Xây dựng công trình bên Hồ Gươm: Sao lại phớt lờ ý kiến giới chuyên gia?

Cho dù lãnh đạo UBND quận Hoàn Kiếm – Hà Nội đã khẳng định việc xây dựng Trung tâm Thông tin văn hóa Hồ Gươm là không hề có yếu tố kinh doanh, không gây ảnh hưởng tới cảnh quan kiến trúc đô thị, nhưng cả người dân và giới nghiên cứu đều tỏ ra không đồng tình. Theo đó, quanh không gian linh thiêng của Hồ Gươm, càng bớt được việc xây mới các công trình, càng tốt.

Theo góp ý của Hội KTS, khu vực này không nên xây dựng bất cứ công trình nào

Hỏi ý kiến bao giờ mà bảo là đồng ý

Theo KTS Phạm Thanh Tùng, việc Hà Nội lại đang rục rịch triển khai xây dựng tòa nhà 3 tầng và một tum có tên gọi “Trung tâm Thông tin văn hóa Hồ Gươm” trên khu đất rộng 242m2 ở số 2 Lê Thái Tổ, sát đầu hồi công trình thương mại-dịch vụ Hồng Vân-Long Vân, cạnh Quảng trường Đông Kinh-Nghĩa Thục, đối diện Hồ Hoàn Kiếm, đang khiến giới kiến trúc sư (KTS) cảm thấy rất bất bình. Đây từng là một dự án kiến trúc ban đầu có tên gọi “Văn phòng làm việc của Ban Quản lý Hồ Gươm”, vốn đã được lập và phê duyệt từ…năm 2006. Và đến ngày 24/5/2012 thì nó được khởi công! Thế nhưng, ngay tức thời, dự án này đã gây bão trong dư luận xã hội, bị các nhà lịch sử, Hội KTS Việt Nam, báo chí và cộng đồng khu vực này cực lực phản đối. Chủ tịch TP Nguyễn Thế Thảo, vốn là một KTS, khi đó đã có một quyết định sáng suốt, ngừng thi công để nghiên cứu thêm.

Cứ tưởng cái dự án kia chết yểu, nhưng sau nhiều hoạt động kỷ niệm 60 năm Giải phóng Thủ đô, quận Hoàn Kiếm lại quyết định tái khởi động xây dựng công trình nói trên với một cái tên mới “Trung tâm Thông tin văn hóa Hồ Gươm”. Lại một lần nữa, mặt Hồ Gươm dậy sóng! KTS Phạm Thanh Tùng cũng tỏ ra khó hiểu rằng tại sao lãnh đạo quận Hoàn kiếm chưa hề lấy ý kiến của giới KTS, giới chuyên gia mà đã vội vã làm. Bởi mới đây trong một cuộc tiếp xúc cử tri, Chủ tịch UBND TP Hà Nội đã chỉ đạo: Hồ Gươm là bộ mặt của Hà Nội, nên việc xây dựng công trình ở đây phải rất thận trọng và tạo được sự đồng thuận.

Theo đó, UBND quận Hoàn Kiếm phải phân tích rõ, công khai quy hoạch để nhân dân biết. Khi đã có sự đồng thuận thì quyết định làm vì lợi ích chung, chứ không vì ý kiến của một, hai người mà dừng lại!

Và trước sự khẳng định tại cuộc họp hôm rồi của UBND quận Hoàn Kiếm rằng: Hội KTS đã đồng ý với chủ trương xây dựng công trình trên, TS. KTS Ngô Doãn Đức tỏ ra bức xúc: “Chúng tôi đồng ý bằng văn bản nào, ở đâu, tôi khẳng định không có chuyện Hội KTS Việt Nam đồng ý …!” Tương tự như vậy, KTS Trần Ngọc Chính, Chủ tịch Hội quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam, nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng cũng bất bình: Ai hỏi tôi? Tôi phát biểu đồng ý khi nào? Tôi chưa từng được hỏi, không được mời, không được dự để góp ý cho công trình này…

KTS Trần Huy Ánh, Hội viên Hội KTS Việt Nam, Hội viên Hội KTS Hà Nội cũng chia sẻ với Báo Đại Đoàn kết rằng Hội KTS Việt Nam, Hội Quy hoạch & Phát triển đô thị Việt Nam đã khẳng định: “Không đồng tình với việc xây dựng bất cứ công trình nào tại đây”. Nếu UBND quận Hoàn Kiếm cho rằng Hội KTS Hà Nội đồng tình thì cũng cần làm rõ là cá nhân nào đó đồng tình chứ không thể nói chung chung như vậy. Theo đó, các thành viên Hội KTS Việt Nam đã nhiều năm đóng góp ý kiến là không xây dựng bất cứ công trình nào tại đây mà chỉ nên làm khoảng trống công cộng để làm thoáng đãng không gian đường phố, làm nơi sinh hoạt cộng đồng miễn phí. Cùng với đó, Hội KTS Hà Nội cũng đã nhiều lần tổ chức tọa đàm, đóng góp cho Hà Nội những ý kiến có giá trị chứ không bao giờ có ý kiến dễ dãi chủ quan như lãnh đạo quận Hoàn Kiếm đề cập ở cuộc họp vừa qua.

