Xung đột Nga-Ukraine có thể khiến lạm phát ở Mỹ tăng lên tới 10%
Chi phí sinh hoạt ở Mỹ đã ở mức rất cao. Cuộc khủng hoảng Nga-Ukraine có thể làm cho tình hình lạm phát thậm chí còn tồi tệ hơn.
Người dân mua sắm tại một chợ ở Washington, DC, Mỹ, ngày 8/2/2022. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo kênh CNN, giá dầu đã tăng vọt lên hơn 90 USD/thùng trong những tuần gần đây do nguy cơ xảy ra xung đột giữa Nga và Ukraine.
Một phân tích mới của tập đoàn RSM cho rằng nếu cuộc khủng hoảng Nga-Ukraine khiến giá dầu tăng lên khoảng 110 USD/thùng, thì lạm phát ở Mỹ sẽ vượt quá 10% so với cùng kỳ năm ngoái.
Theo thống kê của Chính phủ Mỹ, lần gần đây nhất mà Mỹ có mức lạm phát 10% là tháng 10/1981.
Ông Joe Brusuelas, nhà kinh tế trưởng tại RSM nói: “Chúng ta đang nói về một cú sốc ngắn hạn thực sự”.
Nga là nhà sản xuất lớn thứ hai thế giới về cả dầu mỏ và khí đốt tự nhiên. Cuộc khủng hoảng với Ukraine xảy ra vào thời điểm thị trường năng lượng thế giới đang gặp khó khăn trong theo kịp nhu cầu. Ngân hàng JPMorgan đã cảnh báo rằng nếu xảy ra gián đoạn với nguồn cung dầu từ Nga, giá dầu sẽ dễ dàng tăng lên 120 USD/thùng.
Ông Brusuelas nói: “Chi phí sưởi ấm trong nhà và đổ xăng cho ô tô sẽ trở nên đắt đỏ hơn ngay sau khi xảy ra xung đột Ukraine-Nga. Sẽ có cú sốc đối với niềm tin tiêu dùng và khiến các doanh nghiệp giảm đầu tư”.
Lần đầu tiên kể từ năm 2014, giá dầu Mỹ đã chạm mức 95 USD/thùng ngày 15/2. Nhưng giá dầu thô đã đảo chiều vào 16/2, giảm xuống dưới 92 USD/thùng nhờ hy vọng giảm leo thang giữa Nga và Ukraine.
Chỉ số giá tiêu dùng ở Mỹ tăng 7,5% trong tháng 1 so với năm trước là mức cao nhất kể từ tháng 2/1982. Chi phí sinh hoạt cao đã đè nặng tâm lý người tiêu dùng, vốn đã giảm vào đầu tháng này xuống mức thấp nhất trong một thập kỷ.
Video đang HOT
Giá xăng là một điều gây nhức nhối. Ngày 15/2, giá trung bình trên toàn nước Mỹ của xăng thông thường là 3,5 USD/gallon, tăng từ 3,46 USD tuần trước đó.
Ông Brusuelas ước tính rằng giá dầu tăng khoảng 20% lên 110 USD/thùng sẽ nâng giá tiêu dùng lên 2,8 điểm phần trăm trong suốt 12 tháng tiếp theo, từ đó nâng lạm phát lên trên ngưỡng 10%. Điều này sẽ trái ngược với những dự báo hiện tại rằng lạm phát sẽ dần hạ nhiệt.
Tuy nhiên, tác động đến nền kinh tế nói chung của Mỹ có thể ít nghiêm trọng hơn. Ông Brusuelas ước tính giá dầu vọt lên 110 USD/thùng sẽ chỉ khiến GDP của Mỹ giảm nhẹ chưa đầy 1 điểm phần trăm trong năm tới.
Dù vậy, lạm phát tăng có thể sẽ gây áp lực mới lên Ngân hàng Dự trữ Liên bang (FED), khiến ngân hàng này đẩy mạnh cuộc chiến kiểm soát giá cả bằng cách tăng lãi suất đáng kể.
Trước đó, ngày 14/2, Chủ tịch chi nhánh FED tại St. Louis, ông James Bullard cho rằng FED cần đẩy nhanh tốc độ tăng lãi suất để ngăn chặn lạm phát leo thang và có thể làm như vậy mà không gây chao đảo thị trường tài chính.
