10 yếu tố khiến hen phế quản ở trẻ nặng lên
Hen phế quản là bệnh rất thường gặp ở trẻ em. Khi trẻ bị hen, niêm mạc đường thở bị viêm nhiễm và sưng nề liên tục nên dễ bị kích thích bởi dị nguyên.
Hình minh họa.
Theo chia sẻ của TS.BS Lê Thị Thu Hương, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, những yếu tố kích thích (được gọi là dị nguyên) như mạt nhà, phấn hoa, lông chó mèo, khói thuốc, khí lạnh hoặc vận động… không ảnh hưởng tới hầu hết trẻ bình thường, nhưng chúng lại có thể gây triệu chứng nếu trẻ bị hen. Các yếu tố này có thể gây ra cơn hen, làm cho đường thở của trẻ sưng nề, thậm chí tắc nghẽn đường khí vào phổi của trẻ.
10 yếu tố dưới đây có thể khiến hen phế quản trở nên trầm trọng hơn, cha mẹ hoặc người chăm sóc trẻ cần lưu ý phòng ngừa:
Khói thuốc lá
Nếu bố mẹ hoặc thành viên trong gia đình hút thuốc lá thì nên bỏ. Không cho phép ai hút thuốc lá trong nhà, trong ô tô hoặc khi tiếp xúc với trẻ. Khi đi cùng trẻ hãy chọn chỗ không có khói thuốc lá, tránh những nhà hàng và nơi công cộng cho phép hút thuốc. Nếu có người hút thuốc, khuyến cáo hút thuốc ở bên ngoài.
Bụi, mạt nhà
Nên bọc gối, đệm ghế có kéo khóa để dễ dàng thay giặt thường xuyên. Vệ sinh giường ngủ bằng nước nóng 1 lần/tuần. Thay giặt rèm cửa, lau chùi cửa và cánh cửa bằng nước nóng. Thường xuyên vệ sinh nhà cửa, lau bụi trên tất cả các bề mặt bằng khăn ướt. Đồ chơi và sách, quần áo nên cất trong tủ có cửa kín để tránh bám bụi. Nếu cho trẻ chơi thú nhồi bông nên chọn loại có thể giặt sạch. Gối và chăn đệm không nên chọn loại lông vũ. Tốt nhất không dùng thảm trải nhà. Nếu dùng thảm phải hút bụi thường xuyên. Không để trẻ ở trong phòng khi đang hút bụi. Giữ độ ẩm trong nhà ở mức thấp, sử dụng máy hút ẩm. Đều đặn thay màng lọc, làm vệ sinh điều hòa không khí và máy hút bụi.
Nấm mốc
Để tránh nấm mốc phát triển cần sử dụng máy hút ẩm để giữ độ ẩm thấp (không quá 50%). Sử dụng máy điều hòa khi có thể. Vệ sinh nhà cửa, phòng ngủ thường xuyên, chà sạch nấm mốc bằng bàn chải với chất rửa tẩy và nước nóng. Thông khí nhà, phòng bằng quạt hút hoặc mở cửa. Không để cây, không trải thảm trong phòng ngủ. Tránh những thứ bị nấm mốc.
Video đang HOT
Côn trùng
Dùng mồi hoặc đồ bẫy côn trùng. Có thể dùng thuốc xịt côn trùng nhưng chỉ khi không có người ở nhà. Đảm bảo nhà thoáng khí vài giờ sau khi xịt thuốc và trước khi có người trở về. Không để thực phẩm hoặc rác thải mà không đậy kín.
Phấn hoa
Lượng phấn hoa cao nhất vào buổi sáng sớm, đặc biệt vào những ngày khô và ấm. Nên để trẻ hoạt động trong nhà vào khoảng thời gian này. Đóng cửa khi vào mùa phấn hoa. Tránh dùng quạt mà hãy dùng điều hòa không khí.