Đã chẳng bớt, chỉ thấy cố tình xây thêm…

Theo KTS Trần Huy Ánh: các cơ quan hữu trách đã từng nhiều lần hội thảo, họp hành bàn bạc về việc quản lý không gian cảnh quan Hồ Hoàn Kiếm, với mục đích là phải gìn giữ cho được không gian linh thiêng này, chứ đừng biến nó thành cái ao. Chính vì thế, nguyện vọng tha thiết nhất của người dân bây giờ là thành phố nếu bỏ bớt được công trình xây dựng nào ở quanh khu vực này thì nên bỏ, chứ đừng xây thêm bất cứ một công trình nào nữa. Và không ai khác, chính các cơ quan Nhà nước (quản lý đất công) phải làm gương mẫu thì người dân (sở hữu tư) mới noi theo. Vì thế, cho dù UBND quận Hoàn Kiếm có khẳng định thế nào đi nữa, cũng nên dừng việc xây dựng Trung tâm Thông tin văn hóa Hồ Gươm tại địa chỉ trên.

Và không riêng gì những người dân sinh sống quanh khu vực dự định sẽ “mọc” lên Trung tâm Thông tin Văn hóa Hồ Gươm, nhiều người dân Thủ đô cũng không đồng tình với việc xây dựng công trình này. Ai nấy đều băn khoăn: Liệu có chắc tòa nhà này chỉ đơn thuần là một Trung tâm văn hóa? Hay rồi trước sau người ta cũng tìm cách cho thuê để kinh doanh kiếm lời, bởi ai cũng thấy mỗi tấc đất quanh khu vực hồ Hoàn Kiếm đang “đẻ” ra hàng chục tấc vàng.

Ông Dương Trung Quốc:

Còn ý kiến phản đối, thì chưa thể xây dựng được

Cứ cho là công trình xây dựng Trung tâm Thông tin Văn hóa Hồ Gươm không phạm luật đi, nhưng ở đây có một vấn đề phải suy nghĩ, đó là không phải lúc nào chúng ta cũng lấy luật ra để áp đặt, nhất là đối với một công trình xây dựng trong khu vực Hồ Gươm.

Vì vậy, theo tôi trước khi xây dựng phải lấy ý kiến người dân, những trí thức có uy tín. Việc lấy ý kiến cũng phải công khai , kể cả mặt lợi ích cũng như hạn chế của công trình, để người dân có thông tin, lựa chọn. Chỉ khi nào nhận được sự đồng thuận thì mới tiến hành.

KTS Trần Huy Ánh:

Chỉ thấy đầu tư cho mục đích thương mại là sao?

Xung quanh hồ Hoàn Kiếm là một không gian công cộng lớn của Thủ đô, vốn tập trung dày đặc các sinh hoạt từ sớm đến tối, nhưng càng ngày không gian ấy càng bị thu hẹp. Bởi lẽ 60 năm qua, dân số tăng hàng chục lần nhưng quanh hồ chưa tăng thêm thêm một mét vuông (m2) nào cho không gian công cộng. Trong khi hàng trăm, hàng ngàn mét vuông mặt đất đã hy sinh vì mục đích kinh doanh thương mại (sân chơi trước cửa Thủy Tạ đã xây dựng trụ sở Bảo Việt, Bách hóa Tổng hợp nay là Trung tâm thương mại lớn, chuyên bán hàng hiệu nên giới bình dân ít lui tới…).

Năm 2009, quanh khu vực Hồ Gươm xuất hiện 2 vườn hoa nhỏ (trên phố Lý Quốc Sư và trước cửa Nhà Hát lớn) đã làm nức lòng người dân Hà Nội. Nay nếu có thể thêm vài trăm vài chục mét vuông cho con trẻ đùa chơi, người già dừng chân trò chuyện thì cũng là vô cùng quý giá.

KTS Phạm Thanh Tùng: Xin hãy thận trọng

Hà Nội không thiếu đất để xây dựng một công trình nhỏ 3 tầng và lại càng không thiếu nhà để làm cái gọi là Trung tâm Thông tin Hồ Gươm. Công trình nói trên không lớn, không đồ sộ, nhưng nó lại được xây trên một vị trí rất dễ làm tổn thương đến cảnh quan di tích văn hóa lịch sử Hồ Gươm, mà trước hết là khu vực Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục, cho dù UBND quận Hoàn Kiếm có đủ điều kiện pháp lý để xây dựng dự án này. Có những việc không phải cứ dựa theo luật mà làm bằng được, một khi nó động đến giá trị văn hóa lịch sử, đến trách nhiệm của xã hội và sự không đồng thuận của cộng đồng. Với công trình Trung tâm Thông tin văn hóa Hồ Gươm ở địa chỉ trên, xin lãnh đạo TP. Hà Nội hãy thận trọng!

Theo Đại Đoàn Kết