‘Xương sống’ ngành công nghiệp tên lửa Iran bị phá hủy bởi cuộc tấn công của Israel?

Cuộc không kích của Israel vào Iran mới đây đã nhắm vào các cơ sở sản xuất nhiên liệu rắn cho tên lửa đạn đạo, được cho là gây tổn thất nghiêm trọng đến năng lực quân sự của Tehran.

Khói lửa bốc lên sau loạt tiếng nổ ở phía Tây thủ đô Tehran, Iran rạng sáng 26/10/2024. Ảnh: Jerusalem Post/TTXVN

Theo tờ Jerusalem Post ngày 27/10, cuộc xung đột kéo dài giữa Israel và Iran đã leo thang vào cuối tuần qua khi không quân Israel tiến hành một loạt các cuộc không kích nhằm vào cơ sở sản xuất tên lửa của Iran. Các cuộc tấn công được cho là đã giáng một đòn nghiêm trọng vào khả năng của Iran trong việc duy trì và phát triển kho vũ khí tên lửa đạn đạo, đặc biệt là những tên lửa sử dụng nhiên liệu rắn tầm xa.

Các chuyên gia quốc tế cũng đánh giá đây có thể là đòn tấn công có tác động lâu dài đến khả năng phát triển tên lửa của Iran. Theo báo cáo từ nhiều nguồn, Israel đã sử dụng hơn 100 máy bay chiến đấu để tấn công nhiều mục tiêu quan trọng tại Iran, trong đó có các cơ sở sản xuất thiết bị tinh vi mà Tehran phải nhập khẩu từ Trung Quốc.

Một trong những thiệt hại đáng kể nhất là việc phá hủy 12 “máy trộn” – thiết bị then chốt trong sản xuất nhiên liệu rắn cho tên lửa đạn đạo tầm xa. Báo điện tử Elaph cho biết, mỗi máy trộn này có giá trị ước tính khoảng 2 triệu đô la Mỹ, và khoảng 20 máy đã bị phá hủy trong cuộc tấn công của Israel.

Các cuộc không kích tập trung vào hai khu vực chính: Parchin và Khojir – những khu phức hợp quân sự lớn gần Tehran. Theo phân tích của Decker Eveleth, nhà nghiên cứu tại tổ chức nghiên cứu và phân tích độc lập CNA (Mỹ), hình ảnh vệ tinh cho thấy Israel đã phá hủy ba tòa nhà trộn nhiên liệu rắn và một nhà kho tại Parchin, cùng với hai tòa nhà tại Khojir.

“Những máy trộn công nghiệp này rất khó sản xuất và bị kiểm soát xuất khẩu nghiêm ngặt. Iran đã phải bỏ ra chi phí lớn để nhập khẩu chúng trong nhiều năm và sẽ gặp khó khăn trong việc thay thế”, chuyên gia Eveleth nhận định.

Chuyên gia Eveleth lưu ý, hành động này có thể khiến Iran gặp nhiều khó khăn trong việc tái tạo kho tên lửa của mình và khả năng sản xuất tên lửa hàng loạt có thể bị gián đoạn ít nhất trong hai năm tới. Điều này có thể làm suy yếu năng lực tấn công của Iran trong trường hợp xảy ra xung đột quân sự lớn với Israel.

David Albright, cựu thanh tra vũ khí của Liên hợp quốc, cho biết thêm rằng cuộc tấn công cũng nhắm vào tòa nhà Taleghan 2 tại Parchin – nơi từng được sử dụng trong chương trình phát triển vũ khí hạt nhân trước đây của Iran.

Về mức độ thiệt hại, các chuyên gia có đánh giá khác nhau về thời gian Iran cần để khôi phục. Trong khi một số nguồn tin cho rằng mất ít nhất một năm, các chuyên gia am hiểu về ngành công nghiệp tên lửa Iran ước tính cần tối thiểu hai năm để đưa các nhà máy bị phá hủy trở lại hoạt động.

Một số nguồn tin thậm chí cho rằng Iran có thể đã di chuyển một số thiết bị và vật liệu quan trọng ra khỏi các cơ sở trước khi bị tấn công, nhằm giảm thiểu thiệt hại.

Tuy nhiên, việc mất đi các cơ sở sản xuất chiến lược sẽ ảnh hưởng lớn đến khả năng đáp trả của Iran trong thời gian tới. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến chương trình tên lửa, mà còn có thể kéo theo những hệ lụy kinh tế nghiêm trọng.

Hamid Hosseini, chuyên gia về ngành dầu khí Iran và thành viên Phòng Thương mại Iran-Iraq, cảnh báo: “Điều này có thể gây ra hậu quả kinh tế rất nghiêm trọng đối với Iran, và giờ đây khi chúng tôi hiểu được những rủi ro, chúng tôi cần hành động khôn ngoan và không tiếp tục căng thẳng”.

Ngoài các cơ sở sản xuất tên lửa, Israel cũng tấn công bốn hệ thống phòng không S-300 bảo vệ các cơ sở năng lượng và hạt nhân tại Tehran. Phía Iran thừa nhận rằng máy bay chiến đấu của Israel đã sử dụng “đầu đạn rất nhẹ” để tấn công. Tuy nhiên, mức độ thiệt hại thực tế vẫn chưa được xác nhận đầy đủ và có thể phải mất nhiều ngày để đánh giá chi tiết.

Theo các chuyên gia, dù với một chiến dịch có quy mô tương đối hạn chế, Israel đã có thể gây tổn thất đáng kể cho khả năng sản xuất tên lửa hàng loạt của Iran, đồng thời làm suy yếu tiềm năng tấn công bằng tên lửa của Tehran trong tương lai.