Vụ Trịnh Xuân Thanh cho thấy hiện tượng bao che sai phạm?

“Thực tế vụ Trịnh Xuân Thanh, các cơ quan kiểm tra, thanh tra, điều tra đều vào làm việc trước đó nhưng không phát hiện gì, sau đó mới lộ ra sai phạm. Vậy hoạt động của các cơ quan thanh kiểm tra đó có được coi là bao che không?” – đại biểu Quốc hội Nguyễn Sỹ Cương phát biểu tại phiên họp toàn thể của UB Pháp luật cho ý kiến về Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật t.ố cá.o sáng 9/3.

Ngày làm việc đầu tiên phiên họp toàn thể lần thứ 4, UB Pháp luật cho ý kiến về dự thảo luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật T.ố cá.o.

Tiếp nhận t.ố cá.o qua Facebook, email: Xác định người đi tố đã khó

Tổng Thanh tra Chính phủ Phan Văn Sáu cho biết, trong cơ quan soạn thảo hiện có 2 loại ý kiến khác nhau về vấn đề hình thức t.ố cá.o.

Loại ý kiến thứ nhất cho rằng chỉ nên quy định 2 hình thức là t.ố cá.o bằng đơn thư và t.ố cá.o trực tiếp, để xác định rõ trách nhiệm của người t.ố cá.o, tránh tình trạng lợi dụng các hình thức t.ố cá.o để t.ố cá.o tràn lan, cố ý t.ố cá.o sai sự thật, ảnh hưởng đến danh dự, uy tín của người b.ị t.ố cáo.Loại ý kiến thứ hai cho rằng, ngoài hai hình này, dự thảo luật cần quy định bổ sung các hình thức t.ố cá.o khác như t.ố cá.o bằng fax, email, điện thoại để tạo điều kiện cho người t.ố cá.o thực hiện quyền t.ố cá.o, qua đó kịp thời phát hiện và xử lý đối với các hành vi vi phạm.

“Tuy nhiên Chính phủ thống nhất theo loại ý kiến thứ nhất” – Tổng Thanh tra Chính phủ nói.

Đối với những t.ố cá.o nặc danh (không rõ họ tên địa chỉ người t.ố cá.o), ông Sáu nêu thực tế, những năm qua, các cơ quan nhà nước mới chỉ giải quyết được 87,4% tổng số đơn t.ố cá.o có danh. Nếu luật quy định việc giải quyết t.ố cá.o nặc danh sẽ gây khó khăn cho các cơ quan nhà nước trong quá trình xem xét giải quyết. Với trường hợp người t.ố cá.o lợi dụng quyền t.ố cá.o để thông tin nặc danh sai sự thật thì không có căn cứ để xem xét, xử lý trách nhiệm đối với người t.ố cá.o. Do đó dự thảo chưa quy định về việc giải quyết t.ố cá.o nặc danh.

Ngược lại, cũng có ý kiến lập luận, thực tế không ít trường hợp người t.ố cá.o còn bị trả thù, bị tr.ù dậ.p, trong khi đó mặc dù có quy định nhưng việc bảo vệ người t.ố cá.o còn rất khó khăn. Do đó, nhiều người không dám t.ố cá.o hành vi vi phạm pháp luật. Để kịp thời phát hiện và xử lý đối với các hành vi vi phạm, cần quy định về việc giải quyết t.ố cá.o đối với trường hợp người t.ố cá.o không ghi họ tên, địa chỉ của mình.

Đại diện cho UB Pháp luật – cơ quan thẩm tra dự án luật, Phó Chủ nhiệm Phạm Trí Thức cho biết, nhiều ý kiến trong thường trực UB đề nghị bổ sung các hình thức t.ố cá.o khác như t.ố cá.o bằng fax, email, điện thoại để tạo điều kiện cho người t.ố cá.o thực hiện quyền t.ố cá.o, qua đó giúp kịp thời phát hiện và xử lý đối với các hành vi vi phạm.

“Nhiều ý kiến cho rằng, thời gian qua, nhiều nội dung t.ố cá.o qua điện thoại là khá chính xác, trong khi việc bảo vệ người t.ố cá.o chưa có cơ chế hữu hiệu để đảm bảo. Do đó nên quy định trong luật về vấn đề t.ố cá.o nặc danh” – ông Thức nêu quan điểm.

