15 tháng ‘địa ngục trần ai’ của nữ phóng viên bị bắt cóc ở Somalia

Sau nhiều năm ám ảnh, nữ phóng viên người Canada Amanda Lindhout đã có những chia sẻ hiếm hoi về quãng thời gian cô và nhiếp ảnh gia người Australia Nigel Brennan bị bắt cóc, tra tấn và cưỡng bức suốt 15 tháng khi tác nghiệp tại Somalia.

Ác mộng tấn công tình dục

Năm 2008, ở tuổi 26 đầy nhiệt huyết sục sôi, Amanda Lindhout cùng bạn trai là nhiếp ảnh gia người Australia Nigel Brennan có chuyến đi 3 ngày đến thủ đô Mogadishu của Somalia để tác nghiệp. Khi đang trên đường tới một trại tị nạn cùng với phiên dịch và 3 nhân viên an ninh vũ trang ngày 23/8/2008, họ bị một chiếc xe chặn đường.

12 người đàn ông được trang bị súng trường AK47 khống chế, bắt cóc và đòi khoản tiền chuộc 1,5 triệu USD, nếu không sẽ bị chặt đầu. “Ban đầu tôi cứ nghĩ đây chỉ là một vụ cướp bình thường, thậm chí ngây thơ cho rằng có thể tự đàm phán với chúng để thoát khỏi chuyện này”, cô Amanda kể lại với báo giới.

Trong thời gian này, nhóm chiến binh Hồi giáo Al-Shabab đã chiếm cứ Kismayo, thành phố lớn thứ ba của Somalia và là bến cảng quan trọng cho cả miền Nam nước này. Xung đột khiến 70 người thiệt mạng, 170 người bị thương và hàng chục nghìn người chạy loạn. Al-Shabab là cánh vũ trang của tổ chức Liên hiệp Tòa án Hồi giáo từng kiểm soát thủ đô Mogadishu và hầu hết miền Nam Somalia trong vòng 6 tháng trước khi bị quân của chính quyền được lực lượng của Ethiopia hậu thuẫn đánh bật ra hồi tháng 12/2006. Thời điểm đó, Somalia hầu như không có chính quyền trung ương có hiệu lực và bị chìm vào nội chiến triền miên.

Phóng viên Amanda Lindhout.

Trong bối cảnh nhiễu nhương, lộn xộn đó, Chính phủ Canada và Australia đều không trả tiền chuộc để cứu Amanda và Nigel. Gia cảnh của họ cũng không khá giả và chuỗi ngày tồi tệ của họ bắt đầu. Trong 15 tháng tiếp theo, hai người bị đánh đập, bỏ đói và sau khi bị tách khỏi nhau, Amanda liên tục bị cưỡng hiếp. “Vào ngày chúng tôi bị chia tách, tình trạng bị tấn công tình dục bắt đầu. Nó thật tàn khốc và đáng sợ. Thời gian trôi đi, tình hình càng trở nên tồi tệ hơn. Do tốn tiền để nuôi chúng tôi nên thức ăn ngày càng ít đi và những kẻ bắt cóc trở nên tức tối”, Amanda nhớ lại.

Amanda, phóng viên chiến trường từng tác nghiệp ở Iraq và Afghanistan, nói rằng có lần cô bị chúng đánh thức giữa đêm và chở đến giữa sa mạc. “Chúng lái xe đưa tôi tới một gốc cây và kéo đầu tôi ra sau. Những gì sau đó tôi biết là một con dao đặt vào cổ họng mình”, Amanda rùng mình kể lại. Cô buộc phải gọi điện cho mẹ mình và thuyết phục bà trả tiền chuộc trong 7 ngày. Tuy nhiên, số tiền không được trao và những kẻ bắt cóc đe dọa chuyển hai người sang một băng nhóm khác.

Còn phóng viên ảnh Nigel Brennan đau đớn kể: “Bị buộc phải nghe tiếng la hét của Amanda hằng ngày vì bị tra tấn và cưỡng bức trong một căn phòng kế bên khiến tinh thần tôi suy sụp, đau khổ. Không thể bảo vệ Amanda, tôi cảm thấy mình đầy tội lỗi…”.

Niềm hy vọng tự do

Giờ đây, hơn 9 năm kể từ khi kẻ bắt cóc cô bị tống giam, cô đã có những chia sẻ hiếm hoi về quãng thời gian khó khăn, thử thách ý chí của cô khi đó. Amanda và Nigel hiện không còn liên hệ với nhau nhưng mỗi người đều đã xuất bản một cuốn sách kể về những tháng ngày “địa ngục” sau khi bị bắt cóc. Amanda cho biết, sau 13 tháng sống trong địa ngục trần gian đó, cô đã định tự tử bằng một lưỡi dao cạo nhỏ vì không thể chịu đựng thêm được nữa cảnh bị tra tấn và cưỡng bức.

“Tôi gần đi đến quyết định cuối cùng. Tuy nhiên, khi mặt trời mọc, tôi cảm nhận được một chút hơi thở của cuộc sống. Đó là một chú chim nhỏ nhảy nhót trong ánh sáng le lói. Nó khiến tôi lấy lại chút niềm tin sau cùng. Tôi luôn tin vào điềm lành để tiếp tục cố gắng và chú chim ấy chính là sứ giả của hy vọng”, Amanda chia sẻ. Nữ phóng viên cho biết thêm: “Tôi không còn ý nghĩ quyên sinh nữa, thậm chí ý nghĩ đó không bao giờ trở lại. Tôi quyết tâm phải sống bằng mọi giá để lại được tự do và sẽ được gặp lại gia đình”.

