Việt Nam lần đầu thay khớp gối nhân tạo có tuổi thọ 15 năm và giảm đau cho người bệnh

Theo dõi VGT trên

Sáng nay, 2/4, tại Bệnh viện Việt Đức, 2 bệnh nhân đầu tiên của Việt Nam đã được phẫu thuật thay khớp gối loại mới nhất và kỹ thuật hiện đại nhất.

Việt Nam lần đầu thay khớp gối nhân tạo có tuổi thọ 15 năm và giảm đau cho người bệnh - Hình 1

Ca mổ thay khớp gối hiện đại tại Bệnh viện Việt Đức do BS. Henry Chan thực hiện

BS. Henry Chan – Giám đốc Trung tâm chấn thương chỉnh hỉnh HC của Bệnh viện Mount Elizabeth (Singapore) trực tiếp thực hiện mổ thị phạm để truyền hình trực tiếp cho các phẫu thuật viên của Bệnh viện Việt Đức và các bệnh viện lớn ở phía Bắc học tập.

Bệnh nhân NTT. 61 tuổi, đã có 5 năm bị thoái hóa khớp gối, còn bệnh nhân nữ NTX. 59 tuổi, đã 2 năm bị bệnh này. Cả 2 đều đã bị biến dạng gối, rất đau đớn, không đi lại được. Mặc dù mới bị 2 năm nhưng nữ bệnh nhân bị viêm khớp nặng và thoái hóa nhanh do tiêm trực tiếp, uống và đắp lá thuốc nam, nên chức năng khớp gối bị mất hoàn toàn.

Tại hội thảo về tiến bộ thay khớp gối sáng 2/4, BS. Henry Chan cho biết, nếu phẫu thuật theo phương pháp truyền thống, 20% trường hợp sẽ không kiểm soát được, nhưng với phương pháp hiện đại có định vị và robot tham gia, việc kiểm soát gần như 100%. Trước thường phải mổ mở, còn nay tiêu chuẩn vàng là mổ nội soi, giúp bệnh nhân phục hồi nhanh hơn, chi phí giảm. Hệ thống định vị phẫu thuật hiện nay nhỏ hơn nhiều so với 10 năm trước, cho phép mang đi dễ dàng và giám sát được liên tục trong phòng mổ. Kỹ thuật mới cũng cho phép thay khớp gối bán phần và thay được cả khớp háng.

Trao đổi với Viettimes, BSCK II. Đoàn Việt Quân – Trưởng Khoa Phẫu thuật chấn thương chi dưới – cho hay, kỹ thuật mới bắt đầu ứng dụng tại Bệnh viện Việt Đức có rất nhiều ưu thế: Thiết kế hệ thống khớp gối Persona phù hợp với người châu Á, tối ưu hóa cho từng cá nhân, nên việc phẫu thuật thay khớp gối hiệu quả hơn, đặc biệt là giảm đau cho người bệnh. Khớp gối hiện đại có đủ kích cỡ, đặc biệt có lớp phủ vitamine E để ít bị bào mòn nên tuổi thọ của khớp gối nhân tạo tới 15 năm, cao hơn nhiều so với trước. Các trang thiết bị đi kèm gọn nhẹ và chính xác gần như tuyệt đối, thuận lợi hơn cho bác sĩ phẫu thuật.

Việt Nam lần đầu thay khớp gối nhân tạo có tuổi thọ 15 năm và giảm đau cho người bệnh - Hình 2

GS. Trịnh Hồng Sơn – Phó Giám đốc Bệnh viện Việt Đức cho biết phẫu thuật chấn thương chỉnh hình là một thương hiệu của Bệnh viện

Video đang HOT

Theo BSCK II. Đoàn Việt Quân, việc đưa kỹ thuật thay khớp gối hiện đại vào ứng dụng ở Bệnh viện Việt Đức sẽ giúp nhiều người tránh khỏi bị tàn tật do bị thoái hóa khớp. Hiện chưa có con số thống kê chính thức về số người bị thoái hóa khớp gối ở Việt Nam, nhưng với số lượng hàng nghìn người đến khám và điều trị mỗi năm, cùng khoảng 300 người bị thoái hóa nặng phải thay khớp gối, thì hệ thống khớp gối mới sẽ giúp cho nhiều người bệnh đổi đời. Được biết, chi phí cho mỗi ca thay khớp gối từ 60-100 triệu đồng.

