“Vũ khí” vắc xin nội địa giúp Cuba khuất phục làn sóng Covid-19

Cuộc chiến chống Covid-19 của Cuba gặt hái nhiều thành tựu nhờ triển khai tiêm chủng vắc xin nội địa với tỷ lệ hiệu quả cao.

Nhân viên y tế Cuba tiêm vắc xin Covid-19 (Ảnh: AFP).

Tập đoàn dược phẩm sinh học nhà nước BioCubaFarma của Cuba ngày 19/6 cho biết, theo dữ liệu sơ bộ từ các cuộc thử nghiệm giai đoạn cuối, ứng viên vắc xin Soberana 2 của Cuba đã cho thấy hiệu quả 62% chỉ với 2 trong số 3 liều tiêm. Giới chức Cuba hy vọng liều vắc xin thứ 3 sẽ mang lại kết quả vượt trội.

Theo Reuters , Cuba là quốc gia có lĩnh vực công nghệ sinh học phát triển và đã xuất khẩu vắc xin trong nhiều thập niên. Hiện Cuba có 5 ứng viên vắc xin đang được thử nghiệm lâm sàng, trong đó 2 ứng viên – Soberana 2 và Abdala – đang trong giai đoạn thử nghiệm cuối cùng.

Công nghệ vắc xin dựa trên protein của Cuba cho phép vắc xin dễ dàng được sản xuất hơn với giá thành rẻ hơn. Các nhà chức trách Cuba cho biết họ dự kiến có thể nộp đơn xin phê duyệt khẩn cấp vắc xin đang được thử nghiệm từ cơ quan quản lý dược phẩm trong những tuần tới. Các quan chức y tế khẳng định dữ liệu về vắc xin Covid-19 sẽ do một nhóm chuyên gia độc lập phân tích.

Kết quả thử nghiệm giai đoạn 3 đối với vắc xin Soberana 2 đã vượt qua ngưỡng hiệu quả cần thiết của một loại vắc xin để các cơ quan quản lý và cơ quan y tế trên toàn thế giới, bao gồm cả Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), phê duyệt.

“Chúng tôi mong đợi sẽ có kết quả vượt trội khi hiệu quả với 3 liều tiêm được công bố trong vài tuần tới”, Vicente Verez, Giám đốc Viện Vắc xin Finlay – đơn vị phát triển Soberana 2, cho biết.

Ông Verez cho rằng đây là một kết quả rất đáng khích lệ mà Cuba đã đạt được trong bối cảnh các biến thể virus vẫn đang bùng phát mạnh.

WHO, tổ chức đang trong giai đoạn đầu đánh giá vắc xin của Cuba như một phần của quy trình xem xét vắc xin sử dụng khẩn cấp, đã hoan nghênh thông tin về vắc xin mới của Cuba. Soumya Swaminathan, nhà khoa học chính của WHO, cho biết bà mong muốn được xem xét dữ liệu đầy đủ.

“Các vắc xin có hiệu quả tốt và hồ sơ an toàn đáp ứng các tiêu chuẩn của WHO được hoan nghênh. Thế giới cần nhiều nguồn cung cấp vắc xin hơn và những vắc xin có điều kiện bảo quản dễ dàng hơn, sản xuất thuận tiện hơn, mở rộng quy mô dễ dàng hơn và giá cả phải chăng đều được hoan nghênh”, bà Swaminathan nói với Financial Times .

Theo nhà khoa học của WHO, “việc chuyển giao công nghệ của những ứng viên vắc xin triển vọng nhất cho các nhà sản xuất trên toàn thế giới là cách tốt nhất để tăng nguồn cung nhằm đáp ứng nhu cầu vắc xin toàn cầu”.

Phân phối vắc xin nội địa

Tháng trước, các quan chức Cuba cho biết biến thể Beta, lần đầu được xác định ở Nam Phi, đã trở thành chủng virus chiếm ưu thế ở nước này. Biến thể Beta đã cho thấy mức độ kháng miễn dịch cao nhất – hoặc không phản ứng – trên các loại vắc xin hiện thời. Tuy nhiên, kết quả thử nghiệm Soberana 2 dường như mang lại tia hy vọng.

Thông tin về vắc xin Soberana 2 được đưa ra trong bối cảnh hòn đảo lớn nhất của Caribe đang phải đối mặt với đợt bùng phát tồi tệ nhất kể từ khi bắt đầu đại dịch, sau sự xuất hiện của nhiều biến thể virus dễ lây lan hơn.

Cuba không chọn nhập khẩu vắc xin nước ngoài mà dựa vào vắc xin do chính nước này nghiên cứu và sản xuất. Các chuyên gia cho rằng đây là một cuộc đánh cược mạo hiểm nhưng nếu thành công, Cuba có thể củng cố thêm danh tiếng của mình trong lĩnh vực khoa học, ngoài ra có thể thu được lợi nhuận thông qua xuất khẩu vắc xin và đẩy mạnh động lực tiêm chủng trên toàn thế giới.

“Chúng tôi biết chính phủ của chúng tôi không thể cung cấp cho dự án này toàn bộ kinh phí mà dự án cần, nhưng dù sao đây cũng là kết quả từ vị thế toàn cầu của Cuba”, Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel phát biểu trên kênh truyền hình nhà nước hôm 19/6.

Một số quốc gia, từ Argentina, Jamaica cho đến Mexico, Venezuela, đều bày tỏ sự quan tâm đến việc mua vắc xin của Cuba. Iran bắt đầu sản xuất vắc xin Soberana 2 vào đầu năm nay như một phần của chương trình thử nghiệm lâm sàng giai đoạn cuối.

Các nhà chức trách Cuba đã bắt đầu phân phối vắc xin thử nghiệm hàng loạt như một phần của “các cuộc nghiên cứu can thiệp” mà họ hy vọng sẽ làm chậm sự lây lan của virus.

Theo dữ liệu chính thức, số ca mắc Covid-19 hàng ngày đã giảm một nửa ở thủ đô của Cuba kể từ khi bắt đầu chiến dịch tiêm chủng cùng với các biện pháp giãn cách xã hội.

Các quan chức Cuba cho biết họ sẵn sàng cấp quyền sở hữu trí tuệ đối với vắc xin Covid-19 với tỷ suất lợi nhuận nhỏ để trợ cấp cho hệ thống chăm sóc sức khỏe của đất nước.

Mặc dù là nước xuất khẩu vắc xin trong nhiều năm, nhưng Cuba vẫn bị Mỹ cấm vận, gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với nền kinh tế và hệ thống y tế của nước này.

Ngoài vắc xin, Cuba đã phát triển các loại thuốc điều trị virus corona như Jusvinza, được sử dụng cho những bệnh nhân Covid-19 nhập viện trong tình trạng bệnh nặng.

Theo dữ liệu do Đại học Johns Hopkins tổng hợp, tính đến nay, Cuba ghi nhận hơn 166.000 ca mắc Covid-19, trong đó có hơn 1.100 trường hợp tử vong.