Xe điện thân thiện môi trường chờ cú nhảy vọt thành loại xe phổ thông
Thu hút được thêm người tiêu dùng mua xe điện (EV) hiện là phần khó nhất của ngành sản xuất loại xe thân thiện môi trường này.
Ngành xe con đang đổ hơn 1 ngàn tỉ USD vào một cuộc chuyển đổi công nghệ mang tính cách mạng, từ sử dụng động cơ đốt trong sang các loại EV do phần mềm điều khiển.
Kiểu EV Ford F-150 Lightning của hãng Ford – Ảnh: Reuters
Từ Mỹ cho đến Trung Quốc, các hãng xe và chính phủ đều cam kết sản xuất EV làm phương tiện giao thông an toàn và sạch hơn. Các nước châu Âu và bang California đã ra hạn chót năm 2035 để chấm dứt việc bán các loại xe con sử dụng động cơ đốt trong.
Năm 2022 đem lại thắng lợi cho hãng xe Tesla của tỷ phú Elon Musk. Tesla Inc nổi lên thành hãng xe có giá trị nhất thế giới, được ước tính giá trị 1 ngàn tỉ USD.
Trong bối cảnh đó, nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp EV với hy vọng đạt được thành công như Tesla. Nhưng rồi lãi suất tăng cao và các thị trường tài chính luân chuyển nên thị trường của nhiều startup EV bị co lại.
Video đang HOT
Rivian Automotive Inc từng có giá trị thị trường cao hơn cả Ford Motor khi công ty bắt đầu phát hành cổ phiếu năm 2021, nhưng trong năm qua đã mất hơn 70% giá trị. Một số doanh nghiệp khác còn rơi vào cảnh tệ hơn. Hãng sản xuất xe tải điện Arrival cho biết họ có thể bị cạn vốn trong chưa đầy một năm, Lucid Group Inc chật vật sản xuất dòng EV Air sang chảnh, bất kể được quỹ đầu tư quốc gia của Ả Rập Saudi hỗ trợ. Và đối thủ Trung Quốc của Tesla là Xpeng có phần chia bị mất hơn 80% giá trị.
Không chỉ bị thu hẹp thị phần, cái khó nhất là thu hút người tiêu dùng chịu sử dụng EV.
Trung Quốc là thị trường xe lớn nhất thế giới, với EV chiếm 21% thị trường này. Tại châu Âu, EV chiếm khoảng 12% trong tổng doanh số bán xe. Nhưng tại Mỹ, phần chia của thị trường EV chỉ khoảng 6%.
Các chuyên gia trong ngành và những nhà phân tích cho biết, trong số những rào cản khiến EV bị “ế” có các yếu tố như: thiếu các trạm sạc điện nhanh, chi phí pin EV tăng cao, chủ yếu do thiếu các vật liệu chính và sự bất an xung quanh các cách trợ giá của chính phủ.
Từ năm 2029, EV có thể chiếm 1/3 ở thị trường Bắc Mỹ, và chiếm khoảng 26% trong tổng số xe sản xuất trên thế giới, theo công ty tư vấn AutoForecast Solutions (AFS).
Chủ tịch AFS Joe McCabe nhận định, doanh số bán EV sẽ không tăng nhanh, và nếu năm 2023 xảy ra suy thoái kinh tế – như nhiều nhà kinh tế học đã dự báo – thì sẽ dẫn đến việc EV khó được người tiêu dùng lựa chọn.
Tổ chức Wards Intelligence dự báo xe dùng động cơ đốt trong sẽ chỉ chiếm chưa tới 80% trong doanh số bán ở Bắc Mỹ kể từ năm 2027.
Dựa theo kế hoạch sản xuất của các hãng xe, nhà phân tích Haig Stoddard của Wards cho biết, các hãng xe “kỳ vọng dòng xe dùng động cơ đốt trong sẽ tăng mạnh vào 10 năm tới”.
