Xôi trong ẩm thực Việt: là bữa sáng ăn vội, cũng là món ăn chứng kiến từng cột mốc đời người

Theo dõi VGT trên

Cho dù là bữa sáng vội ủ trong cặp sách nhỏ trên đường đến trường hay đĩa xôi cúng trong dịp cưới hỏi quan trọng nhất đời người, dường như xôi Việt Nam này vẫn luôn đồng hành với chúng ta.

Đối với một quốc gia có bề dày văn hoá lúa nước như Việt Nam, thì những chế phẩm làm từ gạo vẫn luôn nắm giữ vị trí quan trọng trong làng ẩm thực. Gạo có mặt trong hầu hết tất thảy những món ăn Việt Nam hằng ngày, từ mâm cơm gia đình lấy cơm làm trung tâm, cho đến các món phở, bún, bánh hỏi, bánh cuốn, các món bánh truyền thống như bánh chưng, bánh dày, bánh tét, bánh ú… Bên cạnh đó, còn có một món ăn khác cực kì phổ biến ấy chính là: Xôi.

Xôi trong ẩm thực Việt: là bữa sáng ăn vội, cũng là món ăn chứng kiến từng cột mốc đời người - Hình 1

Là gói xôi sớm được mẹ nhét vào cặp sách để ăn trên đường đi học

Hình ảnh quen thuộc nhất về xôi đối với phần lớn chúng ta có lẽ là những gói xôi bọc lá chuối dung dị và chân phương. Ta nhớ những gói xôi thường nhỏ, nằm vừa khít trong lòng bàn tay, lúc mua còn ấm sực, phảng phất mùi nếp và mùi đậu thơm nức cả lòng. Những gói xôi như một thức quà ăn vặt khoái khẩu, có thời từng chỉ tốn từ hai đến ba nghìn của bọn trẻ con.

Xôi xuất hiện trong đời những đứa trẻ Việt Nam từ rất sớm, có thể là từ lúc bắt đầu biết ăn, biết nhai sẽ được người lớn đút cho ít xôi nếp mềm, có khi là từ gói xôi sớm mẹ mua vội đầu ngõ, rồi nhét vào cặp sách để con ăn trên đường đến trường. Lắm hôm đi trễ, xôi bị đè trong cặp cả buổi, tới lúc lấy ra thì dù đã “bẹp” nhưng ăn vẫn ngon như thường. Những gói xôi cũng gắn liền với những giờ chơi khi mà bọn trẻ con dán người vào cổng trường, vung vẩy những tờ tiền nhỏ trên tay đưa ra ngoài cổng, hòng mua nhanh một phần xôi ngọt.

Lớn hơn một chút, ta ăn xôi để no, để lót dạ. Xôi đầy đủ dinh dưỡng, kết hợp với nhiều món ăn khác nhau giúp bổ sung năng lượng nhanh khi đói.

Xôi trong ẩm thực Việt: là bữa sáng ăn vội, cũng là món ăn chứng kiến từng cột mốc đời người - Hình 2

Chỉ là thức ăn hằng ngày, nhưng xôi cũng đến với ta trong nhiều hình dáng khác nhau: từ xôi vò (trộn đậu xanh giã, ăn tơi và bùi), xôi xéo (xôi đậu xanh giã mịn được nắm lại, ăn kèm hành phi), hay xôi đậu phộng, đậu trắng, đậu đen. Ngoài ra còn có cả xôi mặn, ăn kèm lạp xưởng, chả lụa, pate và trứng cút. Nói không ngoa, ta có thể ăn xôi liên tục trong cả bảy ngày trong một tuần mà chẳng thấy ngán nổi, bởi không món xôi nào giống món xôi nào.

Là thức trang trọng luôn phải có trong các cột mốc đáng nhớ cả đời người

Được làm từ gạo nếp, xôi có không biết có bao nhiêu phiên bản, bao nhiêu biến tấu, biến thể từ hương vị, hình dáng cho đến màu sắc. Gạo nếp của Việt Nam là loại gạo dinh dưỡng, thơm và bùi. Khi nấu xôi sẽ đem ngâm rồi làm chính bằng cách hấp cách thuỷ, hay còn gọi là “đồ xôi”. Hẳn là nhà nào cũng có một chiếc chõ (hay cái xửng hấp) dùng để đồ xôi dù là nhỏ hay lớn, bởi mỗi khi nhà có dịp gì quan trọng thì cũng không được thiếu món này.

