World Bank: Đại dịch COVID-19 đẩy các nước nghèo đến nợ nần kỷ lục

Chủ tịch Ngân hàng Thế giới (WB) cho biết, đại dịch COVID-19 đã dẫn đến “sự đảo ngược bi thảm” trong quá trình phát triển và đẩy nợ ở các nước nghèo lên mức kỷ lục.

Người dân nhận cứu trợ trong dịch COVID-19 ở Rio de Janeiro, Brazil. Ảnh: AP

Theo tờ Guardian, Chủ tịch WB, David Malpass cảnh báo dịch COVID-19 đã làm gia tăng khoảng cách giữa các quốc gia giàu và nghèo, đẩy lùi tiến bộ đạt được trong nhiều năm, thậm chỉ trong cả thập kỷ ở một số quốc gia.

Công bố số liệu mới của Ngân hàng Thế giới cho thấy gánh nặng nợ của hơn 70 quốc gia có thu nhập thấp đã tăng kỷ lục 12% lên 860 tỷ USD trong năm 2020. Ông Malpass kêu gọi một kế hoạch toàn diện để giảm bớt áp lực nợ cũng như đề nghị các nước giàu cung cấp nhiều vaccine COVID-19 hơn cho những quốc gia nghèo.

Các quốc gia giàu có phải chia sẻ nhiều tài nguyên hơn hoặc có nguy cơ khủng hoảng hàng tỷ người, người đứng đầu LHQ cảnh báo

Người đứng đầu Ngân hàng Thế giới cảnh báo, các nước giàu phải chia sẻ nhiều nguồn lực hơn, nếu không thế giới sẽ đứng trước nguy cơ khủng hoảng với hàng tỷ người.

Ông Malpass cho biết một vấn đề cụ thể là thiếu quy trình bảo hộ phá sản để giúp đỡ các quốc gia rơi vào tình cảnh nợ không bền vững. Theo hệ thống hiện tại, các công ty có thể tự tuyên bố phá sản nhưng các quốc gia thì không.

Với thu nhập bình quân đầu người dự kiến sẽ tăng trung bình 5% ở các nước phát triển trong năm nay so với chỉ 0,5% ở các nước đang phát triển, Chủ tịch Malpass cho biết vấn đề bất bình đẳng đang trở nên tồi tệ hơn.

Ngân hàng Thế giới lo ngại những khó khăn ở các nước nghèo có thể tồi tệ hơn nữa khi lãi suất toàn cầu tăng hơn từ những mức khẩn cấp như đã chứng kiến trong cuộc khủng hoảng đại dịch.

“Chúng ta cần một cách tiếp cận toàn diện đối với vấn đề nợ, bao gồm giảm nợ, tái cơ cấu nhanh hơn và cải thiện tính minh bạch. Mức nợ bền vững là rất quan trọng để phục hồi kinh tế và xóa đói giảm nghèo”, ông Malpass kêu gọi.

Chủ tịch Ngân hàng Thế giới David Malpass. Ảnh: Getty Images

Mức tăng nợ 12% của năm 2020 theo sau mức tăng 9,5% vào năm 2019 với 73 quốc gia đủ điều kiện để được đình chỉ thanh toán nợ theo một sáng kiến do Ngân hàng Thế giới và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) điều phối trong giai đoạn đầu của đại dịch, nhằm giảm bớt áp lực tài chính đối với các nước nghèo nhất.

Theo kế hoạch này, nhóm các nước phát triển và thị trường mới nổi G20 đã đồng ý cho hoãn trả nợ đến cuối năm 2021. Tuy nhiên, điều này chỉ có tác động hạn chế đến các khoản thanh toán đang tạm dừng.

Nhấn mạnh sự cần thiết phải hành động thêm nữa, ông Malpass nói rằng ngay cả trước cuộc khủng hoảng COVID-19, mức nợ nần gia tăng đã là mối quan tâm ở nhiều quốc gia nghèo, sau đó tình trạng dễ tổn thương tiếp tục gia tăng đáng kể vào năm 2020.

Lãnh đạo WB cho biết: “Cuộc khủng hoảng đã làm tăng nhu cầu tài chính trong đó có vay nợ công, đồng thời làm suy yếu các nền tảng kinh tế cũng như năng lực phục vụ và trả nợ công của từng quốc gia”. Ông nhấn mạnh, “rủi ro hiện nay là sau cuộc khủng hoảng COVID-19, có quá nhiều quốc gia sẽ xuất hiện với một khoản nợ lớn mà họ có thể mất nhiều năm để xoay sở.”

Báo cáo của WB lưu ý rằng các chỉ số nợ của những quốc gia đủ điều kiện áp dụng sáng kiến ​​đình chỉ dịch vụ nợ đã xấu đi như thế nào trong thập kỷ qua. Năm 2020, hơn một nửa (56%) quốc gia có tỷ lệ nợ /thu nhập quốc dân ở mức trên 60%, trong khi 7% có tỷ lệ nợ /thu nhập quốc dân lên tới trên 100%.

Báo cáo được đưa ra trước cuộc họp thường niên của Ngân hàng Thế giới tại Washington (Mỹ) trong tuần này và trong bối cảnh một số ngân hàng trung ương – bao gồm Cục Dự trữ Liên bang Mỹ và Ngân hàng Anh – đang xem xét hành động để chống lại tình trạng lạm phát gia tăng.

Bà Carmen Reinhart, nhà kinh tế trưởng của WB, cho biết: “Các nền kinh tế trên toàn cầu phải đối mặt với thách thức lớn do mức nợ cao và gia tăng nhanh chóng. Các nhà hoạch định chính sách cần chuẩn bị cho khả năng lâm vào cảnh túng quẫn khi các điều kiện thị trường tài chính trở nên kém lành mạnh hơn, đặc biệt là ở các thị trường mới nổi và các nền kinh tế đang phát triển “.