Nguyên nhân thoái hóa khớp do chấn thương và do tuổi tác, đặc biệt tình trạng thừa cân dễ dẫn đến thoái hóa khớp, do đó thoái hóa khớp có ở cả người trẻ và người già, với xu hướng ngày càng gia tăng. Vì thế, BS. Quân lưu ý mọi người để tránh bị thoái hóa khớp gối, cần tăng cường vận động, ăn uống đủ dinh dưỡng. Khi bị bệnh, cần đến bác sĩ để khám và điều trị, không nên bó lá nam và tiêm thuốc do bác sĩ không có chuyên khoa tư vấn vv…

Theo viettimes

3 vấn đề hay gặp ở khớp gối và cách khắc phục

Đau khớp gối có thể gặp ở mọi lứa tuổi, và tất cả những người bị tình trạng này đều có một mục tiêu chung: muốn tiếp tục vận động.

Khi nói đến vận động lành mạnh, khớp gối là một phần thiết yếu. Hiểu được những gì bên trong khớp gối, cũng như cách bảo vệ và chăm sóc chúng, rất quan trọng đối với bất kỳ ai muốn duy trì vận động.

Khớp gối bị đau, khi nào nên đi khám bác sĩ?

Nếu đau làm thay đổi cách bạn đi lại thì cần phải kiểm tra. Có nghĩa là, nếu bạn là người hay chạy bộ và bạn gặp vấn đề khi chạy vì đầu gối bị đau, thì trì hoãn việc đi khám quá lâu sẽ chỉ làm cho các vấn đề khác trở nên tồi tệ hơn.

Dưới đây là một số vấn đề ở khớp gối mà bạn cần biết:

1. Đau khớp gối do tăng trưởng

3 vấn đề hay gặp ở khớp gối và cách khắc phục - Hình 1

Lồi củ xương chày

Mọi người hay nghĩ đến đau khớp gối ở người lớn nhưng thanh thiếu niên cũng rất hay bị đau khớp gối, đặc biệt là trong giai đoạn "lớn nhanh". Điều này làm giảm sự linh hoạt của cơ bắp và cảm giác căng hoặc đau ở sụn tăng trưởng ở đầu gối được gọi là Osgood-Schlatter. Các vấn đề về khớp gối hay gặp nhất ở các vận động viên thiếu niên trong giai đoạn tăng trưởng (đối với nữ, từ 10 đến 14 tuổi; đối với nam, từ 12 đến 14 tuổi).

Cách khắc phục: Những cách khắc phục khớp gối Osgood-Schlatter bao gồm dùng con lăn bọt biển để thư giãn cơ quanh cẳng chân và sử dụng băng nẹp khớp gối để giảm áp lực đè lên lồi củ xương chày, vùng khớp cấu tạo bằng sụn và dễ bị thương khi chạy nhảy.

2. Bệnh khớp gối của người chạy bộ

3 vấn đề hay gặp ở khớp gối và cách khắc phục - Hình 2

Bệnh khớp gối của người chạy bộ là nguyên nhân hay gặp nhất gây đau đầu gối ở người trẻ. Tình trạng này là do xương bánh chè cọ xát vào đầu xương đùi. Ngay cả những người không chạy bộ cũng có thể bị tình trạng này. Các triệu chứng cổ điển là đau dưới xương bánh chè khi lên xuống cầu thang. Vấn đề hay gặp những người năng vận động, tuổi từ 20-60.

Cách khắc phục: Cách khắc phục bao gồm tăng cường các cơ ở cẳng chân giúp xương bánh chè không cọ sát vào đầu xương đùi, cũng như rút ngắn sải chân khi đi hoặc chạy. Khi sải chân được rút ngắn, nó sẽ giảm tải cho xương bánh chè và giảm đau.

