Vụ “thổi giá” kit xét nghiệm Việt Á: Những ai đã “nhúng chàm”?

Đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, vì thế Thường trực Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng thống nhất đưa vụ án vào diện Ban chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo.

Ngày 31-12-2021, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03 – Bộ Công an) ra quyết định bổ sung quyết định khởi tố vụ án về các tội “Đưa hối lộ”, “Nhận hối lộ” và “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ” liên quan đến vụ nâng khống giá kit xét nghiệm Covid-19 tại Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á (Công ty Việt Á).

Đây là diễn biến mới nhất trong vụ án động trời này, có sự tiếp tay của lãnh đạo cấp vụ, cán bộ của Bộ Y tế và Bộ Khoa học và Công nghệ (KH-CN).

Kết quả điều tra đến nay, C03 cho biết có căn cứ xác định dấu hiệu sai phạm trong việc quản lý, nghiên cứu, chuyển giao đề tài khoa học về sản phẩm kit xét nghiệm Covid-19 tại Bộ KH-CN và trong việc cấp phép đăng ký lưu hành tạm thời, cấp phép đăng ký lưu hành chính thức sản phẩm kit xét nghiệm Covid- 19; việc hiệp thương giá sản phẩm kit xét nghiệm Covid-19 với Công ty Việt Á tại Bộ Y tế.

Trong quá trình mở rộng điều tra, C03 đã khởi tố bị can Nguyễn Minh Tuấn, nguyên Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế; Nguyễn Nam Liên, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính (thuộc Bộ Y tế); Trịnh Thanh Hùng, Phó vụ trưởng Vụ KH-CN các ngành kinh tế kỹ thuật (thuộc Bộ KH-CN, cùng về tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn khi thi hành công vụ”.

Các bị can Nguyễn Minh Tuấn, Nguyễn Nam Liên và Trịnh Thanh Hùng (từ trái qua). Ảnh Bộ Công an cung cấp

Cùng với 3 bị can nêu trên, C03 khởi tố 8 bị can, gồm: Nguyễn Văn Định – Giám đốc Trung tâm kiểm soát bệnh tật (CDC) tỉnh Nghệ An; Nguyễn Thị Hồng Thắm – Kế toán trưởng CDC Nghệ An; Nguyễn Thành Danh – Giám đốc CDC Bình Dương; Trần Thanh Phong và Lê Thị Hồng Xuyên – cán bộ CDC Bình Dương; Tiêu Quốc Cường – Kế toán trưởng, Phó phòng thuộc Sở Y tế Bình Dương; Nguyễn Trường Giang – Giám đốc Công ty VNDat; Nguyễn Thị Thúy – nhân viên Công ty VNDat; Lê Trung Nguyên – Giám đốc vùng Công ty Việt Á cùng về tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”.

C03 cũng khởi tố bổ sung Phan Quốc Việt (Tổng giám đốc Công ty Việt Á) và Vũ Đình Hiệp (Phó tổng giám đốc Công ty Việt Á) về tội “Đưa hối lộ”.

Còn Phạm Duy Tuyến (Giám đốc CDC Hải Dương) bị khởi tố bổ sung tội “Nhận hối lộ”.

Tổng Giám đốc Công ty Việt Á Phan Quốc Việt (bìa trái, ảnh trên) và các bị can thuộc Công ty Việt Á.

Trước đó, ngày 17-12-2021, C03 đã khởi tố vụ án “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”, xảy ra tại Công ty Việt Á, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Hải Dương (CDC Hải Dương) và các đơn vị, địa phương có liên quan; khởi tố bị can đối với Tổng giám đốc Công ty Việt Á Phan Quốc Việt và Giám đốc CDC tỉnh Hải Dương Phạm Duy Tuyến; Vũ Đình Hiệp và Phan Tôn Noel Thảo cùng 3 người khác về hành vi vi phạm quy định đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.

Để điều tra vụ án này, C03 đã khám xét khẩn cấp 16 địa điểm tại 8 tỉnh, thành gồm: Hà Nội, TP HCM, Hải Dương, Thừa Thiên – Huế, Bình Dương, Long An, Cần Thơ, Nghệ An; đồng thời triệu tập ghi lời khai hơn 30 đối tượng liên quan.

Trong quá trình điều tra, C03 đã phong tỏa, ngăn chặn, kê biên nhiều tài khoản, sổ tiết kiệm của Phan Quốc Việt và các bị can thuộc Công ty Việt Á trị giá trên 320 tỉ đồng, 100.000 USD, 20 bất động sản; 8 bất động sản của Phạm Duy Tuyến…

Hiện C03 đang tiếp tục điều tra mở rộng đối với các cá nhân, đơn vị liên quan cũng như rà soát, kê biên tài sản của các đối tượng để bảo đảm thu hồi cho Nhà nước.

Công ty Việt Á do Phan Quốc Việt thành lập, giữ chức Chủ tịch HĐQT kiêm tổng giám đốc, người đại diện pháp luật.

Bị can Phạm Duy Tuyến (trái) và Nguyễn Mạnh Cường – cựu Kế toán trưởng CDC Hải Dương – Ảnh: Bộ Công an cung cấp

Từ đầu năm 2020, trước diễn biến phức tạp của dịch Covid-19 trên cả nước, Bộ Y tế, Bộ KH-CN đã xác định nhiệm vụ quốc gia bằng đề tài nghiên cứu khoa học “Nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm RT-PCR và real-time RT-PCR phát hiện chủng vi-rút Corona mới 2019 (2019-nCoV)”.

