Xuất khẩu gỗ và lâm sản có thêm tháng ‘giảm tốc’, doanh nghiệp giảm đơn hàng Mỹ và EU
Thông tin được cập nhật mới nhất của Tổng cục Lâm nghiệp (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), giá trị xuất khẩu gỗ và lâm sản tháng 7/2022 ước đạt 1,41 tỷ USD, giảm 1,6% so với cùng kỳ năm 2021.
Khó khăn cho việc xuất khẩu ngành hàng nông nghiệp chủ lực có thể nhìn thấy rõ khi đây là tháng thứ hai liên tiếp ngành hàng xuất khẩu quan trọng này giảm đà xuất khẩu.
Họp gấp khi xuất khẩu sản phẩm gỗ giảm tốc
Trước đó, theo số liệu thống kê từ Tổng cục Hải quan, kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ trong tháng 6/2022 đạt 1,4 tỷ USD, giảm gần 11% so với tháng 6/2021. Trong đó, xuất khẩu sản phẩm gỗ đạt hơn 936 triệu USD, giảm hơn 25% so với cùng kỳ năm ngoái.
Khảo sát nhanh của Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam cho thấy, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu gỗ và các sản phẩm gỗ đang giảm đáng kể doanh thu. Ảnh: TTXVN
Bước sang tháng 7/2022, Tổng cục Lâm nghiệp tiếp tục công bố con số xuất khẩu gỗ và lâm sản dự kiến đạt 16,3 tỷ USD trong năm nay giá trị xuất khẩu gỗ và lâm sản trong tháng giảm 5,5% so với tháng 6/2022. Thông tin được đưa ra tại Hội nghị giao ban ngành gỗ quý III năm 2022.
Tính chung, giá trị xuất khẩu gỗ và lâm sản 7 tháng đầu năm 2022 ước đạt gần 10,5 tỷ USD, tăng 1,3% so với cùng kỳ năm 2021. Riêng gỗ và sản phẩm gỗ đạt hơn 9,7 tỷ USD, tăng 1,2%, trong đó, dăm gỗ 1,4 tỷ USD, tăng gần 30%, viên nén gỗ gần 0,5 tỷ USD, tăng hơn 78%, ván các loại gần 1 tỷ USD, tăng 22%; sản phẩm gỗ gần 7 tỷ USD, giảm gần 7%. Lâm sản ngoài gỗ đạt 0,7 tỷ USD, tăng hơn 2%.
Về thị trường, 7 tháng đầu năm 2022, gỗ và lâm sản xuất khẩu sang 110 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó, 5 thị trường Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc, EU, Hàn Quốc tiếp tục là những thị trường xuất khẩu chính, tổng giá trị xuất khẩu tại 5 thị trường ước đạt hơn 9,3 tỷ USD, chiếm 90% tổng giá trị xuất khẩu của cả nước.
Trong đó, xuất khẩu sang thị trường Mỹ đạt trên 5,8 tỷ USD, giảm gần 5% so với cùng kỳ năm 2021. Xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản đạt hơn 1 tỷ USD (tăng 19,4%). Xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc đạt hơn 1 tỷ USD (tăng gần 24%). Xuất khẩu sang thị trường EU đạt 726 triệu USD (tăng 0,8%). Còn xuất khẩu sang thị trường Hàn Quốc là 623 triệu USD (tăng 13%).
Nỗi lo giảm đơn hàng xuất khẩu sang Mỹ và EU
Video đang HOT
Khảo sát nhanh đối với 52 doanh nghiệp ngành gỗ mà Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam phối hợp với tổ chức Forest Trends tiến hành trong 2 tuần vừa qua cho thấy, trong 45 doanh nghiệp hiện xuất khẩu đi Mỹ có 33 doanh nghiệp cho biết doanh thu hiện tại đã giảm gần 40% so với các tháng đầu năm. Chỉ có 10 doanh nghiệp cho biết doanh thu tăng so với các tháng trước đó, tuy nhiên mức tăng rất nhỏ (11%).
Tại thị trường EU, trong số 38 doanh nghiệp tham gia thị trường này có tới 24 doanh nghiệp cho biết doanh thu hiện giảm trên 41% so với các tháng trước đó. Chỉ có 4 doanh nghiệp cho biết nguồn thu tăng, ở mức 14%.
Tại thị trường Anh, trong 25 doanh nghiệp tham gia thị trường này thì 17 doanh nghiệp thông báo có nguồn thu giảm, ở mức trên 41%.