3. Thoái hóa khớp gối

3 vấn đề hay gặp ở khớp gối và cách khắc phục - Hình 3

Thoái hóa khớp là loại viêm khớp phổ biến nhất, đây là tình trạng hao mòn của lớp lót bề mặt khớp, là nguyên nhân phổ biến nhất gây đau khớp gối ở những người trên 50 tuổi và có thể hạn chế hoạt động của họ. Điểm chính cần nhấn mạnh ở đây là chúng ta không muốn khớp gối bị đau gây ra các vấn đề khác về sức khỏe. Ngồi yên một chỗ và cảm thấy hối tiếc cho bản thân là điều tệ nhất mà bạn có thể làm! Vận đông bên gối bị viêm, và tăng cường các cơ xung quanh đầu gối, có thể tạo ra một sự khác biệt rất lớn.

Cách khắc phục: Hãy thử các bài tập dưới đây:

Monster walks: Đặt một dải băng kháng lực quanh cả hai mắt cá chân. Sau đó hơi gấp gối của bạn và đi những bước nhỏ sang ngang. Đây là một cách tuyệt vời để tăng cường các cơ ở hai bên hông, và nhờ đó hỗ trợ khớp gối.

Squat từ ghế: Đây là một cách rất tốt để squat an toàn và tăng cường cơ tứ đầu đùi và hông. Đứng trước ghế, hai tay duỗi thẳng ra và ngồi xuống cho đến khi bạn cảm thấy mặt ghế, sau đó làm lại. Đừng quá thoải mái, điều quan trọng là chỉ chạm nhẹ vào ghế và làm lại.

Đạp xe: Đây là cách tốt để giữ cho đầu gối và hông di chuyển đồng thời tăng cường sức mạnh. Nên đạp xe 30 phút mỗi ngày, càng thường xuyên càng tốt.

Cẩm Tú

Theo Today

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

3 loại thực phẩm là 'vua hại gan' không phải ai cũng biết3 loại thực phẩm là 'vua hại gan' không phải ai cũng biết
12:46:41 02/03/2025
Nhịn ăn gián đoạn kéo dài có hại gì?Nhịn ăn gián đoạn kéo dài có hại gì?
10:10:31 03/03/2025
Các món là 'vua phá dạ dày' nhiều người vẫn ăn uống vô tưCác món là 'vua phá dạ dày' nhiều người vẫn ăn uống vô tư
09:08:58 04/03/2025
Nguy cơ từ trào lưu ăn đồ sốngNguy cơ từ trào lưu ăn đồ sống
08:55:45 04/03/2025
Việt Nam có một 'thần dược' chống ung thư, kéo dài tuổi thọ, cứ ra chợ ra thấyViệt Nam có một 'thần dược' chống ung thư, kéo dài tuổi thọ, cứ ra chợ ra thấy
10:15:45 03/03/2025
Có nên ăn trứng kết hợp uống sữa trong bữa sáng?Có nên ăn trứng kết hợp uống sữa trong bữa sáng?
09:35:41 04/03/2025
Những sai lầm khi ăn sáng khiến bạn giảm cân thất bạiNhững sai lầm khi ăn sáng khiến bạn giảm cân thất bại
11:44:55 03/03/2025
5 món quen thuộc nhưng có thể là 'thủ phạm' gây tiêu chảy5 món quen thuộc nhưng có thể là 'thủ phạm' gây tiêu chảy
08:58:01 03/03/2025

Tin đang nóng

Thái độ Xuân Hinh dành cho Hòa MinzyThái độ Xuân Hinh dành cho Hòa Minzy
07:03:51 04/03/2025
Chiến sĩ cảnh sát cơ động bị đâm tử vong: Hiền, siêng năng, giỏi tiếng AnhChiến sĩ cảnh sát cơ động bị đâm tử vong: Hiền, siêng năng, giỏi tiếng Anh
10:14:59 04/03/2025
Nữ ca sĩ trẻ nhất được phong NSND: Giàu có, ở biệt phủ 8000m2, lấy chồng 3 sau 2 lần đổ vỡNữ ca sĩ trẻ nhất được phong NSND: Giàu có, ở biệt phủ 8000m2, lấy chồng 3 sau 2 lần đổ vỡ
06:59:17 04/03/2025
75 triệu người xem "Dương Quá" lần đầu lộ diện, thái độ đắc thắng sau khi bỏ "Tiểu Long Nữ" gây xôn xao dư luận75 triệu người xem "Dương Quá" lần đầu lộ diện, thái độ đắc thắng sau khi bỏ "Tiểu Long Nữ" gây xôn xao dư luận
06:29:03 04/03/2025
Chuyện gì đang xảy ra với Thanh Sơn?Chuyện gì đang xảy ra với Thanh Sơn?
07:26:10 04/03/2025
"Càng xinh đẹp như Kim Sae Ron, công chúng càng khó tha thứ""Càng xinh đẹp như Kim Sae Ron, công chúng càng khó tha thứ"
06:06:53 04/03/2025
Bé gái 7 tuổi mất tích giữa đêm, cả làng ra quyết định khẩn cấpBé gái 7 tuổi mất tích giữa đêm, cả làng ra quyết định khẩn cấp
07:01:34 04/03/2025
"Cam thường" check nhan sắc thật của nàng WAG xinh nhất làng bóng đá, có lộ khuyết điểm khi không có filter?"Cam thường" check nhan sắc thật của nàng WAG xinh nhất làng bóng đá, có lộ khuyết điểm khi không có filter?
11:02:17 04/03/2025