Xôi trong ẩm thực Việt: là bữa sáng ăn vội, cũng là món ăn chứng kiến từng cột mốc đời người - Hình 3

Đã đồng hàng từng ngày, từng giờ từ lúc biết cắp sách đến trường cho đến lúc trưởng thành, đi làm, xôi còn là món ăn không thể thiếu trong các dịp quan trọng. Xôi đã xuất hiện như một vật phẩm cúng không thể thiếu trong tiệc thôi nôi (khi trẻ em tròn một tuổi), cũng phải có trong lễ Cúng Mụ (tập tục cúng khi trẻ em tròn 12 tuổi âm lịch, nhân dịp đủ một vòng 12 con giáp).

Xôi trong dịp này thường đi kèm chè trôi nước, chè đậu các loại… nên mới hay có chuyện các hàng xôi chè hay từ hai gộp thành một, chuyên bán cả xôi, cả chè. Xôi trong dịp này khác với xôi thường, được làm với số lượng lớn hơn và được tạo hình đẹp đẽ, tươi sáng với mong muốn mang lại điều lành. Trong đó có món xôi gấc rất phổ biến nhất do mang màu đỏ rực rỡ, bắt mắt. Ngoài ra thì xôi đậu xanh có màu vàng cũng được ưa chuộng không kém.

Hơn thế, xôi cũng không thể thiếu trong cả đám cưới, đám hỏi. Xôi dịp này cũng phải mang màu tươi tắn, ai khéo tay có thể tạo hình xôi thành chữ “hỉ”, hình hoa mai, hình cá chép…

Xôi trong ẩm thực Việt: là bữa sáng ăn vội, cũng là món ăn chứng kiến từng cột mốc đời người - Hình 4

Thậm chí, các mâm cỗ cúng giỗ ông bà, cúng Tết nhất cũng phải có một đĩa xôi mới được. Có thể thấy, hơn cả một món ăn đơn giản, xôi gắn liền với rất nhiều tập tục quan trọng trong đời sống tinh thần của người Việt Nam.

Là món ăn gắn bó sâu sắc với văn hoá tinh thần người Việt

Xôi, dù mang hình dạng nào, thì trong tâm lý của người Việt vẫn luôn gắn liền với hình ảnh một món ăn ngon.

Chỉ cần nhắc đến câu chuyện phú ông và thằng bờm nổi tiếng, khi mà Bờm chẳng thiết tha gì hơn một nắm xôi: “Phú ông xin đổi nắm xôi, Bờm cười”. Câu chuyện này nói về sự khác biệt trong quan điểm về giá trị của trẻ con và người lớn, trong khi người lớn nghĩ rằng những thứ khác mới là quý giá thì đối với con trẻ, chỉ một nắm xôi ngon cũng đủ để vui vẻ cả ngày rồi. Chuyện này đồng thời cũng nói lên sự gắn bó với xôi trong tư duy của người Việt Nam, bởi vì, vì sao không phải là món khác mà phải là xôi?

Xôi trong ẩm thực Việt: là bữa sáng ăn vội, cũng là món ăn chứng kiến từng cột mốc đời người - Hình 5

Nhà văn Thạch Lam còn từng mô tả về xôi nghe rất thương như sau: “Xôi đậu, xôi lạc, xôi vừng mỡ và dừa. Ồ, cái xôi vừng mỡ, nắm từng nắm con, ăn vừa ngậy vừa bùi. Mà có đắt gì đâu! Aên một, hai xu là đủ rồi. Mùa rét thì xôi nóng, hãy còn hơi bốc lên như sương mù, ăn vừa nóng người vừa chắc dạ.”

