Vụ 3 con gái đốt nhà mẹ ruột đòi chia lại đất: Có thể truất quyền thừa kế

Nếu hình phạt cao nhất là tù chung thân thì hình phạt chung sẽ là tù chung thân. Nếu hình phạt của hai tội danh đều là phạt tù có thời hạn thì hình phạt cao nhất sẽ không quá 30 năm.

Ngày 4/11, Công an tỉnh Hưng Yên đã khởi tố vụ án xảy ra tại thôn Thiên Lộc, xã Trung Hòa, huyện Yên Mỹ. Quyết định khởi tố được đưa ra sau 5 ngày (30/10/2022) cơ quan điều tra xác minh vụ 3 người con gái mang xăng đốt nhà mẹ đẻ gây phẫn nộ, bàng hoàng dư luận.

Nhìn ở nguyên nhân gần, tức là nguồn cơn trực tiếp dẫn đến các tình huống xung đột gây án dưới mái nhà Việt, có thể thấy thủ phạm thường ra tay với người thân trong sự kích động tâm lý hoặc cơn nóng giận bộc phát. Mâu thuẫn trong gia đình hiện nay, có thể đến từ tranh chấp đất đai, tài sản, quyền lợi hay ghen tuông tình ái, bức xúc từ lối ứng xử bạo lực, thiếu văn hoá giữa các thành viên với nhau.

Các yếu tố này tích tụ, dồn nén. Khi vượt quá giới hạn của sức chịu đựng, thì việc xuống tay tàn bạo với người thân của mình, giống như một sự giải phóng những năng lượng tiêu cực.

Hành vi sử dụng chất cháy nguy hiểm là xăng để đốt nhà, tước đoạt mạng sống người khác là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng, xâm phạm đến nhiều khách thể mà pháp luật hình sự bảo vệ trong đó có tính mạng, sức khỏe và tài sản của công dân. “Nếu người thực hiện hành vi là con và nạn nhân là mẹ thì hành vi này còn vi phạm nghiêm trọng đạo đức xã hội, là hành vi tán tận lương tâm”, đó là khẳng định của TS. LS. Đặng Văn Cường, Trưởng văn phòng luật Chính Pháp, đoàn luật sư Hà Nội.

Theo thông tin ban đầu thì người đổ xăng và châm lửa là người con gái thứ hai của bà chủ nhà. Khi xác định được danh tính của người này, cơ quan điều tra sẽ khởi tố bị can đối với cô gái này về tội tước đoạt mạng sống người khác và sẽ tạm giam để điều tra theo quy định của pháp luật.

Trường hợp người thực hiện hành vi phạm tội bị khởi tố bị can nhưng cũng bị thương nặng đang điều trị tại bệnh viện thì sẽ có người giám sát chặt chẽ, sau khi ra viện thì sẽ tạm giam theo quy định pháp luật để tiến hành điều tra. Ngoài người thực hiện hành vi đổ xăng và châm lửa thì hai người con gái còn lại cũng sẽ được xác định là nghi phạm của vụ án.

Cơ quan điều tra sẽ làm rõ việc đổ xăng để đốt nhà mẹ đẻ có sự bàn bạc phân công thống nhất của hai người con còn lại hay không. Trong trường hợp có căn cứ cho thấy cả ba người con gái cùng bàn bạc, thống nhất với nhau về việc sẽ mua xăng để đốt nhà mẹ đẻ, mong muốn hoặc bỏ mặc hậu quả người khác ra đi mãi mãi có thể xảy ra và có thể dẫn đến hậu quả “khuất núi” thì cả ba người này đều bị xử lý về một tội danh là tội tước đoạt mạng sống người khác.

Cơ quan điều tra sẽ khởi tố bị can đối với cả ba người con gái này với nhiều tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự là giết từ 02 người trở lên; hành vi có tính chất côn đồ hoặc vì động cơ đê hèn; phạm tội với người và người phạm tội có nghĩa vụ chăm sóc… Mức hình phạt nghiêm khắc là phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc án tử theo quy định tại khoản 1, Điều 123 bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.

Ngoài ra, các bị can trong vụ án này cũng sẽ phải đối mặt với hình phạt tù có thời hạn của tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản theo quy định tại Điều 178 bộ luật hình sự. Mức hình phạt cụ thể đối với hành vi hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản sẽ phụ thuộc vào mức độ thiệt hại về tài sản, tính chất của hành vi và nhân thân của các bị can.

Trường hợp kết tội về nhiều tội danh thì tòa án sẽ tổng hợp hình phạt theo nguyên tắc nếu hình phạt cao nhất trong các tội danh bị kết tội là án tử thì hình phạt chung sẽ là án tử. Nếu hình phạt cao nhất là tù chung thân thì hình phạt chung sẽ là tù chung thân. Nếu hình phạt của hai tội danh đều là phạt tù có thời hạn thì hình phạt cao nhất sẽ không quá 30 năm.

Theo quy định của pháp luật, nếu các thành viên trong gia đình không thống nhất được với nhau về việc thỏa thuận phân chia thừa kế thì có thể đề nghị ủy ban nhân dân cấp xã phường hòa giải, nếu hòa giải không thành thì có thể gửi đơn thư đến tòa án để được giải quyết theo thủ tục tố tụng dân sự. Pháp luật nghiêm cấm hành vi xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của người khác khi có tranh chấp về dân sự.

Theo quy định của pháp luật thì người thực hiện hành vi xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe của người có di sản; vi phạm nghĩa vụ nuôi dưỡng; sửa chữa, hủy bỏ di chúc hoặc có hành vi xâm phạm đến tính mạng sức khỏe của các thừa kế khác nhằm chiếm đoạt di sản thì sẽ bị truất quyền thừa kế. Bởi vậy, ngoài việc xử lý hình sự đối với những người con gái có hành vi ra tay với người khác, hủy hoại tài sản thì trong quá trình giải quyết tranh chấp về dân sự (nếu có) thì cơ quan chức năng cũng sẽ xem xét hành vi này có thuộc trường hợp bị truất quyền thừa kế hay không.

Nếu thuộc trường hợp bị truất quyền thừa kế thì ngoài trách nhiệm hình sự, người thực hiện hành vi xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của những đồng thừa kế khác cũng sẽ bị truất quyền thừa kế theo quy định tại Điều 621 BLDS năm 2015.