Xâm nhập mặn còn kéo dài đến tháng 5

El Nino tiếp tục tác động đến Việt Nam trong những tháng đầu năm nay và tình trạng xâm nhập mặn ở đồng bằng sông Cửu Long chỉ có thể được cải thiện khi những đợt mưa mùa hè bắt đầu.

El Nino tác động đến Việt Nam từ cuối năm 2014, đẩy nền nhiệt các khu vực tăng cao. Đài khí tượng thủy văn Nam Bộ ghi nhận, năm 2015 nền nhiệt trong các tháng của mùa khô ở đồng bằng sông Cửu Long cao hơn trung bình nhiều năm từ 0,5 đến 1,5 độ C, cao nhất là 33-37 độ C.

Mùa mưa 2015 đến muộn, kết thúc sớm khiến tổng lượng mưa trên khu vực thiếu hụt so với trung bình nhiều năm 30-60% ngay cả tháng mùa mưa. Lượng dòng chảy hệ thống sông thiếu hụt so với trung bình nhiều năm từ 30 đến 50%.

Thiếu hụt về lượng mưa là nguyên nhân gây ra tình trạng hán hán khốc liệt ở Trung Bộ và Tây Nguyên vào tháng 1/2016 và gần đây nhất là xâm nhập mặn ở đồng bằng sông Cửu Long tháng 2/2016.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, xâm nhập mặn xuất hiện sớm gần hai tháng và chưa từng xuất hiện trong lịch sử quan trắc ở đồng bằng sông Cửu Long. Trong đó khu vực Vàm Cỏ bị nước mặn tấn công vào sâu đất liền 90-93 km, kế đó là khu vực ven biển Tây 60-65 km, sông Hậu 55-60 km.

Tình hình xâm nhập mặn khiến nhiều diện tích lúa ở đồng bằng sông Cửu Long bị ảnh hưởng. Ảnh: A.X.

Cơ quan khí tượng dự báo, El Nino tiếp tục ảnh hưởng và kéo dài đến giữa năm 2016. Khả năng nắng nóng sẽ xuất hiện sớm, ít mưa, và nền nhiệt chung trên cả nước sẽ cao hơn so với trung bình nhiều năm cùng kỳ. Hạn hán tiếp tục nghiêm trọng cho tới tháng 5-6. Một số nơi ở Nam Trung Bộ như Ninh Thuận, Bình Thuận, thiếu nước và hạn hán nhiều khả năng kéo dài cho tới tận các tháng 8-9. Tình trạng xâm nhập mặn ở Nam Bộ cũng chỉ có thể được cải thiện khi những đợt mưa mùa hè (tháng 5) bắt đầu.

“Sự kết hợp của El Nino và mùa khô càng làm nghiêm trọng hơn tình hình hạn hán và xâm nhập mặn”, ông Nguyễn Đăng Quang, Trưởng phòng dự báo hạn vừa – hạn dài (Trung tâm khí tượng và thủy văn Trung ương) nhận định. Tuy nhiên, ông cũng cho biết, thời kỳ đỉnh điểm của El Nino đã qua và hiện nhiệt độ bề mặt nước biển ở Trung tâm Thái Bình Dương dần trở về trạng thái trung tính. Các mô hình dự báo cho thấy từ nửa cuối năm 2016, trạng thái khí quyển – đại dương sẽ trở về mức trung bình nhiều năm.

Dù đã có nhiều biện pháp kiểm soát xâm nhập mặn, nhưng thời gian qua đời sống của người dân ở nhiều địa phương đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Số liệu của Bộ Nông nghiệp cho thấy, Bến Tre có hơn 70% diện tích gieo trồng lúa bị thiệt hại; Cà Mau, Kiên Giang bị ảnh hưởng từ cuối năm 2015 với tổng diện tích lúa bị thiệt hại của hai tỉnh này gần 85.000 ha. Về nước sinh hoạt, khoảng 155.000 hộ gia đình với 575.000 người dân bị thiếu nước.

Tình trạng xâm nhập mặn ở đồng bằng sông Cửu Long tính đến nửa cuối tháng 2/2016. (xem chi tiết).

Trước tình hình trên, tại cuộc họp ngày 7/3 tại Cần Thơ, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã yêu cầu cả hệ thống chính trị phải vào cuộc cùng với nhân dân ứng phó thiên tai, khắc phục hậu quả, sớm ổn định đời sống, sản xuất; coi đây là nhiệm vụ trọng tâm.

Các chuyên gia cho rằng, El Nino 2014-2016 sẽ trở thành một trong những El Nino kéo dài nhất trong khoảng 60 năm qua, kể từ khi có những quan trắc chi tiết về hiện tượng ENSO. Tại Việt Nam, cường độ của El Nino hiện nay được đánh giá là tương đương với 1997-1998.

Phạm Hương

Theo VNE