WHO nguy cơ tê liệt vì thiếu kinh phí

WHO đang thiếu kinh phí ngày càng trầm trọng, gây cản trở các hoạt động, khi tổ chức này hứng nhiều chỉ trích và được kêu gọi cải tổ.

“Ngân sách thiếu hụt 70%, khi chỉ các khoản đóng góp thực tế được tính, đã khiến tổ chức đối mặt mối nguy hiểm thực sự cận kề. Đó là không thể duy trì các hoạt động cốt lõi dành cho những ưu tiên khẩn cấp”, Mike Ryan, giám đốc chương trình khẩn cấp của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hôm nay phát biểu.

Tuyên bố được Ryan đưa ra trước Đại hội đồng Y tế Thế giới (WHA), cơ quan ra quyết sách của WHO, đề cập việc tổ chức này hồi tháng 2 kêu gọi các thành viên đóng góp 1,96 tỷ USD để ứng phó đại dịch trong năm nay.

Ngân sách của WHO đến từ hai nguồn chính, gồm phí thành viên và các khoản đóng góp tự nguyện. Phí thành viên là khoản tiền được các quốc gia, vùng lãnh thổ đóng góp để trở thành thành viên của WHO, chiếm chưa đầy 1/4 nguồn thu của tổ chức này.

Đóng góp tự nguyện của các thành viên và đối tác là nguồn thu quan trọng của WHO, chiếm hơn 3/4 ngân sách tổ chức trong những năm gần đây.

Trụ sở WHO tại Geneva, Thụy Sĩ, hồi tháng 5/2020. Ảnh: Reuters .

“Tình trạng thiếu hụt và chuyên biệt hóa nguồn ngân sách có nguy cơ làm tê liệt khả năng của WHO trong việc hỗ trợ nhanh chóng và linh hoạt cho các nước. Nó cũng đang gây ra hậu quả đối với những hoạt động hiện nay”, Ryan cho hay.

Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus hôm qua cho biết mục tiêu của cơ quan này là tiêm chủng cho ít nhất 10% dân số ở mọi quốc gia trong tháng 9 và 30% trước khi kết thúc năm nay. “Tôi kêu gọi các nước và nhà sản xuất đóng góp vaccine cho chương trình Covax để chuyển hàng triệu liều đến những quốc gia nghèo”, ông nói.

Cũng trong cuộc họp của WHA hôm qua, lãnh đạo các nước, chủ yếu ở châu Âu, đã kêu gọi tăng tính độc lập, linh hoạt và các khoản tài trợ của WHO. Nhiều chuyên gia nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường niềm tin vào sự độc lập của WHO, vốn bị ảnh hưởng trong đại dịch Covid-19, khi tổ chức bị cáo buộc không làm tốt vai trò và bị coi là “đứng về phía Trung Quốc”.

Ủy ban Quốc tế về Chuẩn bị và Ứng phó Đại dịch hôm 12/5 ra báo cáo liệt kê những sai lầm của WHO và chính quyền các nước trong cách đối phó Covid-19. Theo đánh giá, WHO lẽ ra phải tuyên bố đợt bùng phát nCoV ở Trung Quốc là tình trạng khẩn cấp quốc tế sớm hơn thay vì đợi đến ngày 30/1. Tuy nhiên, ủy ban quốc tế này vẫn ca ngợi những nỗ lực “không mệt mỏi” của ban lãnh đạo và nhân viên WHO trong đại dịch.