Khoảng 71% doanh nghiệp cho biết tình hình đơn hàng từ nay đến cuối năm sẽ tiếp tục giảm. Theo đán.h giá của các doanh nghiệp, với tình hình thị trường như hiện nay, 44% doanh nghiệp cho rằng nguồn thu của doanh nghiệp sẽ giảm khoảng 44% trong cả năm 2022.
Theo đán.h giá của Tổng cục Lâm nghiệp, tăng trưởng xuất khẩu 7 tháng đầu năm đạt thấp so với cùng kỳ năm 2021 và những năm trước đó. Trong đó, việc xuất khẩu sang Mỹ giảm 4,9% nguyên nhân một phần do chính sách thắt chặt tín dụng để kìm hãm lạm phát tăng dẫn đến nhu cầu tiêu dùng giảm.
Đại diện Cục Xuất Nhập khẩu (Bộ Công Thương) cũng đán.h giá lạm phát tăng cao ở Mỹ khiến người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu, có thể ảnh hưởng tới xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam sang thị trường lớn nhất của Việt Nam. Do Mỹ luôn là thị trường xuất khẩu chủ lực của ngành gỗ, do đó xuất khẩu sang thị trường Mỹ giảm làm cản trở đà tăng trưởng xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ trong nửa cuối năm.
Ngoài thị trường Mỹ, nhiều thị trường khác trong khối EU cũng đang đối mặt với tình hình lạm phát tăng cao. Do đó, xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ trong nửa cuối năm 2022 sẽ đối mặt với nhiều thách thức cả về thị trường lẫn chuỗi cung ứng, khi tình hình lạm phát thế giới tăng cao khiến sức mua hàng giảm, chi phí vận chuyển tăng cao.
Bên cạnh những thị trường giảm trị giá xuất khẩu, xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc tăng trưởng mạnh, trên 13% do xuất khẩu dăm gỗ và viên nén tăng.
Ông Đỗ Xuân Lập – Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam đán.h giá, xuất khẩu gỗ và lâm sản những tháng cuối năm sẽ tiếp tục gặp khăn do giá nguyên liệu sản xuất và sản phẩm tăng cao; các quốc gia thắt chặt chính sách tín dụng do lạm phát có xu hướng tăng dẫn đến nhu cầu tiêu dùng giảm mạnh. Bên cạnh đó, ngành gỗ cũng đang đối diện với vụ việc khởi xướng điều tra của Bộ Thương mại Mỹ (DOC) đối với mặt hàng tủ gỗ và bàn trang điểm.
Trong bối cảnh nhập khẩu nguyên liệu từ các thị trường châu Âu giảm mạnh, cụ thể: Đức giảm 2,2%, Pháp giảm 6,9%, Italy giảm 10,1%, Thuỵ Điển giảm 42,1%, nguyên nhân có thể do ảnh hưởng của xung đột Nga – Ukraine, dẫn đến vận chuyển gặp khó khăn. Nhập khẩu nguyên liệu từ một số quốc gia tăng cao như Nga, Phần Lan, Bỉ… do phải tìm kiếm nguồn nguyên liệu bổ sung do nguồn cung giảm tại các thị trường khác.
Nguồn cung nguyên liệu từ gỗ rừng trồng trong nước vẫn đảm bảo đáp ứng được nhu cầu sản xuất. Hiện nay, do nhu cầu sản xuất dăm gỗ và viên nén tăng, dẫn đến giá thu mua tăng cao, trên 30% nên các chủ rừng có xu hướng chặt rừng non (rừng trồng 3 – 4 tuổ.i), dẫn đến nguy cơ thiếu hụt nguyên liệu gỗ cho chế biến các loại sản phẩm gỗ.
Để tháo gỡ những khó khăn cho chế biến xuất khẩu gỗ và lâm sản những tháng cuối năm, Tổng cục Lâm nghiệp khuyến nghị các doanh nghiệp chủ động xây dựng kế hoạch sản xuất, kinh doanh; kịp thời ứng phó với những biến động của thị trường; thực hiện nghiêm quy định về hồ sơ nguồn gốc lâm sản và các quy định khác có liên quan trong hoạt động sản xuất, kinh doanh gỗ và lâm sản, tiếp tục phối hợp với Cục Phòng vệ thương mại, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam thường xuyên nắm bắt thông tin, kịp thời xử lý những yêu cầu của DOC trong vụ điều tra ván dán, tủ gỗ, bàn trang điểm.
