Vụ ám sát Tổng thống Haiti: Bí ẩn kẻ chủ mưu tên “Mike”

Minh Phương08:24 10/07/2021

Một nghi phạm bị bắt giữ khai rằng, chủ mưu vụ ám sát Tổng thống Haiti Jovenel Moise là một người có tên gọi “Mike”.

Bắt giữ nhóm nghi phạm vụ tấn công Tổng thống Haiti

Hai nghi phạm người Mỹ gốc Haiti, James Solages và Joseph Vincent – phải (Ảnh: AP).

Ba ngày sau vụ ám sát Tổng thống Haiti Jovenel gây chấn động dư luận, giới chức trách Haiti tiếp tục ra sức truy tìm các nghi phạm và kẻ chủ mưu. Giới chức Haiti cho biết đã xác định được 28 nghi phạm liên quan đến vụ ám sát, trong đó gồm 26 người Colombia, 2 người Mỹ. Hiện 17 nghi phạm bị bắt giữ, 3 nghi phạm bị tiêu diệt, trong khi 8 đối tượng còn lẩn trốn. Các nhà điều tra đang thẩm vấn các nghi phạm để có thêm manh mối xác định kẻ chủ mưu và động cơ vụ ám sát.

Thẩm phán Clement Noel, người trực tiếp tham gia điều tra và thẩm vấn nghi phạm vụ ám sát Tổng thống Jovenel Moise, cho biết nghi phạm người Mỹ Joseph Vincent khai rằng, chủ mưu vụ ám sát là một người nước ngoài có tên “Mike” có thể nói cả tiếng Anh và tiếng Tây Ban Nha. Ngoài ra, Vincent không cung cấp thêm bất cứ chi tiết nào liên quan đến “kẻ chủ mưu” này cũng như số tiền nhận được khi tham gia phi vụ.

Tuy chưa xác định được kẻ chủ mưu, song Thủ tướng lâm thời Haiti Claude Joseph cho rằng, Tổng thống Moise có thể là mục tiêu của những chính khách và những tài phiệt tham nhũng không hài lòng với chính sách của ông. Đại sứ Haiti tại Mỹ Bocchit Edmond cho rằng, không loại trừ khả năng vụ ám sát có yếu tố “tay trong” và những kẻ tấn công chỉ là lính đánh thuê.

Nghi vấn “tay trong” càng được củng cố hơn khi nhiều người đặt ra câu hỏi tại sao nhóm sát thủ có thể dễ dàng lọt qua các lớp an ninh để ám sát Tổng thống ngay trong tư dinh và tại sao chỉ có vợ chồng Tổng thống Moise bị bắn trong khi những người khác tại tư dinh của ông, kể cả nhân viên an ninh, không hề bị thương.

Nhân viên an ninh của Tổng thống bị cho là đã không có phản ứng khi những kẻ thủ ác ra tay đoạt mạng người đứng đầu chính phủ. “Nếu anh chịu trách nhiệm đảm bảo an ninh cho Tổng thống, anh đã ở đâu? Anh đã làm gì để Tổng thống tránh số mệnh này?”, công tố thủ đô Port-au-Prince, Bed-Ford Claude, nói. Giới chức trách sẽ thẩm vấn những người đứng đầu đội ngũ an ninh của Tổng thống Moise trong những ngày tới.

Nhóm biệt kích bên ngoài nhà riêng Tổng thống Moise vào đêm xảy ra vụ ám sát (Ảnh: Getty).

Tổng thống Moise, 53 tuổi, bị ám sát tại nhà riêng ở ngoại ô thủ đô Port-au-Prince vào khoảng 1h sáng ngày 7/7. Lực lượng an ninh sau đó phát hiện ông nằm bất động trên sàn với nhiều vết đạn, Đệ nhất phu nhân Martine Moise cũng bị bắn trọng thương và đang được điều trị tại Mỹ. Trong khi đó, hai người con của ông may mắn sống sót nhờ trốn trong nhà tắm, người con còn lại cùng với người giúp việc và nhân viên an ninh bị trói tay nhưng đều không bị thương. Hiện 3 người con của Tổng thống Moise đã được đưa đến nơi an toàn.

Vụ ám sát được lên kế hoạch nhiều tháng

Trả lời phỏng vấn truyền thông, Thẩm phán Clement Noel dẫn lời khai của các nghi phạm cho biết, vụ ám sát đã được lên kế hoạch từ nhiều tháng. Các nghi phạm Colombia được cho là đã “nằm vùng” ở Haiti 3 tháng.

