Vụ Cát Tường, dùng n.hục h.ình và chặng đường gian nan
Tất cả những vụ việc đó cho thấy con đường đến với công lý nhiều quanh co, khúc khuỷu, mà nếu không có niềm tin thì người ta rất dễ bỏ cuộc.
Pháp luật không có công lýPháp luật bạo tàn
Công lý không có pháp luật- Công lý yếu đuối
(Pascal – luật gia La mã)
Năm công an Tuy Hòa dùng n.hục h.ình đ.ánh c.hết người vô tội, nhưng chỉ chịu mức án khiến dư luận bàng hoàng và thất vọng. Trước đó, vụ án oan động trời Nguyễn Thanh Chấn đã được giải quyết về phương diện hình sự. Nhưng ông Chấn vẫn chưa thể dừng chân trên con đường tiếp cận công lý để đòi bồi thường cho 10 năm tù oan.
Còn gia đình chị Huyền trong vụ Cát Tường đang phấp phỏng chờ ngày công lý lên tiếng với vụ án hiếm có trong lịch sử tố tụng: có người c.hết nhưng không tìm thấy xác… Các bị hại trong vụ siêu lừa Huyền Như vẫn đang chờ mong công lý trong phán quyết về bồi thường.
V.v,…
Tất cả những vụ việc đó cho thấy con đường đến với công lý nhiều quanh co, khúc khuỷu, mà nếu không có niềm tin thì người ta rất dễ bỏ cuộc.
Vụ án thẩm mỹ Cát Tường đến nay vẫn chưa tìm được xác nạn nhân
Công lý có đồng nghĩa với pháp luật?
Công lý, khái niệm tưởng như câu cửa miệng, hóa ra không đơn giản. Người phương Tây quan niệm công lý là một khái niệm triết lý, pháp luật, đạo đức đặt ra trên cơ sở tôn trọng pháp luật và sự công bằng. Công lý là thái độ, cách ứng xử tôn trọng chân lý và tự do của người khác, thái độ này có nguồn gốc bẩm sinh và phổ biến trong ý thức mỗi con người.
John Rawls, nhà triết học người Mỹ, viết trong cuốn Luận thuyết về công lý rằng:Công lý là đức hạnh thứ nhất cho các định chế xã hội, cũng như chân lý là của các hệ thống tư tưởng. Một lý thuyết dù có lộng lẫy đến đâu nhưng nếu nó sai thì phải bị bác bỏ, cũng như luật pháp và định chế có hoàn chỉnh đến đâu cũng cần phải dẹp bỏ nếu nó là bất công.
Theo quan niệm của người châu Phi, công lý là sự ứng xử phù hợp với truyền thống của t.iền nhân. Ở Ấn Độ, người Hindu coi công lý là sự tôn trọng và chấp nhận trật tự, đẳng cấp trong xã hội. Còn giáo lý đạo Ki-tô thì cho rằng công lý là sự công bằng, liêm khiết, sự phán quyết công minh phù hợp với pháp luật, và trên hết là phù hợp với lề luật thiên chúa và luật tự nhiên.
Nhưng công lý có khi không đồng nghĩa với pháp luật. Xét xử đúng pháp luật không có nghĩa ở đâu, khi nào cũng đã là công lý. Pháp luật chỉ là phương tiện chứa đựng công lý và quan tòa là người chuyển tải công lý đó đến với xã hội.
Việc nhận thức ở đâu, bao giờ pháp luật cũng là công lý sẽ dẫn đến hai hệ lụy:
Nhiều người nhận thức rằng tòa áp dụng luật tức là đã thực thi công lý trong trường hợp pháp luật không thể hiện công lý hoặc không được áp dụng và giải thích trên tinh thần công lý.
T.rói t.ay chính tòa án, khiến họ không có quyền sáng tạo luật khi pháp luật còn thiếu sót hoặc yên tâm xử đúng pháp luật là đã đảm bảo công lý.
