1,7 triệu người chết mỗi năm do bệnh ung thư này, thủ phạm là gì?

Theo thống kê của tổ chức Globocan, ung thư phổi là căn bệnh ung thư hàng đầu ở thế giới với 2 triệu ca mắc mới mỗi năm và 1,761 nghìn người tử vong năm 2018.

Ung thư phổi dấu hiệu chủ yếu là ho kéo dài.

Bệnh đứng đầu ở các Châu lục

Kết hợp cả 2 giới, 5 loại ung thư hay gặp hàng đầu thế giới 2018 là ung thư phổi (2.093.876 ca, 11,6% ở hai giới và riêng nam giới ung thư phổi chiếm 14,5 %.

Đa số ung thư phổi xuất hiện ở những người đã và đang hút thuốc lá (80%) cộng thêm 5% ước tính do hậu quả của sự tiếp xúc thụ động với khói thuốc lá. Mức độ nặng nhẹ của sự tiếp xúc với khói thuốc tùy thuộc vào số năm mà người đó đã hút thuốc, số điếu thuốc hút trong ngày và phần nhựa có trong điếu thuốc.

Có 10 đến 13% người nghiện thuốc lá có nguy cơ ung thư phổi với một thời kỳ tiềm ẩn từ 30 đến 40 năm tính từ lúc mới bắt đầu hút thuốc cho đến khi xuất hiện ung thư phổi.

Ngoài hút thuốc, các yếu tố khác như địa lý cũng liên quan tới ung thư phổi. Tỷ lệ ung thư phổi thay đổi tùy theo vùng địa lý trên thế giới. Châu Âu và Bắc Mỹ có tỷ lệ ung thư phổi cao nhất 10-15%, các nước Châu Phi có tỷ lệ thấp hơn 5%, có khoảng 5-10% ở Châu Á và Nam Mỹ.

Giới tính, ung thư phổi chiếm ưu thế ở nam giới 50-75 tuổi. Tại các nước phương Tây, tỷ lệ ung thư phổi ở nam giới của vài quốc gia những năm gần đây không gia tăng trong khi tỷ lệ ung thư phổi có chiều hướng gia tăng ở phụ nữ.

Ô nhiễm không khí như do hơi xả từ các động cơ, xí nghiệp, từ khí đốt của các gia đình… việc tiếp xúc với khí radon, các ô nhiễm không khí từ kỹ nghệ kim loại nặng và môi trường ô nhiễm khói thuốc có liên quan đến sự xuất hiện của ung thư phổi. Chất sinh ung thư asbestos trong một vài loại nghề nghiệp, công nhân làm việc ở một số mỏ như mỏ phóng xạ uranium, mỏ kền, mỏ cromate, công nhân làm việc trong một số ngành nghề có tiếp xúc amiant, công nghiệp hóa dầu, công nghiệp nhựa, khí đốt sẽ có nguy cơ ung thư phổi cao hơn.

Căn bệnh khó phát hiện sớm

TS Hoàng Đình Chân – nguyên bác sĩ Bệnh viện K trung ương cho biết ung thư phổi là căn bệnh ung thư di căn rất nhanh. Khi người bệnh phát hiện ra các dấu hiệu của bệnh thì bệnh đã ở giai đoạn trễ do ung thư trong nhu mô phổi không gây đau đớn thế nên thường khi bệnh diễn tiến xa mới có các triệu chứng xuất hiện.

Các triệu chứng xuất hiện vào lúc chẩn đoán ung thư phổi tùy thuộc vào vị trí và kích thước của khối bướu, của bất kỳ ổ di căn nào cũng như mức độ xâm lấn đến các cơ quan, sự xuất hiện ngẫu nhiên của dấu hiệu tiền ung thư.

Ung thư phổi thường có các triệu chứng thường gặp như khó thở, ho ra máu, đau ngực, viêm phổi tái diễn. Có thể kèm theo các triệu chứng như khan tiếng do khối bướu xâm lấn trực tiếp hay do các hạch bạch huyết ở trung thất bị di căn và làm liệt dây thanh âm.

Người bệnh sụt cân diễn ra nhanh chóng mà không rõ nguyên nhân, không liên quan đến việc bạn đã cắt giảm calo hoặc tập thể dục… thì rất có thể là do bệnh tật gây ra, kể cả bệnh ung thư.

Khi có các triệu chứng trên, người bệnh có thể đến các cơ sở y tế để tầm soát ung thư phổi. Bác sĩ Chân cho biết có thể chụp Xquang phổi,xét nghiệm tìm tế bào ung thư từ chất đàm,chụp cắt lớp điện toán ngực(CT Scan)

Theo các hướng dẫn từ Hiệp hội Ung thư Mỹ khuyến cáo nên CT Scan hàng năm cho các đối tượng tuổi từ 55-74 tuổi, hút thuốc trên 30 gói thuốc/năm hoặc đang hút thuốc hay đã ngừng hút thuốc trong 15 năm trở lại.

Phòng ung thư phổi bằng cách tăng cường vận động thể lực kể cả các hoạt động đơn giản như làm vườn 2 lần/tuần cũng có thể giúp bạn giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi.

Bỏ thuốc lá, bởi vì hút thuốc lá là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến ung thư việc bỏ thuốc lá có thể giảm rõ rệt tỷ lệ mắc bệnh ung thư phổi. Tỷ lệ mắc ung thư phổi của người hút thuốc lá so với những người không hút thuốc cao hơn gấp 10 lần. Do đó việc đầu tiên để phòng tránh ung thư phổi là bỏ thuốc lá và cũng tránh xa những làn khói thuốc xung quanh.

Chế độ ăn nhiều hoa quả và rau xanh, ăn các loại rau đa dạng, hoa quả nhiều màu sắc như cam, táo, cà chua, rau chân vịt, súp lơ,… Những thực phẩm này không chỉ có thể phòng bệnh hiệu quả mà còn rất tốt cho những bệnh như: tim mạch, huyết áp, tiểu đường,…

Tránh tiếp xúc với phóng xạ và kim loại nặng, đối với những công nhân làm việc trong môi trường rò rỉ hóa chất cũng phải áp dụng những biện pháp bảo hộ hiệu quả, tránh hoặc giảm tối thiểu việc tiếp xúc với những yếu tố độc hại gây ung thư.

Theo infonet