Có thể thấy, xôi trong ẩm thực Việt là thức quà gắn bó sâu sắc với tinh thần người Việt Nam. Xôi đồng hành cùng thế hệ người Việt từ lúc còn bé loắt choắt cho đến khi trưởng thành và già đi. Đây là món ăn mà mọi thế hệ, mọi tầng lớp con người Việt Nam đều yêu quý.

Theo tri thức trẻ

XÔI VÒ tơi dẻo thơm ngon thật dễ dàng

Cách làm xôi vò thật đơn giản mà lại thơm ngon hấp dẫn vô cùng, ăn sáng bằng xôi vò thì xác định là no cả ngày luôn đó nha các bạn

Nguồn: sưu tầm

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Tiệm cơm tấm Sài Gòn bán 6 tháng nghỉ 6 tháng vẫn đông khách, nổi tiếng với món chả cua công thức 60 năm độc quyềnTiệm cơm tấm Sài Gòn bán 6 tháng nghỉ 6 tháng vẫn đông khách, nổi tiếng với món chả cua công thức 60 năm độc quyền
22:27:23 10/03/2025
Cách nấu hủ tiếu bò viên cực ngonCách nấu hủ tiếu bò viên cực ngon
06:10:16 10/03/2025
Lên sẵn thực đơn ăn uống thanh đạm cho cả tuần: Cơm nhà dễ nấu, thơm ngon, tốt cho sức khỏe nhấtLên sẵn thực đơn ăn uống thanh đạm cho cả tuần: Cơm nhà dễ nấu, thơm ngon, tốt cho sức khỏe nhất
06:08:11 10/03/2025
6 đặc sản Phú Thọ mua về làm quà thì miễn chê, có món nhặt từ dưới suối nay thành đặc sản nhiều người lùng mua6 đặc sản Phú Thọ mua về làm quà thì miễn chê, có món nhặt từ dưới suối nay thành đặc sản nhiều người lùng mua
06:07:22 10/03/2025
Cách làm bánh chuối nướng cực dễ lại ngon, không thử ngay quá phíCách làm bánh chuối nướng cực dễ lại ngon, không thử ngay quá phí
06:09:03 11/03/2025
Phụ nữ hãy thường xuyên ăn món bánh này: Làm cực dễ mà ngon hơn bánh ngọt lại dưỡng khí huyết và tránh bốc hỏaPhụ nữ hãy thường xuyên ăn món bánh này: Làm cực dễ mà ngon hơn bánh ngọt lại dưỡng khí huyết và tránh bốc hỏa
06:09:18 10/03/2025
Hôm nay nấu gì: Cơm tối nóng hổi dễ ănHôm nay nấu gì: Cơm tối nóng hổi dễ ăn
16:42:11 10/03/2025
Ngô nướng không chưa đủ, phải thêm thứ này ngô béo ngậy, thơm nức trẻ con mê tít đòi ăn suốtNgô nướng không chưa đủ, phải thêm thứ này ngô béo ngậy, thơm nức trẻ con mê tít đòi ăn suốt
06:09:26 11/03/2025

