Xử phạt triển lãm không phép của Bùi Chát, giao họa sĩ tự tiêu hủy tranh

Chiều 17-8, Sở Văn hóa – thể thao TP.HCM tổ chức họp báo thông tin về quyết định xử phạt triển lãm tranh của họa sĩ Bùi Chát (tên thật là Bùi Quang Viễn).

Ứng tác là triển lãm cá nhân đầu tay của Bùi Chát – Ảnh: TRẦN MẶC

Cuộc họp báo diễn ra tại Trung tâm Báo chí TP.HCM, liên quan quyết định xử phạt hành chính 25 triệu đồng và buộc tiêu hủy 29 tranh của họa sĩ Bùi Chát vì lý do “tổ chức triển lãm tại Việt Nam mà không có giấy phép theo quy định”.

Quyết định này do phó chủ tịch UBND TP.HCM ký ban hành ngày 9-8.

Theo quyết định, hình phạt tiêu hủy căn cứ theo quy định tại điểm c khoản 8 điều 19 nghị định 38 ngày 29-3-2021 của Chính phủ.

Chánh thanh tra Phạm Văn Dũng khẳng định quyết định xử phạt là “hợp tình, hợp lý” – Ảnh: MAI THỤY

Tại buổi họp báo, ông Phạm Văn Dũng – chánh thanh tra Sở Văn hóa – thể thao TP.HCM – khẳng định: “Bùi Chát vẽ thể loại tranh trừu tượng, sơn dầu có tính chất thương mại thì phải xin giấy phép. Trong quá trình kiểm tra, lập biên bản hành chính vào ngày 25-7 về hành vi tổ chức triển lãm không có giấy phép, sở có nhận thức rất lớn về việc tự do sáng tạo của nghệ sĩ và rất trân trọng.

Về nguyên tắc làm việc, nếu cứng nhắc sẽ thu giữ tang chứng. Nhưng vì trân trọng sáng tạo của nghệ sĩ nên chúng tôi không thu giữ, mà chỉ chụp hình tang vật và lập biên bản. Nhận định của chúng tôi là áp dụng pháp luật có lý, có tình, có lợi nhất. Trong quá trình làm việc với ông Bùi Quang Viễn (Bùi Chát), chúng tôi cũng rất cầu thị”.

Ông Võ Trọng Nam – phó giám đốc Sở Văn hóa – thể thao TP.HCM – cũng cho rằng sở đã “áp dụng hình thức nhẹ nhất cho trường hợp này”: “Ông Viễn cũng nhận định việc không xin phép là sai. Chúng tôi đã áp dụng nghị định 38 cho trường hợp này. Đáng ra phải thu giữ nhưng chánh thanh tra giao cho họa sĩ tự tiêu hủy”.

Liên quan quyết định tiêu hủy tranh, ông Trần Văn Dũng giải thích: “Hiện nay chưa quy định cụ thể tiêu hủy như thế nào, có phải đốt hay không. Câu chữ trong biện pháp khắc phục hậu quả như thế nào thì chúng tôi viết như thế, chứ từ trước đến nay chưa có hướng dẫn cụ thể. Sở chưa từng xử lý hành vi này. Thông thường lực lượng kiểm tra phải thu giữ tang vật và trong vòng 10 ngày phải mời đối tượng lên chứng kiến tiêu hủy.

Tuy nhiên, nhận thấy trong trường hợp này, nội dung tranh chưa vi phạm điều cấm nên chúng tôi tạo điều kiện, chỉ lập biên bản và giao tranh cho họa sĩ xử lý. Về mặt áp dụng pháp luật thì phải ghi, nhưng trong thực tế có sự khác nhau giữa các chủ thể”.

Ông Dũng cũng nói thêm: “Cá nhân tự tiêu hủy, chứ pháp luật chưa quy định cơ chế giám sát công việc này. Sở cũng kiến nghị nếu nội dung chưa đến mức vi phạm theo nghị định 38 thì không nên áp dụng quy định tiêu hủy”.

Tại buổi họp báo, Tuổi Trẻ Online đặt câu hỏi cho ông Trần Văn Dũng về việc tại sao không áp dụng điều 17 của nghị định 38, tuy mức phạt hành chính lên đến 30 – 40 triệu đồng nhưng không cần phải tiêu hủy tác phẩm.

Chánh thanh tra Sở Văn hóa – thể thao TP.HCM cho biết điều 17 áp dụng mức biện pháp khắc phục bổ sung là tiêu hủy tác phẩm nên để “hợp tình, hợp lý hơn”, cho họa sĩ một mức phạt nhẹ hơn, sở đã vận dụng điều 19 (phạt tiền 20 – 30 triệu đồng).

Ông Từ Lương – giám đốc Trung tâm Báo chí TP.HCM – cho biết ngày 15-8, UBND TP.HCM đã có văn bản gửi Bộ Văn hóa – thể thao và du lịch, qua đó góp ý một số điểm về nghị định 38.

“Ủy ban đã kiến nghị cần phải bỏ điểm b, tiêu hủy tang vật vi phạm, lý do là chưa thật sự cần thiết”, ông Lương nói.

Ngày 15-7, họa sĩ Bùi Chát đã tổ chức triển lãm cá nhân đầu tiên mang tên Ứng tác tại không gian nghệ thuật Alpha Art Station (đường Nguyễn Trọng Tuyển, Q.Phú Nhuận, TP.HCM).

Họa sĩ Bùi Chát sinh năm 1979 tại Đồng Nai.