Việt Nam sẽ có thực phẩm biến đổi gene

Bộ NN&PTNT đang soạn thảo Thông tư cho phép đưa thực vật biến đổi gene vào làm thức ăn gia súc và thực phẩm. Nếu được thông qua thì Việt Nam sẽ chính thức gia nhập các quốc gia trồng, sử dụng sản phẩm biến đổi gene.

1,5 triệu tấn ngô phải nhập khẩu mỗi năm, trong đó có sản phẩm biến đổi gene

Đã dùng ngô, đậu tương biến đổi gene nhiều năm nay

Hiện, trên thế giới có khoảng 170 triệu ha chuyên trồng cây biến đổi gene (GMO), chiếm 12% diện tích canh tác toàn cầu, con số này đã tăng gấp 100 lần so với cách đây gần 17 năm (năm 1996 diện tích chỉ khoảng 1,7 triệu ha). Hiện tại, có 28 nước trồng cây GMO với tốc độ tăng trưởng diện tích khoảng 11%/năm, trong đó, chủ yếu tập trung ở các nước đang phát triển với diện tích chiếm tới 52% như Ấn Độ, Trung Quốc, Pakistan, Mỹ, Argentina… Ba loại cây biến đổi gene đang được trồng phổ biến là ngô, đậu tương và cây bông vải. Tại Việt Nam, từ năm 2008, Chính phủ đã phê duyệt và giao cho Bộ NN&PTNT thực hiện chương trình ứng dụng công nghệ sinh học trong nông nghiệp. Từ năm 2010, Bộ NN&PTNT đã triển khai khảo nghiệm ngô biến đổi gene trên diện hẹp và hiện tại vẫn đang tiếp tục tiến hành.

Trong khi đó, dù chưa chính thức công bố cho phép sử dụng sản phẩm biến đổi gene nhưng thực chất, những sản phẩm này đã tràn vào thị trường nước ta từ nhiều năm nay.

Ông Lê Bá Lịch, Chủ tịch Hiệp hội thức ăn chăn nuôi cho biết, gần 10 năm nay, mỗi năm Việt Nam phải nhập khẩu khoảng 4 triệu tấn đậu tương, gần 1,5 triệu tấn ngô. Lượng nhập chủ yếu từ Argentina, Mỹ, Ấn Độ… vì giá thành rẻ. “Những nước này, tỷ lệ cây ngô, đậu tương biến đổi gene lên tới 90-95%, khó có thể tìm được sản phẩm ngô, đậu tương không biến đổi gene. Chúng ta cứ trốn tránh cây trồng biến đổi gene, nhưng thực chất, đã sử dụng nhiều năm nay”, ông Lịch nhấn mạnh.

Còn GS. Nguyễn Quang Thạch, Đại học Nông nghiệp I Hà Nội cho rằng, trong vấn đề ATTP đáng sợ và đáng lo nhất là tình trạng sử dụng thuốc trừ sâu bừa bãi, quá dư lượng cho phép. Trong khi, có cây trồng kháng sâu bệnh thì chúng ta lại lảng tránh, không đề cập đến. “Chúng ta nên tiếp nhận và kiểm soát chặt chẽ loại cây trồng này. Còn hiện nay, sản phẩm biến đổi gene vẫn được nhập khẩu về làm thức ăn gia súc song chúng ta lại không kiểm soát được”, GS Thạch nói.

Khảo nghiệm mãi chưa xong?

Nhiều năm qua, Bộ NN&PTNT đã tiến hành khảo nghiệm một loạt trên cây ngô biến đổi gene kháng sâu và thuốc diệt cỏ. Ông Lê Huy Hàm, Viện trưởng Viện Di truyền nông nghiệp cho biết, có 10 giống ngô biến đổi gene đã được khảo nghiệm, đánh giá, Hội đồng an toàn sinh học của Bộ NN&PTNT đã thông qua, tiến tới sẽ trình lên Hội đồng an toàn sinh học quốc gia. Cũng theo ông Lê Huy Hàm, đến nay, chưa có tài liệu nào cho thấy, sản ph ẩm thực vật biến đổi gene gây hại cho con người cũng như gia súc. Tuy nhiên, lãnh đạo Viện Di truyền nông nghiệp cũng nhìn nhận, tại Việt Nam, cây trồng biến đổi gene mới được khảo nghiệm an toàn với môi trường, sinh học, còn trong chăn nuôi và làm thực phẩm cho con người thì chưa được khảo nghiệm, đánh giá. “Dù muốn hay không chúng ta vẫn đang nhập khẩu nhiều thực phẩm biến đổi gene về bán cho người tiêu dùng”.

Mặc dù việc nhập khẩu và sử dụng sản phẩm biến đổi gene diễn ra đã nhiều năm nay, nhưng đến nay, Bộ NN&PTNT mới đang xây dựng Thông tư quản lý loại thực phẩm này. “Việc xây dựng, ban hành Thông tư này nhằm quản lý chặt chẽ hơn các loại thực vật biến đổi gene trong nước và nhập khẩu vào Việt Nam để sử dụng làm thực phẩm và thức ăn chăn nuôi, góp phần đảm bảo ATTP và tạo điều kiện cho công nghệ sinh học phát triển, đáp ứng yêu cầu chuyển dịch cơ cấu cây trồng”, ông Lê Quốc Doanh, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT nhận định.

Theo dự thảo Thông tư, thực vật biến đổi gene được cấp Giấy xác nhận phải đáp ứng các điều kiện: Được Hội đồng thẩm định hồ sơ đăng ký cấp Giấy xác nhận thực vật biến đổi gene đủ điều kiện sử dụng làm thực phẩm, thức ăn chăn nuôi và kết luận thực vật biến đổi gene đó không có các rủi ro không kiểm soát được đối với sức khỏe con người và vật nuôi. Thứ hai, thực vật biến đổi gene được ít nhất 5 nước phát triển cho phép sử dụng làm thực phẩm, thức ăn chăn nuôi và chưa xảy ra rủi ro ở các nước đó.

Theo ANTD