Tin đang nóng

Sau Lê Phương, thêm 1 sao nữ lên livestream ẩn ý về người diễn giả trân trong tang lễ của Quý BìnhSau Lê Phương, thêm 1 sao nữ lên livestream ẩn ý về người diễn giả trân trong tang lễ của Quý Bình
19:30:40 11/03/2025
NÓNG: Lộ ảnh Kim Soo Hyun hôn má Kim Sae Ron và tin nhắn van xin thống khổ gây sốc của cố diễn viênNÓNG: Lộ ảnh Kim Soo Hyun hôn má Kim Sae Ron và tin nhắn van xin thống khổ gây sốc của cố diễn viên
17:01:24 11/03/2025
Kim Soo Hyun chính thức "phản đòn" livestream bóc phốt: Nghe mà hoang mang tột độ!Kim Soo Hyun chính thức "phản đòn" livestream bóc phốt: Nghe mà hoang mang tột độ!
20:56:02 11/03/2025
Lê Phương và vợ doanh nhân của cố nghệ sĩ Quý Bình có mối quan hệ thế nào?Lê Phương và vợ doanh nhân của cố nghệ sĩ Quý Bình có mối quan hệ thế nào?
16:49:19 11/03/2025
Kim Soo Hyun gây phẫn nộ vì phát ngôn thiếu tôn trọng Sulli, EQ thấp chạm đáy là có thậtKim Soo Hyun gây phẫn nộ vì phát ngôn thiếu tôn trọng Sulli, EQ thấp chạm đáy là có thật
16:13:13 11/03/2025
Chảy máu vùng miệng không ngừng, cô gái trẻ được chẩn đoán suy thận giai đoạn cuốiChảy máu vùng miệng không ngừng, cô gái trẻ được chẩn đoán suy thận giai đoạn cuối
17:05:30 11/03/2025
Hoá ra Kim Sae Ron công khai ủng hộ Kim Soo Hyun khi mới 13 tuổi, bắt đầu bị thao túng từ đây?Hoá ra Kim Sae Ron công khai ủng hộ Kim Soo Hyun khi mới 13 tuổi, bắt đầu bị thao túng từ đây?
17:47:41 11/03/2025
Cặp đôi chú cháu Kim Soo Hyun - Kim Sae Ron bị bóc hẹn hò từ 5 năm trước, nguyên nhân chia tay mới sốc?Cặp đôi chú cháu Kim Soo Hyun - Kim Sae Ron bị bóc hẹn hò từ 5 năm trước, nguyên nhân chia tay mới sốc?
17:39:26 11/03/2025

Tin mới nhất

Món canh từ loại nguyên liệu gây bất ngờ: 99% mọi người chưa từng nấu mà không biết rằng siêu ngon

Món canh từ loại nguyên liệu gây bất ngờ: 99% mọi người chưa từng nấu mà không biết rằng siêu ngon

06:11:27 11/03/2025
Vào tháng 3 bạn hãy thường xuyên đưa món canh này vào thực đơn của gia đình để bổ sung dinh dưỡng, giúp cơ thể thoải mái hơn.
Cách làm bánh bao nguyên cám nhân thịt gà thập cẩm siêu ngon, cả nhà tha hồ ăn sáng

Cách làm bánh bao nguyên cám nhân thịt gà thập cẩm siêu ngon, cả nhà tha hồ ăn sáng

06:09:52 11/03/2025
Bánh bao nguyên cám nhân thịt gà phô mai thập cẩm là lựa chọn tuyệt vời cho bữa sáng hoặc bữa xế, vừa thơm ngon lại giàu dinh dưỡng.
Độc đáo măng xào lá nghệ: Hương quê dân dã, ăn một lần nhớ mãi

Độc đáo măng xào lá nghệ: Hương quê dân dã, ăn một lần nhớ mãi

06:08:32 11/03/2025
Món ăn có độ giòn của măng, thêm chút lá nghệ xắt sợi thơm lừng, sự kết hợp hoàn hảo này khiến cho ai ăn chắc cũng sẽ nhớ.
Làm món thịt băm theo công thức này vừa nhanh lại phòng trừ cảm cúm, ngon tới mức "thổi bay" cả nồi cơm

Làm món thịt băm theo công thức này vừa nhanh lại phòng trừ cảm cúm, ngon tới mức "thổi bay" cả nồi cơm

12:42:10 10/03/2025
Để bữa cơm vừa làm nhanh lại ngon miệng và giúp phòng trừ cảm cúm hiệu quả thì bạn hãy tham khảo ngay món gà băm xào đậu húng quế dưới đây!
Cách nấu bún bò ngon chuẩn vị tại nhà

Cách nấu bún bò ngon chuẩn vị tại nhà

06:41:17 09/03/2025
Bún bò là một món ăn đặc trưng của miền Trung với hương vị đậm đà, thơm ngon, sau đây là cách nấu bún bò ngon, bạn có thể làm tại nhà.
Cách làm món cá hồi áp chảo thơm ngon tại nhà

