Yếu tố kích thích tình trạng tẩy trắng san hô toàn cầu
Hai cơ quan khoa học đã lên tiếng cảnh báo rằng các rạn san hô trên khắp thế giới đang trải qua hiện tượng tẩy trắng hàng loạt, do khủng hoảng khí hậu khiến nhiệt độ đại dương tăng kỷ lục.
Rạn san hô Great Barrier ở ngoài khơi bang Queensland, Australia bị tẩy trắng trên diện rộng, ngày 7/3/2022. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo kênh CNN (Mỹ), một số chuyên gia quan ngại đây có thể là thời kỳ tẩy trắng tồi tệ nhất được ghi nhận trong lịch sử.
Cơ quan khí quyển và đại dương quốc gia ( NOAA) và Sáng kiến Rạn san hô quốc tế (ICRI) ngày 15/4 cảnh báo hơn 54% diện tích rạn san hô trên thế giới đã bị tẩy trắng trong năm qua, ảnh hưởng đến ít nhất 53 quốc gia và vùng lãnh thổ, bao gồm các khu vực rộng lớn ở Đại Tây Dương, Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương.
Ông Derek Manzello tại NOAA nhận định: “Có khả năng sự kiện này sẽ sớm vượt qua mức đỉnh 56,1% trước đó. Tỷ lệ các khu vực rạn san hô gặp phải căng thẳng nhiệt ở mức độ trắng đã tăng khoảng 1% mỗi tuần”
Khi san hô chịu áp lực từ các đợt nắng nóng ở biển, chúng sẽ thải ra tảo sống trong mô của chúng. Tảo góp phần tạo ra cả màu sắc và phần lớn năng lượng của san hô, dẫn đến tình trạng tẩy trắng. Nếu nhiệt độ đại dương không trở lại bình thường, hiện tượng tẩy trắng có thể dẫn đến cái chết hàng loạt của san hô, đe dọa đến nhiều loài và chuỗi thức ăn phụ thuộc vào chúng.
Video đang HOT
Đây cũng được coi là sự kiện tẩy trắng toàn cầu lần thứ tư trên thế giới và là lần thứ hai trong thập niên qua. Những lần tẩy trắng được ghi nhận trước đây là vào năm 1998, 2010 và giữa những năm 2014-2017.
Cá mập sống tại rạn san hô ở Khu bảo tồn biển Hol Chan, Ambergris Cay, Belize, Mỹ. Ảnh: AFP/TTXVN
Trong năm qua, tẩy trắng hàng loạt đã được ghi nhận ở các khu vực bao gồm Florida và vùng Caribe, Mexico, Brazil, Australia, Nam Thái Bình Dương, Biển Đỏ, Vịnh Ba Tư, Indonesia và Ấn Độ Dương bao gồm bờ biển phía Đông Châu Phi và Seychelles.
Giáo sư Ove Hoegh-Guldberg tại Đại học Queensland (Australia), đã dự đoán về sự kiện tẩy trắng hàng loạt này từ nhiều tháng trước. Ngày 15/4, ông chia sẻ: “Vấn đề đáng lo ngại là chúng ta không nắm được thay đổi nhiệt độ lớn này có thể kéo dài bao lâu”
12 tháng vừa qua là thời điểm nóng nhất được ghi nhận trên Trái Đất và nhiệt độ đại dương đã tăng vọt. Theo dữ liệu từ Cơ quan theo dõi biến đổi khí hậu Copernicus của Liên minh châu Âu (EU), nhiệt độ bề mặt nước biển toàn cầu đạt mức cao kỷ lục vào tháng 2 và một lần nữa vào tháng 3.
Vào tháng 2, các nhà khoa học tại chương trình Theo dõi Rạn san hô thuộc NOAA đã bổ sung ba cấp độ mới vào bản đồ cảnh báo tẩy trắng san hô, tạo điều kiện để các nhà khoa học đánh giá quy mô mới của hiện tượng tăng nhiệt dưới nước.
Hiện tượng El Nino, đã góp phần làm tăng nhiệt độ đại dương chưa từng có. NOAA dự đoán La Nina có thể đến từ tháng 6 đến tháng 8 năm nay, sẽ mang lại “tia hy vọng” cho các rạn san hô. Tuy nhiên, ông Manzello của NOAA lưu ý rằng hiện tượng tẩy trắng vẫn xảy ra trong giai đoạn La Nina của vài năm qua.
