Xây dựng các mô hình nuôi trồng thủy sản thích ứng với biến đổi khí hậu
Trước diễn biến phức tạp của thời tiết, ngành nông nghiệp của tỉnh đang nỗ lực xây dựng các mô hình nuôi trồng thủy sản (NTTS) thích ứng với biến đổi khí hậu, nâng cao sản lượng, bảo đảm chất lượng thủy sản.
Mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng trong nhà bạt tại xã Nga Tân (Nga Sơn) cho hiệu quả kinh tế cao. Ảnh: hải Đăng
Biến đổi khí hậu có thể tác động trực tiếp hoặc gián tiếp đến NTTS thông qua nguồn nước, diện tích nuôi, môi trường nuôi, con giống, dịch bệnh… và đã ảnh hưởng đến năng suất, sản lượng, cơ sở hạ tầng của các vùng NTTS. Ngoài ra, các hiện tượng thời tiết bất thường, bão lũ, hạn hán, nắng nóng hoặc giá rét kéo dài cũng tác động tiêu cực đến nguồn nước và sức đề kháng của các đối tượng nuôi. Trong khi phần lớn người NTTS ở các địa phương ven biển của tỉnh điều kiện kinh tế khó khăn, đầu tư cơ sở hạ tầng vùng NTTS còn hạn chế… Trước thực trạng trên, để NTTS thích ứng với biến đổi khí hậu, ngành nông nghiệp của tỉnh và các địa phương ven biển đang tích cực triển khai thực hiện và nhân rộng các mô hình NTTS hiệu quả. Đơn cử như: Mô hình NTTS kết hợp trồng lúa.
Hiện toàn tỉnh đã chuyển đổi được 3.820,5 ha đất trồng 1 vụ lúa nằm trong khu vực sâu trũng sang trồng lúa kết hợp với nuôi cá và một số loại thủy sản khác. Mô hình này không làm thay đổi lớn về kết cấu hiện trạng mặt ruộng, người nuôi chỉ cần cải tạo khoảng 20% diện tích mặt ruộng, đắp bờ vùng, bờ thửa, nên chi phí đầu tư thấp, phù hợp với điều kiện kinh tế của nhiều hộ nuôi. Theo đ.ánh giá của các địa phương, lợi nhuận bình quân của mô hình này đạt từ 50 đến 70 triệu đồng/ha/năm. Mô hình nuôi xen ghép được các huyện Nga Sơn, Hậu Lộc, Hoằng Hóa, Quảng Xương, Nông Cống và thị xã Nghi Sơn… ứng dụng và nhân rộng. Đây là mô hình nuôi ghép từ 2 đối tượng trở lên trong cùng diện tích ao nuôi, nhằm tận dụng diện tích mặt nước và dinh dưỡng trong ao.
Các đối tượng được chọn nuôi phụ thuộc vào đặc điểm sinh thái thích nghi và thức ăn của mỗi loài trong ao nuôi. Điển hình như mô hình nuôi ghép tôm sú cua xanh cá đối mục… Mô hình này dễ thực hiện, vốn đầu tư phù hợp với người NTTS ở vùng ven biển. So với NTTS độc canh trên cùng diện tích, nuôi xen canh các đối tượng cho giá trị kinh tế cao hơn khoảng 30%. Hơn nữa, lại dễ thực hiện, độ rủi ro thấp, nên thu hút được nhiều hộ dân tại các địa phương tham gia. Hiện nay, mô hình NTTS công nghệ cao trong nhà mái che đang được các địa phương trong tỉnh ứng dụng và khuyến khích phát triển. Mô hình này chủ yếu nuôi tôm thẻ chân trắng công nghệ cao, sử dụng nhà mái che.