Cùng với đó, ngành sẽ tổ chức Hội nghị xúc tiến đầu tư chế biến gỗ và lâm sản vào các tỉnh khu vục miền núi phía bắc vào Quý III năm 2022 và Hội thảo Thúc đẩy thương hiệu gỗ Việt tại TP Hồ Chí Minh, Quý IV năm 2022 để mở rộng cơ hội tiếp cận khách hàng cho các doanh nghiệp.
Về phía Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam cần tuyên truyền, vận động các doanh nghiệp thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về nguồn gốc, xuất xứ sản phẩm; kịp thời phát hiện và thông báo đến các cơ quan quản lý nhà nước để xử lý nghiêm các hành vi gian lận thương mại; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan nhà nước trong việc ứng phó với các vụ việc phòng vệ thương mại.
Ngành gỗ quyết tâm sớm phục hồi sản xuất, xuất khẩu
TĐứng trước những khó khăn do dịch COVID-19, ngành gỗ Việt Nam đang thực hiện những giải pháp riêng cho làng nghề, cho các doanh nghiệp chế biến chủ lực, vùng nguyên liệu.
Đây là nỗ lực rất lớn của ngành trong việc đảm bảo mục tiêu xuất khẩu 14 tỷ USD năm 2021.
Chủ động nguồn nguyên liệu để đảm bảo xuất khẩu gỗ "về đích"
Đến hết tháng 8, xuất khẩu gỗ và sản phẩm từ gỗ năm 2021 được ông Đỗ Xuân Lập, Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (VIFOREST) dự báo đạt khoảng 13 - 14 tỷ USD. Như vậy, mục tiêu xuất khẩu vẫn có khả năng không đạt được trước những ảnh hưởng to lớn của dịch COVID-19 lên mọi mặt của đời sống, nếu không có được chủ động từ nguồn nguyên liệu đầu vào trong thời gian tới đón đầu "làn sóng" tái sản xuất và phục hồi, đáp ứng các đơn hàng cuối năm.
Nhiều công ty chế biến gỗ hoàn thành các đơn đặt hàng từ đầu năm 2021 nhờ đó tốc độ phát triển của ngành hàng xuất khẩu này vẫn được đảm bảo. Ảnh: TTXVN
Báo cáo "Việt Nam nhập khẩu gỗ nguyên liệu hết 8/2021" của nhóm nghiên cứu gồm Tổ chức Forest Trends, VIFOREST và 3 hiệp hội ngành địa phương cho thấy hàng năm, ngành gỗ Việt đang sử dụng gần 50 triệu m3 gỗ nguyên liệu, trong đó nguồn nhập khẩu gần 6,0 triệu m3 gỗ quy tròn và trên 1,5 triệu m3 ván các loại, còn lại là gỗ từ rừng trồng trong nước.
Khoảng trên 40 - 45% lượng nhập khẩu gỗ từ các nước nhiệt đới, chủ yếu là gỗ tự nhiên; 55 - 60% còn lại là gỗ ôn đới. Cũng như các ngành khác, ngành gỗ đang đối mặt với vấn đề giá cước vận tải tăng, giá nguyên vật liệu tăng, thiếu container rỗng... đẩy giá gỗ nguyên liệu nhập khẩu lên cao.
Trong thời gian khoảng 1 năm tới, luồng cung gỗ ôn đới từ châu Âu và Mỹ có thể tiếp tục giảm, không chỉ do đại dịch COVID-19 mà còn do lượng cung từ các nguồn này được sử dụng phục vụ tiêu dùng nội địa tại chính các thị trường này. Điều này làm cho giá gỗ nhập khẩu từ những nguồn này vào Việt Nam tăng theo.
Với những phân tích ở trên, chuyên gia ngành gỗ xác định: Để chủ động nguồn nguyên liệu đầu vào sắp tới, các doanh nghiệp cần tìm hiểu kỹ các nguồn cung gỗ, đặc biệt là nguồn cung từ Mỹ và các nước EU, bởi đây là các vùng có nhiều biến động về nguồn cung, bao gồm giá nguyên liệu.
Vực dậy những làng nghề, gỡ khó cho doanh nghiệp
Cả nước có hơn 300 làng nghề gỗ với hàng chục nghìn hộ gia đình và hàng trăm nghìn lao động tham gia sản xuất kinh doanh. Hiện, làng nghề là nguồn cung chủ yếu các sản phẩm gỗ cho thị trường nội địa. Các biện pháp giãn cách nhằm kiểm soát dịch COVID-19 trong thời gian gần đây có tác động rất lớn tới các hoạt động sản xuất, kinh doanh của các làng nghề.
