When They See Us (Netflix) Sự oan trái tột cùng hay hậu quả của nạn phân biệt chủng tộc

Tạ Thị Nhị17:57 08/06/2019

When They See Us tái hiện lại một trong những trường hợp oan sai nổi tiếng nhất trong lịch sử nước Mỹ khi 5 thiếu niên da màu bị kết tội cưỡng bức 1 phụ nữ da trắng.

Tức giận, phẫn nộ và bất bình là những cảm xúc của bạn khi xem series ngắn này, nhưng hãy kiên nhẫn nhé vì chúng thực sự xứng đáng từng phút một bạn bỏ ra đấy.

Những thiếu niên chỉ có thể ôm nhau vì bất lực trước những cáo buộc vô căn cứ (ảnh: IMDb)

Dựa trên một câu chuyện có thật là vụ án The Central Park Five, When They See Us tái hiện lại một trong những trường hợp oan sai nổi tiếng nhất trong lịch sử nước Mỹ khi 5 thiếu niên da màu bị kết tội cưỡng bức 1 phụ nữ da trắng. Bộ phim xoay quay 5 cậu nhóc tới từ khu Harlem là Antron McCray, Kevin Richardson, Yusef Salaam, Raymond Santana và Korey Wise. Câu chuyện kéo dài trong suốt 25 năm, kể từ mùa xuân năm 1989 đến năm 2014 của thế kỉ 21, đây là minh chứng rõ ràng cho vấn đề phân biệt sắc tộc lúc nào cũng vô cùng gay gắt tại Mĩ, đồng thời cũng chỉ ra những lỗ hổng lớn trong hệ thống pháp luật Hoa Kì. Vụ án này như ngòi nổ đẩy nhanh mâu thuẫn của người da trắng và da màu tại xứ sở cờ hoa.

Vào đêm ngày 19/04/1989, tại công viên Trung tâm North Woods ở Manhattan một phụ nữ da trắng bị cưỡng bức và bỏ mặc trong trạng thái khôn, ngườg mặc đồi dính đầy máu và bùn đất. Đó cũng là đêm số phận của 5 thanh niên da màu bị hủy hoại một cách vô cùng tức tưởi và gây phẫn nộ. Korey Wise, Kevin Richardson, Raymond Santana, Antron McCray và Yusef Salaam bị cảnh sát buộc tội cho những điều họ không hề làm.

(ảnh: IMDb)

Tập 1 When They See Us là sự tức giận không kể xiết của khán giả khi chứng kiến những điều vô cùng phi lý dang diễn ra ngay trước mắt mà không thể làm gì. 5 thiếu niên trong độ tuổi từ 14 đến 16 phải chịu hơn 24 giờ bị bắt giam, không được ăn uống, không được tắm rửa và bị bức cung khi không có sự quan sát của người giám hộ. Bất ngờ, ngạc nhiên, sợ hãi, lo lắng và thỏa hiệp là những cảm xúc của họ từ khi bị bắt vô lý cho đến khi chấp nhận làm theo lời cảnh sát để được về nhà. Họ-không-hề-nhìn-thấy nạn nhân chứ đừng nói đến việc cưỡng bức và bỏ lại cô ấy trong rừng. 5 thiếu niên đã nói sự thật những gì họ làm vào cái đêm định mệnh ấy, nhưng những con quái vật xấu xa ẩn dưới lớp vỏ bọc của kẻ thi hành pháp luật lại bơm đặt vào đầu 5 đứa trẻ những lời nói dối bịa đặt để đạt được mục đích.

Korey, Raymond, Antron, Yusef, Kevin đã khai như những gì đám cặn bã ấy muốn, họ nói dối chuyện bản thân thấy nghi phạm trong vụ án đó và khai ra 4 cái tên còn lại như kế hoạch của cảnh sát. Sững sờ và sợ hãi trước sự lạnh lùng và ác độc của đám tự nhận mình là “người tốt”, khán giả dường như sẽ không muốn làm theo lời hỏi cung của bất kì cảnh sát nào sau khi xem xong tập 1 bộ phim. Mọi chuyện xảy ra dường như quá chóng vánh, lời khai và những cuốn băng ghi hình được hoàn thành ngay khi người giám hộ và nghi can có cơ hội nói chuyện với nhau.

