Vịnh Xuân Đài ô nhiễm vì chất thải
Vịnh Xuân Đài ( thị xã Sông Cầu, tỉnh Phú Yên) rộng gần 140km2, được bao bọc bởi eo núi Cổ Ngựa nên kín gió và sở hữu cảnh quan hoang sơ, hữu tình. Từ năm 2011, vịnh đã được công nhận danh thắng cấp quốc gia và đang phát triển thành khu du lịch quốc gia vào năm 2030.
Thế nhưng, hiện vùng vịnh này đang rơi vào tình trạng ô nhiễm nặng, bởi rác thải nhựa và quá trình nuôi trồng thủy hải sản của người dân thải ra.
Khó quản lý lồng bè trên Vịnh Xuân Đài
Khó quản lý lồng bè di động
Chỉ 5 năm trở lại đây, số lượng lồng bè, ao đìa nuôi hải sản tại thị xã Sông Cầu tăng chóng mặt. Theo báo cáo của địa phương, lồng bè nuôi tôm cá đã tăng gấp 2,5 lần so với quy hoạch với 82.000 lồng (mật độ nuôi tăng lên gấp 3 lần, 200 lồng/ha) và còn hàng trăm hecta ao đìa đang tràn ra các đầm vịnh. Chủ yếu nuôi tôm hùm, tôm sú, tôm thẻ chân trắng và các loài cá biển. Hình thức chăn nuôi theo kiểu “du canh du cư”, di động theo mùa, thời tiết, khí hậu… rất khó quản lý.
Mới vào buổi sáng, vùng nước ở vịnh đã xộc lên mùi hôi tanh của cá mắm và rác thải. Hàng ngày dù đã có xe dịch vụ đi thu gom rác thải đưa về bãi rác tập kết nhưng dọc tuyến kè ở phường Xuân Thành (thị xã Sông Cầu), vị trí tiếp giáp với vịnh Xuân Đài thấy chất đầy rác thải nhựa. Ngoài vùng nuôi tôm cá giữa vịnh Xuân Đài là bức tranh bát nháo, rối ren.
Anh Đỗ Vạn (36 tuổi, khu phố Dân Phước, phường Xuân Thành) đang nuôi 3.000 tôm hùm xanh và 400 cá bớp, lo lắng: “Đáng ra nay đã xuất bán tôm rồi, nhưng do dịch Covid-19 nên nhiều hộ vẫn phải kéo thêm thời gian nuôi. Dự báo, đến tháng 4 này là nước vịnh Xuân Đài sẽ bị ô nhiễm nặng, nên các chủ tôm cá đang đứng ngồi không yên. Ông Nguyễn Tư Lợi (61 tuổi) đang thả nuôi 13.000 tôm hùm ở vịnh Xuân Đài than thở: “Khoảng 5 năm trở lại đây, người nuôi tăng chóng mặt. Các hộ không ngừng tăng về số lồng bè, thả nuôi vài chục ngàn con. Số người mới nuôi tăng vùn vụt, cứ vài đêm có thêm hàng chục hộ dân kéo lồng bè ra nuôi. Hiện nay, các chủ nuôi giàu có, họ làm bè lớn giữa vịnh để nuôi. Có bè gỗ cả trăm triệu, quy mô như cái sân đá bóng. Mỗi ngày có hàng tấn thức ăn đổ xuống vịnh, mặt nước giờ ô nhiễm nặng lắm rồi…”.
Theo ước tính của giới chuyên môn (đã được UBND thị xã Sông Cầu đưa ra vào tháng 11-2019), mỗi ngày có từ 7,2 tấn đến 11,5 tấn chất thải xả thẳng ra vịnh Xuân Đài. Trong đó, bao gồm bùn thải, thức ăn nuôi trồng thủy sản dư thừa, thùng xốp, bao bì, túi ni lông… Nguy hại hơn, còn có cả hóa chất và kháng sinh.
