Xử lý các đối tượng lạm dụng sức lao động ở trẻ em Còn quá nhẹ!

“Cảnh báo! Trẻ em lao động trong điều kiện nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm – Hãy chấm dứt lao động trẻ em!” là chủ đề của ngày Thế giới phòng chống lao động trẻ em (12-6) năm nay.

Tại Việt Nam, mặc dù số trẻ em phải lao động trong điều kiện nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm đã giảm từ trên 68.000 em (năm 2005) xuống còn trên 25.000 em (năm 2009) nhưng việc giải quyết tình trạng lao động trẻ em Việt Nam vẫn là một thách thức lớn, nhất là trong bối cảnh đất nước vẫn còn nghèo; hoàn cảnh sống của nhiều gia đình còn hết sức khó khăn nên trẻ em đã phải chia sẻ gánh nặng mưu sinh cùng bố mẹ.

Kết quả nghiên cứu gần đây nhất của Bộ LĐ-TB&XH về tình hình lao động trẻ em ở 8 tỉnh, thành trọng điểm như: Quảng Nam, Lào Cai, Hà Nội, An Giang, Gia Lai, Hà Tĩnh, Quảng Ninh và TP Hồ Chí Minh cho thấy, lao động trẻ em vẫn đang diễn ra ở nhiều nơi. Thời gian làm việc của các em bình quân khoảng 4-5 giờ/ngày. Đối với một số ngành như: Dệt may, giày da, chế biến thực phẩm… nhất là khi vào vụ sản xuất, thời gian làm việc có thể kéo dài lên đến 8-9 giờ/ngày.

Không hiếm trẻ em làm việc trong các mỏ khai thác đá nguy hiểm, độc hại (ảnh minh họa)

Trong khi đó, lao động trẻ em, nhất là trẻ di cư từ các tỉnh nghèo lên TP làm thuê luôn phải chịu sự thiệt thòi bởi chủ sử dụng lao động thường xem việc tuyển dụng lao động trẻ em là sự tận dụng nguồn nhân công rẻ mạt, không phải ràng buộc bằng hợp đồng lao động, không phải thực hiện các chế độ Bảo hiểm xã hội cũng như nhiều nghĩa vụ khác. Mức lương áp dụng đối với trẻ em thường phổ biến từ 400-800 nghìn đồng/tháng tùy theo tính chất loại việc. Nhưng không hiếm trường hợp, các em thậm chí còn không được nhận đủ số tiền công ít ỏi do phạm phải những lỗi vô lý mà chủ lao động nghĩ ra hoặc thường xuyên bị chủ chửi bới, nhục mạ, đánh đập…

Theo Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Nguyễn Thị Kim Ngân, mức độ xử lý các đối tượng lạm dụng sức lao động ở trẻ em và bạo hành trẻ em vẫn còn quá nhẹ, chủ yếu mới chỉ dừng lại ở hình thức nhắc nhở, xử lý vi phạm hành chính nên chưa đảm bảo được hiệu quả phòng ngừa, răn đe. Chẳng hạn, Nghị định của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực dân số, gia đình nêu rõ, việc sử dụng lao động trẻ em quá 7 giờ làm việc/ ngày sẽ bị phạt tiền từ 1-5 triệu đồng. Tuy nhiên thực tế, hầu hết những người sử dụng lao động trẻ em đều cố tình “quên” hoặc cố tình “không biết” đến quy định này.

Khi bị các cơ quan có chức năng kiểm tra, người sử dụng lao động thường viện cớ các em là “người nhà”, là “họ hàng”… lên phụ giúp công việc để trốn tránh việc bị xử lý. Còn về phía các em, nhiều em không biết mình đang được pháp luật bảo vệ, hoặc giả có biết nhưng vì gánh nặng mưu sinh nên đành chấp nhận.

“Đã đến lúc cần phải căn cứ vào các quy định của Bộ Luật lao động để xử lý nghiêm các cơ sở có hành vi bóc lột lao động trẻ em và sử dụng lao động trẻ em không đúng pháp luật” – Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh. Cũng theo Bộ trưởng, tình trạng lao động trẻ em không thể giải quyết trong một sớm một chiều. Việc ngăn ngừa, giải quyết vấn đề này đòi hỏi phải có một chiến lược tổng thể về xóa bỏ lao động trẻ em và sự chung tay, góp sức của cả cộng đồng trong nước và quốc tế.

Việt Nam chung sức với thế giới, phấn đấu xóa bỏ các hình thức lao động trẻ em

Ngày Thế giới Phòng chống lao động trẻ em ở Việt Nam năm 2011 sẽ hướng tới kết nối các hoạt động của quốc gia và ở địa phương với các hoạt động bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em ở trên khắp thế giới để tạo nội lực và đẩy mạnh phong trào toàn cầu trong phòng chống lao động trẻ em, đặc biệt trẻ em lao động trong điều kiện nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và kêu gọi những hành động cấp bách để giải quyết vấn nạn này.

Theo đó, một chiến dịch truyền thông bao gồm các hoạt động như: Cuộc thi vẽ tranh cho các em học sinh bậc tiểu học và THCS ở 5 tỉnh thực hiện thí điểm dự án phòng, chống lao động trẻ em là: Hà Nội, Lào Cai, Ninh Bình, Quảng Nam và Đồng Nai; xây dựng và phát sóng trên truyền hình các phóng sự, thông điệp về vấn đề lao động trẻ em; tổ chức gameshow “Chiếc nón kỳ diệu” phát trên truyền hình quốc gia… sẽ được Việt Nam tổ chức. Ngoài ra, chiến dịch 5.000 chữ ký cam kết hành động hướng tới mục tiêu 5.000 trẻ em được ra khỏi điều kiện lao động nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm cũng đã được phát động.

Theo Pháp Luật XH