Phóng viên Amanda Lindhout và Nigel Brennan bị phiến quân giám sát suốt ngày đêm.

Sau khi bị bắt cóc, họ bị di chuyển hết nơi này đến nơi khác. Họ buộc quyết định cải sang đạo Hồi với hy vọng sẽ được những kẻ bắt cóc bớt ngược đãi, song điều đó đã không xảy ra. Sau 5 tháng, Amanda và bạn trai bắt đầu tìm cách thoát khỏi nhóm bắt cóc nhưng không thành. Hai người cố gắng trốn thoát bằng cách nhảy qua cửa sổ và chạy đến một thánh đường Hồi giáo nhưng bị nhóm bắt cóc phát hiện.

Một người phụ nữ cố giúp họ, vừa ôm lấy Amanda và nói rằng đó là “em gái mình”, vừa cầu xin chúng để cho họ đi. Tuy nhiên, những kẻ bắt cóc vẫn lôi hai người ra khỏi thánh đường và đưa họ trở lại phòng giam. Khi rời đi, họ nghe thấy tiếng súng bên trong thánh đường. Amanda đau khổ vì không bao giờ biết chuyện gì đã xảy ra với người phụ nữ ấy.

Ngày 25/11/2009, sau 460 ngày bị bắt giữ, hai người được trả tự do khi hai gia đình cùng nhau gây quỹ, dành dụm tiền chuộc trả cho bọn bắt cóc và cầu xin cho họ được sống. Họ đã khởi hành trên một chiếc phi cơ nhỏ tại thủ đô Mogadishu của Somalia để bay đến Kenya.

Họ được bảo vệ nghiêm ngặt và cách ly với báo giới khi họ được đưa đến phi trường Mogadishu. “Nhìn thấy mẹ tôi đứng dưới ánh mặt trời bên ngoài bệnh viện đợi, tôi cảm thấy như một điều siêu thực. Đó là khoảnh khắc mà tôi đã mơ ước trong hơn 400 ngày đằng đẵng. Khi mẹ ôm tôi vào lòng, tôi thấy thật bình yên, an toàn và như được trở về nhà”, Amanda chia sẻ.

Kẻ ác khó thoát tội

Ali Omar Ader, với bí danh là Adan, kẻ cầm đầu vụ bắt cóc tống tiền, đã bị bắt giữ tháng 6/2015 khi hắn ta xuất hiện ở Ottawa (Canada). Chính hắn là kẻ đã trò chuyện nhiều lần qua điện thoại với mẹ của Amanda để đòi tiền chuộc.

Cảnh sát James Malizia cho biết, vụ bắt giữ này là kết quả của một cuộc điều tra được thực hiện ngầm ở Somalia, trong đó có việc theo dõi và nghe lén điện thoại. Ông Malizia nói: “Đây là một cuộc điều tra hết sức phức tạp, đòi hỏi ứng dụng một số kỹ thuật điều tra trong một thời gian dài. Hơn nữa, đối tượng điều tra lại ở Somalia khiến cho việc thu thập bằng chứng càng thêm khó khăn. Thế nhưng, cuối cùng công lý đã thắng”.

Ali Omar Ader bị kết án 15 năm tù tại Canada. Cảnh sát Canada cám ơn phóng viên Amanda Lindhout và Nigel Brennan cùng thân nhân của họ đã cung cấp những thông tin giúp cho cuộc điều tra của cảnh sát. Tháng 6/2018, xuất hiện tại phiên tòa để làm chứng, Amanda đã kể lại những tháng ngày đau khổ mà cô phải chịu đựng trong khi bị giam giữ và nỗi đau, sự ảnh hưởng tâm lý vẫn dai dẳng, ám ảnh cô. Amanda cho biết, nhiều đêm cô vẫn gặp ác mộng và thức dậy trong tiếng la hét. “Suốt nhiều năm qua tôi vẫn không thể tin mình đã được tự do. Tôi cứ nghĩ mình đang nằm mơ và sẽ thức dậy trong một buồng giam tối tăm với dây xích quấn quanh cổ chân”.

Ali Omar Ader bị kết án 15 năm tù tại Canada.

Ngay trong cuốn sách “Ngôi nhà trong bầu trời”, cô chia sẻ rằng vì nhiều lần bị tấn công tình dục trong thời gian bị bắt cóc khiến cô “ghét lây cả bản thân mình”. Từ lúc được giải thoát đến về sau, mỗi lần trước khi ngủ, cô luôn cảm giác bất an, kiểm tra kỹ dưới gầm giường của mình hoặc phía sau tấm rèm phòng tắm… Cô cũng phủ nhận tin đồn rằng cô đã sinh một đứa trẻ trong khi cô bị giam giữ.

Amanda Lindhout hiện là một phóng viên tự do và điều hành quỹ nhân đạo “Quỹ làm giàu toàn cầu” giúp nhiều trẻ em trên thế giới. Cô đã được trao giải thưởng Red Deer Women of Excellence cho các hoạt động nhân đạo của mình ở những vùng đất xung đột.

Nguyên Bách (Tổng hợp)

Theo phunuvietnam