Vật nuôi
Không nên có vật nuôi trong nhà nếu trẻ có nguy cơ dị ứng cao (ví dụ như chó, mèo, chim…). Nên phòng ngừa và tránh những chuyến đi chơi đến những nơi có vật nuôi. Nếu đi phải mang thuốc hen và hạn chế tối đa tiếp xúc với vật nuôi. Nếu bắt buộc phải có vật nuôi, phải để vật nuôi ở một chỗ nhất định, cách xa trẻ. Nếu có thể nên để bên ngoài nhà. Dọn vệ sinh và tắm cho vật nuôi thường xuyên.
Mùi/ hóa chất xịt
Tránh hóa chất dạng xịt (như sơn…), chất làm sạch có mùi mạnh khi trẻ ở trong nhà. Đeo khẩu trang cho trẻ khi ra ngoài. Không sử dụng nước hoa, các hóa mỹ phẩm có mùi dễ làm kích thích phổi. Không sử dụng các dạng lò, bếp than… Sử dụng quạt thông gió, hút mùi khi nấu để tránh khói và mùi.
Thời tiết và ô nhiễm không khí
Nếu trẻ sống trong vùng ô nhiễm, hạn chế hoạt động ngoài trời khi mức độ ô nhiễm cao. Vào những ngày ô nhiễm không khí nặng, hãy ở trong nhà và đóng cửa. Tránh hóng gió ban ngày và ban đêm, tránh gió lùa. Tránh tập thể dục nặng vào những ngày thời tiết ô nhiễm. Nếu gặp vấn đề với không khí lạnh, cố gắng thở bằng mũi thay vì bằng miệng và thường xuyên quàng khăn ấm.
Tập thể dục
Một số trẻ hay thở khò khè, khó thở khi vận động mạnh như tập thể dục. Vì thế cần khởi động kỹ trước khi tập. Có thể dùng thuốc trước khi tập nhưng cần có sự hướng dẫn của thầy thuốc. Nên tập thể dục trong nhà vào những ngày ô nhiễm không khí nặng hoặc những ngày nhiều phấn hoa.
Cảm cúm
Cảm cúm có thể là tiền đề cho đợt hen tiến triển. Vì vậy cần phòng ngừa: Tránh đám đông và những người bị cảm trong mùa cúm. Rửa tay thường xuyên. Khi có dấu hiệu đầu tiên của cảm cúm, bắt đầu dùng ngay thuốc hen cho trẻ và tiếp tục cho đến khi hết triệu chứng. Nếu con đang sử dụng thuốc hen, có thể sử dụng thêm thuốc hen phối hợp, đặc biệt nếu hen của con do cảm cúm, cảm lạnh.
Nếu con bạn bị hen kéo dài, bạn nên cho con tiêm vaccine cúm hàng năm. Để trẻ nghỉ ngơi, uống nước và không được gắng sức vì có thể làm cho tình trạng xấu đi. Nếu triệu chứng dai dẳng, mặc dù đã làm theo hướng dẫn trên, hãy cho bé đi khám để tránh cho bé đợt hen tiến triển.
Cách phòng bệnh hô hấp mạn tính tái phát mùa lạnh
Thời tiết chuyển lạnh là điều kiện thuận lợi cho virus, vi khuẩn phát triển, kích ứng đường hô hấp...
Các bệnh hô hấp mạn tính ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe bệnh nhân, là gánh nặng cho gia đình và xã hội. Những bệnh lý thường gặp bao gồm: bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen phế quản, giãn phế quản,...
Tránh ô nhiễm không khí
Nhiều bụi, dị nguyên trong môi trường sống trong nhà là nguy cơ gây các đợt cấp bệnh phổi mạn tính như hen phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Việc tạo môi trường sống trong nhà sạch làm giảm nguy cơ nhiễm trùng hô hấp, giảm nồng độ các dị nguyên gây các đợt cấp hen phế quản.
Chú ý tới vật nuôi trong nhà vì chúng có thể thải dị nguyên tới bất cứ nơi nào trong nhà, biện pháp tốt nhất là không nuôi bất cứ vật nuôi nào khi trong nhà đã có người được chẩn đoán hen phế quản hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.
