Vụ cưỡng chế 2 hòn đá: Người sưu tầm đá lo lắng

Như Thanh Niên đã thông tin, với 2 hòn đá được đưa về từ vườn nhà, ông Lê Hùng Dũng ở xã H’bông, H.Chư Sê (Gia Lai) đã bị chính quyền huyện này đến đòi “tạm giữ đá”, khiến dư luận không đồng tình về cách thực thi pháp luật.

Phong trào sưu tầm, trưng bày các loại đá rộ lên từ những năm gần đây. Nhiều gia đình đã bỏ tiền, bỏ công để được sở hữu những hòn đá có vân, có màu đẹp. Ngoài đá, các tay sưu tầm còn lặn lội tìm mua các khúc gỗ hóa thạch. Họ cho rằng ngoài giá trị về trưng bày làm cảnh, đá còn có tác dụng về phong thủy, giúp cho gia chủ hanh thông, sức khỏe. Tại Tây nguyên, nhiều người bỏ tiền tỉ để mua các loại đá có giá trị như thạch anh trắng, thạch anh tím hay ô ban… Một số tay chơi đá ở Pleiku (Gia Lai) cho biết 2 hòn đá của ông Dũng chính là loại đá được nhiều người sưu tầm săn tìm, có tên là casidol.

Sau vụ tạm giữ 2 hòn đá của ông Dũng, nhiều người sưu tầm đá ở Gia Lai có chung tâm trạng là sợ bị thu hồi bởi chính quyền đã nói rằng: đây là khoáng sản, là tài sản quốc gia. Ông Lê Đình Huấn, Phó chủ tịch UBND H.Chư Sê, khẳng định tính hợp pháp của việc kiểm tra, tạm giữ 2 hòn đá tại nhà ông Dũng. “Huyện đã có chỉ đạo bằng văn bản nghiêm cấm khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn. Trước đó, chúng tôi đã lập đoàn kiểm tra các cơ sở khai thác để tiến hành xử lý theo quy định của pháp luật”, ông Huấn nói.

Ông Dũng (người mặc áo trắng) phản đối vụ tạm giữ đá – Ảnh: C.T.V

Việc kiểm tra, chấn chỉnh trong hoạt động khai thác khoáng sản là đúng pháp luật nhưng với những hòn đá nhỏ lẻ như trên, có lẽ cần xem lại cách làm của chính quyền H.Chư Sê. Bởi lẽ, 2 hòn đá này được phát hiện ngẫu nhiên tại nhà ông Dũng, được ông đưa về nhà ngắm chơi nhưng chính quyền lại cho là khai thác khoáng sản trái phép.

Ngày 2.4, ông Phạm Duy Du, Giám đốc Sở TN-MT Gia Lai, bày tỏ quan điểm: “Việc khai thác, vận chuyển, chế biến, buôn bán khoáng sản (đá) phải được sự cho phép của cơ quan chức năng. Chúng tôi cũng chưa khi nào kiểm tra những viên đá cảnh, đá phong thủy mà nhiều người sưu tầm ở Gia Lai có được. Còn riêng với 2 viên đá của ông Dũng, theo quy định của pháp luật, rõ ràng ông Dũng chưa đúng vì không xin phép cơ quan chức năng khi lấy đá, đưa về nhà. Tuy nhiên, đây chỉ là 2 viên đá được phát hiện ngẫu nhiên từ đất của gia đình và đưa về làm cảnh đã lâu, không có mua bán bất hợp pháp, có lẽ cũng cần có sự nhẹ tay”.

Với cách làm như chính quyền H.Chư Sê, thì tất cả những người sưu tầm đá cảnh, đá phong thủy có lẽ đều vi phạm pháp luật, cần phải kiểm tra và xử lý (?!).

