Vụ gian lận thi cử: Phụ huynh chi tiền mua điểm cho con có phạm tội Đưa hối lộ?

Liên quan đến vụ gian lận thi cử gây chấn động dư luận năm 2018, hiện phụ huynh của 44 thí sinh được nâng điểm ở Sơn La đang dần lộ diện.

Trong bản danh sách mới được công bố, hầu hết những phụ huynh này đều là lãnh đạo, chủ doanh nghiệp tại địa phương. Điều này khiến nhiều người đặt câu hỏi: Liệu những phụ huynh này có bị xử lý về hành vi đưa hối lộ nếu hộ họ trực tiếp tham gia “chạy” điểm cho con em mình?

Có dấu hiệu của tội Đưa hối lộ?

Đến thời điểm hiện tại, cơ quan chức năng cũng đã khởi tố một số bị can có chức vụ quyền hạn được xác định là những người trực tiếp sửa điểm hoặc liên quan đến việc sửa điểm trong kỳ thi PTTH Quốc gia 2018. Những thí sinh được nâng điểm cũng đã bị hạ nhiều điểm sau khi chấm thẩm định, bị buộc thôi học hoặc tự nguyện xin thôi học.

Như vậy, những người trực tiếp thực hiện và người hưởng lợi trực tiếp từ hành vi gian lận thi cử đã và đang bị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Song, nhóm đối tượng là phụ huynh học sinh đã tham gia vào việc “chạy” điểm cho con em mình chưa được đề cập đến.

Một số cán bộ ngành giáo dục Sơn La đã bị khởi tố hình sự do có hành vi “chạy điểm”

Phân tích sự việc trên dưới góc độ pháp lý, Luật sư Hoàng Huy Được – Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư Hà Nội cho rằng, trong vụ án gian lận thi cử tại Hòa Bình, Hà Giang, Sơn La có đối tượng khai báo đã nhận hàng trăm triệu đồng để sửa điểm. Điều này cho thấy có dấu hiệu của hành vi đưa hối lộ và nhận hối lộ.

Nếu có đủ căn cứ chứng minh phụ huynh của học sinh gian lận điểm thi lợi dụng sự quen biết của mình, đưa lợi ích vật chất hoặc lợi ích phi vật chất cho người có chức vụ, quyền hạn để họ nâng, sửa điểm cho con mình thì những đối tượng này có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Đưa hối lộ theo Điều 364 BLHS 2015.

Theo đó, đưa hối lộ được hiểu là hành vi đưa tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác(của hối lộ) dưới bất kỳ hình thức nào cho người có chức vụ, quyền hạn để họ làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ.

Việc đưa hối lộ có thể thực hiện một cách trực tiếp, nhưng cũng có thể thực hiện một cách gián tiếp (qua người môi giới). Việc đưa của hối lộ có thể là do người phạm tội chủ động đưa cho người có chức vụ, quyền hạn nhưng cũng có thể đưa của hối lộ theo gợi ý, đòi hỏi của người có chức vụ, quyền hạn.

Thời điểm hoàn thành tội phạm này là khi một bên chấp nhận đề nghị hoặc yêu cầu của bên kia. Hình phạt đối với tội phạm này thấp nhất là phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng-3 năm, cao nhất là 20 năm tù.

Điều 364 còn quy định, người bị ép buộc đưa hối lộ mà chủ động khai báo trước khi bị phát giác, thì được coi là không có tội và được trả lại toàn bộ của đã dùng để đưa hối lộ.

Trường hợp người đưa hối lộ tuy không bị ép buộc nhưng đã chủ động khai báo trước khi bị phát giác, thì có thể được miễn trách nhiệm hình sự và được trả lại một phần hoặc toàn bộ của đã dùng để đưa hối lộ.

Cần làm rõ vai trò, trách nhiệm của phụ huynh trong việc “chạy” điểm

Cũng theo Luật sư Hoàng Huy Được, nếu phụ huynh, người thân của các thí sinh được sửa nâng điểm thi là người có chức vụ hoặc có quan hệ với người đã nâng điểm mà tác động tới người này thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác nhằm trục lợi.

Theo đó, Điều 366 BLHS 2015 sửa đổi quy định, người nào trực tiếp hoặc qua trung gian nhận bất kỳ lợi ích nào (tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác trị giá từ 2-dưới 100 triêu đồng; Lợi ích phi vật chất) để dùng ảnh hưởng của mình thúc đẩy người có chức vụ, quyền hạn làm hoặc không làm một việc thuộc trách nhiệm của họ hoặc làm một việc không được phép làm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng-3 năm. Phạm tội trong trường hợp tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác trị giá 500 triệu đồng trở lên thì bị phạt tù từ 5-10 năm.

“Trong trường hợp cơ quan điều tra không chứng minh được là có sự tác động của các phụ huynh vào các đối tượng nâng điểm cho các thí sinh mà do các đối tượng này tự thực hiện thì không có đủ căn cứ để xử lý họ” – Luật sư Hoàng Huy Được nhấn mạnh.

Theo Danviet