Ông Bullard cho rằng FED cần đi trước đón đầu và nâng lãi suất lên 1% vào tháng 7 tới. Theo ông, uy tín của ngân hàng này đang bị ảnh hưởng sau khi chỉ số giá tiêu dùng tại Mỹ tăng lên mức cao nhất trong 40 năm qua.
Cuộc họp chính sách tiếp theo của FED diễn ra vào ngày 15-16/3 tới. Một số nhà kinh tế cho rằng ngân hàng trung ương Mỹ có thể tăng mạnh lãi suất để thể hiện quyết tâm kiềm chế giá cả tăng.
Lạm phát ở Mỹ lên cao nhất 40 năm, người tiêu dùng lao đao
Lạm phát tăng vọt trong năm qua ở mức cao nhất trong bốn thập kỷ, gây ảnh hưởng đến người tiêu dùng Mỹ, xóa sổ các khoản tăng lương và củng cố quyết định của FED về tăng lãi suất vay trên toàn nền kinh tế.
Giá cả hàng loạt mặt hàng và dịch vụ tại Mỹ đã tăng vọt trong năm qua. Ảnh: AP
Theo hãng tin AP, ngày 10/2 Bộ Lao động Mỹ cho biết giá tiêu dùng đã tăng 7,5% trong tháng trước so với một năm trước đó, mức tăng mạnh nhất trong năm kể từ tháng 2 năm 1982. Sự tăng tốc của giá cả diễn ra khắp nền kinh tế, từ thực phẩm và đồ nội thất đến giá thuê căn hộ, vé máy bay và điện.
Tính từ tháng 12/2021 đến tháng 1/2022, lạm phát là 0,6%, bằng với tháng trước và cao hơn mức dự kiến.
Tình trạng thiếu hụt nguồn cung cấp và nhân công, những khoản viện trợ lớn từ liên bang, lãi suất cực thấp và chi tiêu tiêu dùng mạnh mẽ cộng lại đã khiến lạm phát tăng vọt trong năm qua. Và có rất ít dấu hiệu cho thấy nó sẽ sớm giảm xuống đáng kể.
T.iền lương đang tăng với tốc độ nhanh nhất trong ít nhất 20 năm, điều này có thể gây áp lực buộc các công ty phải tăng giá để trang trải chi phí lao động cao hơn. Các cảng và nhà kho bị quá tải, với hàng trăm công nhân tại các cảng Los Angeles và Long Beach, những cảng bận rộn nhất của quốc gia, đã mắc COVID-19 vào tháng trước. Do đó, nhiều sản phẩm và bộ phận vẫn bị thiếu hụt.
Giá của nhiều loại hàng hóa và dịch vụ đã tăng từ tháng 12 đến tháng 1 - và không chỉ đối với các mặt hàng bị ảnh hưởng trực tiếp bởi đại dịch. Chi phí cho thuê căn hộ đã tăng 0,5% trong tháng 1, tốc độ nhanh nhất trong 20 năm. Giá điện đã tăng 4,2% chỉ trong tháng 1, mức tăng mạnh nhất trong 15 năm và tăng 10,7% so với một năm trước đó. Tháng trước, đồ nội thất và vật dụng gia đình đã tăng 1,6%/tháng, mức tăng lớn nhất kể từ năm 1967.
Chi phí thực phẩm, do giá trứng, ngũ cốc và các sản phẩm từ sữa đắt hơn, đã tăng 0,9% trong tháng 1. Giá vé máy bay tăng 2,3%. Giá ô tô mới, vốn đã tăng trong thời gian đại dịch vì thiếu chip máy tính, không thay đổi vào tháng trước nhưng tăng 12,2% so với một năm trước. Giá ô tô mới tăng mạnh cũng khiến ô tô cũ tăng giá nhanh, 1,5% trong tháng 1 và tăng chóng mặt 41% so với một năm trước.