Tin mới nhất

Đồ uống giúp xương khớp chắc khỏe trong mùa đông

Đồ uống giúp xương khớp chắc khỏe trong mùa đông

10:08:28 04/03/2025
Sữa ấm pha chút tinh bột nghệ chứa nhiều chất curcumin, hợp chất hoạt tính trong nghệ có đặc tính chống viêm mạnh. Sữa giàu canxi kết hợp với nghệ hỗ trợ cải thiện sức khỏe khớp, giảm viêm, cung cấp nhiều canxi và vitamin D.
Tin vui cho những người có thói quen ăn gừng và uống trà gừng

Tin vui cho những người có thói quen ăn gừng và uống trà gừng

08:53:55 04/03/2025
Thông qua một màn hình để xác định các thành phần hóa học của gừng liên kết với các thụ thể liên quan đến IBD, nhóm nghiên cứu đã quan sát thấy sự tương tác mạnh mẽ giữa FDN và thụ thể pregnane X (PXR).
Bài thuốc từ cá ngựa bổ dưỡng, tăng cường sức khỏe

Bài thuốc từ cá ngựa bổ dưỡng, tăng cường sức khỏe

08:46:05 04/03/2025
Theo các nghiên cứu về dược lý hiện đại, cá ngựa có tác dụng chống lão suy (làm chậm quá trình lão hóa của cơ thể), chống huyết khối, do đó có tác dụng phòng ngừa nghẽn tắc huyết quản.
Nhiễm nấm đường ruột nguy hiểm như nào?

Nhiễm nấm đường ruột nguy hiểm như nào?

08:39:25 04/03/2025
Nấm đường tiêu hóa hay còn gọi là nấm đường ruột là bệnh do nấm candida phát triển trong hệ tiêu hóa gây ra. Nấm Candida ảnh hưởng đến hệ miễn dịch và đường tiêu hóa, gây ra nấm đường tiêu hóa.
Ai không nên uống trà hoa cúc táo đỏ?

Ai không nên uống trà hoa cúc táo đỏ?

08:34:55 04/03/2025
Mặc dù trà hoa cúc táo đỏ không có tác dụng phụ nghiêm trọng đối với trẻ em, nhưng đối với trẻ dưới 2 tuổi, đặc biệt là trẻ nhỏ có thể có hệ tiêu hóa nhạy cảm, nên tránh cho trẻ uống trà này, trừ khi có chỉ định của bác sĩ.
Bị chó cắn 1 năm, vết thương vẫn không liền

Bị chó cắn 1 năm, vết thương vẫn không liền

08:22:15 04/03/2025
Nguyên nhân có thể do vết thương súc vật cắn chứa nhiều vi khuẩn độc hại, gây viêm nhiễm kéo dài và tình trạng nhiễm trùng mạn tính khiến vùng tổn thương có nguy cơ ung thư hóa.
Bị chó nhà cắn, bé 7 tuổi mắc viêm não

Bị chó nhà cắn, bé 7 tuổi mắc viêm não

08:18:56 04/03/2025
Các bác sĩ Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết đã tiếp nhận một bệnh nhi 7 tuổi (ở Hà Tĩnh) nhập viện được chẩn đoán mắc viêm não do virus dại và suy hô hấp.
Béo phì bắt nguồn từ não bộ

