạo diễn Đức Thịnh.
Người cần quên phải nhớ là bộ phim dở của một ê-kíp mạnh, với kịch bản tầm thường, cấu trúc vụng về, cách kể chuyện nhàm chán và rối rắm, gây cảm giác "phẳng lì" về mặt cảm xúc khi xem.
Còn Chị Mười Ba: Ba ngày sinh tử có tính giải trí cao hơn, tạo được hiệu ứng nhờ phát triển dòng phim "franchise" giang hồ với series webdrama và phim điện ảnh trước đó. Nhưng đây vẫn là tác phẩm thiếu chất điện ảnh, nhiều khi sa đà thành tấu hài (nhảm) và mắc những lỗi sơ đẳng trong đạo diễn như những chi tiết minh họa vụng về và ngây ngô trong "flashback" (hồi tưởng) và bạ đâu "twist" đấy mà không cần chuẩn bị tâm lý hay dẫn dắt khán giả.
Người cần quên phải nhớ thất bại vì đơn giản là bộ phim dở, nhưng vẫn có những bộ phim dở vẫn thắng, mà Chị Mười Ba: Ba ngày sinh tử là ví dụ.
Điều này cũng được thể hiện rõ nét với Võ sinh đại chiến , một bộ phim có chất lượng khá, nhưng chết oan tức tưởi tại phòng vé vì không tạo được hiệu ứng truyền miệng và có thể, không đúng trend của khán giả lẫn sự ủng hộ của chủ rạp.
Sự phân cực ngày càng rõ của điện ảnh Việt có thể dẫn đến một nguy cơ lớn của điện ảnh Việt trong năm 2021 và những năm tới: Khán giả chỉ xem phim theo trend và bỏ qua những bộ phim khi nó không nằm trong xu hướng của số đông.
Chị Mười Ba: Ba ngày sinh tử được đánh giá thiếu chất điện ảnh nhưng vẫn thắng lớn về doanh thu.
Rộn ràng những ngày đầu năm với "Võ sinh đại chiến" Bộ phim hành động của nhà sản xuất Bá Cường - "Võ sinh đại chiến" ra mắt vào dịp Tết dương lịch 2021 đang tạo nên cơn sốt tại các rạp chiếu, trong những ngày đầu năm mới. Trailer phim Phim Việt kỳ vọng vào những gương mặt mới Ra mắt dịp Tết dương lịch, Võ sinh đại chiến đang tạo cơn sốt...