Vượt thời gian 13,3 tỉ năm, ‘hồn ma’ vũ trụ nhân 3 trước người Trái Đất
Kính viễn vọng không gian tối tân nhất thế giới James Webb đã phát hiện thêm một hồn ma cổ xưa của vũ trụ mang tên RX J2129-z95, đến từ thế giới chỉ mới 510 triệu t.uổi sau vụ nổ Big Bang.
Nó là một hồn ma vượt thời gian theo nghĩa đen, bởi để ánh sáng từ vật thể truyền đi khoảng cách hàng tỉ năm ánh sáng đến được ống kính của James Webb bay quanh Trái Đất, nó cũng đã mất chừng ấy năm.
Hình ảnh thu thập được là hình ảnh thuộc về quá khứ 13,3 tỉ năm trước (vũ trụ khoảng hơn 13,8 tỉ t.uổi). Trong hiện tại, RX J2129-z95 có thể đã tan biến từ lâu.
RX J2129-z95 là một thiên hà bé nhỏ đang hình thành sao, một trong những “thủy tổ” của vũ trụ.
RX J2129-z95 bị nhân ba (G1, G2 và G3) trong dữ liệu James Webb – Ảnh: NASA/ESA/CSA
“Thể tích của thiên hà bằng khoảng một phần triệu Ngân Hà, nhưng chúng ta có thể thấy rằng nó vẫn đang hình thành với một số lượng sao mỗi năm” – Tiến sĩ Patrick Kelly, nhà thiên văn học từ Đại học Minnesota (Mỹ), tác giả chính của nghiên cứu mới cho biết.
Video đang HOT
Theo Sci-News, nó có đường kinh chỉ khoảng 106 năm ánh sáng. Để so sánh, thiên hà chứa Trái Đất Milky Way (Ngân Hà) có đường kính ít nhất 100.000 năm ánh sáng, chưa tính quầng halo.
“Hồn ma” vừa được “khai quật” từ thế giới cổ xưa này không hiện ra đơn độc, mà làm bối rối các nhà thiên văn bởi 3 hình ảnh bị nhân bản khác nhau.
Chỉ có một cái là thật, còn lại là hai chiếc bóng phản chiếu của nó. Hiện tượng này là do James Webb đã quan sát vật thể cổ xưa này xuyên qua vùng không – thời gian bị bẻ cong do trường hấp dẫn của một vật thể gần hơn, gọi là “ thấu kính hấp dẫn”.
Thấu kính hấp dẫn lần này được tạo nên bởi một cụm thiên hà khổng lồ, giúp ánh sáng từ vật thể nhỏ bé và cổ xưa sáng hơn 20 lần so với thực tế.
Khám phá này giúp các nhà khoa học hiểu thêm về các thiên hà đầu tiên của vũ trụ, bước khởi đầu cho một loại quá trình hình thành, hủy diệt, sáp nhập… giúp tạo nên thế giới đa dạng của các thiên hà sau này.
Cung cấp cái nhìn về chúng để các nhà khoa học khắp thế giới nghiên cứu cũng là nhiệm vụ chính của James Webb, công trình hơn 9 tỉ USD được phát triển và điều hành chính bởi NASA, với sự hỗ trợ của hai cơ quan vũ trụ châu Âu – Canada là ESA và CSA.
Nghiên cứu mới về RX J2129-z95 vừa được công bố trên tạp chí khoa học Science.
Ảnh sốc NASA: 'Quái vật' bay tự do, đàn con dài 200.000 năm ánh sáng
Chiến binh khai phá vũ trụ Hubble của NASA lại tiếp tục lập kỳ công khi phát hiện một vật thể ngoài sức tưởng tượng: Lỗ đen quái vật bay tự do, vừa đi vừa sinh ra những ngôi sao mới.
Theo SciTech Daily, nhóm khoa học gia dẫn đầu bởi tiến sĩ Pieter van Dokkum từ Đại học Yale (Mỹ) đã tình cờ phát hiện ra một cấu trúc bất thường trong một số bức ảnh mà kính viễn vọng hơn 3 thập kỷ t.uổi đời Hubble chụp được.
Đó là một vệt sáng bí ẩn, tuy có vẻ nhỏ bé trong ảnh, nhưng xét đến tỉ lệ thì nó phải dài tận 200.000 năm ánh sáng.
Để so sánh, đường kính của toàn bộ thiên hà chứa Trái Đất Milky Way (Ngân Hà) là khoảng hơn 100.000 năm ánh sáng.
Vệt sao bất thường được quan sát trong dữ liệu của kính viễn vọng NASA - Ảnh: HUBBLE/NASA
Đi sâu vào tìm hiểu, các nhà khoa học xác định đó là một vệt sao dài, mới ra đời, đầy những ngôi sao trẻ màu xanh n.óng b.ỏng. Chưa từng có bất kỳ cấu trúc tương tự nào được quan sát trong vũ trụ trước đây, nên các nhà khoa học tin rằng nó phải đến từ một hiện tượng bất thường.
Họ đã quyết định dùng thêm Kính viễn vọng W.M. Keck đặt tại Hawaii (Mỹ), tuy không có tầm nhìn rộng như Hubble nhưng nếu hướng vào một vật thể đã được nhắm mục tiêu và quan sát kỹ quang phổ, nó sẽ có lợi thế.
Kết quả được công bố trên tạp chí khoa học The Astrophysical Journal Paper tiết lộ: Đó là kết quả sâu xa của một cuộc "vật lộn" của 3 quái vật vũ trụ.
Ảnh đồ họa mô tả cách lỗ đen quái vật bị hất văng - Ảnh đồ họa từ NASA/ESA/STScI
Chúng là 3 lỗ đen quái vật, tức các lỗ đen siêu khối ở trung tâm thiên hà, có thể đã chạm mặt nhau trong một vụ sáp nhập thiên hà. Chúng gồm 2 lỗ đen đã quay quanh nhau từ rất lâu và một kẻ xâm nhập mới. Kẻ xâm nhập đã làm rối loạn cặp đôi, hất một cái văng ra ngoài không gian và chiếm chỗ.
Lỗ đen quái vật bị hất văng bay với một tốc độ kinh hoàng ra khỏi thiên hà chủ, di chuyển tự do trong không gian.
Trên đường đi, sự nhiễu loạn mà nó gây ra cho khí và bụi giữa các vì sao đã giúp kích thích sự hình thành sao. Kết quả là "quái vật" bay tới đâu, đàn con là những ngôi sao non trẻ trải dài tới đó.
Các nhà khoa học cho biết họ vẫn đang tiếp tục tìm hiểu về những vật thể đã cùng tạo nên hiện tượng bất thường này bằng cách sử dụng thêm Đài quan sát tia X Chandra (NASA) và Kính viễn vọng không gian James Webb (NASA/ESA/CSA - tức các cơ quan vũ trụ của Mỹ/châu Âu/Canada) trẻ hơn và tối tân hơn Hubble.
NASA sẽ phóng 'chiến thần' có khả năng 'tua ngược vũ trụ' Nancy Grace Roman, chiến binh sắp xuất xưởng của NASA, được cơ quan vũ trụ này mô tả là sẽ quay ngược đồng hồ vũ trụ, cho phép các nhà thiên văn nhìn thấy không gian theo cách họ chưa từng làm trước đây. Điều này có nghĩa Nancy Grace Roman, kính viễn vọng không gian được cơ quan này dự tính ra...