Cần kiểm định 2 hòn đá Liên quan đến vụ việc chính quyền H.Chư Sê (tỉnh Gia Lai) lập biên bản và tiến hành cưỡng chế 2 tảng đá do người dân đào được trong vườn nhà từ nhiều năm trước, chiều 2.4, trao đổi với Thanh Niên, ông Nguyễn Văn Thuấn, Tổng cục trưởng Tổng cục Địa chất và Khoáng sản (Bộ TN-MT), cho biết luật Khoáng sản quy định, khoáng sản trong lòng đất là tài sản của quốc gia. Người dân đào được khoáng sản, kể cả trong vườn nhà mình vẫn phải có trách nhiệm thông báo và nộp lại cho cơ quan hữu trách địa phương. Người đào được khoáng sản cũng không được yêu cầu nhà nước trả tiền theo trị giá của khoáng sản đó. Căn cứ vào tình hình thực tế, nhà nước sẽ tiến hành xác định và chi trả cho người dân chi phí đào bới, vận chuyển và hoàn nguyên môi trường. Trong trường hợp 2 tảng đá nêu trên đang nằm trong lòng đất, đang được đào lên hoặc vừa mới đào lên khỏi mặt đất mà cơ quan hữu trách phát hiện thì việc lập biên bản và tạm thu hồi là hoàn toàn đúng. “Trường hợp 2 tảng đá này đã được đào lên từ nhiều năm trước và trưng bày trong nhà dân thì không thuộc phạm vi điều chỉnh của luật Khoáng sản. Hiện tôi chưa nắm rõ nội tình vụ việc nên tôi chưa thể đưa ra bình luận gì về việc cưỡng chế của chính quyền H.Chư Sê”, ông Thuấn nói. Theo ông Thuấn, cơ quan hữu trách cần lấy mẫu 2 tảng đá đem đi phân tích để xác định chính xác đó là loại khoáng sản gì. Nếu địa phương yêu cầu, Tổng cục Địa chất và Khoáng sản sẵn sàng thực hiện việc giám định 2 tảng đá này. Còn theo ông Nguyễn Văn Hồng, Phó giám đốc Sở TN-MT TP.HCM, để biết các hòn đá được người dân phát hiện trong lòng đất đó có phải là khoáng sản quý hay không, phải tiến hành kiểm định. Cơ quan thực hiện việc kiểm định là Sở Khoa học – Công nghệ hoặc cấp cao hơn nếu như sở không đủ điều kiện để kiểm định. Sau khi kiểm định, nếu là khoáng sản quý thì đó là tài sản của quốc gia và sẽ trích một tỷ lệ phần trăm giá trị của tài sản đó cho người phát hiện theo quy định của pháp luật.

Cưỡng chế là quá vội vàng

Qua thông tin và hình ảnh trên báo chí, tôi chưa thể xác định được loại đá mà hộ dân ở Chư Sê bị cưỡng chế là loại đá gì. Muốn xác định được đặc tính, tên gọi, thành phần… thì phải mất một quá trình xét nghiệm công phu chứ không thể nhìn bằng mắt thường mà phán đoán. Nhưng cho dù đó là đá quý, thuộc tài sản nhà nước thì chính quyền địa phương cũng không nên tiến hành cưỡng chế một cách đường đột mà phải thông qua thỏa thuận, thương lượng với người khai thác, xin mẫu vật để đi xét nghiệm, sau khi có kết quả rõ ràng mới tiến hành các bước tiếp theo như luật định. Việc chính quyền địa phương vội vàng cưỡng chế mà không giải thích rõ cho dân hiểu là chưa đúng, có thể sẽ gây hoang mang và bất bình cho dư luận.

Tiến sĩ Nguyễn Thị Bích Thủy – Phó chủ tịch Hội Khoáng sản

Nói là đá quý, nhưng nó chỉ quý đối với những người có thú chơi đá cảnh, cây cảnh hoặc duy tâm một chút gọi là đá phong thủy, hoàn toàn không phải “quý” theo tiêu chuẩn của nhà nước hoặc theo định nghĩa khoáng sản. Đối với trường hợp cưỡng chế 2 hòn đá ở Chư Sê, nếu đúng thật sự là đá quý thì phải có kết luận xét nghiệm của cơ quan chức năng và tiến hành theo đúng quy định pháp luật. Còn chính quyền địa phương chỉ nhìn bằng mắt thường rồi “phán” đây là tài sản quốc gia để thu hồi thì tôi nghĩ đây là lạm quyền và cố tình tìm cách làm khó dễ người dân.

Ông Nguyễn Văn Lãng – nguyên Phó chủ tịch Hội Sinh vật cảnh TP.HCM

Với kinh nghiệm chơi đá cảnh hơn 30 năm, tôi nhận định 2 hòn đá mà chính quyền H.Chư Sê cưỡng chế của dân chỉ là đá cảnh bình thường, không phải đá quý hiếm có giá trị lớn hay tài sản quốc gia gì cả. Loại đá này được bán rất nhiều ở Bảo Lộc, Đắk Nông. Nó chỉ có giá trị đối với những người đam mê đá cảnh do có hình dáng, màu sắc đẹp, nguyên khối, nhưng trị giá cũng chỉ tầm vài chục triệu, không thể đến mức cả tỉ đồng như nhiều người đồn thổi. Có thể vì những tin đồn này mà chính quyền địa phương “quan trọng hóa” vấn đề và đến tận nơi để cưỡng chế, như vậy khiến nhiều người nghĩ rằng họ tìm cách để “cướp đá” của dân. Về phía người chơi đá cảnh, kinh nghiệm của tôi từ trước đến nay là mua đá từ những khu vực đã được cấp phép khai thác, việc mua bán giao dịch cũng phải có hợp đồng thỏa thuận rõ ràng để tránh phát sinh tranh chấp sau này.

Ông Phan Chánh Tâm – GĐ Công ty TNHH Thiên Vạn Sài Gòn

Q.Thuần – H.Trọng
(ghi)

Theo Thanh Niên