Vụ bầu Kiên: Bàn về nguyên tắc áp dụng, giải thích luật
Một hành vi vi phạm chưa có chế tài xử lý hành chính, nhưng lại bị xử lý hình sự.
Một số luật sư đã cùng ký văn bản đề nghị Quốc Hội giám sát vụ án Nguyễn Đức Kiên và vụ án Huỳnh Thị Huyền Như, một trong những lý do là cả hai vụ án có nhiều vấn đề liên quan đến quan điểm, cách thức xây dựng, ban hành, hướng dẫn và áp dụng pháp luật, đến cách hiểu và áp dụng điều 106 Luật các Tổ chức tín dụng (TCTD). Kiến nghị này đúng thời điểm Quốc Hội đang chuẩn bị xem xét sửa đổi Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư.
Cơ quan Điều tra phải hỏi Ngân hàng Nhà nước
Theo Kết luận điều tra và Cáo trạng vụ án Nguyễn Đức Kiên, ngày 22/3/2010, Thường trực HĐQT ACB ra chủ trương về việc ủy thác cho nhân viên dùng tiề.n của ACB gửi tại các ngân hàng khác. Điều 72 Luật các TCTD năm 1997 (được sửa đổi, bổ sung năm 2004) quy định “Tổ chức tín dụng được quyền ủy thác, nhận ủy thác, làm đại lý trong các lĩnh vực liên quan đến hoạt động ngân hàng, kể cả việc quản lý tài sản, vốn đầu tư của tổ chức, cá nhân theo hợp đồng”.
Luật các TCTD năm 1997 có hiệu lực đến 31/12/2010, Nghị quyết và việc ủy thác gửi tiề.n của ACB hoàn toàn phù hợp pháp luật. Nội dung này được Cơ quan điều tra, Viện Kiểm sát ghi nhận.
Trong năm 2011, ACB tiếp tục ủy thác cho 19 nhân viên gửi tiề.n tại Ngân hàng Công thương và bị Huỳnh Thị Huyền Như chiếm đoạt 718,908 tỷ, được cho là gây thiệt hại cho ACB. Điều 106 Luật các TCTD năm 2010 (có hiệu lực từ 1/1/2011) quy định “Ngân hàng thương mại được quyền ủy thác, nhận ủy thác, đại lý trong lĩnh vực liên quan đến hoạt động ngân hàng theo quy định của Ngân hàng Nhà nước”.
Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an đã có công văn hỏi Ngân hàng Nhà nước Việt Nam để xác định việc ủy thác của ACB có vi phạm quy định về ủy thác hay không, quy định tại những văn bản nào, chế tài xử lý cụ thể như thế nào
Vi phạm nhưng chưa có chế tài xử lý
Ngày 17/5/2012, Phó chánh thanh tra giám sát Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Đặng Văn Thảo ký công văn số 350 trả lời Cơ quan điều tra xác định ACB được thực hiện nghiệp vụ ủy thác nhưng ACB thực hiện ủy thác cho cá nhân khi chưa có hướng dẫn của Ngân hàng Nhà nước là vi phạm Điều 106 Luật các TCTD năm 2010, quy định Ngân hàng thương mại được quyền ủy thác theo quy định của Ngân hàng Nhà nước.
Trên cơ sở công văn của NHNN, kết luận điều tra và cáo trạng xác định ACB ủy thác cho nhân viên gửi tiề.n trong năm 2011 là vi phạm Luật các TCTD năm 2010.
Vì vậy, Ông Nguyễn Đức Kiên cùng các cá nhân nguyên thường trực Hội đồng quản trị ACB (Trần Xuân Giá, Phạm Trung Cang, Trịnh Kim Quang, Lý Xuân Hải, Huỳnh Quang Tuấn) đã phạm tội cố ý làm trái gây hậu quả nghiêm trọng.
Video đang HOT
Như vậy, một hành vi vi phạm chưa có chế tài xử lý hành chính, nhưng lại bị xử lý hình sự.
Trên cơ sở công văn của NHNN, kết luận điều tra và cáo trạng xác định ACB ủy thác cho nhân viên gửi tiề.n trong năm 2011 là vi phạm Luật các TCTD năm 2010.
NHNN có giải thích luật?Luật các TCTD năm 2010 có hiệu lực từ 01/01/2011, điều 106 quy định hoạt động ủy thác của các ngân hàng thương mại thực hiện “theo quy định của Ngân hàng Nhà nước” đã được Ngân hàng Nhà nước giải thích trong công văn trả lời Cơ quan điều tra là ngân hàng thương mại thực hiện ủy thác khi chưa có hướng dẫn của Ngân hàng Nhà nước là vi phạm Luật các TCTD.
Điều này có nghĩa cụm từ “theo quy định của Ngân hàng Nhà nước” được hiểu là “chỉ được thực hiện sau khi có hướng dẫn”. Như vậy, công văn của NHNN, chỉ do Phó Chánh thanh tra, giám sát Ngân hàng ký thực chất là công văn giải thích luật, một việc thuộc thẩm quyền của Ủy ban thường vụ Quốc Hội theo quy định của điều 85 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật
Nội dung giải thích có hợp lý?