Giải trình thêm vấn đề này, Vụ trưởng Vụ Pháp chế – Thanh tra Chính phủ Nguyễn Văn Kim phân tích về tính phức tạp của vấn đề. Thực tế, thời điểm trước mỗi lần đại hội Đảng là dịp t.ố cá.o nặc danh nở rộ, nhất là các vấn đề liên quan đến công tác cán bộ mà nếu không cẩn trọng, chặt chẽ sẽ làm phát sinh những “chuyện đau đầu”. Ông Kim đề nghị quy định quy trình coi t.ố cá.o nặc danh như thông tin ban đầu.

Tổng Thanh tra Chính phủ Phan Văn Sáu nói thêm, thực tế, các loại t.ố cá.o chủ yếu là người dân t.ố cá.o cán bộ công chức, cán bộ cấp dưới t.ố cá.o cán bộ cấp trên, ít trường hợp người dân t.ố cá.o nhau.

“Là người từ địa phương đi lên, tôi thấy nhiều cơ quan Trung ương vướng vấn đề này. Nếu có quy định, bộ máy cần có để xử lý những tố giác nặc danh sẽ phình lên rất to. Còn nếu mở rộng hình thức t.ố cá.o, cho phép nhận qua Facebook, email cũng khó xác định cụ thể người t.ố cá.o ở đâu, có tìm được cũng tốn nhiều thời gian” – Tổng Thanh tra Chính phủ chỉ rõ những cái khó.

Ai bảo vệ người t.ố cá.o sai phạm?

Chưa hết băn khoăn, Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam Nguyễn Văn Quyền lật lại vấn đề, luật Phòng chống tham nhũng đã quy định, hình thức t.ố cá.o không chỉ bằng đơn thư hay lời nói mà còn có nhiều hình thức khác. Bộ Luật hình sự cũng nói tin báo tố giác tội phạm có thể bằng lời hoặc văn bản chứ không cần đơn từ, kiến nghị, tố giác có thể gửi qua bưu điện, điện thoại, hay phương tiện thông tin khác và các cơ quan phải tiếp nhận. Theo ông Quyền, luật t.ố cá.o khi xây dựng cũng phải thống nhất với những quan điểm này.

Phó Chủ nhiệm UB Pháp luật Hoàng Thanh Tùng đặt vấn đề, bảo vệ người t.ố cá.o là nội dung quan trọng nhưng dự thảo luật dường như mới chỉ dừng ở mức luật hoá Nghị định hiện hành của Chính phủ. Ông Tùng nghi ngại về tính khả thi của các giải pháp mới đưa ra.

Phó Chủ nhiệm UB Đối ngoại Nguyễn Sỹ Cương cũng phân tích, luật bổ sung trách nhiệm của cơ quan nhà nước về bảo vệ người t.ố cá.o nhưng quy định lại chung chung kiểu “Thủ trưởng cơ quan cần có biện pháp cần thiết để bảo vệ người t.ố cá.o”. “Biện pháp cần thiết là gì? Một người t.ố cá.o ông Thủ trưởng thì người đó tha không hại chế.t người t.ố cá.o thì thôi chứ giờ lại yêu cầu người này bảo vệ người t.ố cá.o mình thì quá mơ hồ. Thực tế là hiện người t.ố cá.o có được ai bảo vệ đâu” – ông Cương đề nghị có lực lượng chuyên trách để làm việc này.

Mổ xẻ ở một quy định chi tiết trong dự thảo không có lợi cho người t.ố cá.o như kết luận thanh tra, kiểm tra chỉ được gửi đến người t.ố cá.o nếu họ có yêu cầu, ông Cương phân tích, việc gửi kết luận chính là căn cứ để xác định xem việc giải quyết t.ố cá.o đảm bảo công minh hay có bao che hay không.

“Thực tế vừa qua, vụ Trịnh Xuân Thanh, các cơ quan kiểm tra, thanh tra, điều tra đều vào làm việc trước đó nhưng không phát hiện gì, sau đó mới lộ ra sai phạm. Vậy hoạt động của các cơ quan thanh kiểm tra đó có được coi là bao che không. Tôi thậm chí nghĩ rằng việc đó có thể coi là đồng phạm” – ông Cương nói.

Từ vụ việc cụ thể này, đại biểu Quốc hội Ninh Thuận cũng đề cập thêm chuyện công nhận hay không t.ố cá.o nặc danh. Ông Cương nói, những thông tin t.ố cá.o ban đầu về vụ Trịnh Xuân Thanh là từ những hiện tượng bất thường về tài chính được phản ánh rồi thông qua kênh báo chí nêu vấn đề ra các cơ quan của Đảng mới vào cuộc kiểm tra và kết luận sai phạm. Vậy thông tin được phản ánh trên báo có phải là nặc danh không, ông Cương đặt câu hỏi?

P.Thảo

Theo Dantri