Solages khai, anh ta chỉ là phiên dịch viên cho nhóm và đã vô tình tìm thấy công việc này trên mạng khoảng một tháng trước và sau đó bay từ Florida (Mỹ) sang Haiti. Trong khi đó, Vincent khai đã ở Haiti khoảng 6 tháng cùng với một người họ hàng. Cả hai đã gặp gỡ các thành viên khác trong nhóm tại một khách sạn hạng sang ở Petionville, ngoại ô thủ đô Port-au-Prince để lên kế hoạch cho vụ ám sát.

Bộ Quốc phòng Colombia xác nhận, ít nhất 6 nghi phạm là quân nhân về hưu của nước này. Nhật báo El Tiempo dẫn nguồn thạo tin cho biết, 4 nghi phạm đã bay từ Colombia đến Cộng hòa Dominica vào ngày 4/6, và hai ngày sau đó sang Haiti bằng đường bộ. Người đứng đầu Cảnh sát Quốc gia Colombia Jorge Luis Vargas cho biết: “Chúng tôi đã nắm được những thông tin ban đầu về lộ trình và thời gian di chuyển của một số nghi phạm, chuyến bay mà chúng sử dụng. Những thông tin này sẽ được chia sẻ cho cả giới chức Haiti và Dominica”.

Nhóm nghi phạm được cho là đã nằm vùng nhiều tháng ở Haiti trước khi ra tay sát hại Tổng thống Moise (Ảnh: AFP).

Trong một diễn biến liên quan khác, Dailymail dẫn nguồn tin điều tra cho biết, trong thời gian ở Haiti, một số thành viên trong nhóm sát thủ đã nương náu tại một ngôi nhà được nữ chính trị gia Magalie Habitant thuê và bỏ không gần đây. Magalie Habitant vốn là một đồng minh của Tổng thống Moise. Năm 2019, nữ chính trị gia này bị cấm xuất cảnh sau khi vướng vào rắc rối vì mua lại xe của một nhóm gồm 7 lính đánh thuê nước ngoài.

Bất chấp các thông tin nhóm lính đánh thuê “nằm vùng” ở Haiti nhiều tháng để lên kế hoạch, Solages vẫn khẳng định rằng, mục đích của nhóm không phải là ám sát mà là bắt giữ Tổng thống Moise theo “lệnh của một thẩm phán điều tra”. Theo lời khai, Solages chính là người đã hô nhóm của anh ta là đặc vụ Cơ quan Phòng chống Ma túy Mỹ (DEA) bên ngoài dinh thự của Tổng thống Moise trong đoạn video do nhân chứng cung cấp.

Điều khiến giới điều tra Haiti khó hiểu là mối liên hệ giữa hai nghi phạm người Mỹ này với nhóm lính đánh thuê Colombia. Theo thông tin trên trang cá nhân, Solages tự nhận là một doanh nhân, tham gia nhiều hoạt động thiện nguyện liên quan đến Haiti và từng là nhân viên an ninh Đại sứ quán Canada ở Haiti. Đại sứ quán Canada cũng xác nhận Solages là nhân viên của công ty an ninh mà họ từng thuê.

Cuộc đời nhiều kẻ thù của tổng thống Haiti

Trong suốt những năm cầm quyền, Tổng thống Haiti Jovenel Moise vừa cố tìm kiếm quyền lực, vừa cố mang lại thay đổi trong một chính trường nhiều kẻ thù.

Với xuất phát điểm là nhà xuất khẩu chuối, từ trước khi nhậm chức, ông Moise đã phải đối mặt với cáo buộc nghi ngờ chỉ là con rối của Tổng thống tiền nhiệm Michel J. Martelly.

Điều này đã báo hiệu một trận chiến ngay từ đầu đối với Tổng thống Haiti Jovenel Moise, New York Times mở đầu bài viết chân dung ông Moise, người vừa bị ám sát tại nhà riêng hôm 7/7, để lại vợ và 3 con.

"Tôi là người của chính tôi", ông Moise sau đó đã tuyên bố khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tháng 11/2016. Tổng thống thứ 42 của Haiti cam kết sẽ cho thấy những thay đổi tích cực trong vòng 6 tháng nhậm chức.

Trong năm cuối cùng nhậm chức, Tổng thống Moise đã phải đối mặt làn sóng chỉ trích về việc thâu tóm quyền lực. Bất chấp các cuộc biểu tình, ông đã từ chối từ chức và tự lên tiếng bảo vệ mình.