Bài toán sinh kế
Theo ông Đỗ Văn Chính, Trưởng phòng Kinh tế thị xã Sông Cầu, theo quy hoạch, tới đây địa bàn thị xã sẽ giảm diện tích nuôi trồng thủy hải sản xuống còn khoảng 1.000ha với khoảng 32.900 lồng nuôi (vịnh Xuân Đài là 747ha). Dự kiến có khoảng 3.400 hộ dân được giao quyền sở hữu diện tích mặt nước để hưởng lợi và gán trách nhiệm vào đó…
Tuy nhiên, trên thực tế, rất khó để thực hiện theo quy hoạch trên. Hiện, địa phương đang rất lúng túng trong việc sắp xếp, xử lý các lồng bè, ô đìa trái phép. Nan giải hơn là việc quản lý và thay đổi tập quán chăn nuôi kiểu “du canh du cư” và thường xuyên di chuyển của những cư dân ở đầm, vịnh…
Ông Nguyễn Thái Hải Anh, Phó Trưởng phòng Kinh tế thị xã Sông Cầu nhìn nhận, quy hoạch vướng nhất là câu chuyện sinh kế của người dân. Bởi, tại địa phương, công nghiệp, du lịch vẫn chưa phát triển, người dân chỉ có thu nhập chính từ nuôi hải sản. Bây giờ, theo quy hoạch mỗi hộ từ nuôi 10 lồng phải cắt giảm xuống còn 3 lồng nữa thì rất khó. Muốn làm được, cần phải có giải pháp căn cơ, đồng bộ nhiều lĩnh vực du lịch, thủy sản, công nghiệp và phải làm cùng một lúc thì mới được…
NGỌC OAI
Phú Yên : Nơi nguy cơ "yết hầu" bão dữ
Cận kề bão số 6, "thủ đô" lồng bè tôm hùm thị xã Sông Cầu (Phú Yên) đang được xem là nơi có nhiều nguy cơ thiệt hại, đặc biệt là về tính mạng con người.
Video đang HOT
Từ cảng Dân Phước (phường Xuân Thành, Sông Cầu), chạy ghe vài phút là xuất hiện bạt ngàn lồng bè nuôi tôm hùm. Nhà bè chen chúc nhau san sát, trải dài trên mặt biển vịnh Xuân Đài. Vùng nước này có nhiều núi bao bọc nên phù hợp với nghề nuôi tôm hùm và một số loài cá biển.
Lồng bè giăng kín biển Sông Cầu. (ảnh: H.P)
Theo Phòng Kinh tế Sông Cầu, vùng vịnh Xuân Đài hiện có trên 1.800 bè nuôi hải sản, với hơn 100.000 ô lồng; trong đó, trên 90% nuôi tôm hùm, còn lại là cá mú, cáp bớp... Số ô lồng này thuộc sở hữu của khoảng 3.000 hộ dân, với lượng nhân công thường trực trên bè khoảng 4.000 người. Nghề nuôi thủy sản đang là nguồn sống chính của ngư dân ven biển, tạo việc làm cho hàng trăm ngàn lao động.
Ngay trước bão số 6, nhiều người vẫn còn lo chăm nuôi hải sản lồng bè. (ảnh: H.P)
Sông Cầu cũng xác định đây là ngành kinh tế mũi nhọn của địa phương, với việc ngân hàng luôn đầu tư vào đây hàng ngàn tỷ đồng thông qua việc vay nợ của ngư dân. Nhưng mỗi mùa mưa bão, vùng nuôi tôm hùm Xuân Đài lại là nỗi lo lắng thường trực của mỗi người nuôi và của chính quyền địa phương các cấp.
Không thể giữ an toàn tính mạng khi ở trên những căn nhà bè thế này giữa bão. (ảnh: H.P)
Thực tế, rủi ro của nghề "đánh bạc với nước" này là quá nhiều trong những năm qua. Đặc biệt là bài học từ vụ hàng chục người đau đớn bỏ xác giữa biển do "bám trụ" trên lồng bè nuôi thủy sản trong cơn bão Damrey tháng 11/2017, tại tỉnh Khánh Hòa.
Ông Trần Thanh Công (ở xã Xuân Phương, Sông Cầu) nói: "Bè nuôi của tôi trị giá trên 5 tỷ đồng, phần lớn là nợ vay. Đó là tất cả gia sản, nguồn sống của gia đình tôi và 4 người làm công. Nghe bão là tôi lo kéo bè xuống sát đáy, chằng néo chắc chắn hệ thống nhà bè. Trước trưa nay (10/11), cho tôm ăn xong là tất cả mọi người phải rời bè về nhà tránh bão, bởi dự kiến chiều tối nay, bão số 6 sẽ đổ bộ vào vùng này. Bỏ bè giữa biển cũng lo lắm nhưng còn người là còn của...".
