Vụ án cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi: Những băn khoăn về xử lý thiệt hại

Nguyễn Hưng09:44 01/12/2021

Chiều 30/11, TAND TP Hà Nội tiếp tục điều hành phiên toà hình sự sơ thẩm xét xử 36 bị cáo bị truy tố về tội “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Dự án đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi.

Sang ngày xét xử thứ 6, HĐXX dành thời gian để bị cáo, luật sư bào chữa cho bị cáo tranh luận với đại diện Viện Kiểm sát thực hành quyền công tố tại phiên toà.

Trình bày tại tòa, luật sư bào chữa và bị cáo đều bày tỏ băn khoăn về cách tính thiệt hại và cách xử lý thiệt hại trong vụ án này.

Luật sư Lý Vinh Hoàng (bào chữa cho bị cáo Cao Hừng Đông, cựu Phó Giám đốc Ban điều hành Liên danh gói thầu số 1) nêu quan điểm, theo cáo trạng thì hậu quả thiệt hại của cả giai đoạn 1 của vụ án là hơn 811 tỷ đồng. Trong đó, bị cáo Cao Hừng Đông bị quy kết phải chịu trách nhiệm về số tiền hơn 45 tỷ đồng. Đây là số tiền mà chủ đầu tư đã thanh toán cho các hạng mục công trình không đảm bảo chất lượng do Tổng Công ty Xây dựng công trình giao thông 5 ( Cienco 5) thi công tại gói thầu số 1 theo các hồ sơ thanh toán (IPC) từ số 21 đến số 34 và số 36.

Luật sư Hoàng cho rằng, đây không phải là giá trị thiệt hại mà là giá trị do cơ quan tố tụng sử dụng số liệu thanh toán cho các hạng mục theo kết quả giám định của Phân viện Khoa học công nghệ Giao thông Vận tải phía Nam báo cáo là không đạt chất lượng.

Các bị cáo tại phiên toà.

Theo luật sư, để cẩn trọng hơn, cơ quan tố tụng nên trưng cầu Hội đồng định giá phần giá trị thiệt hại theo Điều 101 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015. Việc xác định chất lượng thi công cho công trình giao thông mà chỉ cần một lỗ khoan, nếu có lớp vật liệu nào đó không đạt chất lượng mà xác định cả lớp vật liệu đó không đạt thì không hợp lý. Ngoài ra, luật sư cũng cho rằng, việc xác định giá trị thiệt hại vì nghiệm thu đưa vào khai thác công trình chưa đạt chất lượng, chưa hoàn thành 100% tuy có gây thiệt hại nhưng đã tạo được khoản thu phí hơn 1.400 tỷ đồng thì có thể xem xét để khấu trừ thiệt hại.

Luật sư Đào Hữu Đăng (bào chữa cho bị cáo Nguyễn Mạnh Cường, cựu Phó Giám đốc Ban điều hành Liên danh gói thầu số 1) đồng quan điểm với luật sư đồng nghiệp khi cho rằng, trong vụ án này, chủ đầu tư không mất toàn bộ lợi ích từ công trình mà đã thu phí được 1.400 tỷ đồng. Do đó, chủ đầu tư không thể buộc nhà thầu bồi thường số tiền 811 tỷ đồng. Bởi toàn bộ các chi phí, sửa chữa các bộ phận hư hỏng của công trình theo đúng chỉ dẫn kỹ thuật và hồ sơ thiết kết đều thuộc giai đoạn bảo hành của dự án.

Video đang HOT

Luật sư Nguyễn Văn Ngôn (bào chữa cho bị cáo Quản Trọng Tuấn, cựu Giám đốc Ban điều hành Liên danh gói thầu số 3B) khi tranh luận lại bàn về trách nhiệm bồi thường thiệt hại và cho rằng, trong vụ án này, nhóm bị cáo là cán bộ, là người làm công cho Tổng Công ty Xây dựng công trình giao thông 6 (Cienco 6) là một pháp nhân. Luật sư viện dẫn Điều 597 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định: “Pháp nhân phải bồi thường thiệt hại do người của mình gây ra trong khi thực hiện nhiệm vụ được pháp nhân giao; nếu pháp nhân đã bồi thường thiệt hại thì có quyền yêu cầu người có lỗi trong việc gây thiệt hại phải hoàn trả một khoản tiền theo quy định của pháp luật”.