Có thể nuôi trong bể xi măng, trong bể ương di động hoặc ao lót bạt với quy mô nhỏ từ 50m2 đến 500m2/ao nuôi. Với quy mô bể nuôi, ao nuôi nhỏ sẽ giảm thiểu rủi do, quản lý tốt các yếu tố môi trường, nhất là nhiệt độ, nuôi năng suất cao vẫn bảo đảm được doanh thu và giá trị thu nhập. Ngoài ra, các mô hình nuôi trồng thủy sản – rừng ngập mặn, nuôi nhuyễn thể, nuôi thủy sản trong hệ thống tuần hoàn, nuôi thủy sản 2 giai đoạn… cũng được các địa phương ven biển của tỉnh thực hiện.
Video đang HOT
Ông Vũ Văn Hà, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Thanh Hóa, cho biết: Hiện nay, việc xây dựng các mô hình NTTS để vừa thích ứng với các thay đổi của khí hậu và thời tiết, bảo đảm sản xuất ổn định, tăng thu nhập cho người dân là rất cần thiết. Vì vậy, ngoài các hoạt động thông tin, tuyên truyền, chính quyền các địa phương và đơn vị có liên quan của tỉnh cần phối hợp xây dựng các mô hình NTTS thích hợp để người nuôi có thể tiếp cận trực quan và tự điều chỉnh các hoạt động sản xuất cho phù hợp với điều kiện đặc thù của vùng nuôi. Thông qua các mô hình, người NTTS sẽ chuyển từ nhận thức sang hành động – thực hành, học hỏi những biện pháp kỹ thuật cụ thể trong quá trình sản xuất và quản lý trang trại thích ứng tốt với biến đổi khí hậu hướng tới phát triển NTTS bền vững. Ngoài ra, cần phải có những đ.ánh giá mang tính dự báo về tác động của biến đổi khí hậu lên hệ thống cơ sở hạ tầng, diện tích, năng suất, sản lượng NTTS.
Bỏ mức lương cao, về quê nuôi "tôm sạch"
Từ bỏ mức lương mà nhiều người mơ ước, anh Đỗ Văn Hải (xã Hòa Lộc, huyện Hậu Lộc) trở về quê thực hiện mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng theo quy trình vi sinh không sử dụng kháng sinh, chất cấm, mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Anh Đỗ Văn Hải là người tiên phong nuôi tôm VietGAP tại Hậu Lộc (ảnh tư liệu)
Từ bỏ mức lương mơ ước ...
Năm 2008 sau khi tốt nghiệp chuyên ngành thủy sản tại Trường Đại học Thủy sản Nha Trang, anh Đỗ Văn Hải có khoảng thời gian dài lăn lộn khắp các đầm nuôi tôm ở nhiều tỉnh phía Nam vừa giúp bà con về khâu kỹ thuật, vừa tìm kiếm cơ hội đầu tư.
Cuối năm 2014 sau khi đã học được kinh nghiệm về nuôi thủy sản, anh quyết định trở về quê lập nghiệp. Quyết định này khiến nhiều người bất ngờ. Bởi với mức lương trên 20 triệu đồng/tháng cùng nhiều đãi ngộ khác đang là niềm mơ ước của rất nhiều người. Mọi người khuyên anh nên ở lại vì đây là cơ hội để anh tiến xa hơn nữa trong sự nghiệp của mình. Thế nhưng với nhiệt huyết của t.uổi trẻ, cùng kinh nghiệm học được, anh mong muốn biến vùng đất quanh năm gió biển quê anh cũng sẽ có một ngày xuất hiện những đồng tôm công nghệ cao.
Xách va ly về quê cùng hành trang là sự quyết tâm và những kiến thức đã học hỏi được anh tự tin mình sẽ khiến những cánh đồng nhiễm mặn quê mình... "nhả vàng".
Về quê lập nghiệp
Nghĩ là làm, cuối năm 2014, anh bắt đầu thực hiện ý tưởng của mình bằng việc phát triển mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng theo quy trình vi sinh, không sử dụng kháng sinh, chất cấm. Anh là người đầu tiên ở huyện Hậu Lộc thực hiện mô hình này, vì vậy không tránh khỏi những trăn trở, lo lắng.