(ảnh: IMDb)

Những lời dối trá được xây dựng trên sự sợ hãi tột cùng của 5 thiếu niên đã trở thành con dao chống lại họ trên các phiên tòa. Bất lực khi nghe lời tuyên án, cảnh phim 5 bị cáo nhận các mức án từ 5-15 năm tù gây xúc động mạnh cho người xem. Thử tưởng tượng bạn đang sống trong một xã hội có sự phân biệt mạnh mẽ về sắc tộc, pháp luật thì quay lưng và bị cả cộng đồng lên án, chỉ có những người chung màu da bảo vệ, nhưng thế thì chưa đủ, điều đó phải sợ hãi đến nhường nào.

Series ngắn được chia đều nội dung, 2 tập đầu là khi 5 thiếu niên phải đối mặt với sự cáo buộc mà họ hoàn toàn vô can, 2 tập sau là nỗi vất vả khi trưởng thành trong chốn lao tù và quá trình hòa nhập khó khăn với xã hội sau khi được tự do. Nếu nửa đầu phim là sự bất lực và đau khổ của những nhân vật chính cùng gia đình của họ, thì nửa sau là những khó khăn của 5 thiếu niên khi cố gắng tìm việc và chật vật đối mặt với định kiến của người đời. Tìm việc chưa bao giờ là dễ, nhất là khi đối tượng tìm việc còn là người đã từng ngồi tù vì vụ án gây chấn động trong quá khứ. Điều đó khó khăn đến nỗi Raymond phải từ bỏ cách thông thường và đi bán thuốc phiện để kiếm tiền bắt đầu lại cuộc sống, và anh đã phải trả giá vì hành động sai lầm.

(ảnh: IMDb)

Bộ phim mang màu sắc u tối như chính số phận thảm thương của 5 con người vô tội bị hàm oan. Sử dụng nhiều những gam màu đơn sắc như xanh đậm, đen, vàng nâu mang hơi thở của quá khứ và tăng thêm sự ảm đạm bất lực của các nhân vật. Những cảnh quay cận mặt đặc tả cảm xúc nhân vật được chú trọng và cảm giác lạc lõng của họ giữa không gian mênh mông cũng gây được ấn tượng mạnh.

Netflix luôn như vậy, đề cập đến những vấn đề nổi cộm gây nhức nhối trong xã hội và sự thật một cách thẳng thắn. Có vẻ nhà đài này chả ngán ai khi những mặt trái có liên quan đến chính trị, tôn giáo, pháp luật và cả hệ thống chính quyền đều được khai thác đủ cả mà không kiêng dè. Qua những thước phim chân thật và giàu cảm xúc, các nhà làm phim muốn đề cao nhân quyền và sự bình đẳng, tự do, dân chủ giữa con người với nhau.

(ảnh: IMDb)

When They See Us nói lên nỗi đau 5 thiếu niên của The Central Park Five phải chịu đựng trong suốt 25 năm và phơi bày sự thật gây bàng hoàng cho xã hội. Trên thế giới hàng ngày hàng tháng hàng năm không thiếu những vụ án oan vẫn được tuyên cáo mà thiếu chứng cứ phạm tội. Sau nhiều năm chịu điều tiếng, họ cũng đã được minh oan và đền bù tiền bạc, nhưng những năm tháng tuổi trẻ đã mãi mãi bị chôn vùi sau song sắt thì không gì lấy lại được.

Series đang được chấm 9.0 trên trang IMDb và còn tiếp tục tăng, hiện phim đang phát sóng 4 tập trên hệ thống Netfix và chưa có phụ đề Việt ngữ.

(ảnh: netflix)

Theo moveek.com

Đưa vụ án chấn động dư luận thành phim, "When They See Us" của Netflix đáng xem nhất thời điểm hiện tại

Bốn tập phim mà When They See Us đem lại những giá trị không chỉ dừng ở mức "hay" đơn thuần mà còn có thể truyền cảm hứng cho người xem.