Video đang HOT
Chính vì thế, ngồi tại hội đồng xét xử ở VN có Hội thẩm nhân dân, ở Mỹ có bồi thẩm đoàn. Họ chính là hiện thân của cuộc sống sinh động bên ngoài, là sự bổ khuyết tuyệt vời cho pháp luật mà dù cố gắng đến đâu cũng không theo kịp cuộc sống.
Hiến pháp 2013 tại điều 102 có sửa đổi quan trọng, khi khẳng định tòa án có nhiệm vụ không chỉ bảo vệ pháp luật mà còn bảo vệ công lý. Thẩm phán không chỉ là “bộ luật” lạnh lùng, khô khan và cứng nhắc, mà còn phải là con người đúng nghĩa và toàn diện nhất. Biết đau với những nỗi đau của đồng loại.
Trong trường hợp vụ án dùng n.hục h.ình ở Tuy Hòa, có thể các quan tòa khẳng định mình đã xử đúng luật. Thế nhưng bản án 3 năm án treo cho những bị cáo đ.ánh c.hết người khiến những ai có lương tâm không thể im lặng, thì liệu đã phải là công lý?
Vợ và hai con nhỏ của nạn nhân Ngô Thanh Kiều. Ảnh: Duy Thanh/TTO
Tiếp cận công lý là quyền con người
Vấn đề thực thi công lý của tòa án gắn liền với việc đảm bảo quyền tiếp cận công lý của người dân. Bởi một lẽ rất tự nhiên: khi có tranh chấp, không tự hòa giải được, người ta phải tìm đến tòa án để phân giải đúng sai; khi có vi phạm pháp luật, tòa án là nơi cuối cùng để xử lý trách nhiệm trên cơ sở công lý.
Để tiếp cận được với công lý, người dân cần phải được biết và có khả năng để biết công lý nằm ở đâu? Đến với công lý bằng con đường nào và phương tiện gì?…
Khác với nhà nước chuyên chế, công lý nằm trong tay kẻ cai trị chuyên quyền và độc đoán, trong nhà nước pháp quyền, tiếp cận công lý là quyền của người dân và nghĩa vụ của nhà nước. Công lý chỉ tồn tại và thực thi trong nhà nước pháp quyền khi người ta được tự do, bởi cơ sở của công lý phải được đặt trên nền tảng quyền cơ bản của con người.
Chúng ta đang tiến hành cải cách tư pháp trong bối cảnh xây dựng nhà nước pháp quyền của dân, do dân, vì dân mà trọng tâm là cải cách hệ thống tòa án. Mục đích của cải cách tư pháp không nằm ngoài việc đảm bảo cho tòa án thực thi công lý. Để đạt được mục đích này, việc bảo đảm quyền tiếp cận công lý cho người dân là hết sức quan trọng
Quyền tiếp cận công lý (L’access à la justice) đã được long trọng ghi nhận trong Công ước quốc tế về quyền con người. Có thể nói các quyền trong tư pháp hình sự chỉ gói gọn trong quyền tiếp cận công lý.
Quyền tiếp cận công lý được thể hiện ở các nội dung: Quyền trợ giúp pháp lý, quyền giáo dục đào tạo pháp luật, quyền được biết thông tin pháp luật và một hệ thống tư pháp công bằng và hiệu quả đảm bảo quyền xét xử công bằng:
Pháp luật là nơi công lý hiện diện và tòa án là nơi thực thi công lý. Tuy nhiên, tiếp cận với hệ thống pháp luật, với tòa án không phải ai cũng có năng lực cá nhân, tài chính và điều kiện sống giống nhau. Những người nghèo, người sống ở vùng khó khăn, người khuyết tật… không thể tiếp cận công lý nếu nhà nước không có biện pháp trợ giúp pháp lý cho họ. Chính vì vậy, quyền tiếp cận công lý bao gồm quyền được trợ giúp pháp lý của những người yếu thế trong xã hội.
Muốn tiếp cận công lý một cách dễ dàng, người dân phải có trình độ hiểu biết nhất định về pháp luật. Vì vậy, quyền được giáo dục, đào tạo pháp luật là một yếu tố của quyền tiếp cận công lý.