Thay đổi nhiệt độ và độ ẩm cũng là những yếu tố nguy cơ làm xuất hiện các đợt nhiễm trùng hô hấp. Vì vậy, cần mặc ấm khi ra lạnh, giữ ấm mặt, cổ ngực bằng cách đeo khẩu trang, đội mũ, quàng khăn ấm khi ra đường, đặc biệt là những người làm việc ngoài trời.
Khi không có việc thật cần thiết thì không nên đi ra ngoài trời lúc sáng sớm hoặc đêm khuya vì lúc đó trời lạnh hơn. Tránh luyện tập gắng sức khi trời lạnh, độ ẩm không khí cao, hoặc môi trường nhiều bụi; tránh hút thuốc, khói thuốc và khói bếp, nên ở trong nhà có môi trường ổn định khi đang có đợt cấp của bệnh phổi mạn tính.
Thời tiết như hiện nay là yếu tố thuận lợi làm gia tăng đợt kịch phát của bệnh nhân hen phế quản, viêm phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD).
Không hút thuốc lá, tránh khói thuốc
Hút thuốc làm giảm rất rõ sức đề kháng của niêm mạc đường hô hấp. Khi hút thuốc, các lông chuyển trên bề mặt các tế bào biểu mô phế quản bị giảm hoạt động, làm giảm thải chất nhầy khỏi đường hô hấp. Các tế bào bảo vệ khác như các tế bào bạch cầu, đại thực bào cũng hoạt động không hiệu quả, do vậy dễ xuất hiện nhiễm trùng hô hấp. Hút thuốc thụ động cũng có tác động tương tự.
Giảm tỷ lệ hút thuốc sẽ làm giảm đáng kể số bệnh nhân mắc bệnh phổi mạn tính trong tương lai, làm chậm lại đáng kể tốc độ xấu đi của chức năng thông khí phổi. Bên cạnh đó, không hút thuốc làm giảm tần suất các nhiễm trùng hô hấp, căn nguyên hàng đầu gây các đợt cấp của bệnh phổi mạn tính như hen phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, giãn phế quản,...
Về chế độ dinh dưỡng
Chế độ ăn rất quan trọng, vì vậy cần nâng cao sức đề kháng bằng việc tập thể dục đều đặn, đảm bảo chế độ dinh dưỡng đủ năng lượng, cân đối để có sức chống lạnh. Thường xuyên vệ sinh răng miệng, giữ đều nếp đánh răng sau khi ăn và trước khi ngủ để tránh nhiễm trùng răng miệng.
Tránh các thức ăn đã từng gây dị ứng, hoặc có thành phần sulfite thường thấy trong các chất bảo quản thực phẩm như khoai tây, tôm, hoa quả khô, bia, rượu đã qua chế biến vì thường gây các cơn hen.
Điều trị triệt để các đợt nhiễm trùng đường hô hấp
Các ổ nhiễm khuẩn mạn tính ở răng, lợi, miệng, tai, mũi, họng cần được điều trị triệt để nhằm tránh vi khuẩn lan xuống đường hô hấp dưới. Viêm phổi thường có xu hướng nặng hơn ở người già trên 65 tuổi, hoặc ở những người mắc các bệnh phổi mạn tính như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, giãn phế quản, xơ phổi,...
Do vậy, những bệnh nhân này cần tuân thủ đúng chế độ điều trị bệnh đang mắc; ở những bệnh nhân nằm lâu, cần thay đổi tư thế thường xuyên kết hợp vỗ rung lồng ngực. Việc vỗ rung và dẫn lưu tư thế hàng ngày giúp bệnh nhân ho khạc đờm tốt, giảm ứ đọng đờm trong đường thở, do vậy cải thiện tình trạng viêm niêm mạc đường thở. Liệu pháp này đặc biệt có ý nghĩa với những bệnh nhân giãn phế quản.
Điều trị hen trẻ em không chỉ là uống thuốc ... Tỷ lệ trẻ em mắc bệnh hen phê quan ơ Viêt Nam khá cao và co chiều hướng gia tăng. Nêu không đươc phat hiên va điêu tri kip thơi, hen phê quan co thê gây ra cac biên chưng nguy hiêm anh hương không tôt đên sư phat triên cua tre. Chuyên gia cho rằng, điều trị hen trẻ em cần một...