Mặt khác, tại phiên tòa, đại diện ủy quyền Cienco 6 cũng xác nhận chịu trách nhiệm bồi thường và không yêu cầu bị cáo bồi hoàn. Vì vậy, luật sư đề nghị HĐXX không tuyên bị cáo phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại và giải tỏa việc phong tỏa tài sản, tài khoản của bị cáo.

Theo luận tội của đại diện Viện Kiểm sát thực hành quyền công tố tại phiên tòa, căn cứ kết quả giám định về chất lượng công trình xây dựng, căn cứ hồ sơ nghiệm thu, thanh toán của dự án, Tổng Công ty đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) đã nghiệm thu, thanh toán cho các nhà thầu số tiền hơn 811 tỷ đồng đối với các hạng mục công trình không đảm bảo chất lượng của các gói thầu. Việc trực tiếp xác nhận nghiệm thu chất lượng các lớp vật liệu, chất lượng các hạng mục, chất lượng công trình hoàn thành không đúng tiêu chuẩn kỹ thuật, yêu cầu thiết kế dự án của các bị cáo trong vụ án là hành vi không tuân thủ các quy định của pháp luật về quản lý đầu tư và xây dựng công trình có hiệu lực tại thời điểm thực hiện Dự án đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi, đã vi phạm các quy định của Chính phủ quy định về quản lý chất lượng và bảo trì công trình xây dựng, vi phạm quy định của Luật Xây dựng năm 2014 quy định về công tác nghiệm thu, các hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động xây dựng, vai trò trách nhiệm của chủ đầu tư dự án, dẫn đến đưa công trình không đảm bảo chất lượng vào sử dụng, gây hậu quả nghiêm trọng

Xem xét trách nhiệm hai nguyên Tổng Giám đốc VEC ở giai đoạn 2 vụ án

Cơ quan điều tra trưng cầu giám định để đánh giá chất lượng công trình xây dựng đối với các gói thầu thuộc giai đoạn 2 của Dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi, xem xét trách nhiệm người liên quan.

Từ ngày 23/11, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội mở phiên sơ thẩm xét xử 36 bị cáo trong vụ án xảy ra tại Dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi (gọi tắt là Dự án).

Các bị cáo trong vụ án xảy ra tại đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi (Ảnh: CTV).

Theo cáo trạng, Dự án do Tổng Công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) làm chủ đầu tư có tổng chiều dài toàn tuyến là hơn 139 km, từ TP Đà Nẵng đến TP Quảng Ngãi (tỉnh Quảng Ngãi). Giai đoạn một của dự án dài 65 km, từ thành phố Đà Nẵng đến TP Tam Kỳ (tỉnh Quảng Nam), gồm 8 gói thầu xây lắp chính, trong đó có 7 gói thầu thi công đường và một gói thầu chủ yếu thi công cầu.

Dự án được khởi công ngày 19/5/2013, đến ngày 1/8/2017 hoàn thành thông xe, được đưa vào khai thác sử dụng giai đoạn một; ngày 2/9/2018 hoàn thành thông xe, được đưa vào khai thác sử dụng giai đoạn hai - 74,2 km từ TP Tam Kỳ - TP Quảng Ngãi.

Dù mới được đưa vào khai thác nhưng đoạn đường 65 km đã có rất nhiều điểm hỏng biểu hiện trên mặt đường bê tông nhựa, ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc vận hành khai thác, an toàn khi tham gia giao thông.

Kết luận giám định cho thấy, chất lượng công trình xây dựng hoàn thành đối với tất cả 7 gói thầu (phần đường) thuộc giai đoạn một của dự án không đảm bảo đúng như tiêu chuẩn kỹ thuật, yêu cầu thiết kế dự án.

Quá trình thi công, nghiệm thu, các bên liên quan đã không thực hiện đo nghiệm thu cường độ mặt đường trên các lớp vật liệu hoàn thành, không đo hệ số thấm của lớp bê tông nhựa tạo nhám để đánh giá chất lượng công trình xây dựng sau khi thi công, dẫn đến không kiểm soát được chất lượng hạng mục công trình xây dựng nhưng đã ký nghiệm thu, đề nghị đưa công trình vào khai thác sử dụng.