Đảm bảo quyền tiếp cận thông tin pháp luật là một nội dung của quyền tiếp cận công lý, nó đòi hỏi sự tham gia của người dân trong quá trình xây dựng, thông qua luật, quyền tiếp cận các văn bản pháp luật và đòi hỏi pháp luật phải công khai, minh bạch, dễ truy cập.
Công lý chỉ nằm trên giấy và trợ giúp pháp luật, giáo dục, đào tạo pháp luật, v.v… sẽ không có ý nghĩa nếu không có hệ thống tư pháp độc lập, hiệu quả. Tòa án với tư cách cơ quan thực hiện quyền tư pháp cũng là nơi công lý được thực thi. Điều đó giải thích tại sao khi nói đến công lý, người ta nghĩ ngay đến tòa án.
Đường nhọc nhằn
Nhìn vào hệ thống pháp luật, trong đó có pháp luật hình sự, người ta thấy Việt Nam đã, đang và cam kết tiếp thu những giá trị tiến bộ và văn minh nhân loại được ghi nhận trong các công ước quốc tế về quyền con người. Các hành vi xâm phạm quyền con người đã được điều chỉnh ở mức độ cao nhất bằng luật hình sự.
Người bị tình nghi có quyền bất khả xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, được đảm bảo quyền bào chữa và ở mức độ nào đó, cả quyền im lặng không phải đưa ra chứng cứ chống lại chính mình… Những điều này đã được quy định hoặc cụ thể, hoặc thấp thoáng trong luật Việt Nam.
Thế nhưng, nửa đêm nhân viên công quyền ở Tuy Hòa vẫn xông vào nhà bắt người, giam giữ trái pháp luật và dùng n.hục h.ình tra tấn. Tội g.iết n.gười quy định cụ thể thế nhưng ông Chấn vẫn kêu oan và bị oan thật…
Hóa ra công lý đang nằm trong pháp luật của chúng ta nhưng để tiếp cận với công lý lại thật nhọc nhằn và gỡ bỏ những trở ngại, những rào cản để con đường tiếp cận công lý thông thoáng hơn, để công lý như mưa rào tưới mát những người đang kháo khát nó.
Đinh Thế Hưng (Viện Nhà nước và Pháp luật, Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam)
Phỏng vấn nóng 2 luật sư trước thềm phiên xử bác sĩ thẩm mỹ viện Cát Tường
Theo dự kiến, ngày 14/4/2014, Tòa án nhân dân TP. Hà Nội sẽ mở phiên xét xử vụ án c.hết người ở Thẩm mỹ viện Cát Tường (số 45, đường Giải Phóng, quận Hoàng Mai, Hà Nội).
TMV Cát Tường, nơi BS Tường làm c.hết nạn nhân Huyền
Ngôi nhà nơi từng là thẩm mỹ viện, sau thời gian dài gián đoạn, không ai dám tới thuê. Những ngày cuối tháng 3/2014, vừa mới có một người đàn ông tới thuê để mở quán internet. Theo những hàng xóm, ban đầu người này cũng có vẻ chần chừ, lưỡng lự nhưng sau đó đã quyết định "dũng cảm" thuê để kinh doanh. "Anh ta qua đây tìm hiểu rất nhiều lần, hỏi chúng tôi thông tin về cửa hàng, ngần ngại mãi, nhưng có lẽ thấy giá thuê rẻ nên cuối cùng đã chấp nhận", một hàng xóm thuật lại.
Từ khi thuê lại căn nhà "chết người", người này thường đi cùng một vài người khác tới sửa sang."Anh ta ở đâu không rõ. Mỗi lần tới đây, để xe ở ngoài xong, là cùng mấy người mất hút vào trong, kéo cửa kín mít lại. Xong việc họ lại lặng lẽ ra về, không bao giờ giao lưu với hàng xóm xung quanh", một hàng xóm khác nói.
