Xe ô tô lai có “xanh” như người dùng nghĩ?

Các mẫu xe lai ( hybrid – chỉ loại xe sử dụng kết hợp động cơ đốt trong truyền thống và động cơ điện) đang ngày càng phổ biến ở Liên minh châu Âu (EU), khi người tiêu dùng có ý thức hơn về môi trường.

Các mẫu xe điện Tesla. Ảnh: Reuters

Trong quý III/2021, 20,7% số ô tô bán ra tại EU là phiên bản xe lai mới có pin được sạc bằng cách thu năng lượng phát sinh từ các bộ phận khác như phanh; 9,1% là loại xe hybrid có thể cắm điện sạc (plug-in); 40% là ô tô chạy bằng xăng, 17,6% là xe chạy dầu diesel và chỉ 9,8% chạy hoàn toàn bằng điện.

Xe lai rẻ hơn so với ô tô chạy điện hoàn toàn. Chúng cũng làm người tiêu dùng yên tâm hơn vì không sợ hết điện giữa đường trong khi các trạm sạc vẫn chưa phổ biến.

Những “gã khổng lồ” ô tô như Toyota, Stellantis, Renault và Hyundai-Kia đều đang chú trọng đến xe lai. Vì chúng cho phép các công ty này tuân thủ những tiêu chuẩn về lượng khí thải CO2 của EU với chi phí thấp hơn so với ô tô chạy hoàn toàn bằng điện.

Nhưng các tổ chức hoạt động vì môi trường, gồm Greenpeace và Transport & Environment tin rằng xe lai thực ra đang làm chậm quá trình chuyển đổi sang xe điện của ngành giao thông thế giới.

Giới hoạt động vì môi trường chỉ ra rằng xe lai không “xanh” như người tiêu dùng tưởng.

Trong một báo cáo, Greenpeace cho biết các xe lai thông thường phần lớn thời gian chạy bằng động cơ sử dụng nhiên liệu hóa thạch, nên chúng không sạch hơn động cơ xăng và diesel truyền thống là bao.

Bà Marie Cheron thuộc tổ chức Nicolas Hulot Foundation của Pháp cũng đồng tình với đánh giá trên của Greenpeace. Bà lấy ví dụ rằng một số đội xe đã mua các mẫu xe lai, song chúng không có hệ thống sạc lại và người lái cũng không sạc chúng. Vì vậy, dù là xe lai, những chiếc xe này không chạy bằng điện.

Song ông Philippe Degeilh, một kỹ sư tại nhóm nghiên cứu năng lượng, vận tải và môi trường IFP Energies Nouvelles (Ifpen) cho biết vấn đề này có thể giải quyết bằng việc giáo dục người lái về cách sử dụng xe lai đúng cách.

Bên cạnh đó, cuộc tranh luận xung quanh xe lai cũng mang tính chính trị.

Khi EU có kế hoạch cấm bán xe chạy bằng xăng và diesel từ năm 2035, một số ngành công nghiệp ô tô muốn đảm bảo vai trò của xe hybrid tại thị trường này.

Ông Jim Crosbie, người đứng đầu Toyota Motor Manufacturing tại Pháp cho hay các sản phẩm xe lai – không bao gồm loại plug-in – chiếm tới 70% doanh số của tập đoàn ô tô Nhật Bản ở thị trường Tây Âu.

Theo ông Crosbie, dù vòng đời của mẫu xe chỉ kéo dài từ bảy đến chín năm, xe lai vẫn là một tài sản quan trọng đối với tập đoàn trong những năm tới./.