WHO muốn nâng mức đóng góp bắt buộc, Mỹ phản đối

Các nguồn tin của Hãng thông tấn Reuters cho biết Mỹ đang từ chối các đề xuất giúp Tổ chức Y tế thế giới (WHO) độc lập hơn, làm dấy lên nghi ngờ về cam kết hỗ trợ lâu dài của Washington đối với cơ quan này.

Logo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) bên ngoài trụ sở chính tại thành phố Geneva, Thụy Sĩ – Ảnh: REUTERS

Theo tài liệu do WHO công bố hôm 4-1, đề xuất nói trên do nhóm làm việc của WHO đưa ra, với mục tiêu nâng mức đóng góp thường niên của các quốc gia thành viên.

Cụ thể, đề xuất kêu gọi đưa ra quy định bắt buộc tăng dần đóng góp thường niên của các nước thành viên từ năm 2024. Lượng đóng góp này sẽ chiếm một nửa ngân sách cốt lõi 2 tỉ USD của WHO vào năm 2028, so với mức dưới 20% hiện nay.

Ngân sách cốt lõi của WHO được sử dụng nhằm ứng phó đại dịch và củng cố hệ thống chăm sóc sức khỏe trên toàn thế giới.

Kế hoạch mới nhất được xem là một phần của nỗ lực cải cách lớn hơn của WHO. COVID-19 đã góp phần thúc đẩy quá trình này.

Các thách thức từ đại dịch đã nêu bật những hạn chế về quyền lực của WHO trong việc can thiệp sớm vào các cuộc khủng hoảng y tế.

Tuy nhiên, một số quan chức Mỹ cho biết Washington phản đối cải cách trên vì lo ngại về khả năng của WHO trong việc đối đầu với các mối đe dọa trong tương lai, bao gồm cả từ phía Trung Quốc.

Thay vào đó, phía Mỹ đang thúc đẩy việc thành lập một quỹ riêng, do các nhà tài trợ trực tiếp kiểm soát, để tài trợ cho việc phòng ngừa và kiểm soát các trường hợp khẩn cấp về y tế.

Mỹ vốn là nhà tài trợ hàng đầu của tổ chức này.

Theo Hãng tin Reuters ngày 22-1, có đến 4 nguồn tin từ các quan chức châu Âu tham gia vào các cuộc đàm phán đã xác nhận sự phản đối từ phía Mỹ.

Bên cạnh nguồn quỹ cốt lõi, WHO thường vận động thêm khoảng 1 tỉ USD mỗi năm để giải quyết những thách thức khác trên toàn cầu như các bệnh nhiệt đới và dịch cúm.

Những người ủng hộ kế hoạch của WHO cho rằng sự phụ thuộc vào nguồn tài trợ tự nguyện từ các quốc gia thành viên và những tổ chức từ thiện buộc WHO phải tập trung vào các ưu tiên do những bên này đặt ra.

Điều đó khiến WHO ít có khả năng phản bác các nước thành viên khi xảy ra những tình huống không như ý.

Một hội đồng độc lập về đại dịch được chỉ định để cố vấn về cải cách WHO đã kêu gọi tăng các khoản phí bắt buộc nhiều hơn, lên thành 75% ngân sách cốt lõi. Nhóm này xem quy định hiện tại là “rủi ro lớn đối với tính toàn vẹn và độc lập” của WHO.