Vua tiêm kích thiết kế máy bay dưới “giá treo cổ”

Nhân kỷ niệm 123 năm ngày sinh của Công trình sư hàng không lỗi lạc Xô Viết Nhikolai Nhikolaievich Polikarpov (9/6/1892). Một con người có số phận rất éo le.

Trước khi trở thành Anh hùng lao động xã hội chủ nghĩa và hai lần nhận Giải thưởng Stalin (danh hiệu cao quý nhất lúc bấy giờ), ông đã từng bị kết án xử bắn vì tội “phá hoại”. N.Polikarpov được mệnh danh là “Ông vua máy bay tiêm kích Liên Xô” nhưng kiểu máy bay tốt nhất của ông lại không được sản xuất hàng loạt do sự can thiệp của các đối thủ cạnh tranh.

Một trong những cha đẻ của Công nghiệp hàng không Xô Viết

Nhikolai Nhikolaievich Polikarpov ( 1892-1944) sinh ra trong một gia đình cha cố. Ông không bao giờ giấu diếm Đức tin của mình vào Chúa và đôi lúc đã phải trả giá rất đắt cho Đức tin đó.

Trước cách mạng Tháng 10 ( năm 1917), ông làm việc dưới quyền của Igor Sikorski, tham gia vào việc thiết kế chiếc máy bay khổng lồ huyền thoại “Ilia Murovets”. Trong thời kỳ Xô Viết, ông chủ yếu chỉ thiết kế các máy bay hạng nhẹ nhưng có khả năng cơ động cao.

Trong hơn 20 năm công tác, ông đã cho “ra lò” gần 50 kiểu máy bay, phần lớn là máy bay tiêm kích. Ngoài tiêm kích, ông còn thiết kế một số kiểu máy bay khác như máy bay ném bom hạng nặng TB-2, máy bay phóng lôi R-5T và máy bay ném bom bổ nhào SPB.

Có thể coi Polikarpov là một đi người tiên phong trong thiết kế máy bay. Năm 1923, ông thiết kế chiếc máy bay tiêm kích Xô Viết đầu tiên I-1. Máy bay trinh sát R-1 của ông cũng là máy bay trinh sát đầu tiên. Không những thế, nó còn là máy bay chiếm một số kỷ lục về chất lượng và là loại máy bay rất dễ điều khiển.

Tượng đài Công trình sư hàng không Nhikolai Polikarpov tại Orel . Ảnh: Aleg Sizov/TASS

Thứ nhất, R-1 là máy bay có độ tin cậy cao và rất dễ bảo dưỡng kỹ thuật. R-1 có trong trang bị của Không quân Hồng quân Liên Xô tới 12 năm. Nếu tính tới thời kỳ đó là thời kỳ công nghiệp hàng không phát triển bùng nổ thì đây là một kỷ lục rất đáng nể.

Thứ hai , R-1 là kiểu máy bay được sản xuất nhiều nhất trong thời kỳ trước năm 1930. Từ năm 1924 đến năm 1930, đã có hơn 2.600 máy bay trinh sát nói trên của N.Polikarpov được xuất xưởng và trang bị cho Không quân Xô Viết.

Thứ ba, chính R-1 đã tạo những bước tiến lớn trong ngành công nghiệp hàng không Xô Viết. Trong quá trình sản xuất R-1, hai nhà máy sản xuất máy bay – GAZ-1 Matxcova và GAZ-10 Tarangog đã hoàn thiện công nghệ sản xuất máy bay hàng loạt và công nghệ đó sau này đã được ứng dụng để sản xuất các kiểu máy bay khác trong tất cả các nhà máy sản xuất máy bay còn lại của Liên Xô.

Thứ tư, cần phải nói rằng, N.Polikarpov là người đổi mới phương thức hoạt động của các phòng thiết kế. Tại Phòng thiết kế của mình ông đã áp dụng một nguyên tắc vẫn còn giá trị cho đến ngày nay- chuyên môn hóa sâu: các nhóm chuyên gia chịu trách nhiệm thiết kế các bộ phận riêng biệt của máy bay .

Xuất hiện các nhóm chuyên về khí động lực học, hình dáng bên ngoài, độ bền và v.v . Sự chuyên môn hóa sâu như vậy đã tránh được rất nhiều sai sót .

Sát thủ câm lặng trên bầu trời

Nhưng có lẽ siêu phẩm đầu tiên của N. Polokarpov là máy bay huấn luyện U-2 ( U – viết tắt từ huấn luyện ) ra đời vào năm 1928. Tổng số U-2 được đưa vào trang bị là 35.000 chiếc (có nguồn còn dẫn ra số liệu là 40.000 chiếc) và đây là một trong những kiểu máy bay được sản xuất với số lượng nhiều nhất trên thế giới.

Đã có hơn 100.000 phi công Xô Viết được huấn luyện trên những chiếc U-2 này. Trong thời gian chiến tranh, Không quân XôViết còn sử dụng U-2 làm máy bay ném bom ban đêm, máy bay cường kích và cả làm máy bay cứu thương .

Quả thực, tốc độ của U-2 không cao – chỉ 150 km/h. Nhưng độ bền của nó thì là cả một hiện tượng. Có một lần Valeri Chkalov đã nghiêng máy bay gần 90 độ để bay lách qua 2 cây bạch dương vì khoảng cách giữa hai cây ngắn hơn sải cánh U-2 . Chiếc U-2 do V.Chkalov điều khiển đã bay kiểu ” vặn vỏ đỗ” như vậy và nhẹ nhàng lách qua hai cây bạch dương .

Đây là loai máy bay hạng nhẹ (660 kg), giá thành rất rẻ (một phần do được sản xuất với số lượng rất lớn), có trần bay thực tế 3.800 m, cự ly bay 430 km. Tổ lái có 2 người. Nếu sử dụng cho chiến đấu có thể lắp súng máy 7,62 ly. Có thể mang dưới móc treo từ 250 đến 500 kg bom.

Sau khi công trình sư N. Polikarpov mất vì bệnh ung thư năm 1944, máy bay được đổi tên thành Po-2 (Hai chữ cái đầu của họ ông – Polikarpov)

Theo_Báo Đất Việt