Béo phì bắt nguồn từ não bộ

08:16:12 04/03/2025
Điều thú vị là nghiên cứu phát hiện ra rằng ở những người tham gia khỏe mạnh, não bộ cũng cho thấy sự giảm nhạy cảm với insulin tương tự như ở người béo phì sau khi tiêu thụ nhiều calo trong thời gian ngắn.
Chế độ dinh dưỡng tốt cho người mắc bệnh viêm xoang

Chế độ dinh dưỡng tốt cho người mắc bệnh viêm xoang

06:00:46 04/03/2025
Trên thực tế, rất khó để tránh tình trạng viêm xoang, đau xoang nhưng có những biện pháp có thể giúp giảm viêm làm giảm các triệu chứng viêm xoang như lựa chọn đúng thực phẩm, hạn chế nguy cơ gây viêm.
Học sinh lớp 6 bị nát bàn tay do chế tạo pháo

Học sinh lớp 6 bị nát bàn tay do chế tạo pháo

05:37:27 04/03/2025
Một học sinh lớp 6 ở Thanh Hóa bị thương nặng vùng mặt, ngực, nát bàn tay trái trong lúc chế tạo pháo nổ.
Cứu sống ngoạn mục người đàn ông ngưng tim, ngưng thở hơn 60 phút

Cứu sống ngoạn mục người đàn ông ngưng tim, ngưng thở hơn 60 phút

05:32:14 04/03/2025
Cùng với đó, người bệnh cần tái khám đúng hẹn để bác sĩ theo dõi sát sao tình trạng bệnh, đánh giá mức độ đáp ứng điều trị cũng như phát hiện sớm các bất thường nếu có để xử lý kịp thời.
Vai trò quan trọng của Vitamin A trong phòng chống bệnh sởi

Vai trò quan trọng của Vitamin A trong phòng chống bệnh sởi

14:01:46 03/03/2025
Trong khi các giới chức y tế đang nỗ lực kiểm soát dịch, các bác sĩ nhấn mạnh hai giải pháp chính: tiêm vắcxin để ngăn ngừa bệnh và bổ sung vitamin A đối với những trường hợp đã nhiễm bệnh nhằm giảm nguy cơ biến chứng.

Có thể bạn quan tâm

Khả năng Trung Quốc thay đổi chiến lược kinh tế trước chính sách thuế của Tổng thống Trump

Khả năng Trung Quốc thay đổi chiến lược kinh tế trước chính sách thuế của Tổng thống Trump

Thế giới

12:43:46 04/03/2025
Một số chính sách, như việc cắt giảm lương của công chức và nhân viên ngành tài chính trong chiến dịch "thịnh vượng chung", có thể không có lợi cho việc phục hồi tiêu dùng.
Làm rõ nguyên nhân nữ sinh viên rơi từ tầng cao xuống đất tử vong: Hiện trường đau lòng

Làm rõ nguyên nhân nữ sinh viên rơi từ tầng cao xuống đất tử vong: Hiện trường đau lòng

Tin nổi bật

12:27:14 04/03/2025
Ngay sau khi sự việc xảy ra, nhà trường đã tổ chức sơ cứu, đồng thời đưa nạn nhân tới Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa cấp cứu. Tuy nhiên, nạn nhân được xác định đã tử vong sau đó.
Ly kỳ chuyện cặp bạn thân rủ nhau làm đám cưới giả lấy tiền đi du lịch, hơn 9 tháng sau đón con đầu lòng với nhau

Ly kỳ chuyện cặp bạn thân rủ nhau làm đám cưới giả lấy tiền đi du lịch, hơn 9 tháng sau đón con đầu lòng với nhau

Netizen

12:11:02 04/03/2025
Ngày 3/3, Salim (tên thật là Hoàng Kim Ngân) và Hải Long (cùng sinh năm 1992) đã chính thức làm đám hỏi và lễ rước dâu tại tư gia ở Hà Nội. Vào ngày 9/3 và ngày 19/3 tới đây, cặp đôi tiếp tục tổ chức tiệc cưới lần lượt tại Nha Trang và ...
Không chỉ Lisa, thành viên gầy nhất BLACKPINK cũng xuất hiện tại lễ trao giải Oscar

Không chỉ Lisa, thành viên gầy nhất BLACKPINK cũng xuất hiện tại lễ trao giải Oscar

Nhạc quốc tế

11:30:25 04/03/2025
Ekip Oscar đã sử dụng APT. - siêu hit toàn cầu của Rosé để làm nhạc nền kết thúc lễ trao giải. Dù không trực tiếp có mặt nhưng sự xuất hiện đặc biệt của Rosé tại Oscar khiến nhiều người thích thú
Chị Đẹp bức xúc vì bị bắt lỗi không mở miệng khi hát: "Từng lời từng chữ như vậy, còn muốn gì nữa?"