Cách làm món cá hồi áp chảo thơm ngon tại nhà

06:39:35 09/03/2025
Cá hồi áp chảo là món ăn bổ dưỡng mà bạn có thể làm ở nhà, để làm món cá hồi áp chảo ngon bạn cần chú ý từ khâu chọn nguyên liệu đến kỹ thuật chế biến.
Cách làm món vịt kho gừng thơm ngon đơn giản

Cách làm món vịt kho gừng thơm ngon đơn giản

06:39:03 09/03/2025
Vịt kho gừng là món ăn thơm ngon với vị béo của thịt vịt hòa quyện cùng vị cay nồng của gừng, cách làm món này không quá khó, bạn có thể tham khảo gợi ý dưới đây.
Cách làm thịt viên nướng thơm ngon tại nhà

Cách làm thịt viên nướng thơm ngon tại nhà

06:38:18 09/03/2025
Thịt viên nướng là món ăn ngon nhưng siêu dễ làm chỉ với vài công đoạn; bạn có thể nướng nhanh bằng nồi chiên không dầu, bếp điện hay bếp than trong vài phút.
Cách chọn mực khô ngon, không tẩm hóa chất

Cách chọn mực khô ngon, không tẩm hóa chất

06:36:29 09/03/2025
Nếu mực có màu quá sậm hoặc xuất hiện vết thâm đen bất thường, có thể sản phẩm đã bị tẩm hóa chất hoặc để lâu ngày.
5 món ngon dễ làm cho ngày 8/3 thêm đặc biệt

5 món ngon dễ làm cho ngày 8/3 thêm đặc biệt

16:38:57 08/03/2025
Dịp 8/3, thay vì mua quà tặng, phái mạnh có thể dành thời gian vào bếp và làm những món ăn đặc biệt này cho mẹ, vợ hoặc bạn gái thưởng thức.
5 công thức làm khoai tây xào thịt bò siêu ngon

5 công thức làm khoai tây xào thịt bò siêu ngon

06:06:21 08/03/2025
Món khoai tây xào thịt bò rất dễ làm, hầu như ai ăn cũng thấy ngon; tùy vào khẩu vị mà bạn có thể biến đổi công thức cho phù hợp với gia đình mình.
5 cách nấu thịt kho cùi dừa ngon bất bại

5 cách nấu thịt kho cùi dừa ngon bất bại

06:04:48 08/03/2025
Thịt kho cùi dừa là một món ăn dân dã nhưng vô cùng hấp dẫn nhờ sự kết hợp giữa thịt ba chỉ béo ngậy và cùi dừa giòn bùi, tạo nên hương vị đậm đà khó cưỡng.

Có thể bạn quan tâm

Đúng 17 ngày tới, chúc mừng 3 con giáp được thần tài chiếu cố, làm một hưởng mười, không lo thiếu tiền

Đúng 17 ngày tới, chúc mừng 3 con giáp được thần tài chiếu cố, làm một hưởng mười, không lo thiếu tiền

Trắc nghiệm

22:04:14 11/03/2025
Giàu sang vô đối, tiền bạc chất đống chính là cuộc sống trời cho 3 con giáp này trong năm 2025 này.Người tuổi Mão nổi tiếng sống tình cảm, khôn ngoan và rất khéo léo trong giao tiếp
Cận cảnh cây hoa sưa hot nhất Hà Nội khiến người người xếp hàng dài, chen chân từng mét để có bức ảnh "sống ảo"

Cận cảnh cây hoa sưa hot nhất Hà Nội khiến người người xếp hàng dài, chen chân từng mét để có bức ảnh "sống ảo"

Netizen

21:59:02 11/03/2025
Cây hoa sưa gây sốt nhất Hà Nội đang khiến dân tình đổ xô check-in, thậm chí sẵn sàng xếp hàng dài, chen từng mét chỉ để chớp được khoảnh khắc giữa sắc trắng tinh khôi.
Ronaldo U40 đánh bại bản thân trước tuổi 30

Ronaldo U40 đánh bại bản thân trước tuổi 30

Sao thể thao

21:57:47 11/03/2025
Siêu sao Cristiano Ronaldo một lần nữa cho thấy, tuổi tác không phải là vấn đề đối với anh. Ngôi sao của Al Nassr đạt được cột mốc mới đáng chú ý sau khi ghi bàn thắng thứ 927 trong sự nghiệp ở chiến thắng tại AFC Champions League.
Lật lại quá khứ: Kim Soo Hyun đòi Kim Sae Ron 12,3 tỷ vô lý đến mức không thể giải thích được

