Vụ tai nạn máy bay thảm khốc là phép thử cho đoàn kết chính trị ở Hàn Quốc

Khi năm 2024 gần kết thúc, người dân Hàn Quốc đều mong rằng đất nước sẽ thoát khỏi những hỗn loạn chính trị đã bao trùm trong những tuần qua, nhưng rồi vụ tai nạn máy bay thảm khốc ập đến.

Quyền Tổng thống Hàn Quốc Choi Sang Mokt (thứ 3, phải) tới hiện trường vụ tai nạn máy bay ở Muan, tỉnh Nam Jeolla, Hàn Quốc, ngày 29/12/2024. Ảnh: THX/TTXVN

Theo tờ The Guardian ngày 29/12, chính vụ tai nạn máy bay khiến 179 trong tổng số 181 người chết này đã làm lu mờ vụ luận tội ông Han Duck-soo, nhà lãnh đạo Hàn Quốc thứ hai bị Quốc hội phế truất chỉ trong vòng hai tuần. Cũng chính vụ tai nạn này đang thử thách tinh thần đoàn kết chính trị ở Hàn Quốc.

Bất ổn chính trị và vụ tai nạn máy bay tất nhiên không liên quan đến nhau, nhưng không thể bỏ qua bối cảnh chính trị khi nói về bi kịch trên đường băng tại sân bay quốc tế Muan.

Vụ tai nạn đã cho thấy những rủi ro tiềm ẩn khi tình trạng bất ổn ở cấp cao nhất của chính phủ sẽ ảnh hưởng đến khả năng ứng phó với thảm họa ra sao.

Có những dấu hiệu tích cực ngay sau vụ tai nạn. Các đảng phái chính trị đối lập đã nhanh chóng thực hiện những sáng kiến riêng để phản ứng với thảm họa, dường như tạm gác lại sự thù địch kéo dài trong những tuần qua.

Lãnh đạo đảng Dân chủ đối lập, ông Lee Jae-myung, đã đến Muan và dự kiến ở lại vô thời hạn để hỗ trợ các nỗ lực cứu hộ. Tuy nhiên, ông sẽ tránh xa hiện trường vụ tai nạn trong khi các hoạt động tìm kiếm vẫn đang tiếp diễn.

Trong khi đó, đảng cầm quyền Quyền lực Nhân dân đã thành lập một lực lượng đặc nhiệm tập trung điều tra vụ tai nạn và hỗ trợ các gia đình nạn nhân. Quyền lãnh đạo đảng, ông Kweon Seong-dong, dự kiến sẽ đến Muan vào ngày 30/12 cùng với các thành viên trong lực lượng đặc nhiệm để em xét các biện pháp ứng phó và chiến lược phòng ngừa tai nạn cũng như gặp các gia đình nạn nhân.

Chỉ vài giờ sau vụ tai nạn, quyền Tổng thống Choi Sang-mok đã có mặt tại hiện trường để hỗ trợ các nhân viên cứu hộ và an ủi trên 100 thân nhân đang tuyệt vọng chờ tin tức về những người thân. Một số người đã vây quanh ông, yêu cầu cập nhật thông tin và khẩn cầu ông đặt các gia đình lên ưu tiên hàng đầu.

Một số gia đình đã tỏ ra giận dữ vì cho rằng chính quyền và hãng hàng không phản ứng chậm chạp. Họ đã xin được tiếp cận hiện trường vụ tai nạn từ sáng 29/12 nhưng bị từ chối vì khu vực sân bay bị hạn chế.

Theo hãng thông tấn Yonhap, khi ông Lee Jeong-hyeon, trưởng trạm cứu hỏa Muan, thông báo với các gia đình rằng hầu hết hành khách có thể đã thiệt mạng, căn phòng vang lên những tiếng than khóc. Một thân nhân hỏi: “Hoàn toàn không còn cơ hội sống sót nào sao?”. Ông Lee cúi đầu và trả lời: “Tôi rất tiếc, nhưng có lẽ là như vậy”.

Thân nhân các nạn nhân trong vụ tai nạn máy bay tại Muan, tỉnh Nam Jeolla, Hàn Quốc, ngày 29/12/2024. Ảnh: Yonhap/TTXVN

Trong khi đó, ông Choi Sang-mok đã thừa nhận tính nghiêm trọng của tình hình trong những phát biểu tại sân bay. Ông nói: “Không lời an ủi nào có thể đủ cho các gia đình phải chịu đựng bi kịch như vậy”. Ông cam kết chính phủ sẽ không tiếc nỗ lực nào để hỗ trợ các gia đình nạn nhân.