Ngoài việc tuân thủ Luật các TCTD, các ngân hàng thương mại còn chịu sự điều chỉnh của Luật Doanh nghiệp. Theo Luật Doanh nghiệp, chỉ có 3 loại hình hoạt động kinh doanh: cấm kinh doanh; kinh doanh có điều kiện; tự do kinh doanh các ngành nghề mà pháp luật không cấm.
Đối với các loại hoạt động kinh doanh có điều kiện, Luật Doanh nghiệp quy định phải thể hiện bằng các nội dung cụ thể như Giấy phép kinh doanh, Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh, chứng chỉ hành nghề … Đặc biệt, Luật Doanh nghiệp quy định tại khoản 5, điều 7 “Bộ, cơ quan ngang bộ, Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân các cấp không được quy định về ngành nghề kinh doanh và điều kiện kinh doanh”.
Như vậy, Luật các TCTD quy định các ngân hàng thương mại được ủy thác “theo quy định của Ngân hàng Nhà nước” không thể hiểu “hướng dẫn của Ngân hàng Nhà nước” là điều kiện kinh doanh, phải có hướng dẫn mới được thực hiện.
Trên thực tế, sau khi Luật các TCTD năm 2010 có hiệu lực từ 1/1/2011, mãi đến ngày 08/3/2012, Ngân hàng Nhà nước mới có Thông tư số 04/2012/TT/NHNN hướng dẫn về nghiệp vụ ủy thác, dù Luật ban hành các văn bản quy phạm pháp luật quy định nếu Luật cần có văn bản hướng dẫn thì văn bản đó phải được ban hành và có hiệu lực cùng thời điểm có hiệu lực của luật.
Trước khi ban hành thông tư 04, Ngân hàng Nhà nước cũng không hề có bất cứ văn bản nào cảnh báo, nhắc nhở các ngân hàng thương mại về hoạt động ủy thác. Công văn 350 trả lời Cơ quan điều tra được đóng dấu mật cũng không được gửi cho các ngân hàng thương mại.
Sau khi xảy ra vụ án Huyền Như, Ngân hàng Nhà nước mới cho rằng việc các ngân hàng ủy thác khi chưa có hướng dẫn của Ngân hàng Nhà nước là trái luật. Chính vì vậy trong công văn 350 mới nêu chưa có chế tài xử lý với vi phạm này.
Kiến nghị về xây dựng và giải thích luật
Để đảm bảo minh bạch cho môi trường kinh doanh, trong quá trình xây dựng luật, Quốc Hội cần đưa ra các quy định rõ ràng, cụ thể, để không nảy sinh trường hợp như vụ án Nguyễn Đức Kiên, Cơ quan điều tra phải hỏi Ngân hàng Nhà nước xem việc ủy thác có vi phạm pháp luật không.
Nếu hiểu như NHNN trả lời Cơ quan điều tra, đề nghị Quốc Hội quy định trong luật các cụm từ “theo quy định” có nghĩa là “phải đợi hướng dẫn mới được thực hiện”.
Các luật sư cũng kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc Hội xem xét và có ý kiến về tính hợp pháp của công văn 350 của Ngân hàng Nhà nước, vì Ngân hàng Nhà nước không có thẩm quyền giải thích luật. Đồng thời, đề nghị Ủy Ban thường vụ Quốc Hội chính thức có giải thích về điều 106 Luật các TCTD.
Theo Datviet
VietBao.vn (Theo Đất Việt)
20/5, bầu Kiên sẽ tiếp tục hầu tòa
Phiên tòa xét xử lại vụ án "bầu" Kiên cùng đồng phạm sẽ diễn ra từ ngày 20/5 - 5/6. Phía TAND TP Hà Nội đang xem xét các phương án theo quy định về tố tụng đối với khả năng vắng mặt của ông Trần Xuân Giá.
Chiều nay (8/5), TAND TP Hà Nội, cho biết đã tống đạt quyết định đưa vụ án "bầu" Kiên cùng đồng phạm ra xét xử từ ngày 20/5-5/6. Theo đó, 9 bị cáo trong vụ án sẽ phải ra hầu tòa với 4 tội danh khác nhau.
Riêng với trường hợp của bị can Trần Xuân Giá, Thẩm phán Nguyễn Hữu Chính - Phó Chánh án TAND TP Hà Nội cho biết, toà chưa có quyết định chính thức về việc có tách ông Trần Xuân Giá ra khỏi vụ án để tiếp tục xét xử vụ án "bầu" Kiên hay không. Ông Chính cũng cho biết thêm, tòa án sẽ xem xét trên tinh thần tuân thủ đầy đủ quy định pháp luật về tố tụng về trường hợp của ông Trần Xuân Giá trong vụ án này.
Dự kiến vào ngày 20/5 - 5/6 tòa án nhân dân thành phố Hà Nội sẽ mở lại phiên xét xử vụ án "bầu" Kiên cùng đồng phạm.
Về tình hình sức khỏe của ông Giá, vào ngày 5/5, thời điểm phóng viên tìm tới Bệnh viện Hữu Nghị, ông Giá vẫn còn nằm trên giường bệnh.
