Virus chết người gây bệnh đậu mùa đã xuất hiện sớm hơn 1.000 năm
Giết chết khoảng 300 triệu người chỉ riêng trong thế kỷ XX, bệnh đậu mùa là một trong những căn bệnh nguy hiểm nhất trong lịch sử và cũng là căn bệnh đầu tiên được loại trừ chính thức.
Tuy nhiên, những bằng chứng mới cho thấy căn bệnh chết người này đã tấn công loài người sớm hơn nhiều so với những gì chúng ta từng biết.
Một trong những bộ xương của người Viking được khai quật từ các địa điểm trên khắp Bắc Âu, các nhà khoa học đã trích xuất các chủng bệnh đậu mùa mới.
Các chủng bệnh đậu mùa cổ đại có một kiểu gene hoạt động và không hoạt động rất khác biệt so với virus hiện đại, tiến sĩ Barbara Mhlemann, thuộc Đại học Cambridge, cho biết.
Có nhiều cách virus có thể phân kỳ và biến đổi thành các chủng nhẹ hơn hoặc nguy hiểm hơn. Đây là một cái nhìn sâu sắc đáng kể về các bước mà virus variola (virus gây ra bệnh đậu mùa) đã thực hiện trong quá trình tiến hóa của nó.
Video đang HOT
Bệnh đậu mùa là bệnh lây từ người sang người qua các giọt bắn. Bằng chứng di truyền sớm nhất được tìm thấy trước nghiên cứu này có từ giữa những năm 1600, nhưng Mhlemann và các đồng nghiệp đã phát hiện ra các chủng đậu mùa đã tuyệt chủng ở 11 cá thể nằm trong các khu chôn cất thời Viking ở Đan Mạch, Na Uy, Thụy Điển, Nga và Vương quốc Anh, có niên đại gần 1.400 năm trước. Trên thực tế, cách sống của người Viking cũng có thể là một phần giúp lan truyền căn bệnh này.
Giáo sư Eske Willerslev đến từ Đại học Cambridge cho biết, người Viking di chuyển khắp châu Âu và hơn thế nữa. Người dân du lịch vòng quanh thế giới nhanh chóng lây lan Covid-19 và nó giống người Viking truyền bệnh đậu mùa cũng như vậy. Tuy nhiên, họ di chuyển bằng tàu chứ không phải bằng máy bay.
Nghiên cứu mới được công bố đã giúp làm sáng tỏ lịch sử khá rõ ràng của virus variola. Thật vậy, người ta không biết làm thế nào virus lần đầu tiên lây nhiễm sang người, nhưng giống như Covid-19, nó có thể liên quan với động vật.
Mặc dù không biết liệu chủng virus này có gây chết người như virus hiện đại, đã giết chết khoảng một phần ba số người mắc bệnh hay không, nhưng kiến thức về sự tồn tại của nó hơn 1.400 năm trước có thể giúp bảo vệ chúng ta trong hiện tại.
Phát hiện trung tâm lưu trữ 2.700 năm tuổi
Bộ Cổ vật Israel (IAA) hôm 22/7 công bố phát hiện một trung tâm lưu trữ lớn có niên đại từ thời kỳ Vương quốc Judah ở Jerusalem.
Trung tâm lưu trữ chứa bộ sưu tập con dấu và tượng đất sét ở Israel. Ảnh: UPI.
Khu phức hợp xây bằng đá khối với kích thước và phong cách kiến trúc ấn tượng được xem là một trung tâm hành chính dưới triều đại vua Hezekiah và Menashe (trị vì Vương quốc Judah từ thế kỷ thứ 8 đến giữa thế kỷ thứ 7 TCN). Địa điểm khai quật nằm ngay gần Đại sứ quán Mỹ ở Israel, cách Thành Cổ Jerusalem chỉ 3 km.
Bên trong trung tâm lưu trữ, các nhà khảo cổ đã tìm thấy hơn 120 tay cầm bình bằng gốm được khắc các con dấu có chứa chữ viết của người Do Thái cổ đại, phổ biến nhất là "LMLK" và "LamMeLeKh" (có nghĩa "thuộc về nhà vua"). Một số khác có liên quan đến các cá nhân, như tên của quan chức cấp cao hoặc những người giàu có.
Bộ sưu tập tay cầm bình bằng gốm có chứa các con dấu. Ảnh: UPI.
IAA nhấn mạnh đây là một sưu tập con dấu lớn nhất và quan trọng nhất từng được phát hiện ở Israel. Nó tiết lộ những thông tin giá trị về việc thu thuế trong thời kỳ Vương quốc Judah cách đây 2.700 năm.
"Tại địa điểm khai quật, có những bằng chứng cho thấy hoạt động quản lý và phân phối nguồn cung thực phẩm của chính phủ. Thuế được thu một cách có kỷ luật dưới dạng các sản phẩm nông nghiệp như rượu vang và dầu oliu", trưởng nhóm khai quật Nathan Ben-Ari từ IAA cho biết.
Theo các nhà khảo cổ, khu vực này từng là một mảnh đất nông nghiệp rộng lớn với các vườn nho, ô liu và cơ sở chế biến nông sản.
Một số bức tượng đất sét nhỏ dùng cho việc thờ cúng. Ảnh: IAA.
Bên cạnh các con dấu, một bộ sưu tập tượng đất sét - có hình dạng phụ nữ, người cưỡi ngựa, hay động vật - cũng được phát hiện tại trung tâm lưu trữ. Chúng có thể đã được sử dụng trong việc thờ cúng tà giáo.
Các cuộc khai quật mới vẫn đang diễn ra tại khu phố Arnona của Jerusalem. Dự án do Bộ Cổ vật Israel thực hiện được tài trợ bởi Cơ quan Đất đai Israel và Tập đoàn Phát triển Moriah Jerusalem. Các cơ quan đang hợp tác để bảo tồn địa điểm, như một phần trong kế hoạch phát triển bền vững di sản địa phương.
Người xưa biết phẫu thuật thẩm mỹ nâng mũi từ bao giờ? Cuốn sách Sushruta Samhita có niên đại khoảng thế kỷ thứ 6 trước Công nguyên được xem là tài liệu phẫu thuật thẩm mỹ đầu tiên trong lịch sử nhân loại. Tác phẩm có những ghi chép về phẫu thuật nâng mũi làm đẹp cho con người. Các chuyên gia, nhà nghiên cứu lịch sử dành nhiều sự quan tâm đến cuốn sách...