Vụ án “câm nín” 40 năm: Hành trình 31 năm con truy tìm hung thủ giết mẹ
Không nhà cửa, vợ con, anh Đỗ Thanh An nhiều năm qua rong ruổi trên mọi nẻo đường, nay đây mai đó, cơm hàng cháo chợ, chỉ nhằm mục đích duy nhất là tìm ra kẻ thủ ác sát hại mẹ mình hơn 40 năm trước.
Hành trình hơn 30 năm truy tìm hung thủ giết mẹ ( Video: Trung Kiên – Xuân Duy).
Tuổi thơ bất hạnh
Anh Đỗ Thanh An kể lại câu chuyện đời mình (Ảnh: T.K)
Anh Đỗ Thanh An (48 tuổi, ngụ Bình Định) là con trai nạn nhân trong vụ án giết người “câm nín” suốt 40 năm mà Dân trí phản ánh. Với giọng đượm buồn, anh An kể lại cuộc đời đầy sóng và hành trình gian truân đi tìm hung thủ sát hại mẹ mình.
Mẹ anh là bà Phan Thị Khanh lấy chồng ở Bình Định, có 2 con trai (anh An là con thứ). Khi cậu bé An mới chào đời được vài tháng thì cha qua đời. Cuộc sống khó khăn nên bà Khanh để con lớn cho nhà nội nuôi dưỡng rồi bế An (lúc này 3 tuổi) vào xã Tân Minh, huyện Hàm Tân (tỉnh Bình Thuận) nương nhờ bên ngoại.
Ở cùng bà ngoại, mẹ anh An là lao động chính trong nhà, phụ bà nuôi người em trai còn nhỏ. Đến khi cậu lớn lấy vợ, mẹ anh chặt chiếc vòng tay bằng vàng đưa cậu 2 chỉ để làm đám cưới.
“Hồi đó, có lần nhà bị cháy rụi, mẹ tôi phải cào đống tro còn chưa nguội, đào chỗ chân giường lên tìm số vàng chôn bên dưới. Trong đó là một cái vòng tay đã cắt ra một đoạn cho cậu tôi, một ít nhẫn và dây chuyền. Từ sau lần cháy nhà, mẹ may một cái túi yếm cột trước bụng để cất gia tài của mình”, anh An kể.
Biết con trai thiệt thòi, thiếu tình thương của cha nên bà Khanh dành hết mọi tình yêu thương cho anh An. Gia đình thiếu phụ đang sống êm ấm thì bỗng biến cố ập đến.
Anh An trở thành trẻ mồ côi kể từ buổi tối 31/7/1980, khi người mẹ yêu quý bị sát hại (Ảnh: T.K).
Buổi chiều định mệnh, ngày 31/7/1980, bà Khanh lên rẫy nhưng mãi vẫn không thấy về. Gần 7h tối, cậu bé 6 tuổi nhận được hung tin mẹ bị giết với hàng chục nhát dao, chiếc túi yếm đựng vàng của mẹ bị xé, toàn bộ tài sản bị lấy mất.
Thành trẻ mồ côi, cậu bé An phải ở cùng cậu, trông giữ hai đứa em con cậu và làm việc nhà. Cũng từ đây, tuổi thơ của đứa trẻ gắn liền với những lần đánh mắng triền miên suốt 3 năm.
Thương xót hoàn cảnh của An khi đó, một người hàng xóm đã lặn lội ra Bình Định tìm bà nội vào Bình Thuận đón An về.
Hành trình hơn 30 năm truy tìm hung thủ giết mẹ
Hành trình truy tìm hung thủ sát hại mẹ của anh An là hàng chục năm gian truân, cực khổ (Ảnh: T.K).
Chưa đầy 10 tuổi, An rời ngôi nhà của mẹ để về quê nội ở Bình Định. Do ông bà nội đã già nên An không được đến trường như các bạn.
Thỉnh thoảng cậu về ngôi nhà cũ của mẹ thăm bà ngoại. Mỗi lần về, An lại nghe những người hàng xóm nói lại nghi vấn về hung thủ thực sự giết mẹ mình.
Suy nghĩ, thôi thúc phải đi tìm chân tướng làm rõ sự việc nảy ra trong đầu anh An. Anh bắt đầu tìm đến những người hàng xóm từng làm đơn tố cáo với công an nghi can của vụ án và tự đi tìm những dấu vết của kẻ giết người. Anh thu thập, ghi chép vào sổ.
Đến năm 1990, anh An viết đơn tố cáo gửi đến cơ quan điều tra. Người anh tố cáo là ông Trương Đình Chi (còn có tên Trương Đình Khôi). Tuy nhiên, thông tin ông Chi ở đâu thì anh tìm không ra. Bởi người này chỉ xuất hiện trước khi mẹ anh bị giết vài ngày và hai ngày sau khi vụ án xảy ra, ông ta cùng vợ con biến mất.
Để truy tìm hung thủ sát hại mẹ mình, anh An không dám lập gia đình vì sợ vướng bận. Anh đi làm thuê nhiều nơi từ TPHCM, Đồng Nai, Vũng Tàu rồi xuống tận Sóc Trăng để dò la tin tức.
