Xôi vò, chè hoa cau – quà Hà Nội thanh tao
Sở dĩ gọi nó là món quà Hà Nội thanh tao bởi từ nhỏ mỗi lần qua thăm bà ở phố Lương Sử tôi lại được bà nấu cho ăn. Bà dành hết tình yêu thương và sự ngọt ngào vào món ngon đó cho đàn cháu.
Xôi vò chè hoa cau là món quà Hà Nội bà thường nấu cho tôi ăn – ẢNH LÊ HÀ
Xôi vò bà nấu cầu kỳ lắm, phải chọn nếp mới, hạt tròn mẩy ngâm qua đêm, bà bảo như thế hạt nếp mới nở căng. Đỗ xanh nấu chè và cho vào xôi phải là loại đỗ hạt tiêu tuy nhỏ nhưng vàng và thơm, hạt đầy thịt không lép. Đỗ ngâm qua đêm để hạt ngậm đủ nước, khi đồ không bị sượng. Nước sôi, bà mới đặt chõ lên đồ, đỗ chín bà dùng tay miết nhẹ, hạt đỗ tơi ra là được. Một phần đỗ đã đồ bà để riêng rắc vào chè, phần còn lại cho vào cối giã rồi nắm thành từng nắm nhỏ.
Gạo nếp để ráo, bà rắc chút muối, xóc đều rồi cho vào chõ, bà cẩn thận để một khoảng trống nhỏ giữa chõ cho hơi nước thoát lên, những hạt nếp phía dưới không bị nát. Xôi chín tới bà rải đều ra mâm, quạt cho xôi thật nguội. Mỡ rưới vào xôi phải là mỡ gà, xôi vừa thơm vừa ngậy. Đôi tay khéo léo, bà trộn đều phần xôi với mỡ gà cho từng hạt rời nhau. Đôi tay hơi nhăn nheo ấy, bà cầm từng nắm đỗ, bạt mỏng đỗ lên xôi rồi đảo đều. Đỗ vàng ươm bung tơi bám xung quanh hạt gạo như những hạt vàng. Xong xuôi bà cho lại phần xôi vào chõ và đồ thêm lúc nữa, xôi như thế mới ngon và quyện.
Tôi nhớ những lần bà đồ xôi vò là mấy anh em chúng tôi lại nhấp nhổm. Ngồi ngoài nhà nhưng cứ ngó nghiêng vào bếp rồi hít hà mùi xôi thơm lừng, bà nhìn chúng tôi cười đầy bao dung, có lúc mắng yêu: “Cha bố tụi bây, sắp được ăn rồi”.
Video đang HOT
Bà luôn tay chỉ để lũ cháu được thưởng thức món ăn yêu thích. Chè hoa cau bà dùng bột sắn quê đã ướp hoa bưởi, pha vào nước lạnh cho tan rồi cẩn thận lọc lại. Đường hoa mai nấu tan trong nồi, nước sôi bà từ từ đổ bát bột sắn vào khuấy đều tay, nước hơi sánh lại thì dừng để bột không bị quá già hay quá non. Đỗ xanh bà rắc vào chè thật khéo, không chìm, không vón cục mà chỉ lơ lửng như hoa cau vàng ươm, nhẹ nhàng, tinh khiết. Khi ăn rưới chút nước dừa lên cùng đĩa xôi vò vàng thơm thật tuyệt.
Món chè hoa cau như như người Hà Nội, nhẹ nhàng, thanh tao nhưng lại ngọt ngào, tình cảm. Xôi vò bà nấu thơm thảo như tấm lòng của bà vậy, nhẩn nha từng hạt xôi ngậy ngậy, thơm thơm chẳng thể nào quên.
Thấy chị bán hàng rong ngồi dưới gốc cây góc phố, tay múc bát chè hoa cau với hương thơm nhẹ mà lan tỏa, đĩa xôi vò vàng ươm tôi lại nhớ bà. Món quà người Hà Nội hay ăn vào những buổi sáng có khi nửa buổi chiều đó đã đi sâu vào tiềm thức của bao người dân Hà Nội và của mỗi vị khách du lịch khi đến với thành phố văn hiến này.
Hà Nội: Quán bún ốc nguội gia truyền 3 đời, bà chủ U70 gẩy ốc điệu nghệ như múa
Bún ốc nguội từ lâu đã gắn bó với cuộc sống của người dân Hà Thành, thay vì những bát bún đầy ụ, nóng hổi, bún ốc nguội là món ăn được ưa chuộng hơn hẳn mỗi khi mùa hè đến.