Suốt năm 2022, các hãng xe đã có tên t.uổi như Mercedes, Ford và General Motors đều trình làng các kiểu EV mới thách thức Tesla và các doanh nghiệp mới trong dòng xe EV. Việc sản xuất đại trà dòng EV sẽ bắt đầu từ năm 2023 và 2024. Đến năm 2025, có thể sẽ có 74 kiểu EV khác biệt được bán ở khu vực Bắc Mỹ, Joe McCabe nói. Nhưng ông dự báo, sẽ có chưa tới 20% số xe này bán được nhiều ở mức trên 5.000 chiếc/năm.
Các nền kinh tế bị chậm lại cũng đe dọa toàn bộ nguồn cầu mua xe EV ở châu Âu và Trung Quốc.
Dù có mặt trên thị trường gần 2 thập kỷ, nhưng Tesla là một thương hiệu phổ thông hay là đối thủ của Mercedes, Audi?
Kích thước xe nằm ở một phân khúc, nhưng giá bán của xe lại tiếp tục nằm ở phân khúc khác.
Vị trí của Tesla trên toàn cầu, từ khi họ mở bán những chiếc xe đầu tiên, đã thuộc hàng độc nhất vô nhị. Nhờ quân bài xe điện, xe Tesla luôn có giá ngang xe sang cùng phân khúc kích cỡ nhưng chạy động cơ đốt trong và thường đắt gấp rưỡi các dòng xe phổ thông ngang hàng.
Chính vì mức giá này, Tesla từ trước tới giờ luôn được báo giới (và sau này là cả người dùng) Bắc Mỹ nhận định là một thương hiệu hạng sang. Tuy vậy, ở những khu vực ngoài Bắc Mỹ, họ chỉ được coi là một hãng xe "bình dân".
Không thể phủ nhận những mẫu xe đầu tiên của họ, Model S sedan và Model X SUV, sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội về khả năng vận hành so với bất kỳ dòng tên đối thủ nào trên thị trường. Tuy vậy, nếu xét về mức độ sang trọng, xe Tesla thiếu quá nhiều yếu tố để có thể đứng ngang hàng một chiếc xe sang hoàn chỉnh từ Mercedes-Benz hay BMW.
Sự thực này càng rõ ràng hơn nếu ta cân nhắc 2 dòng xe nhóm dưới của Tesla là Model 3 và Model Y. Phong cách cabin tối giản của xe Tesla có thể nhìn gọn gàng nhưng cũng đồng nghĩa với sự đơn điệu về lâu về dài. Chất liệu lẫn chất lượng chế tạo trên xe Tesla cũng không thể so sánh với xe sang, thậm chí là kém xa những hãng xe phổ thông "ăn chắc mặc bền" về chất lượng như Toyota.
Thêm vào đó, không ít khách hàng của chính Tesla thừa nhận họ bị cuốn hút bởi những ý tưởng mới lạ của thương hiệu Mỹ (như khả năng chơi game trên xe) nhưng ngày càng ít sử dụng chúng và những điểm mạnh này lại trở thành dư thừa.
Chính những yếu tố phức tạp trên khiến vị trí của Tesla trên toàn cầu luôn mông lung giữa 2 phân khúc phổ thông và sang trọng. Nếu xét về giá bán, một số sáng tạo công nghệ chẳng hạn tự lái và khả năng vận hành tốc độ cao, xe Tesla có thể đạt chuẩn sang trọng nhưng mọi yếu tố "truyền thống" hơn thì hoàn toàn không.
Một điểm nực cười là ở chỗ Tesla chẳng cần đặt mình vào một phân khúc cụ thể khi họ có thể tiếp tục bán những chiếc xe điện phổ thông của mình với giá ngang xe sang...
Đầu tư sản xuất xe xăng có bị lấn át bởi xu thế xe điện? Khi xe điện đang là xu thế, liệu các hãng có tiếp tục ưu tiên đầu tư, mở rộng sản xuất xe động cơ đốt trong tại thị trường Việt Nam? Nhiều hãng xe vẫn mở rộng sản xuất Theo số liệu của Tổng Cục thống kê, sản lượng ô tô lắp ráp tại Việt Nam bình quân đạt 36.000 xe tháng, tăng...