Từ đầu 2019, chúng ta được thưởng thức khá nhiều sản phẩm với chất lượng ổn từ Netflix như Love, Death & Robots, The Haunting of Hill House, You, Sex Education, hay gần nhất là The Perfection với nhiều cú plot twist khiến khán giả bùng nổ. Nhưng với When They See Us được trình chiếu vào ngày 31/5 gồm 4 tập phim, nó đã đem lại không chỉ ở mức "hay", đây là tác phẩm truyền cảm hứng, tạo được chiều sâu đến mức ám ảnh người xem.

When They See Us tóm tắt lại diễn biến vụ án gây chấn động New York ngày 19/4/1989

Vào tối ngày 19/4/1989 ở Harlem, New York xảy ra một vụ cưỡng hiếp hành hung một phụ nữ dã man@ khiến cho mọi con mắt của công chúng đổ dồn sự chú ý vào sự kiện này, đặc biệt là khi xung quanh thời điểm đó vấn nạn cưỡng hiếp đang khá nhức nhối trong xã hội. Khi một chuỗi những hành vi bị lên án gay gắt bởi công chúng thì sức ép lên cánh báo chí, các cơ quan chức năng cũng ngày một nặng nề hơn. Điều đó dẫn đến những kết cục không mấy tốt đẹp sau này cho các nhân vật chính trong câu chuyện.

Nạn nhân là Trisha Meili - một phụ nữ da trắng vừa rời chỗ làm, đi chạy bộ ban đêm như thói quen bình thường, không may khi đi vào con đường tối đã bị thủ phạm hành hung, lôi vào bên vệ đường, cưỡng hiếp, lại tiếp tục tấn công cho tới khi ngất lịm đi. Cuối cùng bị bỏ lại cho tới chết. Nạn nhân được tìm thấy trong tình trạng mạng sống thoi thóp, máu me khắp nơi. Hiện trường là một cảnh tượng cực kỳ ám ảnh.

Cùng vào tối hôm đó, một nhóm gồm 20 - 30 nam thanh niên da màu độ tuổi thiếu niên tụ tập ở công viên Central (Central Park) la lối, trêu chọc những người da trắng đạp xe trong công viên, quấy phá, thậm chí là có hành vi bạo lực, đánh đập một người đàn ông da trắng trung niên. Người dân xung quanh hoảng hốt lập tức gọi cảnh sát tới, bắt giữ vài người đưa về đồn trong khi số còn lại chạy trốn thoát.

Sau đó, cảnh sát và các thám tử đã đưa ra những lập luận vô cùng sơ sài, chẳng có tí bằng chứng cụ thể xác đáng nào, đưa bốn thiếu niên (ba da màu, một latinh): Antron McCray, Kevin Richardson, Yusef Salaam, Raymond Santana vào diện tình nghi ngay lập tức. Tiếp theo đó bắt đầu tiến hành tra khảo, lấy lời khai mặc kệ sự thật là những đứa trẻ chỉ ở trong độ tuổi 14 cho đến 16, không có người giám hộ pháp lý (bố mẹ) ở bên.

Trong tập đầu tiên, bộ phim đã thể hiện lại những khung cảnh các thành viên của "Central Park Five" bị tra khảo một cách bạo lực, đáng lên án trong khi không có người giám hộ kề bên, không được nói lên tiếng nói thật sự của mình, không được cung cấp bất cứ quyền công dân nào bao gồm việc có luật sư. Quá trình đó khiến người xem không thể kiềm được lòng, bởi nó gây ra cảm xúc phẫn nộ khi những đứa trẻ chưa đủ tuổi trưởng thành bị gán ghép vào một tội danh mà chúng còn chẳng biết tí gì về nạn nhân, hay thời điểm, địa điểm vụ án xảy ra. Những tên thanh tra, viên chức cảnh sát liên tục hét vào, đưa ra những câu hỏi như quá trình hiếp dâm như thế nào, lý do vì sao.