Nhắc đến bún ốc, thường người ta hay nghĩ đến món bún nóng với những con ốc béo giòn và thứ nước dùng chua dịu thơm mùi dấm bỗng. Nhưng bún ốc Hà Nội đâu chỉ có bún ốc nóng, nhiều người dân Hà Thành khẳng định bún ốc nguội mới thực là mỹ vị.
Thức quà có phần cổ xưa ấy giản dị trong hình thức nhưng lại ẩn chứa kỹ nghệ nấu nướng tinh tế.
Đến nay chỉ còn lác đác vài hàng trên phố Nhà Chung, Lương Ngọc Quyến, Bùi Thị Xuân, Phù Đổng Thiên Vương... còn bán. Trong đó, đặc biệt hơn cả có lẽ là quán bún ốc nguội gia truyền 3 đời trên phố Phù Đổng Thiên Vương.
Bà Trần Thị Hòa (67 tuổi) tiếp nối nghề truyền thống của mẹ đến nay đã được 40 năm: "Mẹ tôi người làng Pháp Vân, cả làng tôi ngày xưa đi bán bún ốc nguội. Mẹ tôi đi bán bún ốc từ năm 14 tuổi, còn tôi cũng đi phụ mẹ khi lên 17 tuổi. Khi mẹ già yếu, tôi tiếp quản nghề đến nay đã được hơn 40 năm".
Ẩm thực Hà Nội vốn tinh tế, độc đáo. Vũ Bằng trong "Món ngon Hà Nội" đã viết về bún ốc như thế này: "Đó là một thứ quà, có thể bảo là đã đạt được tới cái đích nghệ thuật ăn ngon của người Hà Nội".
Không phải phở, cũng chẳng phải cốm, món ăn ông nhắc đến ở đây là... bún ốc. Mà lại là bún ốc nguội mới đúng phong vị Hà Thành.
Bà Hòa cho biết: "Muốn có món bún ốc nguội ngon thì con ốc phải thơm, béo và giòn. Người Hà Nội xưa không chỉ ngâm ốc bằng nước vo gạo để ốc nhả hết chất tanh, mà còn ngâm bằng bỗng rượu.
Tiếp theo là cách luộc. Chỉ đổ nước xâm xấp mặt ốc, rắc thêm chút muối, đun to lửa, sôi bồng lên thì mở vung, hạ ngay lửa rồi tăng lửa cho bồng lên. Cứ như vậy đến lần thứ ba thì đổ ốc ra luôn là ốc đã đủ chín, con ốc sẽ giòn".
Bún ốc nguội ăn theo kiểu bún chấm, có một đĩa bún và bát nước có ốc riêng.
Bà Hòa cho biết thêm, đặc biệt vào những ngày đầu năm mới, người Hà Thành thường rủ nhau đi ăn bún ốc nguội, một phần vì Tết đã ăn nhiều bánh chưng giò thịt nên đầu năm đi ăn bún ốc cho thanh mát, giải ngấy. Nhưng quan trọng hơn là người dân tâm niệm, ăn bún ốc đầu năm mới sẽ may mắn.
Mỗi ngày bà Hòa bán được khoảng 40 - 50kg ốc, khi dịch Covid-19 bùng phát số lượng người mua về đông, chỉ lác đác khách ngồi ăn tại quán. Một suất bún ở đây có giá từ 40k - 50k với thịt ốc to, giòn sần sật.
"Tôi rất biết ơn mẹ mình đã để lại cho mình nghề này và tự hào khi mình là một trong số ít người còn lưu giữ nét ẩm thực xưa cũ của người Hà Thành. Hiện tôi truyền lại nghề cho con gái", Bà Hòa nói.
Bún ốc nguội xuất hiện ở Hà Nội từ rất lâu. Đến nay, tuy không thịnh hành như trước và có phần "lép vế" hơn so với bún riêu, bún chả nhưng món ăn vẫn có chỗ đứng trong lòng những người sành ăn.
Hè đến rồi, hãy khám phá ngay những quán nộm ngon nổi tiếng Hà Nội Nộm bò khô luôn là món ăn được mọi người yêu thích khi hè đến. Chỉ đơn giản là đu đủ xanh, thịt bào khô hoặc hoa chuối thái lát mỏng, trộn cùng thứ nước trộn chua ngọt và thêm lạc rang đập dập nhưng mỗi quán lại có một công thức và tạo ra các vị khác nhau Dưới đây là danh...