"Tôi không phải một nhà độc tài," ông nói với New York Times vào đầu năm nay.

Làn sóng chỉ trích

Ông Moise từng là chủ tịch phòng thương mại ở Port-de-Paix, khu vực tây bắc Haiti, trước khi tranh cử tổng thống.

Trước lúc nổi lên như ứng cử viên hàng đầu vào năm 2015, ông được ít người biết đến. Thay vào đó, họ thường gọi ông là "Người chuối".

Không giống như hầu hết chính trị gia ở Haiti, ông Moise xuất thân từ vùng nông thôn. Trong các cuộc phỏng vấn, ông thường kể lại việc ông lớn lên tại một đồn điền mía như thế nào. Ông học cách làm giàu bằng việc nhìn cha mình buôn bán nông sản.

Thời gian đó cũng khiến ông có những suy nghĩ mới.

"Từ khi còn là một đứa trẻ, tôi luôn tự hỏi tại sao mọi người lại sống trong điều kiện hạn chế như vậy trong khi còn nhiều vùng đất rộng lớn trống trải", ông nói. "Tôi tin nông nghiệp là chìa khóa để thay đổi đất nước".

Tổng thống Haiti Jovenel Moise tham dự một lễ kỷ niệm vào tháng 10/2020. Ảnh: Reuters.

Thế nhưng, trong thời gian giữ chức tổng thống, ông Moise đã bị nhiều người cáo buộc là đã cư xử như một kẻ mạnh, cố gắng thâu tóm quyền lực về tay.

Năm 2019, Tòa án Kiểm toán Cấp cao công bố báo cáo cho biết Tổng thống Moise có liên quan tới một "kế hoạch tham ô", bị cho là bòn rút các khoản dầu viện trợ mà Venezuela cấp cho Haiti trong chương trình Petrocaribe.

Theo báo cáo, 2 trong số các công ty do ông Moise sở hữu đã ký hợp đồng cùng một dự án xây dựng đường bộ. 2 công ty này bị phát hiện có cùng số đăng ký thuế và đội ngũ nhân sự.

Một số người đã chỉ trích đó là kế hoạch của ông Moise nhằm thu lợi nhuận bất chính phục vụ cho chiến dịch tranh cử.

"Công ty xuất khẩu chuối thì liên quan gì đến việc xây dựng đường bộ", nhiều người chất vấn.

Tổng thống Haiti cũng bị cáo buộc đã sử dụng các băng nhóm bạo lực để trấn áp phe đối lập.

Sau khi vụ bê bối tham nhũng bị tiết lộ, các cuộc biểu tình đã nổ ra trên khắp đất nước. Khoảng 71 người biểu tình bị tấn công tại một khu phố ở thủ đô Port-au-Prince.

"Sự liên quan của quan chức chính quyền Moise và sĩ quan cảnh sát trong việc lập kế hoạch, thực hiện vụ việc cho thấy chính sách tấn công dân thường của nhà nước", theo nghiên cứu của tổ chức nhân quyền International Human Rights Clinic tại Trường Luật Harvard.

Trước tranh cãi về thời điểm kết thúc nhiệm kỳ, tổng thống Haiti đã từ chối từ chức. Phe đối lập cho rằng ngày kết thúc đáng ra phải rơi vào tháng 2/2021, trong khi ông Moise nói rằng đó là năm 2022.

Ông tuyên bố nhiệm kỳ của mình vẫn còn một năm nữa, từ chối tổ chức các cuộc bầu cử ở cấp địa phương và quốc gia, khiến nhiều vị trí trong bộ máy quản trị nhà nước bị bỏ trống.

Ông cũng cố gắng thông qua một hiến pháp mới, với khả năng mang lại cho chính quyền của mình nhiều quyền lực hơn, đồng thời bảo vệ chức vụ trong nhiều nhiệm kỳ tiếp theo.

Tuy nhiên, những kế hoạch đó trật bánh do đại dịch và tình trạng bất ổn trong nước.

Nhiệm kỳ tổng thống của ông Moise đã vấp phải nhiều chỉ trích. Ảnh: Daily Sabah.

Cuộc chiến với giới thượng lưu

Ông James Morrell, Giám đốc Dự án Dân chủ Haiti - chuyên giám sát các cuộc bầu cử, không đồng tình với quan điểm cho rằng ông Moise nắm quyền bất hợp pháp.

