Xây nhà trái phép trong khu bảo tồn thiên nhiên

Thanh tra tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu vừa có kết luận thanh tra những sai phạm liên quan công tác quản lý, sử dụng diện tích đất được giao cho các tổ chức, cá nhân nhận khoán đất rừng tại Khu bảo tồn thiên nhiên Bình Châu – Phước Bửu.

Hàng trăm héc ta rừng giao không đúng đối tượng

Theo Thanh tra tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, từ năm 1994 đến thời điểm thanh tra, Ban quản lý (BQL) Khu bảo tồn thiên nhiên Bình Châu – Phước Bửu (gọi tắt là khu bảo tồn) ký hợp đồng khoán bảo vệ rừng, gây trồng rừng đối với khu phục hồi hệ sinh thái là 368 hợp đồng, với tổng diện tích hơn 3.231 ha, trong đó diện tích đất có rừng hơn 2.116 ha, còn lại là đất không có rừng.

Khu đất rừng 5.900 m ² của ông Đặng Thanh Minh bỏ ngoài hàng rào khu bảo tồn có căn nhà rộng hơn 100 m ² xây trái phép. Ảnh NGUYỄN LONG

Qua thanh tra, Thanh tra tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu xác định sơ đồ khu vực đất giao khoán do BQL khu bảo tồn lập, chỉ thể hiện lô khoảnh, không được đo đạc trên thực địa nên mức độ chính xác chưa cao và rất khó xác định ranh giới trên thực địa. BQL khu bảo tồn ký hợp đồng giao khoán cho 12 tổ chức, trong đó có 9 tổ chức được giao khoán với tổng diện tích hơn 352 ha là không đúng đối tượng.

Trách nhiệm thuộc giám đốc BQL khu bảo tồn qua các thời kỳ từ năm 1995 – 2017. Đối với đối tượng giao khoán là cá nhân (356 cá nhân), có 97 cá nhân không cư trú tại địa bàn 5 xã nơi có rừng (8 cá nhân không cư trú tại tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu). Việc BQL khu bảo tồn ký hợp đồng giao khoán cho 73 cá nhân ký hợp đồng giao khoán từ ngày 1.4.2005 đến năm 2019, với diện tích hơn 716 ha là không đúng đối tượng được nhận khoán và trách nhiệm thuộc giám đốc BQL khu bảo tồn qua các thời kỳ.

Thanh tra tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cũng xác định việc giao khoán cho 3 tổ chức (diện tích lớn hơn 30 ha) và 31 cá nhân (diện tích lớn hơn 15 ha) là không phù hợp theo quy định tại Nghị định 168/2016/NĐ-CP. Tuy nhiên, khu bảo tồn chưa rà soát, xử lý đối với các trường hợp này, và trách nhiệm thuộc giám đốc BQL khu bảo tồn từ 2017 đến nay.

Ngoài ra, Thanh tra tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu còn phát hiện có 48 tổ chức, cá nhân nhận hợp đồng khoán trên đất trồng cây rừng nhưng có trồng xen kẽ các loại cây ngắn ngày, cây nông nghiệp lâu năm, cây ăn trái. Việc này vẫn kéo dài đến thời điểm hiện nay là không đúng quy định.

Xây nhà trên đất rừng

Thanh tra tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu còn phát hiện có 6 tổ chức và 8 cá nhân nhận khoán trong quá trình thực hiện hợp đồng đã có các hành vi xây nhà, công trình khác trên đất, trồng cây nông nghiệp lâu năm (cây ăn trái) hoặc để cho đối tượng bên ngoài vào lấn chiếm đất nhận khoán để trồng cây, xây nhà.

Hiện nay, một số đối tượng (không phải người nhận giao khoán) đã lấn chiếm, xây dựng nhà trên đất của các hộ nhận giao khoán đã bị UBND xã Bình Châu lập biên bản vi phạm, nhưng chưa được giải quyết dứt điểm. Đồng thời, việc thu hồi đất đối với hộ gia đình, cá nhân có hành vi vi phạm về pháp luật đất đai thuộc UBND cấp huyện. Do đó, cần phải giao UBND H. Xuyên Mộc để xử lý dứt điểm. Việc chưa kiên quyết xử lý các hành vi vi phạm hợp đồng khoán của đối tượng nhận khoán thuộc trách nhiệm của giám đốc BQL khu bảo tồn và việc xử lý vi phạm về đất đai thuộc trách nhiệm của UBND các cấp.

Thanh tra tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu còn xác định trên phần diện tích nhận giao khoán của ông Đặng Thanh Minh (nguyên Chủ tịch HĐND H.Xuyên Mộc) có khoảng hơn 5.900 m ² đất nằm bên ngoài tường rào khu bảo tồn dẫn đến dễ bị lấn chiếm. Do đó, cần phải kiểm tra, làm rõ việc trước đây BQL khu bảo tồn vào thời điểm xây dựng tường rào bảo vệ rừng đặc dụng, nhưng đến vị trí đất giao khoán cho ông Đặng Thanh Minh thì có một phần diện tích đưa ra bên ngoài tường rào.

Liên quan đến khu đất này, Báo Thanh Niên ngày 20.11.2019 có đăng bài Chủ tịch HĐND H.Xuyên Mộc biến đất rừng thành nhà riêng phản ánh khu đất rừng này được trồng cây kiểng, cây dừa mà không trồng cây rừng. Giữa khu đất còn có căn nhà rộng hơn 100 m ² xây dựng trái phép hơn 10 năm, mặc dù đã bị lực lượng chức năng nhắc nhở nhiều lần nhưng Chủ tịch HĐND H.Xuyên Mộc thời điểm này là ông Đặng Thanh Minh vẫn chưa tự nguyện tháo dỡ.

Có 14 trường hợp nhận khoán vi phạm hợp đồng đã bị BQL khu bảo tồn lập biên bản xử lý. Tuy nhiên, đến nay BQL khu bảo tồn không kiên quyết xử lý, chấm dứt và thanh lý hợp đồng theo thẩm quyền đối với các hợp đồng có vi phạm. Mặt khác, có 41 trường hợp trồng cây không đúng mục đích, vi phạm hợp đồng nhưng BQL khu bảo tồn không xử lý để làm cơ sở cho việc chấm dứt hợp đồng khoán. Như vậy, việc chưa xem xét xử lý đối với các trường hợp vi phạm thuộc trách nhiệm của giám đốc BQL khu bảo tồn.

Trở lại các sai phạm tại khu bảo tồn, Thanh tra tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo BQL khu bảo tồn xử lý và thanh lý hợp đồng đối với các tổ chức, cá nhân vi phạm hợp đồng trong việc trồng cây không đúng mục đích, xây nhà, công trình khác trên đất rừng. Giao UBND H.Xuyên Mộc phối hợp UBND xã Bình Châu và BQL khu bảo tồn xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về đất đai theo quy định. Giao Giám đốc Sở NN-PTNT kiểm tra, làm rõ việc trước đây BQL khu bảo tồn xây dựng tường rào bảo vệ rừng đặc dụng nhưng đến khu vực diện tích nhận giao khoán của ông Đặng Thanh Minh thì có 5.900 m ² đưa ra bên ngoài tường rào…