PV cũng đã có cuộc nói chuyện với Luật sư Chu Thị Trang Vân (Phó chủ nhiệm Ủy ban hợp tác quốc tế, Liên đoàn luật sư Việt Nam) người nhận bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho bị can Nguyễn Mạnh Tường (nguyên bác sỹ, chủ thẩm mỹ viện Cát Tường) về phiên tòa sắp diễn ra.
Nguyễn Mạnh Tường tại cơ quan công an
Nhận bào chữa cho bác sĩ Tường, bà thấy có đ.iểm gì khác so với các vụ án bà từng tham gia?
- Tôi từng tham gia nhiều vụ án, mỗi một vụ án đều có một sự khác biệt. Vụ án thẩm mỹ viện Cát Tường không có gì phức tạp, chỉ có điều chịu nhiều sự quan tâm, sức ép của dư luận. Tôi nghĩ dư luận quan tâm đến sự việc, nên một số người cảm thấy phức tạp. Song dưới góc độ pháp lý, luật quy định rõ ràng thì cứ áp dụng theo luật để mà xem xét các tội danh và hình phạt.
Có người đặt tên cho bác sĩ Tường là "bác sĩ tử thần". Vì sao bà lại nhận bào chữa cho bác sĩ Tường?
- Do xuất phát từ tinh thần tôn trọng pháp luật, tuân thủ theo các quy tắc đạo đức nghề nghiệp, tôn trọng công lý. Bất kể một bị can hay bị cáo nào đều có quyền được bào chữa và mời người bào chữa. Bên cạnh đó, bào chữa là nghề nghiệp của tôi, và mình phải có trách nhiệm. Ví dụ như đã là một bác sĩ thì không thể thấy bệnh nhân có bệnh nặng mà từ chối được... . Nói đơn giản, đây chỉ là trách nhiệm của người làm nghề.
Đặt ví dụ nếu không phải là luật sư, mà chỉ là một người bình thường, bà có quan tâm đến vụ việc?
- (Cười) Khi gia đình bác sĩ Tường đặt vấn đề bào chữa với tôi, sự việc đã trải qua được một thời gian, ngay khi đó tôi đã hình dung được tội danh và trách nhiệm mà bị can Tường sẽ phải gánh chịu.
Bà có chịu áp lực nào khi nhận bào chữa cho bị can Tường?
- Chính vì vụ án đang được dư luận quan tâm nên từ khi nhận bảo vệ quyền và lợi ích cho bị can Tường, tôi đã nhận được rất lời hỏi thăm, bàn tán của người thân quen. Tuy nhiên, bỏ qua những áp lực đó, tôi vẫn trung thành với quyết định của mình. Tôi biết có nhiều lời nói ra nói vào, nhưng đây là công việc của mình nên mình phải có nguyên tắc, đạo đức nghề nghiệp, bản lĩnh vững vàng.
Bào chữa cho thủ phạm, bà có bình luận gì về nạn nhân hiện vẫn đang bị m.ất x.ác và gia đình của nạn nhân?
- Tôi hết sức thông cảm và chia sẻ với gia đình, người thân của bị hại. Những mất mát này không ai có thể bù đắp được. Dưới góc độ chủ quan của họ thì đương nhiên họ rất đau lòng, nghĩ rằng là cần phải trừng trị thích đáng. Gia đình những nạn nhân bao giờ cũng có tâm lý như vậy. Nhưng tôi nghĩ gia đình bị hại cũng sẽ tin vào pháp luật, tin vào sự công tâm của pháp luật, tội danh ra sao - xử lý đến đó; bảo vệ quyền và lợi ích cho tất cả các bên.
Xin cảm ơn bà về cuộc trò chuyện!
PV cũng đã có cuộc nói chuyện với luật sư Nguyễn Anh Thơm, người được chỉ định bào chữa cho bị can Đào Quang Khánh (bảo vệ của thẩm mỹ viện Cát Tường, người đã cùng bác sỹ Tường n.ém x.ác nạn nhân). Luật sư Thơm nói: "Tôi từng tham gia bào chữa cho nhiều người ở t.uổi vị thành niên, nhiều tội còn đặc biệt nghiêm trọng hơn của Khánh rất nhiều. Nhưng tiếp xúc với Khánh nhiều lần, tôi thấy Khánh chỉ là một cậu thanh niên ở t.uổi mới lớn, còn thiếu hiểu biết pháp luật".