"Phe đối lập đã chĩa súng vào ông ấy gần như ngay từ đầu", ông Morrell nói.

Trong khi đó, ngay cả những người chỉ trích tổng thống Haiti thâu tóm quyền lực cũng đồng ý rằng ông đã sử dụng nó để cố gắng chấm dứt tình trạng các công ty độc quyền cung cấp hợp đồng béo bở cho giới thượng lưu quyền lực.

Và điều này khiến ông trở thành kẻ thù của nhiều người.

Tuy nhiên, một số người khác lại coi cuộc "thập tự chinh" của ông là đạo đức giả, vì khi chiến đấu với những kẻ đầu sỏ, chính ông đã trở thành một trong số họ.

"Đối với một số người, ông ấy là một nhà lãnh đạo tham nhũng, nhưng với những người khác, ông ấy là một nhà cải cách", nhà hoạt động người Haiti ở Miami, ông Leonie Hermantin nhận định.

Ông Pierre Reginald Boulos - một nhân vật đối lập, người đã giúp ông Mose đắc cử nhưng sau đó cắt đứt quan hệ và trở thành kẻ thù "không đội trời chung" của tổng thống - chia sẻ: "Lịch sử sẽ ghi nhớ ông Moise như một người cứng đầu và dũng cảm, biết mình muốn gì và sẵn sàng chiến đấu vì nó".

"Từ những gì tôi biết về ông ấy trước khi chúng tôi cắt đứt, đây là một người đàn ông thực sự muốn thay đổi Haiti. Tôi nghĩ mong muốn được nhìn thấy một Haiti mới của ông ấy là có thật", Boulos nói. "Và ông ấy có nghị lực chẳng giống ai. Một tổng thống làm việc 14, 16, 18, 20 tiếng mỗi ngày".

Một ngày bình thường của ông Moise có thể là lên đường trước bình minh để lái xe 7 tiếng đồng hồ đến thủ đô Port-au-Prince, tham dự cuộc họp kéo dài 2 tiếng và quay trở lại cùng ngày.

Tổng thống Haiti Jovenel Moise là nhân vật gây nhiều tranh cãi. Ảnh: AFP .

Trong một cuộc phỏng vấn, cựu Thượng nghị sĩ Simon Desras chia sẻ ông Moise dường như đã biết trước rằng mình sẽ phải trả giá bằng mạng sống khi đối đầu với lợi ích của những kẻ giàu có và quyền lực.

"Tôi nhớ trong bài phát biểu của mình, ông ấy nói rằng chỉ nhắm vào người giàu bằng cách chấm dứt hợp đồng của họ", ông Desras cho biết. "Ông Moise nghĩ ông ấy có thể chết vì việc đó, bởi vì những kẻ này đã quen với việc ám sát và đẩy nhiều người vào chỗ lưu vong".

Nhóm biệt kích đứng sau vụ ám sát Tổng thống Haiti Một nhóm biệt kích có vũ trang đã tấn công và ám sát Tổng thống Haiti Jovenel Moise tại tư dinh ở thủ đô Port-au-Prince. Tổng thống Haiti Jovenel Moise bị ám sát tại tư dinh vào sáng 7/7 (Ảnh: Reuters). Nhóm biệt kích nước ngoài Trong thông cáo phát đi hôm nay, Thủ tướng lâm thời Haiti Claude Joseph đã đưa ra...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Đòn giáng của ông Trump vào Ukraine trước ngưỡng cửa đàm phán với Nga09:07

Campuchia bàn biện pháp giải quyết tác động từ dự án kênh đào Phù Nam-Techo09:30

Ông Trump bất ngờ nặng lời về ông Zelensky, nhiều bên bị sốc08:41

Iran trình làng tàu chiến chở UAV đầu tiên01:05

Tổng thống Zelensky nói về khoáng sản của Ukraine sau phát biểu của ông Trump08:29

Siêu tên lửa Oreshnik của Nga phát nổ ngay sau khi phóng lần 2?10:29

Trung Quốc phát hiện được chiến đấu cơ tàng hình F-35 từ xa 2.000 km?03:50

Sau luật cấm thịt chó, hàng trăm trang trại nuôi thịt ở Hàn Quốc đóng cửa02:22

Căng thẳng Gaza dâng cao trở lại09:18

Sau khi được thả từ Gaza, 5 con tin người Thái Lan nhận được tiền, lương tháng08:59

Tổng thống Putin lần đầu nói chuyện với lãnh đạo mới của Syria09:12

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Ô tô lộn 4 vòng trong tai nạn liên hoàn, 4 người thương vong

15:08:32 21/02/2025

Chiếc MPV đã lộn 4 vòng sau khi bị xe khác đẩy vào dải phân cách, 2 người bên trong xe rơi ra ngoài, với một người tử vong sau khi được đưa đến bệnh viện ở thành phố Đài Trung, đảo Đài Loan.