Lật lại quá khứ: Kim Soo Hyun đòi Kim Sae Ron 12,3 tỷ vô lý đến mức không thể giải thích được

Sao châu á

21:54:20 11/03/2025
Tâm điểm truyền thông khắp châu Á đang là nghi vấn Kim Soo Hyun - Kim Sae Ron hẹn hò suốt 6 năm, từ khi nữ diễn viên mới 15 tuổi.
Thủ tướng Phạm Minh Chính: Dự kiến giảm khoảng 50% số tỉnh, 60-70% số xã

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Dự kiến giảm khoảng 50% số tỉnh, 60-70% số xã

Tin nổi bật

21:49:37 11/03/2025
Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết tại phiên họp đã thống nhất dự kiến trình cấp có thẩm quyền phương án sau khi sắp xếp sẽ giảm khoảng 50% tỉnh và giảm khoảng 60 - 70% đơn vị hành chính cấp cơ sở so với hiện nay.
Chủ quán karaoke "bật đèn xanh" cho nhân viên bán ma túy để thu hút khách

Chủ quán karaoke "bật đèn xanh" cho nhân viên bán ma túy để thu hút khách

Pháp luật

21:39:05 11/03/2025
Để khách đến quán karaoke của mình, Phương bật đèn xanh để Tâm bán ma túy cho khách, thu hút lượng lớn khách đến quán hàng đêm, đa phần là con nghiện...
Sao Hollywood 5 đời vợ Nicolas Cage bị bạn gái cũ kiện

Sao Hollywood 5 đời vợ Nicolas Cage bị bạn gái cũ kiện

Sao âu mỹ

21:37:09 11/03/2025
Weston Coppola Cage, con trai của tài tử Nicolas Cage và bạn gái cũ Christina Fulton, đã bị bắt vì tội tấn công mẹ mình bằng vũ khí vào tháng 4.2024.
Hôn nhân kín tiếng của NSƯT Vân Khánh và chồng giảng viên

Hôn nhân kín tiếng của NSƯT Vân Khánh và chồng giảng viên

Sao việt

21:34:37 11/03/2025
Sau ánh đèn sân khấu, NSƯT Vân Khánh có cuộc sống kín tiếng, bình dị. Cô chia sẻ việc tôn trọng quan điểm, công việc của nhau là bí quyết để giữ hôn nhân bền chặt.
Hoàng Hiệp kể về giai đoạn trầm cảm trong thời gian sinh sống tại Mỹ

Hoàng Hiệp kể về giai đoạn trầm cảm trong thời gian sinh sống tại Mỹ

Tv show

21:23:25 11/03/2025
Ca sĩ Hoàng Hiệp đã trải lòng cùng Thúy Nga về cuộc sống thăng trầm trong 12 năm định cư tại Mỹ: trải qua nhiều khó khăn, từng đóng cửa cô đơn trong phòng thu vì chứng trầm cảm.
Album mới của Jennie (BlackPink) được Grammy vinh danh

Album mới của Jennie (BlackPink) được Grammy vinh danh

Nhạc quốc tế

21:18:37 11/03/2025
Trang web chính thức của giải Grammy cũng xếp Ruby vào danh sách những album nhất định phải nghe trong tháng 3, sánh vai cùng Lady Gaga
Cứu sống bệnh nhân người Lào bị sốc nhiễm khuẩn, suy đa tạng

Cứu sống bệnh nhân người Lào bị sốc nhiễm khuẩn, suy đa tạng

Sức khỏe

21:17:41 11/03/2025
Trước nguy cơ tử vong cao, dưới sự chủ trì của TS.BS Phạm Hồng Phương Phó Giám đốc Bệnh viện, Khoa Hồi sức tích cực đã tổ chức hội chẩn toàn viện với sự tham gia của các chuyên khoa sâu.