Phải nói bộ phim đã làm khá tốt ở những cảnh này, lấy được sự đồng cảm của khán giả dành cho những nhân vật chính bởi chính sự tàn nhẫn, dã man của các viên chức kia khi ép cung, dụ dỗ và gượng ép bắt những đứa trẻ phải nhận tội, đổ tội lẫn nhau dù chúng thậm chí còn chưa bao giờ gặp mặt hay biết tới sự tồn tại của nhau. Hãy thử tưởng tượng những người quen của mình ở độ tuổi đó hay thậm chí chính bản thân bạn trong tình huống đó, bị gán ghép tội danh cưỡng hiếp và hành hung một người phụ nữ rồi bỏ mặc cho tới chết, hoang mang tột độ, không tìm thấy tiếng nói của mình, liên tục bị nhồi nhét vào đầu những lời dối trá và đặc biệt là không có bất kỳ một người thân nào ở bên.

Ray bị còng tay ngồi tra khảo suốt 10 mấy tiếng đồng hồ liền không thức uống, đồ ăn

Vấn nạn phân biệt chủng tộc và những cái nhìn không đúng đắn đối với cả một nền văn hóa dân tộc

Người phụ nữ tóc vàng kia nhanh chóng liên kết hai sự kiện nhóm thanh niên da màu phá rối ở công viên Central lại với vụ án cưỡng hiếp mà không hề đắn đo hay suy luận logic và xem xét nhiều khía cạnh hơn. Chưa có bất kỳ chứng cứ nào mà chỉ chăm chăm vào làm sao lấy được lời khai thú tội của những đứa nhỏ, đưa ra hàng loạt lời nói ác mồm độc miệng rằng bọn trẻ da màu xứng đáng nhận hình phạt cho cái thể loại quái vật như chúng.

"Nếu như không phải là những đứa trẻ da màu, liệu mọi chuyện có đi theo chiều hướng khác?" là câu hỏi mà có lẽ ai khi xem phim cũng sẽ nghĩ tới. Với ví dụ khác gần đây - "See You Yesterday" được trình chiếu trên Netflix, việc đem vấn nạn phân biệt chủng tộc gây tranh cãi lên tác phẩm phim ảnh không còn xa lạ, là một cách để lên án, lan truyền thông điệp tới mọi người. 5 đứa trẻ trong vụ án này chỉ vì có tham gia vào cuộc "diễu hành, ẩu đả" ở công viên mà bị gán ghép vào tội danh nghiêm trọng như vậy, vì màu da, xuất thân mà bị đóng khung trong cái mác những kẻ không ra gì, tội phạm nguy hiểm đáng bị trừng phạt.

Kevin khi ấy mới chỉ 14 tuổi

Gây ức chế nhất là trường hợp của Korey Wise (đã đủ 16 tuổi) - thành viên cuối cùng của Central Park Five, là bạn thân của Yusef Salaam. Vào đêm 19/4 vì lời rủ rê của Yusef mà cũng tham gia vào nhóm thanh niên đi vào công viên. Sau đó khi Yusef bị cảnh sát đưa về đồn lấy lời khai, Korey cũng đang có mặt ở kế bên. Vì không muốn bạn gặp bất cứ chuyện trắc trở nào nên đã đi theo, ngồi bên ngoài đồn đợi suốt hàng giờ đồng hồ.

Yusef và Korey

Có phân cảnh những đứa trẻ lần lượt đi đến phiên tòa ra phán quyết cuối cùng, ở đó hàng dài cộng đồng người da màu đã đứng giơ biển cổ vũ, hô to khẩu hiệu. Họ quyết tâm cùng nhau bảo vệ, đứng lên chống lại cái nhìn không đúng đắn của xã hội khiến người xem phải nể phục và rùng mình bởi chính sự mạnh mẽ trong ý chí của họ.

Khi tương lai ở trước mặt bỗng chốc tan biến sau một đêm

Bộ phim gắn mác 16 vì thế độ tuổi thiếu niên sẽ không có nhiều điều kiện thưởng thức bộ phim. Nhưng nếu là một khán giả độ tuổi trưởng thành rút ra được nhiều điều sau những gì bộ phim mang lại, bạn sẽ cảm thấy ám ảnh, cảm xúc rất dữ dội khi đặt mình vào các nhân vật. Xã hội từ lâu đã quen với nhận định rằng những đứa trẻ da màu hư hỏng, tụ tập, chơi thuốc, quen với hành vi bạo lực thì mong chờ gì nhiều ở tương lai. Nhưng thực chất ai cũng sẽ có nhu cầu thể hiện bản thân mình để dành được sự tôn trọng từ xã hội. Họ cũng như vậy, sẽ có những ước mơ, cố gắng để trở thành một con người tốt đẹp dù hiện thực xã hội chèn ép, gây khó khăn.