Mặc dù các hạng mục công trình xây dựng không đảm bảo chất lượng nhưng chủ đầu tư và các đơn vị liên quan đã nghiệm thu, thanh toán hơn 811 tỷ đồng cho các đơn vị thi công dự án. Số tiền này được quy kết do hành vi vi phạm của các bị cáo gây ra.

Với hành vi vi phạm tại giai đoạn một của Dự án, 36 bị cáo bị đưa ra xét xử về tội "Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng".

Xem xét trách nhiệm 2 nguyên Tổng Giám đốc VEC

Cũng theo cáo trạng, để đánh giá chất lượng công trình xây dựng đối với các gói thầu thuộc giai đoạn 2 của Dự án, Cơ quan Cảnh sát điều tra - Bộ Công an đã trưng cầu Phân Viện khoa học công nghệ giao thông vận tải phía Nam (Bộ Giao thông vận tải) giám định, đến nay chưa có kết quả giám định.

Do vậy, để đảm bảo tiến độ xử lý vụ án, Cơ quan CSĐT - Bộ Công an đã ra Quyết định tách hành vi có dấu hiệu sai phạm khi thực hiện các gói thầu thuộc giai đoạn 2 của Dự án, chờ kết quả giám định tư pháp về chất lượng công trình xây dựng để xem xét, xử lý sau.

Đại diện Viện Kiểm sát công bố cáo trạng trước tòa (Ảnh: CTV).

Cũng liên quan đến giai đoạn 2 của Dự án, cơ quan tố tụng "điểm" một số sai phạm của ông Mai Tuấn Anh, TGĐ VEC (từ ngày 1/4/2011 đến ngày 31/5/2017, Chủ tịch HĐTV VEC từ ngày 31/5/2017 đến ngày 28/8/2020) và ông Trần Văn Tám, TGĐ VEC (từ ngày 1/6/2017 đến ngày 28/8/2020).

Theo cáo trạng, với vai trò là TGĐ điều hành hoạt động của VEC, ông Mai Tuấn Anh đã không kiểm tra giám sát, không thực hiện đúng chỉ đạo và báo cáo Bộ GTVT liên quan đến yêu cầu kiểm soát chặt chẽ, phương án khắc phục nguồn vật liệu từ các mỏ đá kém chất lượng của Dự án; có dấu hiệu thiếu trách nhiệm trong công tác, ảnh hưởng đến chất lượng công trình xây dựng không đảm bảo.

Tuy nhiên, ông Mai Tuấn Anh còn liên quan đến giai đoạn 2 của Dự án đang được giám định chất lượng công trình xây dựng. Do vậy, để đánh giá, xem xét xử lý, Cơ quan CSĐT - Bộ Công an ra Quyết định tách hành vi liên quan đến các sai phạm có dấu hiệu thiếu trách nhiệm của ông Mai Tuấn Anh để xử lý trong giai đoạn 2 của vụ án.

Đối với ông Trần Văn Tám, ông Tám được bổ nhiệm làm TGĐ VEC khi giai đoạn một của dự án được nghiệm thu cơ sở và đưa vào sử dụng. Trong thời gian này, Dự án được phân công cho Lê Quang Hào - Phó TGĐ phụ trách.

Với vai trò là TGĐ, ông Trần Văn Tám có phần trách nhiệm là người đứng đầu, không kịp thời phát hiện, ngăn chặn hành vi vi phạm pháp luật của cấp dưới nhưng chưa đến mức để xem xét trách nhiệm hình sự trong giai đoạn một Dự án.

Bản thân ông Tám có liên quan đến quá trình thực hiện giai đoạn 2 của Dự án (75km sử dụng vốn vay của WorldBank) với vai trò là lãnh đạo phụ trách trực tiếp, đồng thời là Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu cơ sở Dự án nên sẽ được xem xét trách nhiệm trong giai đoạn 2 của vụ án.

Bỏ chốt kiểm dịch để thuận tiện đi lại, lưu thông hàng hoá Ngay sau khi Chính phủ ban hành Nghị quyết 128, nhiều địa phương vẫn duy trì chốt chặn, gây khó khăn cho việc đi lại, lưu thông hàng hoá. Bộ GTVT, Tổng cục Đường bộ Việt Nam thường xuyên phối hợp với các tỉnh, thành để tháo gỡ khó khăn. Trên các tuyến quốc lộ và đường Hồ Chí Minh do Cục Quản...