‘Vương quốc bóng tối’ ở miền Tây

Dân số chỉ hơn 300 người nhưng đã có đến gần 100 người mù mắt vĩnh viễn – ấp Đại Bái, xã Lạc Hòa, huyện Vĩnh Châu, tỉnh Sóc Trăng bị xem là “vương quốc của bóng tối.”

Huyện Vĩnh Châu có hơn 5.000 ha trồng hành tím cung cấp gần 50.000 tấn hành cho thị trường trong nước và xuất khẩu sang Indonesia và Nhật Bản. Với lượng sản phẩm khổng lồ như vậy nên phần lớn các hộ dân ở đây đều làm nghề trồng hành mà nhiều nhất có lẽ là ấp Đại Bái B, xã Lạc Hòa. Nghề trồng hành tím mang lại cơm ăn, áo mặc cho người dân nhưng cũng là một trong những nguyên nhân khiến gần 1/3 dân số ở đây bị mù.

Không khẳng định chính xác có phải mù do hành tím hay không, song đó là được xem như là nguyên nhân lớn nhất. Vì hầu hết các trường hợp mù trong ấp đều trồng hành. Người Đại Bái làm hành nhưng không trang bị bảo hộ trong khi đó các chất bảo quản hành chống côn trùng đều là những chất độc hại dẫn đến nguy cơ mù mắt rất cao.

Bà Huỳnh Thị Huyền, 61 tuổi bị mù đã hơn 30 năm. Lúc còn trẻ bà làm hành tím, theo thời gian mắt cứ giảm dần thị lực rồi sau đó mù một mắt, còn một mắt thì nhòa nhìn không rõ.

Bà chia sẻ, trên củ hành có bụi phấn trắng, khi làm bị cay mắt rồi sơ ý lấy tay dụi mắt, sau đó thì mắt bị nhòe rồi mờ hẳn.

Cụ Kim Thị Lan bị mù 2 mắt từ khi còn trẻ. Nhà cụ Lan có truyền thống trồng và chế biến hành từ nhiều đời. Những năm đầu làm hành mắt thường rất mỏi, hay bị chảy nước mắt, sau đó là nhức và đau, nhiều năm sau thì mù hẳn.

Cụ Kim Thị Hiêm cũng bị hỏng một mắt sau nhiều năm làm hành. Hiện nay cụ sống trong căn nhà lá dột nát.

Có rất nhiều người dân bị mù ở Đại Bái nhưng sống ở các khu vực sâu xa. Khi bệnh tật nhưng không có tiền chữa nên lâu dần bệnh nặng không chữa trị được nữa. Họ vĩnh viễn sống trong mù lòa và chỉ biết nhờ vào sự giúp đỡ của người khác.

Khi con trẻ ông Thom là một thanh niên khỏe mạnh và đi làm hành thuê. Sau một thời gian dài mắt ông cũng bị lòa và cuối cùng phải bỏ một mắt. Người dân ấp Đại Bái chủ yếu là nông dân người Khơ Me sống dựa vào nghề trồng hành. Nghèo và thất học cũng là nguyên nhân dẫn đến mù lòa vì thiếu hiểu biết.

Theo ni sư Như Huệ ở tịnh xá Ngọc Châu, khi bị hành làm cay mắt, người dân không biết vệ sinh đúng cách mà thường hái một loại lá cây giã nhỏ, bọc vào khăn rằn rồi đắp. Đây cũng có thể là nguyên nhân làm tổn thương mắt dẫn đến mù lòa.

Cụ Danh Thị El, 84 tuổi cùng con trai Thạch Huol, 60 tuổi cũng bị mù từ mấy chục năm trước.

Tuy nhiên, cụ El cho hay, mình và con trai không phải mù do làm hành. Khi đi biển bị cát thổi, đau mắt rồi lấy tay dụi nên tổn thương giác mạc, không biết cách chữa trị dẫn đến mù vĩnh viễn.

Chính quyền huyện Vĩnh Châu đã đặt các thông báo, khuyến cáo người dân tự bảo vệ mắt khi trồng và chế biến hành nhằm ngăn chặn nguy cơ gây mù từ loại thực phẩm này.

Do tự ti, người dân Đại Bái rất ngài tiếp xúc với người ngoài.

Dù không thể khẳng định hành là nguyên nhân gây mù cho người dân nhưng cũng không thể phủ nhận đây là yếu tố lớn nhất làm cho mắt dễ bị tổn thương rồi dẫn đến mù loà. Chưa biết đến bao giờ những đứa trẻ ở làng Đại Bái khi lớn lên sẽ thoát khỏi mối nguy đang rình rập từng ngày.

Theo Tri Thức