Kevin, Antron, Ray, Yusef, Korey đã mất cả thanh xuân của mình dành thời gian để trả giá cho tội lỗi của một ai đó khác, nhận lại biết bao sự chì chiết, lời xấu, sự ghét bỏ của xã hội đối với mình.

Dòng cảm xúc mà phim đem lại chính là yếu tố đắt giá nhất

Câu chuyện của các nhân vật chính sẽ khiến cảm xúc dâng trào tới mức độ khi đã đạt đỉnh điểm thì ở những tập tiếp theo cũng sẽ khiến bạn phải rơi lệ. Không chỉ là một cảnh phim nhất định mà cả một quá trình bộ phim đều mang màu sắc bi thương. Kể cả những phân cảnh rất bình thường, chỉ là những cuộc đối thoại không nhằm mục đích đẩy cao trào cảm xúc khán giả, nhưng vẫn có thể khiến người ta cảm thấy đau nhói vô cùng, thương xót các nhân vật và thấu hiểu được chính câu chuyện của họ.

Những đôi mắt vô hồn không còn tí hy vọng vào tương lai bất lực chịu đựng xã hội vô lý. Chúng phải chịu đựng, đánh mất phần lớn tuổi trẻ để rồi khi quay trở lại với xã hội sau thời gian dài nhận lại được những ánh mắt kỳ thị xa lánh, bị đánh giá thấp, khinh rẻ. Xã hội không tiếp nhận và tạo một con đường cho họ được quay trở lại hòa nhập với cộng đồng.

Ray sau khoảng thời gian dài và quay trở lại với xã hội

Không một nơi nào chấp nhận anh vào làm việc với tiền án hình sự như vậy

Chịu sự khinh bỉ của người mẹ kế

Tập cuối về khoảng thời gian mà Korey Wise - thành viên duy nhất trong Central Park Five đủ tuổi chịu trách nhiệm pháp lý như người trưởng thành, bị đưa đến những nhà tù giam khắc nghiệt, lấy đi nhiều nước mắt của khán giả nhất. Một đứa trẻ da màu bị thả vào môi trường bạo lực, mang tội danh cưỡng hiếp hành hung phụ nữ sẽ bị đánh đập tới mức độ nào. Korey nhiều lần khốn đốn, sợ hãi tột độ, trải qua bao nhiêu nhà tù khác nhau, "tồn tại" trong sự đơn độc, đánh mất đi quá nhiều thứ.

Korey khoảng thời gian kinh khủng trong nhà giam

Tạm kết

When They See Us là phim mà ai trong chúng ta cũng nên dành thời gian để thưởng thức. Sự khắc nghiệt và vùi dập của xã hội có thể to lớn, phá hủy đi tinh thần của một con người. Ví dụ như The Pursuit of Happyness (do Will Smith đóng chính), không có kịch bản liên quan tới When They See Us nhưng đều nói lên hoàn cảnh của con người sống trong xã hội. Họ không có bất cứ "đặc quyền", sống cuộc đời khốn khổ nhưng vẫn vượt qua định kiến nơi đáy xã hội.

Trailer "When They See Us"

When They See Us hiện đang lên sóng trên Netflix.

Theo Trí Thức Trẻ

NETFLIX tháng 5 sẽ ngập tràn siêu phẩm đen tối, Zac Efron hóa thân thành ác nhân khét tiếng lịch sử nước Mỹ Mùa hè oi bức sẽ còn "nóng" hơn nữa với loạt phim hấp dẫn tới từ Netflix. Sau một tháng 4 yên hơi lặng tiếng với nhiều dự án "bom xịt", Netflix đã chính thức trở lại và lợi hại gấp trăm lần với hàng loạt "siêu phẩm" với đủ thể loại khác nhau. Đây là cơ hội để hãng lấy lại sự...