Trong suốt hành trình đi tìm hung thủ sát hại mẹ, anh gặp muôn vàn khó khăn nhưng người đàn ông này quyết không nản chí, hễ nơi nào có người tên Trương Đình Khôi hay có ngoại hình giống liền tìm đến.
Đơn thư của anh An được gửi đến nhiều cơ quan tố tụng từ trung ương đến địa phương. Tất cả nơi nào mà anh nghĩ có thể giúp thúc đẩy cơ quan điều tra trả lời về cái chết của mẹ mình, anh đều gửi.
Sau hơn 30 năm miệt mài dò tìm tung tích hung thủ sát hại mẹ mình, cũng như gõ cửa cơ quan chức năng, năm 2021, Công an tỉnh Bình Thuận đã phục hồi điều tra vụ án.
Kết quả điều tra cho thấy, Trương Đình Khôi là kẻ giết, cướp tài sản của bà Khanh. Tuy nhiên, do hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự nên hung thủ thoát tội.
Hơn 30 kiên trì, anh An đã truy tìm được kẻ thủ ác sát hại mẹ mình 42 năm trước là Trương Đình Chi (tức Mười Chi), còn có họ tên khác là Trương Đình Khôi (Ảnh: T.K).
Ngay khi nhận được thông tin này, anh An không đồng tình về việc đình chỉ điều tra vụ án do hết thời hiệu.
Theo anh An, mấy chục năm anh đã gửi đơn tố giác và cung cấp địa chỉ của hung thủ cho Công an tỉnh Bình Thuận nhưng phải đến ngày 11/5/2020, anh mới được cơ quan này mời lên làm việc. Sau lần này, anh tiếp tục cung cấp địa chỉ nơi ở mới của hung thủ.
Anh An cho rằng: “Cơ quan điều tra Công an tỉnh Bình Thuận đã không làm hết trách nhiệm dẫn đến hung thủ thực sự sát hại mẹ tôi, cướp tài sản, sống nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật suốt 41 năm. Cơ quan tố tụng nên hủy bỏ quyết định đình chỉ điều tra vụ án, khôi phục quyết định khởi tố vụ án và truy tố hung thủ thực sự trước pháp luật”.
Vì sao liên tiếp xuất hiện các vụ bạo hành trẻ em thời gian qua?
"Trước khi trở thành bị hại trong các vụ án hình sự, nhiều đứa trẻ đều ở cảnh lời ru chia đôi, là nạn nhân trực tiếp, đầu tiên của các cuộc hôn nhân tan vỡ.
Chỉ khi gia đình bền vững, mới đỡ đi những cái chết tức tưởi như đang thấy".
BỊ can Nguyễn Trung Huyên người dùng đinh đóng vào đầu bé gái 3 tuổi - Ảnh do công an cung cấp
Trung tá Đào Trung Hiếu, chuyên gia nghiên cứu tội phạm học, nhận định của khi chia sẻ với Tuổi Trẻ Online về việc gần đây xảy ra nhiều vụ án bạo hành, tra tấn trẻ em một cách man rợ.
Đó là vụ bé gái 8 tuổi ở TP.HCM bị "dì ghẻ" hành hạ đến chết; vụ bé gái 6 tuổi, ở quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội bị bố đánh đập bằng đũa gỗ, chổi và que tre dẫn đến tử vong.
Hay gần nhất là vụ bé gái Đ.N.A. (3 tuổi, trú tại xã Canh Nậu, huyện Thạch Thất) bị người tình của mẹ hành hạ bằng các thủ đoạn như cho uống thuốc trừ sâu, bắt nuốt đinh ốc vít, đánh gãy tay, đóng đinh vào đầu dẫn đến nguy kịch.
Trẻ em là nạn nhân trực tiếp, đầu tiên
Theo ông Đào Trung Hiếu, trước khi trở thành bị hại trong các vụ án hình sự, nhiều đứa trẻ bị bạo hành đều ở cảnh "lời ru chia đôi", là nạn nhân trực tiếp, đầu tiên của các cuộc hôn nhân tan vỡ.
"Khi mẹ hoặc cha đẻ đưa những cháu bé đến ở cùng với những người khác, cuộc sống các con trở thành địa ngục nếu kẻ gá nghĩa đó ích kỷ, máu lạnh, nhẫn tâm. Trong sâu thẳm tâm lý nội tâm, họ coi núm ruột của bồ là cái gai trong mắt", ông Hiếu nói.
Vì thơ ngây, không có khả năng tự vệ, phản kháng.... nên những đứa trẻ này âm thầm chịu trận, lãnh đủ sự tàn bạo, vô nhân tính của người lớn, mà không hiểu sao mình bị phạt.
"Đạo trời, luật đời, lòng người đều không thể dung thứ những kẻ tội đồ như thế. Một bản án thích đáng dành cho kẻ có tội là đòi hỏi của xã hội.