Theo khảo sát tại 6 làng nghề gỗ vùng Đồng bằng sông Hồng (Đồng Kỵ, Hữu Bằng, La Xuyên, Liên Hà, Thụy Lân và Vạn Điểm) của nhóm nghiên cứu Hiệp hội Gỗ và lâm sản Việt Nam và tổ chức Forest Trends cho thấy, tác động của dịch COVID-19 tới các hộ sản xuất rất lớn. Cụ thể, năng lực sản xuất của các hộ đã giảm tới 62%. Trong đó, công suất nơi cao nhất đạt 50% (làng gỗ Thụy Lân), nơi thấp nhất chỉ đạt 30% (làng gỗ Đồng Kỵ, làng gỗ Hữu Bằng). Khoảng 46% số hộ tại các làng đã quay trở lại sản xuất, tuy nhiên các hoạt động này chỉ mang tính chất cầm chừng với mục đích "làm để giữ thợ" và "lấy công làm lãi" mà không có lợi nhuận. Ở một số nơi như Đồng Kỵ, Liên Hà, La Xuyên lượng sản phẩm bán ra giảm 80 - 90%.
"Trong bối cảnh đại dịch, việc phối hợp giữa các doanh nghiệp gỗ xuất khẩu thiếu nguồn nhân lực hậu giãn cách với các làng nghề giảm sút các đơn hàng trong nước là hết sức cần thiết", ông Đỗ Xuân Lập, Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và lâm sản Việt Nam chia sẻ.
Theo đại diện các làng nghề, việc phối hợp này không chỉ có tính chất thời vụ. Đây được đán.h giá là cơ hội để các làng nghề gỗ tiếp cận với các quy mô kinh doanh, sản xuất gỗ lớn và có hệ thống chuyên nghiệp.
Ông Bùi Chính Nghĩa, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Lâm nghiệp (Bộ NN&PTNT) cho biết, Tổng cục Lâm nghiệp liên tục phối hợp nắm bắt những khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp, kịp thời tham mưu xử lý, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp ngành gỗ.
Ông Điền Quang Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội Chế biến gỗ và lâm sản tỉnh Bình Dương đề nghị tạo điều kiện nhanh nhất và đảm bảo nhu cầu tiêm vaccine cho công nhân ngành gỗ. Theo đó, ưu tiên tiêm phòng cho tất cả lao động trong vùng dịch và các nhà máy đang duy trì sản xuất cả ở trong và ngoài các khu công nghiệp
Ông Nguyễn Quốc Khanh, Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và lâm sản TP Hồ Chí Minh nêu ý kiến: Cần có lộ trình và chính sách hỗ trợ thống nhất giữa các bộ, ngành và địa phương trong triển khai thực hiện, tạo niềm tin cho doanh nghiệp yên tâm để xây dựng định hướng và kế hoạch phát triển. Cần có chính sách giảm chi phí, bảo hiểm xã hội, thuế và lãi suất ngân hàng. Đặc biệt quan tâm đến nguồn tài chính hỗ trợ mới với những doanh nghiệp vượt qua những khó khăn của đại dịch để có thể phát triển và nắm bắt cơ hội, tiếp tục hướng đến mục tiêu là nguồn cung ứng mặt hàng gỗ nội thất lớn của thế giới.
Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Quốc Doanh nhấn mạnh, Bộ sẽ đồng hành cùng doanh nghiệp tháo gỡ những khó khăn do ảnh hưởng của dịch COVID-19, mong muốn các doanh nghiệp chủ động xây dựng kịch bản phát triển thích ứng với diễn biến dịch. Theo đó, kịch bản hướng đến việc không chỉ giữ các thị trường xuất khẩu truyền thống mà còn đảm bảo các đơn hàng của đối tác từ nay đến cuối năm cũng như sang năm sau; vừa đảm bảo sản xuất, đảm bảo an toàn, vừa tận dụng những lợi thế, cơ hội mở rộng thị trường toàn cầu và có nhu cầu cao về đồ gỗ.
Xuất khẩu tạo đà cho doanh nghiệp gỗ tăng trưởng Không chỉ kín đơn hàng đến hết quý III/2022, một số doanh nghiệp gỗ cũng đã chốt xong đơn hàng hết năm 2022. Các doanh nghiệp này được kỳ vọng tăng trưởng tốt nhờ xuất khẩu khả quan trong năm nay. Sản xuất đồ gỗ xuất khẩu sang thị trường Mỹ tại Công ty Triệu Phú Lộc (Bình Dương). Ảnh minh họa: TTXVN...