Ukraine ban bố cảnh báo không kích quy mô lớn

14:46:06 21/02/2025

Theo bản đồ không kích của Ukraine, tại tất cả các khu vực ngoại trừ Vinnytsia và Zhytomyr, báo động không kích đã được ban bố sau 6 giờ sáng ngày 20/2.

Ngôi làng ở Philippines thưởng tiền mặt để dân bắt muỗi ngăn dịch sốt xuất huyết

13:21:42 21/02/2025

Theo Bộ Y tế Philippines, hơn 28.000 trường hợp đã được ghi nhận trong tháng 1, tăng 40% so với cùng kỳ năm ngoái. Thành phố Quezon - nơi đông dân nhất cả nước, đã tuyên bố dịch bùng phát sau khi ghi nhận 10 ca tử vong từ đầu năm.

Nguy cơ khủng hoảng y tế toàn cầu gia tăng sau quyết định giải thể USAid

13:20:15 21/02/2025

Việc rút USAid khỏi DRC không chỉ ảnh hưởng đến các chương trình chống mpox mà còn làm gián đoạn công tác kiểm soát các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm khác như Ebola và Marburg.

Núi lửa Kilauea lại phun trào dung nham ở Hawaii

13:18:29 21/02/2025

Mọi người đang đổ xô đến các địa điểm bên trong Công viên quốc gia núi lửa Hawaii để quan sát vụ phun trào. Không có khu dân cư nào bị đe dọa trong đợt phun trào lần này.

Đòn giáng của ông Trump vào Ukraine trước ngưỡng cửa đàm phán với Nga

11:02:36 21/02/2025

Tổng thống Donald Trump liên tục giáng đòn vào Ukraine khi chỉ trích Tổng thống Volodymyr Zelensky về cuộc chiến với Nga.

Mỹ sa thải nhầm loạt nhân viên vũ khí hạt nhân

10:56:00 21/02/2025

Các quan chức của chính quyền Tổng thống Donald Trump đã phải vật lộn để khôi phục đội ngũ nhân viên lắp ráp vũ khí hạt nhân, sau khi DOGE sa thải nhầm hàng trăm người.

Tổng thống Putin: Lực lượng Nga tiến vào khu vực mới ở Ukraine

10:53:05 21/02/2025

Tổng thống Vladimir Putin tuyên bố cho biết, các lực lượng quân đội Nga đã tiến vào vùng Sumy phía đông bắc Ukraine lần đầu tiên kể từ năm 2022.

Bé gái bị đuối nước được người phụ nữ đang thư giãn, đắp mặt nạ sơ cứu

10:04:44 21/02/2025

Phát hiện bé gái bị đuối nước trong hồ bơi khách sạn, người phụ nữ Trung Quốc đang thư giãn đắp mặt nạ vội chạy đến sơ cứu.

Lý do máy bay chiến đấu hạng nhẹ Yak-130M của Nga ngày càng được ưa chuộng

06:29:12 21/02/2025

Dù vậy, Yak-130M là minh chứng cho chiến lược của Nga trong việc kết hợp khả năng mua sắm với tính linh hoạt chiến thuật, nhằm thu hút các quốc gia có ngân sách quốc phòng hạn chế.

Ấn Độ: Vùng lãnh thổ Delhi có thủ hiến mới

06:12:40 21/02/2025

Tham dự lễ tuyên thệ nhậm chức của bà Rekha Gupta có khoảng 50.000 quan chức, khách mời trong đó có Thủ tướng Narendra Modi, Bộ trưởng Nội vụ Amit Shah và Bộ trưởng Quốc phòng Rajnath Singh.

Canada đầu tư hàng tỷ USD để phát triển đường sắt cao tốc

06:09:57 21/02/2025

Thủ tướng Canada đã chính thức đưa ra thông báo về dự án đường sắc nhưng liệu đảng Tự do cầm quyền hiện nay sẽ tiếp tục nắm quyền trong bao lâu vẫn là một câu hỏi không hề đơn giản.