Nuôi tôm đòi hỏi kỹ thuật rất cao, để có được hiệu quả kinh tế, đầu tiên anh tiến hành khảo sát về mặt nước và thổ nhưỡng ở đây xem phù hợp với con tôm không. Anh bắt đầu áp dụng kỹ thuật chăn thả, thường xuyên kiểm tra theo dõi dịch bệnh, quá trình xử lý nước.
Do được đào tạo cơ bản, lại có kinh nghiệm từ những năm làm kỹ thuật cộng với việc đầu tư quy mô hiện đại, kỹ thuật chăm sóc phù hợp nên con tôm trong đầm phát triển tốt, đều, không bị dịch bệnh. Ban đầu anh đầu tư 2 ao nuôi trên diện tích 0,4 ha. Sau hai vụ nuôi trừ hết chi phí còn lãi 800 triệu đồng. Đến năm 2015, thấy hiệu quả, anh đầu tư thêm 6 ao nuôi...
Từ năm 2018 anh Hải mạnh dạn đầu tư nuôi tôm vụ thứ 3 trong năm, đó là nuôi tôm trong nhà màng phủ bạt trong những tháng mùa đông và mang lại hiệu quả cao. Với 3 vụ nuôi, anh Hải thu về 120 tấn tôm, thu nhập trên 15 tỷ đồng.
Thấy anh Hải nuôi tôm hiệu quả, nhiều gia đình ở Hòa Lộc cũng mạnh dạn chuyển đổi diện tích đồng muối, đất lúa kém hiệu quả sang mô hình nuôi tôm này. Anh đã nhiệt tình tư vấn các hộ từ khâu xây dựng ao, mua các loại vật liệu, kiến thiết ao nuôi, lắp đặt các thiết bị cho đến khâu lấy giống. Hàng ngày kiểm tra vấn đề môi trường, nguồn nước, sinh trưởng con tôm...
Từ hiệu quả của việc nuôi trồng và được sự quan tâm, hỗ trợ của chính quyền địa phương, đến nay gia đình anh đã xây dựng được 3 trang trại trên diện tích 10 ha ở 3 khu: Thôn 3 Bái Trung, đồng muối Tam Hòa và Xuân Tiến, trong đó có 2,8 ha là mô hình nuôi tôm theo hướng Viet Gap.
Anh còn thành lập công ty chuyên phân phối các sản phẩm phục vụ vật tư trong nuôi trồng thủy sản, nhằm giúp đỡ các hộ nuôi trồng khác về kỹ thuật, cung cấp vật tư, nguồn gống, thức ăn.
Anh Hải cho biết: Năm 2020 mô hình nuôi tôm của gia đình anh tiếp tục mang lại hiệu quả cao. Sau khi trừ chi phí thì gia đình anh lãi khoảng 8 tỷ đồng từ việc nuôi tôm ở 3 trang trại. Hiện nay gia đình anh tạo việc làm thường xuyên cho hơn 10 lao động, thu nhập bình quân 9 triệu đồng/người/tháng.
Năm 2020 anh đã vinh dự được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen.
Phó Chủ tịch UBND xã Hòa Lộc (Hậu Lộc) Nguyễn Văn Huân cho biết: Anh Đỗ Văn Hải là tấm gương sáng về tinh thần lập nghiệp và có nhiều đóng góp cho sự phát triển của địa phương. Đây là một trong những gương điển hình để bà con địa phương học tập, noi theo.
Phát triển nông nghiệp ứng phó với biến đổi khí hậu Theo đ.ánh giá của Ngân hàng Thế giới, Việt Nam là một trong 5 nước trên thế giới sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng của biến đổi khí hậu (BĐKH) và nước biển dâng. Dưới tác động của BĐKH toàn cầu, đến năm 2030 nhiệt độ trung bình có thể tăng thêm 0,7 độ C so với nhiệt độ trung bình trong giai...