Sự hiện diện của quyền Tổng thống Choi Sang-mok là một lời nhắc nhở rằng thảm họa hàng không tồi tệ nhất trên đất Hàn Quốc xảy ra trong bối cảnh bất ổn chính trị chưa từng có, chỉ hai ngày sau khi ông thay thế ông Han Duck-soo bị luận tội.

Ngay sau vụ tai nạn của chiếc máy bay Boeing 737-800 của Jeju Air, dư luận đã dấy lên lo ngại về khả năng ứng phó của ông Choi Sang-mok khi ông đồng thời phải đảm nhiệm vai trò quyền Tổng thống, Bộ trưởng Tài chính và Phó Thủ tướng.

Cuộc đấu chính trị không hồi kết đã đẩy ông Choi Sang-mok miễn cưỡng đảm nhận vai trò quyền tổng thống chỉ 48 giờ trước, bắt đầu khi ông Yoon Suk Yeol bị đình chỉ chức vụ tổng thống do nỗ lực áp đặt thiết quân luật vào ngày 3/12. Người thay thế ông là Han Duck-soo bị Quốc hội luận tội vào ngày 27/12 vì từ chối bổ nhiệm các thẩm phán vào Tòa án Hiến pháp – cơ quan sẽ quyết định số phận của ông Yoon Suk-yeol.

Ngoài việc xử lý thảm họa hàng không vào ngày 29/12, ông Choi Sang-mok còn phải đối mặt với một loạt thách thức cấp bách khác: đồng nội tệ giảm xuống mức thấp nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 2009 và mối lo ngại an ninh gia tăng sau khi nhiều chỉ huy quân đội bị bắt vì cáo buộc liên quan đến kế hoạch thiết quân luật.

Bất ổn chính trị còn lan rộng đến cả Bộ Nội vụ Hàn Quốc – cơ quan đóng vai trò quan trọng trong điều phối các phản ứng với những tình huống như vụ tai nạn tại máy bay tại Muan. Bộ này đang do một quyền bộ trưởng lãnh đạo sau khi người tiền nhiệm từ chức vì bê bối liên quan đến thiết quân luật trong tháng này.

Phản ứng với thảm họa tại Muan đã thu hút chú ý từ các nhóm dân sự, bao gồm cả gia đình của 159 nạn nhân trong vụ giẫm đạp tại Itaewon năm 2022 – một thảm kịch mà chính phủ cũng bị cáo buộc ứng phó không đầy đủ.

Ngày 29/12, đại diện của nhóm Itaewon đã kêu gọi hỗ trợ phù hợp cho các gia đình nạn nhân trong tai nạn máy bay, bao gồm tư vấn và dịch vụ phiên dịch cho thân nhân của hai nạn nhân người Thái trên chuyến bay xấu số.

Nhóm này cho biết trong một tuyên bố: “Trong bối cảnh hỗn loạn chính trị do tình trạng bất ổn và vụ luận tội tổng thống, quyền Tổng thống Choi Sang-mok phải làm hết sức mình để đảm bảo chính phủ không có sai sót nào trong vai trò điều phối khi ứng phó và quản lý thảm họa này”.

Khi các gia đình nạn nhân đang cố gắng hiểu rõ những gì đã xảy ra, thảm họa tại Muan đang nhanh chóng trở thành một phép thử xem liệu bối cảnh chính trị chia rẽ của Hàn Quốc có thể tìm thấy đoàn kết và lòng trắc ẩn giữa nỗi đau hay không.

Theo hãng tin Yonhap, ngày 29/12, quyền Tổng thống Hàn Quốc Choi Sang-mok đã tuyên bố quốc tang 7 ngày để tưởng nhớ các nạn nhân thiệt mạng. Quốc tang sẽ bắt đầu từ ngày 29/12 kéo dài đến đêm 4/1/2025. Quyền Tổng thống Hàn Quốc cũng chỉ định Muan là vùng thảm họa đặc biệt, theo đó, nhà nước sẽ cung cấp mọi hỗ trợ cần thiết cho các nỗ lực khắc phục hậu quả, hỗ trợ các gia đình có người thân thiệt mạng và điều trị y tế cho những người bị thương. Ông tiếp tục chỉ thị cho các cơ quan liên quan triển khai mọi nguồn lực sẵn có, trong đó có thiết bị, nhân sự và cơ sở hạ tầng.