Xét nghiệm nào có thể xác định ca bệnh Covid-19?

Xét nghiệm nhanh trong cộng đồng nhằm phát hiện sớm bệnh nhân Covid-19. Tuy nhiên, kết quả nhanh đó có thể không đồng nhất với xét nghiệm Realtime RT-PCR trong phòng xét nghiệm.

Virus SARS-CoV-2 được phân lập tại Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư – Ảnh: Liên Châu

Kết quả sau 10 phút

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long, khi dịch lây ra cộng đồng, việc triển khai xét nghiệm bằng test nhanh là rất cần thiết và có ý nghĩa quan trọng giúp phát hiện sớm ca bệnh Covid-19 do nhiễm virus SARS-CoV-2.

Tại Hà Nội, xét nghiệm nhanh đang được triển khai với 10 trạm xét nghiệm lưu động. PGS-TS Nguyễn Nhật Cảm, Giám đốc Trung tâm kiểm soát bệnh tật TP.Hà Nội, cho hay: Xét nghiệm sàng lọc bằng test nhanh có kết quả trong 10 phút (từ mẫu máu của người được xét nghiệm), vì thế sẽ hỗ trợ cho việc chẩn đoán và triển khai kịp thời, hiệu quả các biện pháp phòng chống dịch Covid-19, đặc biệt cho việc thực hiện sớm khoanh vùng, khống chế, tránh mầm bệnh lây lan rộng.

Theo Bộ Y tế, test nhanh hiện đang sử dụng là xét nghiệm kháng thể. Kháng thể được sinh ra để chống lại các tác nhân virus. Khi xét nghiệm phát hiện có kháng thể (kết quả dương tính) thì cũng có nghĩa là cơ thể đã xuất hiện virus xâm nhập. Tuy nhiên, chỉ khi nồng độ kháng thể đủ lớn thì test mới phát hiện được, còn nếu mới giai đoạn đầu nhiễm bệnh, nồng độ kháng thể thấp quá thì cũng chưa phát hiện. Thời điểm cho kết quả chính xác nhất với test nhanh là sau 5 – 7 ngày kể từ khi tiếp xúc mầm bệnh.

Do đó, với các ca nghi ngờ, khi test nhanh có kết quả âm tính, vẫn cần cách ly theo dõi sức khỏe và làm xét nghiệm lại sau đó khoảng 5 – 7 ngày, vì khi đó cơ thể có thể mới đủ nồng độ kháng thể (nếu có nhiễm virus).

“Trường hợp tiếp xúc nguồn nhiễm bệnh từ 7 ngày trở lên mà xét nghiệm âm tính thì về cơ bản có thể yên tâm”, PGS-TS Nguyễn Nhật Cảm cho biết thêm.

Tuy nhiên, ông Cảm lưu ý: “Test nhanh này chỉ có tính chất sàng lọc. Để chẩn đoán xác định người nhiễm virus SARS-CoV-2 thì phải được xét nghiệm khẳng định lại bằng phương pháp Realtime RT-PCR (xét nghiệm sinh học phân tử) theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới WHO. Chính vì vậy, các trường hợp nếu test nhanh có kết quả dương tính với SARS-CoV-2 vẫn cần tiếp tục xét nghiệm khẳng định bằng xét nghiệm Realtime RT-PCR”.

Test nhanh có ý nghĩa gì?

PGS-TS Trần Đắc Phu, cố vấn cao cấp của Trung tâm đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam (Bộ Y tế), cho biết: Test nhanh cho kết quả dương tính nhưng khi xét nghiệm khẳng định lại bằng phương pháp Realtime RT-PCR lại cho kết quả âm tính thì có thể người đó đã từng nhiễm bệnh rồi, nhưng hiện virus không còn tồn tại trong cơ thể. Vì vậy, cùng với phát hiện sớm ca bệnh nghi nhiễm virus SARS-CoV-2, test nhanh còn giúp nhận biết mức độ cảm nhiễm với virus gây dịch trong cộng đồng.

Theo Bộ Y tế, hiện tại xét nghiệm nhanh ưu tiên cho những người đang được cách ly y tế tập trung, những người có liên quan ổ dịch Covid-19 (như Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội). Tới đây, xét nghiệm sàng lọc ca bệnh Covid-19 sẽ được mở rộng, bao gồm cả những bệnh nhân có triệu chứng viêm đường hô hấp.

Xét nghiệm nhanh phát hiện kháng thể chưa thể khẳng định một người đã nhiễm virus SARS-CoV-2 hay không. Do đó, bắt buộc phải tiến hành xét nghiệm lại bằng phương pháp xét nghiệm sinh học phân tử Realtime RT-PCR để cho kết quả khẳng định.

Liên Châu