Danh mục mức tăng giá cả của các loại hàng hoá, dịch vụ tại Mỹ. Nguồn: AP
Việc giá cả tăng hàng loạt đã khiến nhiều người Mỹ ít có khả năng chi trả cho thực phẩm, khí đốt, t.iền thuê nhà, chăm sóc t.rẻ e.m và các nhu cầu thiết yếu khác. Nói rộng hơn, lạm phát đã nổi lên như một yếu tố rủi ro lớn nhất đối với nền kinh tế Mỹ và là mối đe dọa nghiêm trọng đối với Tổng thống Joe Biden và các đảng viên Dân chủ khi các cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ diễn ra cuối năm nay.
Trong số những người Mỹ đang phải vật lộn với thực phẩm và khí đốt giá đắt đỏ hơn có Courtney Luckey, người đã thay đổi thói quen mua sắm và nhận làm thêm ca tại một cửa hàng tạp hóa ở Charlotte, Bắc Carolina.
Luckey, 33 t.uổi, từng có thể lấp đầy một giỏ hàng tạp hóa với giá 100 đô-la. Bây giờ, cô nói, 100 -la chỉ được một nửa giỏ hàng. Cà chua đã lên tới gần 5 đô-la một pound, "điều tôi nghĩ là quá nực cười".
Ngay cả khi loại trừ giá thực phẩm và năng lượng biến động, cái gọi là lạm phát lõi đã tăng 0,6% từ tháng 12/2021 đến tháng 1/2022 và 6% so với một năm trước.
Các cổ phiếu đã giảm trong phiên giao dịch buổi sáng sau khi báo cáo lạm phát được công bố, trong đó chỉ số S&P 500 giảm 0,6%. Lợi tức trái phiếu kỳ hạn 10 năm tăng vọt lên gần 2%, một dấu hiệu cho thấy các nhà đầu tư nhận thấy nhiều đợt tăng lãi suất của FED sắp tới.
Người dân mua sắm tại một siêu thị ở New York, Mỹ ngày 12/1/2022. Ảnh: THX/TTXVN
Trong năm qua, chi phí gas, thực phẩm, ô tô và đồ nội thất tăng mạnh đã làm tiêu tốn nhiều t.iền của người Mỹ. Vào tháng 12/2021, các nhà kinh tế tại Trường Wharton thuộc Đại học Pennsylvania ước tính rằng một hộ gia đình trung bình phải chi nhiều hơn 3.500 USD so với năm 2020 để mua một giỏ hàng hóa và dịch vụ giống hệt nhau.
Báo cáo hôm 10/2 sẽ gia tăng áp lực lên FED và Chủ tịch Jerome Powell về thắt chặt tín dụng trong nỗ lực giảm tốc nền kinh tế đủ để hạ nhiệt lạm phát. Ông Powell đã báo hiệu hai tuần trước rằng ngân hàng trung ương có khả năng sẽ tăng lãi suất ngắn hạn chuẩn nhiều lần trong năm nay, với lần tăng đầu tiên gần như chắc chắn sẽ được đưa ra trong cuộc họp tiếp theo của FED vào tháng 3 tới.
Với dữ liệu lạm phát mới nhất, một số nhà kinh tế dự đoán FED có thể quyết định tăng lãi suất cơ bản vào tháng 3 thêm 1,5 điểm phần trăm, thay vì mức tăng theo quý thông thường.
Theo thời gian, lãi suất tăng cao hơn đó sẽ làm tăng chi phí cho một loạt các khoản vay, từ thế chấp và thẻ tín dụng cho đến các khoản vay mua ô tô và kinh doanh. Điều đó có thể làm giảm chi tiêu và lạm phát, nhưng đối với FED, rủi ro là việc thắt chặt tín dụng có thể gây ra một cuộc suy thoái khác.
Israel chi 1,37 tỷ USD hỗ trợ người dân Chính phủ Israel ngày 9/2 đã công bố một gói hỗ trợ tài chính trị giá 4,4 tỷ NIS (tương đương 1,37 tỷ USD) nhằm hỗ trợ người dân vượt qua khó khăn do chi phí sinh hoạt đang tăng mạnh tại nước này. Người dân mua hàng tại một chợ ở Tel Aviv. Ảnh minh họa: timeout.com Theo phóng viên TTXVN tại...