Đề tài này được giao cho Học viện Quân y phối hợp với Công ty Việt Á thực hiện.

Tháng 4-2020, Công ty Việt Á được Bộ Y tế cấp phép đăng ký lưu hành sản phẩm kit xét nghiệm Covid-19.

Điều đáng nói là từ một nhiệm vụ KH-CN cấp quốc gia, được ngân sách nhà nước cấp 19 tỉ đồng nhưng nhiệm vụ này lại được chuyển giao cho Công ty Việt Á để phát triển sản phẩm thương mại trái quy định gây thất thoát ngân sách, thiệt hại kinh tế rất lớn.

Đến nay, Công ty Việt Á đã cung ứng kit xét nghiệm Covid-19 cho CDC và các cơ sở y tế khác của 62 tỉnh, thành trên cả nước với doanh thu gần 4.000 tỉ đồng.

Trang web Bộ khoa học và Công nghệ đăng tãi thông tin về “Nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm RT-PCR và real-time RT-PCR phát hiện chủng vi rút Corona mới 2019 (2019-nCoV)”. Ảnh chụp màn hình.

Bước đầu, Phan Quốc Việt và các lãnh đạo chủ chốt Công ty Việt Á đã khai nhận quá trình kinh doanh, tiêu thụ kit xét nghiệm Covid-19 của công ty này. Theo đó, lợi dụng tính cấp bách về nhu cầu test Covid-19, sản phẩm kit xét nghiệm thuộc danh mục được áp dụng hình thức chỉ định thầu rút gọn nên Phan Quốc Việt đã chủ động cung ứng thiết bị, vật tư, sinh phẩm y tế trước cho các bệnh viện (BV), CDC các tỉnh, thành sử dụng.

Công ty Việt Á do Phan Quốc Việt thành lập, giữ chức Chủ tịch HĐQT kiêm tổng giám đốc, người đại diện pháp luật

Phan Quốc Việt thỏa thuận, thống nhất, chi cho cán bộ, lãnh đạo các đơn vị mua hàng với số tiền rất lớn. Nhằm thu lợi nhuận bất chính và chi tiền ngoài hợp đồng, Phan Quốc Việt và các đối tượng của Công ty Việt Á đã nâng khống giá thiết bị, chi phí nguyên vật liệu đầu vào đưa vào thuyết minh cơ cấu giá xác định giá bán là 470.000 đồng/kit; thỏa thuận và chi tiền phần trăm hợp đồng cho lãnh đạo bệnh viện, CDC các tỉnh, thành trong quá trình cung cấp sản phẩm.

Đến nay, C03 xác định Công ty Việt Á bán kit xét nghiệm Covid-19 cho CDC Hải Dương thông qua 5 hợp đồng với tổng giá trị 151 tỉ đồng. Phan Quốc Việt đã chi tiền phần trăm ngoài hợp đồng cho ông Phạm Duy Tuyến gần 30 tỉ đồng.

Hành vi của Phạm Duy Tuyến, Phan Quốc Việt và các đối tượng liên quan là vi phạm nguyên tắc công bằng, minh bạch trong đấu thầu.

Các bị can: Nguyễn Văn Định; Nguyễn Thị Hồng Thắm; Nguyễn Thành Danh; Trần Thanh Phong; Lê Thị Hồng Xuyên; Tiêu Quốc Cường; Nguyễn Trường Giang; Nguyễn Thị Thuý: Lê Trung Thúy; Nguyên (lần lượt từ trái sang phải, từ trên xuống dưới)

Đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng. Để xử lý nghiêm minh những tổ chức, cá nhân sai phạm, cảnh báo, răn đe mạnh mẽ hơn nữa để ngăn ngừa tham nhũng, tiêu cực, củng cố niềm tin của nhân dân, ngày 30-12-2021, Thường trực Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng thống nhất đưa vụ án vào diện Ban chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo.

Theo chỉ đạo, Đảng ủy Công an Trung ương, Ban cán sự đảng Viện kiểm sát nhân dân Tối cao phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan, chỉ đạo các cơ quan chức năng tập trung lực lượng, khẩn trương, quyết liệt, mở rộng điều tra làm rõ bản chất của vụ án, xử lý nghiêm các sai phạm theo quy định của pháp luật; không có vùng cấm, không có ngoại lệ, không chịu bất kỳ sự can thiệp trái pháp luật của bất kì tổ chức, cá nhân nào.

Ủy ban Kiểm tra Trung ương tiến hành kiểm tra dấu hiệu vi phạm của tổ chức đảng và đảng viên có liên quan để kịp thời xử lý nghiêm theo quy định của Đảng.

Các cấp ủy, tổ chức đảng, tỉnh ủy, thành ủy trực thuộc Trung ương tập trung lãnh đạo, chỉ đạo khẩn trương kiểm tra, thanh tra, điều tra xử lý nghiêm các hành vi lợi dụng công tác phòng, chống dịch bệnh để tham nhũng, tiêu cực.

Ban Nội chính Trung ương – Cơ quan Thường trực của Ban chỉ đạo, được giao chủ trì phối hợp với các cơ quan chức năng đôn đốc, kiểm tra, tham mưu Thường trực Ban chỉ đạo để chỉ đạo xử lý kịp thời, nghiêm minh.