Chị Đẹp bức xúc vì bị bắt lỗi không mở miệng khi hát: "Từng lời từng chữ như vậy, còn muốn gì nữa?"

Nhạc việt

11:25:53 04/03/2025
Bùi Lan Hương, sau khi ghi tên mình vào đường đua Chị Đẹp Đạp Gió 2024, đã và đang trở thành cái tên vô cùng hot dù chương trình đã kết thúc hơn 1 tháng.
Sao Hoa ngữ 4/3: Dương Mịch đóng phim với Lưu Đức Hoa, Trịnh Sảng kể việc trả nợ

Sao Hoa ngữ 4/3: Dương Mịch đóng phim với Lưu Đức Hoa, Trịnh Sảng kể việc trả nợ

Sao châu á

11:20:28 04/03/2025
Dương Mịch quay phim mới với Lưu Đức Hoa; Lưu Hạo Tồn trở thành nữ chính phim của Trương Nghệ Mưu; Trịnh Sảng lần đầu tiết lộ tiến độ trả nợ.
Món ăn này làm siêu nhanh chỉ khoảng 15 phút mà tươi ngon, giòn, bùi thơm lại giúp nuôi dưỡng gan cực tốt

Món ăn này làm siêu nhanh chỉ khoảng 15 phút mà tươi ngon, giòn, bùi thơm lại giúp nuôi dưỡng gan cực tốt

Ẩm thực

11:14:48 04/03/2025
Hôm nay, chúng tôi sẽ chia sẻ với bạn một cách mới để ăn rau mầm đậu Hà Lan. Món ăn này thơm, giòn, tươi mềm trong từng miếng. Giờ thì hãy cùng tìm hiểu công thức chế biến món ăn này nhé!
Cà phê côn trùng "độc lạ" ở Vân Nam, Trung Quốc

Cà phê côn trùng "độc lạ" ở Vân Nam, Trung Quốc

Lạ vui

11:12:36 04/03/2025
Một quán cà phê ở thành phố Phổ Nhĩ, tỉnh Vân Nam, miền Tây Nam Trung Quốc, gần đây đã thu hút sự quan tâm của dư luận khi tung ra dòng cà phê côn trùng, được chế biến từ côn trùng có nguồn gốc địa phương.
Sir Alex Ferguson bị chỉ trích

Sir Alex Ferguson bị chỉ trích

Sao thể thao

11:07:03 04/03/2025
Trong một bình luận gây chú ý mới đây, cựu tiền đạo tuyển Anh, Gary Lineker nóiSir Alex Ferguson về việc không để lại Manchester United trong tình trạng tốt sau khi rời đi vào năm 2013.
Cuộc sống của nữ tiếp viên hàng không 26 tuổi: Một mình trong ngôi nhà rộng 56m2 thật tuyệt vời!

Cuộc sống của nữ tiếp viên hàng không 26 tuổi: Một mình trong ngôi nhà rộng 56m2 thật tuyệt vời!

Sáng tạo

11:01:20 04/03/2025
Căn nhà 56m2 vừa đủ cho một người. Bạn không phải lo lắng về việc ngôi nhà quá lớn, khó dọn dẹp, cũng không phải lo lắng về việc ngôi nhà quá nhỏ và chật chội.
Khi thanh lịch gặp gỡ sự đẳng cấp trên những bộ suit cách điệu

Khi thanh lịch gặp gỡ sự đẳng cấp trên những bộ suit cách điệu

Thời trang

10:28:47 04/03/2025
Suit không chỉ là trang phục, mà còn là tuyên ngôn của sự thanh lịch và bản lĩnh. Từ những bộ suit cổ điển đến những thiết kế phá cách, mỗi kiểu dáng đều thể hiện cá tính và phong thái riêng cho người mặc.