Theo ông Nguyễn Hải Anh - Phó Phòng Kinh tế Sông Cầu, các lực lượng chức năng đã và đang ráo riết thông tin với người dân nuôi thủy sản về diễn biến bão số 6. Đặc biệt, trước 11h ngày 10/11, lực lượng chức năng địa phương tiến hành kiểm tra lần cuối, nếu còn ai trên bè sẽ kiên quyết cưỡng chế vào bờ.
Nhân công rời bè hải sản, lên ghe về đất liền. (ảnh: H.P)
Thế nhưng nỗi lo thường trực ở đây là vẫn còn có người chủ quan, ở lại trên bè để giữ tài sản. "Bởi có người lo lắng bị hư hỏng lồng, bị mất cắp hải sản nuôi. Tâm lý tiếc của vẫn luôn đeo bám bà con nhà bè. Nhiều bài học từ các làng nuôi hải sản là không thể để mọt người dân nào ở trên bè trong khi bão đổ bộ", ông Hải Anh nói.
Lúc này, cơ quan phòng chống lụt bão địa phương đang lo lắng nhất là những nhà bè vừa "nhập cư" về vịnh Xuân Đài. Đó là khoảng 200 bè của người dân từ các vùng biển lân cận vừa kéo dời tài sản đến Xuân Đài để tìm chỗ nuôi, trú ẩn bão lũ.
Ông Hải Anh cho biết thêm: "Những bà con này chưa quen con nước, thường thấy vùng vịnh Xuân Đài khá yên gió. Thế nhưng trong bão lớn kết hợp với mưa lũ lại là chuyện khác, hết sức nguy hiểm đến tính mạng người ở trên các bè ọp ẹp, tạm bợ. Địa phương đang cương quyết kêu gọi, cưỡng chế bất cứ ai ở trên bè trước 11h ngày 10/11".
Kinh nghiệm từ cơn bão số 5 vừa đổ bộ vào Sông Cầu, thiệt hại đã giảm thiểu nhờ tập trung hạ kéo bè sát đáy và kêu gọi di dời cưỡng chế tất cả người trên bè. Trong đó, lực lượng chức năng đã ráo riết "săn lùng" 2 người vẫn cố ra vùng bè khi chỉ còn cách 2 giờ là bão số 5 đổ bộ.
Chính quyền Sông Cầu cam kết từ 11h ngày 10/11, không có ai ở trên bè nuôi giữa biển. (ảnh: H.P)
Xác định đây là vùng "yết hầu" trọng điểm, ông Trần Hữu Thế - Phó Thường trực Ban chỉ huy PCLB-TKCN Phú Yên đã trực tiếp đi kiểm tra hệ thống nhà bè, công tác an toàn trên vịnh Xuân Đài. "Tôi yêu cầu tất cả các lực lượng chức năng tại Sông Cầu phải quyết liệt hỗ trợ người nuôi hải sản đảm bảo đưa lồng bè đến nơi an toàn. Cùng với Sông Cầu, tại các vùng xung yếu khác của tỉnh phải đảm bảo hoàn tất di dời người dân trước 12h ngày 10/11. Dự kiến, trước cơn bão số 6, Phú Yên phải hoàn tất di dời khoảng 5.000 hộ dân đến nơi an toàn tránh trú", ông Thế nhấn mạnh.
Theo danviet
Tôm hùm bị bơm tạp chất để tăng trọng lượng Ngày 21/10, Phòng Cảnh sát Môi trường (Công an TP Đà Nẵng) phối hợp Ban Quản lý An toàn thực phẩm TP Đà Nẵng tiếp tục lấy mẫu tôm hùm tại một cửa hàng hải sản nằm trên đường Hoàng Hoa Thám (quận Thanh Khê, TP Đà Nẵng) để kiểm tra làm rõ việc tôm hùm bị bơm tạp chất. Công an lấy...