Bảo vệ Đào Quang Khánh
Ông gặp áp lực gì khi bào chữa cho bị can Khánh?
- Vì dư luận đang lúc "nóng" nên trước khi vào vụ này, cũng có những áp lực nhất định. Ví dụ dư luận lúc đó còn chưa biết hành vi cụ thể là như thế nào, có nhiều ý kiến, quan điểm khác nhau lên án Nguyễn Mạnh Tường, Đào Quang Khánh. Lúc đó bản thân luật sư cũng chịu phải những áp lực từ dư luận. Luật sư phải cố gắng bảo vệ quyền lợi cho người được bào chữa dù họ là người như thế nào. Không có ai muốn mình gây ra tội ác và phải rơi vào vòng lao lý.
Ông có đồng ý với ý kiến cho rằng Khánh là chủ mưu?
- Theo quan điểm khoa học pháp lý, chủ mưu là kẻ khởi xướng ra sự việc hay đưa ra kế hoạch để người khác thực hiện. Còn trong vụ án này, theo cáo trạng truy tố, đúng là cũng có dấu hiệu hay một số nét tương đồng cho rằng Khánh là "chủ mưu". Chính xác, theo cáo trạng, Khánh là người "xúi giục" Tường mang xác nạn nhân đi vứt dưới sông, vứt xe.
Vậy quan điểm của ông thế nào về hành vi của Khánh?
- Khánh chỉ là tòng phạm. Tất cả những việc này là do bác sĩ Tường. Bởi Khánh không phải là người gây ra nguyên nhân cái c.hết. Việc Khánh có xúi Tường hay không thì cũng còn phải làm rõ trong phiên tòa sắp tới. Theo tình tiết và diễn biến của vụ án, Khánh chỉ là một người đưa ra sáng kiến do sự nông nổi, bồng bột, thiếu hiểu biết của t.uổi trẻ. Tường mới là người quyết định. Bản thân Tường cũng đã có ý định đem đi vứt xác, còn Khánh chỉ gợi ý vứt ở nơi nào.
Ông còn điều gì chia sẻ với bạn đọc?
- Tôi đã có sự chuẩn bị rất kỹ càng cho ngày diễn ra phiên xét xử sắp tới. Sẽ có nhiều tình tiết mới được làm sáng tỏ tại phiên tòa.
Xin cảm ơn ông về cuộc trò chuyện!
PV cũng tìm tới gia đình Khánh. Tại ngôi nhà 8b, ngõ 100, phố Sơn Tây (Hà Nội), hiện hữu một sự im lìm vắng lặng. Một hàng xóm cho biết, từ ngày con trai bị bắt giam giữ, ngôi nhà của vợ chồng ông Đào Quang Tiến và bà Nguyễn Thị Yến (bố mẹ Khánh) lúc nào cũng khép cửa. "Ông Tiến hàng ngày vẫn lầm lũi đi làm xe ôm k.iếm t.iền trang trải cho cuộc sống gia đình. Bà Yến bệnh tình chưa có dấu hiệu thuyên giảm. Dù rất bức xúc trước hành vi của Khánh nhưng chúng tôi vẫn thấy thương và tội nghiệp cho vợ chồng ông Tiến", hàng xóm ái ngại cho hay.
Theo Xahoi
Chủ tịch tỉnh Phú Yên lên tiếng về vụ công an dùng n.hục h.ình Chủ tịch tỉnh Phủ Yên Phạm Đình Cự khẳng định: "Về nguyên tắc chúng tôi không can thiệp mà luật pháp thì cứ xử lý theo luật pháp". Phiên xử vụ 5 công an dùng n.hục h.ình vừa khép lại, nhưng hiện vẫn là tâm điểm chú ý của dư luận. Án đã tuyên nhưng nhiều ý kiến cho rằng, còn nhiều hoài...