Hình phạt ở mức cao nhất, về bản chất là sự trả thù của cộng đồng dành cho những người đã mất lương tri, tính người, không thể giáo dục, cải tạo để tái hoà nhập với đời sống chung", ông Hiếu nhấn mạnh.
Xếp sau kẻ trực tiếp gây tội ác là người thân của trẻ
Hình ảnh chụp X-quang hộp sọ bệnh nhi Đ.N.A. (3 tuổi, trú tại huyện Thạch Thất) - Ảnh: Bác sĩ cung cấp
Cũng theo chuyên gia tội phạm học Đào Trung Hiếu, các vụ án giết trẻ em mới xảy ra đều dưới hình thức bạo hành gia đình. Trước khi bị giết, trẻ đã có một khoảng thời gian hứng chịu bạo lực, đòn roi, với những chấn thương để lại trên thân thể.
"Có thực sự khó để không thể biết trẻ bị bạo hành hay không? Tôi nghĩ là không!
Tiếng quát tháo, đòn roi, đổ vỡ, tiếng khóc ré vọng ra từ nhà bên, sao không thể nghe thấy.
Những người cha, người mẹ dù không ở cùng con, nhưng khi đến thăm, chẳng nhẽ không nhìn thấy những vết bầm tím đòn roi? Rồi cô giáo mầm non, thầy giáo trường học... có khó gì khi nhận ra những biểu hiện bất thường của một học sinh. Biểu hiện đó là những khác lạ về tâm lý và thể chất", trung tá Hiếu phân tích.
Theo chuyên gia tội phạm học, chỉ cần có một lòng thật tâm yêu trẻ, một ý thức trách nhiệm công dân... sẽ không khó để nhận ra trẻ cần được cứu trước khi quá muộn.
Ở các vụ án đã xảy ra, xếp sau kẻ trực tiếp gây tội ác về mặt trách nhiệm, chính là người thân của các cháu, rồi đến hàng xóm, giáo viên...
"Tội của họ là tội thờ ơ, vô cảm, chỉ chăm lo cho mối quan tâm hay lợi ích của mình, mà không biết rằng giá như họ bao đồng chút thôi, là một sinh linh đã có thể được giữ lại", ông Hiếu cho hay.
Con cái như một trở ngại cho hành trình tìm duyên mới?
Bị can Nguyễn Võ Quỳnh Trang và Nguyễn Kim Trung Thái - nghi phạm gây ra cái chết thương tâm cho bé gái 8 tuổi ở TP.HCM.
Trung tá Đào Trung Hiếu cho hay, kẻ trực tiếp bạo hành với trẻ chủ yếu là mẹ kế, chồng hờ, nhân tình của bố, mẹ trẻ.
Điểm chung trong đặc điểm tâm lý thủ phạm là sự thoái hoá về nhân cách, với các đặc điểm lệch lạc như: tính ích kỷ cao độ, tuyệt đối hoá lợi ích cá nhân, lối sống vị kỷ, hưởng thụ, thói quen dùng bạo lực để giải tỏa bức xúc tâm lý trong giao tiếp xã hội, coi thường các chuẩn mực về đạo đức và pháp luật.
"Người liên quan trực tiếp sau hung thủ là bố hoặc mẹ của trẻ. Họ cũng đồng điệu với kẻ thủ ác ở thái độ thờ ơ trước an nguy, hạnh phúc của con.
Rất có thể trong họ tồn tại suy nghĩ đứa con là một gánh nặng, việc phải nuôi nó như một nghĩa vụ, chứ không có tình mẫu tử, phụ tử thật thà.
Rất có thể, trong sâu thẳm, họ cũng thấy đứa con như một trở ngại cho hành trình tìm duyên mới. Chưa hết, đứa bé còn nhắc họ nhớ về những buồn thảm đã qua với mảnh ghép không hoàn hảo cũ", đại tá Hiếu phân tích.
Cũng theo chuyên gia tội phạm học, với các sắc thái tâm lý trên, ở một chừng mực nào đó, có thể họ đồng tình với hành động bạo hành của nhân tình với chính núm ruột của mình.
Từ các vụ án đau thương này, đặt ra vấn đề xã hội hệ trọng, đó là phải làm sao để khôi phục lại truyền thống văn hoá gia đình Việt Nam. Đó là xây dựng gia phong, gia đạo, nề nếp, ông bà cha mẹ nêu gương, con cháu thảo hiền; làm sao để gia đình Việt bền vững trước đại dịch có tên: ly hôn.
"Chỉ khi gia đình bền vững, mới đỡ đi những cái chết tức tưởi như đang thấy", ông Hiếu nhấn mạnh.
Hành trình tìm ra tội ác rùng rợn đằng sau lời khai gian dối của nữ sinh đầu độc cha ruột Trước những lời khai gian dối đầy "lỗ hổng" của con gái nạn nhân là Tống Thị Tùng Linh, lực lượng chức năng đã tìm ra được chân tướng đáng sợ ẩn phía sau. Ngày 23/1, trao đổi với phóng viên, lãnh đạo Cơ quan Công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết, đã tống đạt các quyết định khởi tố...