Các nhà khoa học dự đoán rằng khi nhiệt độ tăng lên 2 độ C- mức mà thế giới có thể đạt vào năm 2050 – khoảng 99% san hô trên Trái Đất sẽ chết. Ngoài việc là môi trường sống thiết yếu cho sinh vật biển, các rạn san hô còn đóng vai trò quan trọng đối với các cộng đồng ven biển trên thế giới bởi chúng hoạt động như một hệ thống phòng thủ chống lại mối đe dọa từ lũ lụt do bão và mực nước biển dâng, đồng thời cung cấp sinh kế và nguồn thực phẩm quan trọng cho khoảng một tỷ người trên toàn cầu.
Thông tin tích cực về sự hồi sinh của các rạn san hô
Các rạn san hô có thể phục hồi sau hiện tượng tẩy trắng do sóng nhiệt ở biển gây ra nếu có đủ thời gian.
Đó là kết quả nghiên cứu được các nhà khoa học Australia công bố ngày 5/4.
Rạn san hô Great Barrier tại khu vực ngoài khơi bang Queensland, Australia. Ảnh: AFP/TTXVN
Các chuyên gia thuộc Viện Khoa học Hàng hải Australia (AIMS) và Đại học Tây Australia (UWA) đã xác định các chu kỳ san hô dần phục hồi về số lượng sau khi bị sụt giảm do tẩy trắng.
Tẩy trắng là hiện tượng xảy ra khi nhiệt độ nước biển tăng cao, khiến san hô đẩy tảo sống cộng sinh trong mô của chúng ra ngoài. Quá trình này khiến màu sắc rực rỡ của san hô biến mất, chỉ còn lại duy nhất màu trắng. Theo AIMS, hiện tượng tẩy trắng kéo dài hoặc quá mức có thể khiến san hô chết đi.
Tuy nhiên, sau khi thu thập dữ liệu tại Rạn san hô Scott ở Biển Timor giữa Australia và Indonesia trong suốt 30 năm, các nhà khoa học AIMS nhận thấy san hô có thể phục hồi hoàn toàn sau các đợt tẩy trắng.
Hệ thống rạn san hô là một trong những hệ sinh thái đa dạng sinh học nhất trên Trái Đất, chiếm chưa đến 0,1% diện tích đại dương trên thế giới, nhưng lại hỗ trợ 25% sự sống trong đại dương.
Ông Luke Thomas - nhà khoa học về san hô của AIMS, cho biết những phát hiện nói trên mang lại hy vọng cho các rạn san hô, bao gồm cả rạn san hô Great Barrier.
Hồi tháng trước, Cơ quan quản lý Công viên biển Rạn san hô Great Barrier và AIMS đã xác nhận Great Barrier - rạn san hô lớn nhất thế giới và là Di sản Thế giới được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) công nhận - đang trải qua hiện tượng tẩy trắng hàng loạt lần thứ 5 trong 8 năm qua, do hậu quả của tình trạng ô nhiễm, sự ấm lên toàn cầu và các mô hình khí hậu.
Mặc dù vậy, ông Thomas nhấn mạnh cần kiềm chế hiện tượng biến đổi khí hậu. Tuy san hô có thể phục hồi sau quá trình tẩy trắng, nhưng chúng sẽ không có đủ thời gian để làm điều này do biến đổi khí hậu đang tiến dần đến điểm tới hạn. Ông cảnh báo: "Nếu tình trạng xáo trộn tái diễn và san hô không thể phục hồi, các hệ sinh thái này sẽ sụp đổ".
Nghiên cứu trên của các nhà khoa học Australia là một trong những nghiên cứu giám sát san hô chi tiết nhất từng được thực hiện trên thế giới.
Nhiệt độ các đại dương trên thế giới tiếp tục tăng lên mức cao kỷ lục Năm 2023, nhiệt độ các đại dương một lần nữa "xô đổ" các kỷ lục được thiết lập trước đó và xu hướng ấm lên sẽ tiếp tục tồn tại trong suốt thế kỷ này, ngay cả khi lượng phát thải khí nhà kính chững lại. Nhận định này được đưa ra trong một nghiên cứu thường niên được công bố ngày 11/1...