Ông Giá cho hay, vào ngày 27/4, ông có làm xét nghiệm để chuẩn bị mổ u xơ tiề.n liệt tuyến, bất ngờ ông bị sốc nhiễm khuẩn do nhiễ.m trùn.g má.u, gây sốt cực cao đến 42 độ, co giật mạnh, mê man hoàn toàn, huyết áp tụt xuống... nguy cơ gây t.ử von.g rất cao. May mắn sau khi được các bác sĩ tận tình cứu chữa ông mới qua khỏi "kiếp nạn".
Trước đó, phiên toà xử Nguyễn Đức Kiên, nguyên Chủ tịch Hội đồng đầu tư Ngân hàng ACB, nguyên Phó chủ tịch HĐQT Ngân hàng ACB, nguyên Phó chủ tịch Hội đồng sáng lập ACB và đồng phạm được khai mạc vào sáng 16/4 song đã bị hoãn ngay chiều cùng ngày. Lý do vì bị cáo Trần Xuân Giá, nguyên Chủ tịch HĐQT Ngân hàng ACB không thể có mặt do bệnh nặng phải điều trị tại Bệnh viện Hữu Nghị.
Theo quy định tố tụng, không quá 30 ngày sau khi hoãn, toà cần phải mở lại để xét xử vụ án "bầu" Kiên. Sau khi phiên tòa bị hoãn, để đảm bảo cho công tác xét xử, 4 bị cáo đang hưởng tại ngoại đã bị thay đổi biện pháp ngăn chặn từ tại ngoại sang tạm giam. Như vậy, 8 trong tổng số 9 bị cáo trong vụ án này bị tạm giam, trừ trường hợp ông Trần Xuân Giá.Ngày 4/5, luật sư của ông Trần Xuân Giá đã thay mặt thân chủ gửi TAND TP Hà Nội và VKSND TP Hà Nội đề nghị cân nhắc thời gian mở lại phiên tòa xét xử vụ án "bầu" Kiên (Nguyễn Đức Kiên) mà ông là người liên quan, vì sức khỏe còn yếu. Ông Trần Xuân Giá cho biết sức khỏe ông trở nên tồi tệ từ ngày 26/4.
Theo cáo trạng, "bầu" Kiên cùng các bị can: Trần Xuân Giá, Trịnh Kim Quang, Lê Vũ Kỳ, Lý Xuân Hải đã đồng ý cho thực hiện chủ trương, ủy thác cho các nhân viên gửi tiề.n và.o các tổ chức tín dụng gây thiệt hại số tiề.n 718,9 tỉ đồng.
Toàn bộ số tiề.n này đã bị Huỳnh Thị Huyền Như, nguyên Trưởng phòng giao dịch Điện Biên Phủ thuộc Vietinbank Chi nhánh TP HCM chiếm đoạt.Đối với hành vi cấp tín dụng để đầu tư cổ phiếu ACB, ngày 2/1/2009, Thường trực HĐQT Ngân hàng ACB đã họp và ra chủ trương cấp tín dụng cho Công ty Chứng khoán ACB (ACBS) để mua cổ phiếu ACB.
Chủ trương này trái với quy định của Bộ Tài chính, gây thiệt hại cho ACB hơn 687,7 tỉ đồng. Cáo trạng lần 2 truy tố 2 bị can Nguyễn Đức Kiên và Lê Vũ Kỳ về hành vi này.
Về tội trốn thuế, năm 2009, Công ty B&B kinh doanh vàng trên tài khoản ngoài lãnh thổ Việt Nam với ACB, thu được số tiề.n lãi hơn 100 tỉ đồng. Tuy nhiên, "bầu" Kiên đã trốn nộp thuế thu nhập doanh nghiệp hơn 25 tỉ đồng. Về hành vi "Lừ.a đả.o chiếm đoạt tài sản", "bầu" Kiên chỉ đạo Trần Ngọc Thanh và Nguyễn Thị Hải Yến lập khống biên bản họp HĐQT và quyết định của HĐQT thể hiện chủ trương của HĐQT công ty để bán 20 triệu cổ phần cho Công ty TNHH một thành viên Thép Hòa Phát, lấy 264 tỉ đồng, bất chấp số cổ phần này đang bị thế chấp cho ACB.Tổng số tiề.n thiệt hại do 9 bị can gây ra trong vụ án này là 1.695,6 tỉ đồng.
Tuấn Hợp - Lê Tú
Theo Dantri
Bắt giam nốt 4 bị cáo trong vụ án bầu Kiên Ngoài bị can Trần Xuân Giá đang chữa bệnh, cơ quan tố tụng vừa bắt tạm giam nốt 4 bị can đang tại ngoại trong vụ án "bầu" Kiên để phục vụ công tác xét xử, gồm: Phạm Trung Cang, Lê Vũ Kỳ, Trịnh Kim Quang và Huỳnh Quang Tuấn. Ngày 30/4, Chánh án TANDTP Hà Nội Nguyễn Đức Bình cho biết, cơ...